بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟
آیا تاکنون به این موضوع فکر کردهاید که معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) چگونه پردازش و قیمتها در این پلتفرمها چگونه محاسبه میشود؟ صرافیهای غیرمتمرکز برخلاف صرافیهای سنتی، از بازارساز خودکار (AMM) برای فعالکردن سیستم معاملاتی سیال بهمنظور ارائهی استقلال و نقدینگی و اتوماسیون بهره میبرد. برای درک بهتر مفهوم بازارساز خودکار و چگونگی عملکرد این سیستمها در مبادلات غیرمتمرکز با تیاندا همراه باشید.
بازارسازی چیست؟
پیش از اینکه به نکات فنی مرتبط با بازارسازهای خودکار بپردازیم، درک روش ایجاد بازار در چشمانداز مالی اهمیت زیادی دارد. همانطورکه در کوین مارکتکپ توضیح داده شد، بازارسازی همانطورکه از نامش پیدا است، به فرایندی اشاره میکند که در تعیین قیمت داراییها و بهطور بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ همزمان تأمین نقدینگی در بازار نقش دارد. بهبیاندیگر، بازارساز نقدینگی موردنیاز دارایی مالی را ایجاد میکند.
این سیستمها همچنین باید روشی برای پاسخگویی به درخواستهایی خریدوفروش معاملهگرها پیدا کنند که این مورد بهنوبهی خود در تعیین قیمتگذاری دارایی موردنظر نقش دارد. بهعنوان مثال، یک صرافی بیت کوین از یک دفتر سفارش و یک سیستم تطبیق سفارش برای آسانترکردن فرایند معاملات این ارز دیجیتال بهره میبرد. در این نوع صرافیهای سنتی، قیمتهایی که معاملهگرها مایل به خریدوفروش بیت کوین هستند، در دفتر سفارش ثبت و نمایش داده میشود.
از سوی دیگر، سیستم تطبیق سفارش سفارشهای خریدوفروش را مطابقت و تسویهحساب آنها را انجام میدهد. در هر زمان معین، جدیدترین قیمتی که بیت کوین با آن خریده شده است، بهطور خودکار بهعنوان قیمت بازار این دارایی دیجیتال نشان داده میشود. در برخی از مواقع که در طرف مقابل نقدینگی کافی برای انجام معامله وجود ندارد، گفته میشود که بازار مستعد لغزش است. لغزش زمانی رخ میدهد که پردازش حجم بالای سفارش قیمت یک دارایی را افزایش یا کاهش میدهد.
برخی از صرافیهای ارزهای دیجیتال برای کمکردن رخدادن این شرایط، از خدمات معاملهگران حرفهای در قالب کارگزاران و بانکها و سایر سرمایهگذاران نهادی برای تأمین نقدینگی مستمر بهره میبرند. این ارائهدهندگان نقدینگی با ارائهی سفارشهای پیشنهادی که مطابق با سفارشهای معاملهگران باشد، این اطمینان را ایجاد میکنند که همیشه طرف مقابلی برای معامله با آنها وجود خواهد داشت. فرایندی که در تأمین نقدینگی وجود دارد، همان چیزی است که ما آن را «بازارسازی» مینامیم. همچنین، نهادهایی که در این زمینه نقدینگی لازم را ارائه میدهند، «بازارسازان» نامیده میشوند.
اکنون که دریافتید بازارسازی چیست، درک عملکرد بازارساز خودکار آسانتر است.
بازارساز خودکار چیست؟
باتوجهبه توضیحات بالا، واضح است که بازارسازان بازار ارزهای دیجیتال با ارائهی سطح مناسبی از نقدینگی بهمنظور کاهش نوسانات قیمت بهطور شبانهروزی تلاش میکنند؛ اما درصورتیکه روشی برای دموکراتیزهکردن این فرایند وجود داشت، بهگونهای که فردی عادی بتواند بهعنوان بازارساز عمل کند، چه؟ اینجا است که بازارسازان خودکار وارد میدان میشوند.
برخلاف صرافیهای متمرکز در پروتکلهای معاملاتی غیرمتمرکز، دفترچههای سفارش و سیستمهای تطبیق سفارش و نهادهای مالی که بهعنوان بازارساز فعالیت میکنند، حذف شدهاند. ازجملهی این نوع صرافیهای غیرمتمرکز میتوان به Curve، سوشی، یونی سواپ و بالانسر اشاره کرد. هدف از نوع صرافیها حذف ورودی اشخاص ثالث است تا کاربران بتوانند معاملات را بهطور مستقیم ازطریق کیف پول شخصی خود انجام دهند؛ ازاینرو، اکثر فرایندها در این پلتفرمها براساس قراردادهای هوشمند اجرا و کنترل میشود.
برخلاف صرافیهای متمرکز در پروتکلهای معاملاتی غیرمتمرکز، دفترچههای سفارش و سیستمهای تطبیق سفارش و نهادهای مالی که بهعنوان بازارساز فعالیت میکنند، حذف شدهاند
بهعبارتدیگر، بازارساز خودکار به معاملهگران اجازه میدهد از قراردادهای هوشمند برنامهریزیشده برای فعالکردن نقدینگی و کشف قیمتها تعامل داشته باشند. درحالیکه این مورد مفهوم AMM را بیان میکند، توضیحی درمورد فرایندها و سیستمهای زیربنایی آن ارائه نمیدهد.
روش کارکرد بازارسازهای خودکار
پیش از هرچیز باید در نظر داشته باشید که بازارسازهای خودکار از فرمولهای ریاضی ازپیشتعیینشده برای کشف و حفظ قیمت ارزهای دیجیتال جفتشده بهره میبرند. همچنین، توجه کنید که بازارساز خودکار به هرکسی اجازه میدهد نقدینگی موردنیاز برای داراییهای جفتشده را فراهم کند؛ ولی این پروتکل به هرکسی اجازه میدهد تا ارائهدهندهی نقدینگی (LP) باشد.
برای توضیح بیشتر این موضوع، اجازه دهید یونی سواپ را بهعنوان مطالعهی موردی در نظر بگیریم. این پروتکل از معادلهی محبوب X*Y=K استفاده میکند. در این معادله، X نشاندهندهی مقدار دارایی A و Y نشاندهندهی مقدار دارایی B و K نیز یک مقدار ثابت است. ازاینرو، صرفنظر از تغییرات در ارز داراییهای A و B، نتیجهی آنها همیشه برابر با یک مقدارِ ثابت باشد.
توجه داشته باشید معادلهای که به آن اشاره شد، فقط یکی از فرمولهای موجود برای برقراری تعادل در AMM است. پلتفرم بالانسر از فرمول پیچیدهتری استفاده میکند که به این پروتکل اجازه میدهد حداکثر تا هشت توکن را در یک استخر جمع کند.
همانطورکه درمورد یونی سواپ و بالانسر دیدیم، اگرچه روشهای مختلفی برای بازارساز خودکار وجود دارد، این واقعیت باقی میماند که پلتفرمهای مورداشاره برای عملکرد صحیح و ازبینبردن احتمال لغزشها، به نقدینگی نیاز دارند. بدینترتیب، این پروتکلها برای ایجاد انگیزه در ارائهدهندگان نقدینگی بخشی از کمیسیون تولیدشدهی استخرهای نقدینگی و توکنهای حاکمیتی را به آنها ارائه میدهند. بهبیاندیگر، زمانی که سرمایهای را برای اجرای استخرهای نقدینگی فراهم کنید، بخشی از کارمرد تراکنشها به شما تعلق خواهد گرفت.
هنگامی که سرمایهی خود را بهاشتراک گذاشتید، توکنهای ارائهدهندهی نقدینگی را دریافت خواهید کرد که نشاندهندهی سهم شما از نقدینگی سپردهگذاریشده در یک استخر است. این توکنها همچنین باعث خواهد شد که شرایط لازم برای دریافت کارمزد تراکنشها را بهعنوان درآمد غیرفعال بهدست بیاورید. میتوان این توکنها را در پروتکلهای دیگری که از آنها پشتیبانی میکنند، سپردهگذاری کرد تا بدینترتیب، سطح درآمد افزایش یابد. برای برداشت نقدینگی خود از استخر، باید توکنهای سپردهگذاری خود را تحویل دهید.
نکتهی دیگری که باید درمورد بازارساز خودکار بدانید، آن است که این سیستمها برای آربیتراژورها نیز ایدئال بهنظر میرسند. اگر با این اصطلاح آشنایی ندارید، باید اشاره کنیم آربیتراژورها از ناکارآمدی در بازارهای مالی سود بهدست میآورند. بهبیاندیگر، آربیتراژورها دارایی دیجیتال را با قیمت پایینتر از صرافی میخرند و فورا آن را در پلتفرم دیگری با نرخ بالاتر میفروشند. درواقع آربیتراژورها از تفاوت قیمتی ارزهای دیجیتال در صرافیهای مختلف سود میبرند. هر زمان که بین قیمت توکنهای ادغامشده و نرخ مبادلهی بازارهای خارجی اختلاف وجود داشته باشد، آربیتراژورها میتوانند تا زمانی که ناکارآمدی بازار برطرف نشده است، این نوع توکنها را بخرند یا بفروشند.
ازدستدادن دائمی
اگرچه بازارسازهای خودکار بازده درخورتوجهی برای ارائهدهندگان نقدینگی ایجاد میکنند، خطرهایی هم در این راه وجود دارد. شایعترین خطر در این فرایند، خطر ازدستدادن دائمی است. این پدیده زمانی بهوجود میآید که نسبت قیمت داراییها در استخر نقدینگی تغییر کند. ارائهدهندگان نقدینگی که وجوهی را در استخرهای آسیبدیده سپردهگذاری کردهاند، بهطور خودکار محتمل زیان دائمی خواهند شد. هرچه تغییر در نسبت قیمت بیشتر باشد، میزان زیاد واردشده به ارائهدهندهی نقدینگی بیشتر خواهد بود.
فصل بیت کوین» واقعی است یا یک نظریه حداکثری؟
سافت فورک در مقابل هارد فورک؛ وقتی بلاک چین به دو نیم تقسیم میشود
بااینحال، این ضرر بهدلیلی ناپایدار نامیده میشود. زمانی که استخر در حال تغییر نسبت قیمت است، تا وقتی توکنهای سپردهگذاریشده را برداشت نکنید، همچنان میتوان ضرر ناشی از آن را کاهش داد. زیان زمانی از بین خواهد رفت که قیمت توکنها به سطحی برسد که در ابتدای زمان سپردهگذاری در آن سطح بوده است. افرادی که وجوه خود را قبل از بازگشت قیمت برداشت کنند، متحمل ضرر دائمی خواهند شد؛ البته این امکان وجود دارد که درآمدهای دریافتی ازطریق کارمزد تراکنشها این خسارات را پوشش دهد.
نتیجه
در چند سال اخیر، ثابت شده است که بازارسازهای خودکار سیستمهای نوآورانهای را برای فعالکردن مبادلات غیرمتمرکز ارائه میکنند. در این زمان، شاهد ظهور تعداد زیادی از صرافیهای غیرمتمرکز بودهایم که هیجان بالا و مدوام امور مالی غیرمتمرکز را هدایت کردهاند؛ البته این بدانمعنا نیست که رویکرد صرافیهای غیرمتمرکز کاملا بینقص است. حال باید دید با وجود پیشرفتهای اخیر در این حوزه، آیندهی پلتفرمهای غیرمتمرکز چگونه رقم خواهد خورد.
نظر شما درمورد بازارسازهای خودکار در ارزهای دیجیتال چیست؟ اگر تجربهی استفاده از این نوع پلتفرمها را دارید، لطفا آن را با تیاندا و سایر کاربران بهاشتراک بگذارید.
بازارسازی خودکار چیست؟
بازارسازان خودکار بخشی از صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) هستند که برای از بین بردن نیاز به هرگونه واسطه در تجارت داراییهای کریپتو ایجاد شدهاند.
آیا بازارسازی خودکار فقط یک استراتژی تجاری است یا بیشتر از آن ضرورت و استاندارد جدیدی است که کسب و کارها در دنیای دیجیتال می بایست با آن هماهنگ و سازگار شوند؟ آیا برای باقی ماندن در عرصه رقابت های تجاری آینده ناگزیر از رفتن به سمت این فناوری هستیم؟ باید از اتوماسیون بازاریابی استفاده کنید.در این مقاله قصد داریم پاسخی به این پرسش ها بدهیم.
بازارسازی خودکار چیست؟
بازارساز خودکار همان طور که از نامش پیداست، یک الگوریتم ریاضی است که برای معاملات بیواسطه در صرافیهای غیرمتمرکز، بازار ایجاد میکند. در اینجا منظور از بازار، شرایطی است که باید مهیا شود تا یک معامله انجام گیرد. این الگوریتم بهصورت خودکار و با استفاده از مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت داراییها را تعیین کرده و به کاربران اجازه میدهد بدون ثبت سفارش خریدوفروش، و حتی بدون نیاز به طرف مقابل معامله یعنی فروشنده یا خریدار معاملات خود را انجام دهند.
بازارسازی خودکار عمل استفاده از نرمافزار و فناوری برای ایجاد و پیادهسازی برنامههای کاربردی برای خودکارسازی فرآیندهای تکراری مانند کمپینهای تبلیغاتی، رهگیری ها و موارد دیگر است.خبر خوب اینکه؛ به طور کلی استفاده از اتوماسیون بازاریابی می تواند در زمان و پول شما صرفه جویی کند و کارآمدی بازاریابی را بهبود ببخشد.
الگوریتم بازارساز خودکار، در حقیقت جایگزینی برای دفاتر سنتی ثبت سفارشات خریدوفروش است. تا پیش از پیدایش صرافیهای غیرمتمرکز مبتنی بر بازارساز خودکار، سفارشات خریدوفروش در پایگاههای داده متمرکز صرافیها ثبت میشدند و مکانیسمی به نام موتور تطبیق، سفارشهای خریدوفروش شبیه به هم را به یکدیگر وصل میکرد.
نسل جدید صرافیهای غیرمتمرکز، بهطور کلی دفتر سفارشات را از پلتفرم خود حذف کرده و مفهوم بازارساز خودکار را جایگزین آن کردهاند. بازارساز خودکار، مجموعهای از چندین قرارداد هوشمند بلاک چینی است که برای هر جفت معاملاتی، نقدینگی لازم را فراهم کرده و بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت ارزها را تعیین میکند.
قابلیتهای امور مالی غیرمتمرکز
بازار گردانی خودکار مزایایی را ارائه میدهد که نشاندهندۀ قابلیتهای مختلف امور مالی غیرمتمرکز است. در اینجا به چند مورد از مزایای آنها اشاره میکنیم.
- تمرکززدایی: قراردادهای هوشمند، قراردادهایی هستند که با اجرای مستقل سفارشات کار میکنند. هنگامی که صرافیهای غیرمتمرکز با ساختارهای حاکمیتی ترکیب میشوند، در واقع مالکیت پلتفرم و داراییها را به کاربران انتقال میدهند. در حقیقت در این فرآیند هیچ نهاد متمرکزی وجود ندارد.
- عدم نیاز به مراقبت فیزیکی: معامله گران و ارائهدهندگان نقدینگی با استفاده از کیف پولهای رمزنگاری برای تعامل با صرافیها، همچنین استفاده از قراردادهای هوشمند برای رسیدگی به تمام تراکنشها، دیگر نیازی به مراقبت فیزیکی از داراییهای خود نخواهند داشت.
- عدم امکان دستکاری معاملات: در حالی که دست صرافیهای سنتی در زمینه دستکاری بازار و معاملات نسبتاً باز بوده، اما صرافیهای غیر متمرکز هیچ امکانی برای تأثیر بر قیمتگذاری به نفع خود ندارند. در حقیقت در بازار گردانی غیرمتمرکز هیچکس از چنین اقداماتی سود نمیبرد.
- امنیت: برای جلوگیری از حملات سایبری، بازارهای غیرمتمرکز اغلب به صورت توزیعشده میزبانی میشوند. علاوه بر این، هکرها فقط میتوانند با استخرهای نقدینگی در یک پلتفرم معاملاتی درگیر شوند، نه با کاربران صرافی.
- دسترسی مبتنی بر توکن: به دلیل ماهیت غیرمتمرکز بازار گردانی خودکار، هر فردی ممکن است یک دارایی را در یک DEX منتشر کند بدون اینکه به مکانیزم ضمانت یا تأیید مالکان پلتفرم نیاز داشته باشد.
ساختار بازارهای غیرمتمرکز
برای انجام معامله در پروتکل AMM، به معاملهگر دیگری نیاز ندارید. در عوض، ممکن است از یک قرارداد هوشمند برای مبادله استفاده کنید. در نتیجه، معاملات بهجای همتا به همتا، قراردادی هستند. اگر میخواهید یک دارایی رمزنگاریشده را با دیگری مبادله کنید، باید یک استخر نقدینگی مستقل پیدا کنید. همانطور که قبلاً گفته شد، قیمتی را که برای کالایی که میخواهید بخرید یا بفروشید دریافت میکنید، ، یک فرمول ریاضی تعیین میکند. هر کسی میتواند در صورت تحقق شرایط قرارداد هوشمند، ارائهدهنده نقدینگی در AMM شود. در نتیجه، در این مورد، ارائهدهنده نقدینگی باید تعداد مشخصی از توکنهای مورد نظر را در استخر نقدینگی واریز کند. ارائهدهندگان نقدینگی میتوانند در ازای ارائه نقدینگی به پروتکل، کارمزد معاملات در استخر خود را دریافت کنند.
برای ایجاد یک سیستم معاملاتی سیال، صرافیهای متمرکز به معاملهگران ماهر یا مؤسسات مالی برای تأمین نقدینگی برای طرفین معاملات متکی هستند. این شرکتها در قبال درخواستهای معاملهگران عادی، چندین سفارش پیشنهادی ارائه میکنند. این به صرافی کمک میکند تا اطمینان حاصل کند که طرفین معامله برای همه تراکنشها همیشه در دسترس هستند. در این ساختار تأمینکنندگان نقدینگی نقش بازار گردانان را بر عهده میگیرند.
همه چیز درباره یونی سواپ Uniswap
یونی سواپ (Uniswap) یکی از معروفترین صرافیهای غیرمتمرکز است که توسط شبکهی بلاکچین اتریوم پشتیبانی میشود. صرافی یونی سواپ کاملا غیرمتمرکز بوده (یعنی توسط هیچ سازمان یا شرکتی اداره و مدیریت نمیشود) و از یک سیستم معاملاتی نسبتا جدیدی به نام پروتکل نقدشوندگی خودکار یا Automated Liquidity Protocol برای خرید و فروش رمزارزها استفاده میکند.
تفاوت یونی سواپ (Uniswap) و صرافیهای متمرکز
اکثر معاملات ارزهای دیجیتال در صرافیهای متمرکز مانند Binance و Coinbase انجام میشود و این پلتفرمها، توسط یک نهاد مرکزی مدیریت میشوند. سرمایهگذاران برای معامله در این پلتفرمها، باید سپردههای خود را در این صرافیها گذاشته و با استفاده از سیستم ثبت سفارشات عادی یا دفتر سفارشات (Order book)، اقدام به خرید و فروش ارزهای دیجیتال کنند و این موضوع میتواند نقدشوندگی معاملات را کاهش دهد.
زیرا که هر سفارشی با هر قیمتی باید با قیمت سفارشهای طرف مقابل معامله برابر شود تا این معامله یا تراکنش انجام شود و این موضوع گاهی اوقات زمانبر است؛ بنابراین نقدشوندگی معاملات را کاهش میدهد.
اما یونی سواپ با استفاده از سیستم پروتکل نقدشوندگی خودکار(Automated liquidity protocol) این مشکل را حل کرده است.
پروتکل نقدشوندگی خودکار در یونی سواپ چیست و چگونه کار میکند؟
یونی سواپ سرمایهگذاران و معاملهگران را تشویق به ذخیرهسازی ارزهای دیجیتال خود در استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools) میکند. این استخرها توسط قراردادهای هوشمند پشتیبانی شده و به همین علت دارای امنیت بالایی هستند.
به افرادی که بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ ارزهای دیجیتال خود را در این استخرها ذخیرهسازی یا Pooling میکنند، فراهمکنندگان نقدینگی یا Liquidity Providers گفته میشود.
افراد با تجمیع ارزهای دیجیتال خود در این استخرها، در واقع یک صندوقی را میسازند که این صندوق به عنوان یک بازارساز بین طرفین معامله، سفارشات و معاملات موجود در پلتفرم را اجرا میکند. هر توکن موجود در پلتفرم استخر نقدینگی مختص به خود را دارد.
با استفاده از این روش، مشکلات مربوط به اجرای سفارشات و انجام معاملات در سیستم ثبت سفارشات عادی یا دفتر سفارشات حذف میشود و افراد میتوانند با استفاده از این استخرها، هر معاملهای را با قیمت و حجم مشخص انجام دهند.
بازارساز خودکار در یونی سواپ چیست؟
استخرهای نقدینگی در واقع با استفاده از سیستم قراردادهای هوشمند، نقش یک بازارساز خودکار (Automated Market Maker) را بازی میکنند. هرکدام از این قراردادهای هوشمند یا جفتِ توکنها در یونی سواپ، یک استخر نقدینگی را تشکیل میدهد که با توکنهای ERC20 (توکنهایی که شبکهی پشتیبان آنها اتریوم هستند) کار میکنند.
هرکدام از این استخرهای نقدینگی در واقع از یک جفت توکن تشکیل میشوند، که با استفاده از اتریوم، قابلیت معاوضه با یکدیگر را دارند.
نحوهی تعیین قیمت این جفتها (Pairs) در استخرهای نقدینگی بر اساس الگوریتمی است که استخر از آن استفاده میکند. در یونی سواپ برای تعیین قیمت رمزارزها در استخر نقدینگی از الگوریتم بازارساز ثابت یا Constant product market maker (حاصل ضرب تعداد توکنها همواره یک عدد ثابت است) استفاده میشود.
بازارساز ثابت نوعی از الگوریتمهای AMM است. هرکدام از این جفتها (Pairs) به عنوان یک بازارساز خودکار عمل میکنند. در این روش محاسبه هر استخر متشکل از دو رمزارزی است که با یک نسبت ثابت نسبت با یکدیگر معاوضه میشوند و این نسبت همیشه ثابت است.
فراهمکنندگان نقدینگی LPs چگونه از ذخیرهسازی رمزارزهای خود در یونی بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ سواپ، سود کسب میکنند؟
فراهمکنندگان نقدینگی در استخرهای نقدینگی، با توجه به میزان توکنهایی که در استخر ذخیره کردهاند، از کارمزد معاملات موجود در یونی سواپ که به میزان 3/0 درصد است، سود کسب میکنند. این کارمزدها تجمیع شده و افراد با توجه به درصدی که از کل استخر سهیم هستند، از کل کارمزدهای تجمیعشده سود کسب میکنند.
معاوضه و یا همان معاملهی رمزارزها در یونی سواپ
یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است؛ بنابراین برای استفاده از آن نیاز به ثبتنام و یا احراز هویت ندارید. اما باید کیف پولی که شبکهی بلاکچین اتریوم از آن پشتیبانی میکند را داشته باشید و برای معاوضه یا اضافه کردن به استخرهای نقدینگی، کیف پول خود را به یونی سواپ متصل بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ کنید. کیف پول Metamask میتواند برای این کار گزینهی مناسبی باشد.
1. ابتدا وارد سایت Uniswap.Org شوید. و پس از ورود به سایت بر گزینهی Use Uniswap کلیک کنید. همچنین، در ابتدای ورود به سایت میتوانید آمار کلی مربوط به یونی سواپ را مشاهده کنید.
نحوه تنظیم اتصال به کیف پول Uniswap
2. پس از ورود به پنل معاملاتی، حالت پیشفرض بر گزینهی Swap است و شما بر گزینهی Connect to a Wallet کلیک کرده و کیف پول مورد نظر خود را انتخاب کنید و مراحل مربوط به اتصال را طی کنید.
نحوه تنظیمات معاوضه رمزارز های مورد نظر
3. پس از انتخاب و متصل شدن کیف پول میتوانید اقدام به معاوضهی رمزارز مورد نظر خود کنید. در قسمت Swap دو کادر ورودی وجود دارد که نشاندهندهی جفتارزی است که شما میخواهید با یکدیگر معاوضه کنید. کادر بالایی، ارز دیجیتالی است که شما آن را دارید و میخواهید در ازای آن ارز دیجیتال دیگری دریافت کنید.
4. بنابراین در هر کادر، رمزارز مورد نظر خود را انتخاب کرده و تعداد را مشخص کنید. مثلا فرض کنید شما 100 عدد تتر(USDT) دارید و تمایل دارید که این 100 عدد تتر را به ETH تبدیل کنید. در کادر بالا تتر را انتخاب کرده و 100 را وارد میکنید و میزان ETH که برابر با میزان تتر شما است در کادر پایین نمایش داده خواهد شد.
درصورت داشتن رمزارز کافی در کیف پول خود میتوانید معاوضه را انجام دهید و میزان رمزارز معاوضه شده به کیف پول شما واریز خواهد شد.
مراحل اضافه کردن به استخر نقدینگی در Uniswap
مرحله یک. پس از ورود به سایت یونی سواپ و کلیک بر گزینهی Use Uniswap، بر روی گزینهی Pool کلیک کنید. در این قسمت شما هم میتوانید از ورژن 3 استفاده کنید و هم ورژن 2. در این قسمت استفاده از V2 توضیح داده میشود و هردو عملکرد و محتوای تقریبا یکسانی دارند.
روی گزینهی View V2 Liquidity کلیک کرده و وارد صفحهی زیر شوید.
افزودن توکنها به استخر نقدینگی
مرحله دو. در این قسمت در کادر بالا و پایین میتوانید جفت توکنهایی که تمایل دارید به استخر نقدینگی اضافه کنید را انتخاب کنید. مثلا فرض کنید که شما تمایل دارید به استخر جفتارزهای ETH و USDT اضافه کنید.
برای این منظور در هر دو کادر ETH و USDT را انتخاب کنید و تعدادی را که میخواهید به استخر اضافه کنید را مشخص کنید.
توجه داشته باشید که نسبت معاوضهی بین جفتارزها در هر استخر مشخص است و شما باید متناسب با همین نسبت، از هر دو رمزارز به استخر اضافه کنید. در این مثال هر ETH برابر با 43/2629 واحد USDT است.
این یعنی شما باید به ازاری هر یک واحد ETH ، 43/2629 واحد USDT به این استخر اضافه کنید. بنابراین شما باید از هردو رمزارز به اندازهی کافی در والت خود داشته باشید.
در قسمت Share of Pool میزان درصد سهم شما از کل استخر نمایش داده میشود. و برای اضافه کردن بر گزینهی Confirm و Add کلیک کنید. کارمزدی که شما برای اضافه کردن به استخر پرداخت میکنید Gas Fee نام دارد.
نحوه خروج از استخر نقدینگی
مرحله سه. پس از اضافه کردن توکنهای خود شما تبدیل به یکی از تامینکنندگان نقدینگی یا LP در یونی سواپ میشوید و هنگام برداشت نقدینگی خود از استخر، پاداش شما از کارمزدهای معاملات استخر، در قالب توکنهای Uniswap یا LP Tokens به شما داده خواهدشد. برای خروج از استخر بر گزینهی Remove Liquidity کلیک کنید.
ریسکهای مربوط به استخرهای نقدینگی در Uniswap
Slippage و Divergence Loss
باید در نظر داشت که سرمایهگذاری در استخرهای نقدینگی در یونی سواپ خالی از ریسک نیست. یکی از ریسکهایی که در هنگام ورود و یا خروج به استخرهای نقدینگی وجود دارد، ریسک Slippage یا نوسانات قیمت ناشی از معاملات است.
یعنی اگر عمق و حجم معاملات استخر کم باشد و شما بخش مورد توجهی از استخر را وارد یا خارج کنید، قیمتها تحت تاثیر قرار گرفته و ممکن است باعث ایجاد ضرر برای شما شود.
ریسک Divergence Loss یا ضرر واگرایی
ریسک دیگری که وجود دارد، ریسک Divergence Loss یا ضرر واگرایی است. الگوریتم بازارساز خودکار در یونی سواپ (Uniswap) بر اساس یک نسبت ثابت کار میکند. حاصل ضرب ارزش دو رمزارز همواره ثابت است ولی ارزش هرکدام از آنها نسبت به یکدیگر، ممکن است در بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ طول زمان تغییر کند. بنابراین باید قبل از ورود توکنهای خود، این موضوع را در نظر بگیرید.
بازارساز خودکار (AMM) در کریپتو چیست؟
وقتی صحبت از تجارت کریپتو میشود، اصطلاحات جدید زیادی برای یادگیری وجود دارد. یکی از این اصطلاحات، بازارساز خودکار (AMM) است که اکنون روزانه توسط معامله گران برای انجام معاملات استفاده میشود. در این مقاله به معرفی کامل این ابزار جدید در صنعت کریپتو، خواهیم پرداخت.
اقتصاد آنلاین – حسین قطبی؛ درک اینکه چگونه همه چیز در صنعت کریپتو کار میکند، ممکن است کمی طول بکشد. این مطمئناً میتواند، برای معاملات کریپتو مورد نیاز باشد، زیرا تعدادی ابزار ضروری مختلف با ویژگیهای اضافی در این مهارت استفاده میشوند. یکی از این ابزارها، بازارساز خودکار (Automated Market Makers) است که اکنون روزانه توسط معامله گران برای انجام معاملات استفاده میشود. اما بازارساز خودکار چیست و آیا میتواند برای شما مفید باشد؟
بازارساز خودکار (AMM) چیست؟
یکی از آرزوهای کلیدی بسیاری از دارندگان ارزهای دیجیتال، تجارت با اعتماد است. متأسفانه، اشخاص ثالث و مقامات مرکزی میتوانند، در امور مالی مشکل ساز و وقت گیر باشند، بنابراین خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi) برای حذف این مسائل طراحی شده است. اینجاست که بازارسازان خودکار کمک کننده هستند.
بازارساز خودکار یک ابزار یا پروتکل دیجیتالی است که برای تسهیل تراکنشهای رمزنگاری شده غیر قابل اعتماد، یعنی بدون شخص ثالث استفاده میشود. در حالی که همه صرافیهای ارزهای دیجیتال از آنها استفاده نمیکنند، اما توسط همه صرافیهای غیر متمرکز ارزهای دیجیتال (DEX) استفاده میشوند. با این حال، امروزه بسیاری از صرافیهای بزرگ ارزهای دیجیتال، مانند کوینبیس و کراکن، از مدل غیرمتمرکز استفاده نمیکنند که میتواند برای برخی ناامیدکننده باشد، زیرا کل ایده ارزهای دیجیتال عمدتاً مبتنی بر تمرکززدایی است. بنابراین، اگر میخواهید از یک صرافی کاملاً غیرمتمرکز استفاده کنید، با یک بازارساز خودکار سر و کار دارید.
اولین صرافی غیرمتمرکز که یک بازارساز خودکار موفق را راه اندازی کرد یونی سواپ بود که در بلاکچین اتریوم وجود دارد. از زمان راه اندازی آن در سال 2018، سازندگان بازار خودکار در حوزه DeFi بسیار رایج تر شدهاند. در هیچ کجای خارج از صنعت DeFi یک بازارساز خودکار پیدا نخواهید کرد. آنها اساساً جایگزینی برای دفترهای سفارش معمولی هستند که توسط صرافیهای معمولی استفاده میشود. به جای اینکه یک کاربر برای خرید دارایی از کاربر دیگر قیمتی ارائه دهد، AMM ها وارد عمل میشوند و داراییها را تا حد امکان دقیق قیمت گذاری میکنند.
یک بازارساز خودکار چگونه کار می کند؟
بازارسازان خودکار به فرمولهای ریاضی، برای قیمت گذاری داراییها به طور خودکار و بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ بدون دخالت انسان متکی هستند. استخرهای نقدینگی نقش کلیدی دیگری در این فرآیند دارند. در یک صرافی رمزنگاری، یک استخر نقدینگی واحد حاوی انبوهی از داراییهایی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شدهاند. هدف اصلی این توکنهای قفلشده، تامین نقدینگی است، از این رو نام آنها هم در این راستا گذاشته شده است. استخرهای نقدینگی برای ایجاد بازار به ارائه دهندگان نقدینگی (یعنی ارائه دهندگان دارایی) نیاز دارند. این استخرهای نقدینگی را میتوان برای اهداف متعددی مانند؛ استیک کردن و بازده و استقراض یا وامدهی استفاده کرد.
در داخل استخرهای نقدینگی، دو دارایی مختلف با هم جمع میشوند تا یک جفت معاملاتی را تشکیل دهند. به عنوان مثال، اگر در یک بورس غیرمتمرکز، دو نام دارایی را در کنار یکدیگر مشاهده کردهاید که با یک اسلش رو به جلو (مانند USDT/BNB، ETH/DAI) از یکدیگر جدا شدهاند، پس یک جفت معاملاتی را مشاهده کردهاید. این جفتهای نمونه، توکنهای ERC-20 در بلاکچین اتریوم هستند (همانطور که اکثر صرافیهای غیرمتمرکز هستند). نسبت مقدار یک دارایی به دارایی دیگر در یک جفت معاملاتی، لزوماً نباید برابر باشد. به عنوان مثال، یک استخر نقدینگی میتواند، دارای ۸۰ درصد توکن اتریوم و ۲۰ درصد تتر باشد که نسبت کلی آن ۴:۱ است. اما استخرها نیز میتوانند نسبت مساوی داشته باشند.
هر کسی میتواند با واریز نسبت از پیش تعیین شده دو دارایی در یک جفت معاملاتی به یک بازارساز تبدیل شود. معامله گران میتوانند به جای معامله مستقیم با یکدیگر، داراییها را در مقابل استخر نقدینگی معامله کنند. صرافیهای غیرمتمرکز مختلف، میتوانند از فرمولهای مختلف AMM استفاده کنند. درAMM یونی سواپ از یک فرمول نسبتاً ساده استفاده میشود، اما با این وجود بسیار موفق بوده است. در ابتدایی ترین شکل خود، این فرمول خود را به صورت "x * y = k" نشان میدهد. در این فرمول، "x" مقدار اولین دارایی در یک استخر نقدینگی و یک جفت معاملاتی و "y" مقدار دارایی دیگر در همان استخر و جفت است. با این فرمول خاص، هر مجموعه معینی که از AMM استفاده میکند، باید همان نقدینگی کل را بر مبنای ثابت حفظ کند، به این معنی که "k" در این معادله یک ثابت است. سایر DEX ها از فرمولهای پیچیدهتری استفاده میکنند.
جوانب مثبت بازارسازان خودکار
همانطور که قبلاً ذکر شد، AMM ها میتوانند واسطهها را از بین ببرند و تجارت در DEX ها را کاملاً غیرقابل نیاز به اعتماد، عنصری ارزشمند برای بسیاری از دارندگان کریپتو، کنند. AMM ها همچنین به کاربران انگیزهای برای تامین نقدینگی در استخرها میدهند. اگر فردی یک استخر معین را با نقدینگی فراهم کند، میتواند از طریق کارمزد تراکنشهای سایر کاربران درآمد غیرفعالی کسب کند. این نوع درآمد، دلیلی است که ارائه دهندگان نقدینگی در DEX بسیار زیاد هستند.
به همین دلیل، AMM ها مسئول آوردن نقدینگی به یک صرافی هستند که در واقع اصل و اساس آنهاست. بنابراین، در یک DEX، AMM ها بسیار مهم هستند. علاوه بر این، ارائهدهندگان نقدینگی میتوانند از طریق AMM و استخرهای نقدینگی از بازده استیکینگ بهره ببرند. سود ناشی از این مورد، شامل شخصی میشود که از رمزارزهای خود برای دریافت داراییهای استخر نقدینگی در ازای ارائه نقدینگی استفاده میکند. ارائه دهندگان همچنین میتوانند داراییهای خود را بین استخرها جا به جا کنند تا بازده خود را به حداکثر برسانند. این بازده معمولاً به صورت بازدهی درصدی سالانه (APY) است.
معایب بازارسازان خودکار
در حالی که AMM ها بسیار مفید هستند، میتوانند جنبه های منفی خاصی نیز داشته باشند، از جمله لغزش یا افت (slippage) که زمانی اتفاق میافتد که بین قیمت پیش بینی شده یک سفارش و قیمت سفارشی که در نهایت اجرا میشود، تفاوت وجود دارد. این امر با افزایش مقدار نقدینگی در یک استخر معین کاهش مییابد.
علاوه بر این، AMM ها و استخرهای نقدینگی نیز با زیان دائمی همراه هستند. این شامل از دست دادن وجوه از طریق نوسانات در یک جفت معاملاتی است. این نوسان به قیمت یک یا هر دو دارایی در جفت اشاره دارد. اگر ارزش دارایی در هنگام برداشت کمتر از آن باشد که در هنگام سپرده گذاری بوده است، دارنده آن متحمل زیان دائمی و حاصل شده، میشود. از دست دادن دائمی، یک مشکل رایج در سراسر DEX است، زیرا ارزهای رمزپایه طبیعتاً فرار و غیرقابل پیش بینی هستند. با این حال، در برخی موارد، یک دارایی از افت بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ قیمت خود بهبود مییابد، به همین دلیل است که این نوع از دست دادن ارزش به عنوان "ناپایدار" شناخته میشود.
خطر بازارسازان خودکار در DeFi ها
در حالی که سازندگان بازار خودکار، میتوانند در داخل DEX بسیار مفید باشند، مطمئناً خطرات خاصی را برای معامله گران و سرمایه گذاران ایجاد میکنند. به همین دلیل، بسیار مهم است که هنگامی که از خدمات یک پلتفرم DeFi که میخواهید استفاده کنید، قبل از پرداخت هر وارد کردن سرمایهای خود مطلع شوید. به این ترتیب، میتوانید تا حد امکان برای افت قیمت یا سقوط غیرمنتظره آماده شوید.
سلب مسئولیت: سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال و سایر عرضه اولیههای آنها (ICO) بسیار پرخطر و گمانه زنی است و این مقاله توصیهای از طرف اقتصاد آنلاین یا نویسنده به عنوان سیگنالی برای خرید یا فروش رمزارزها تلقی نمیشود. از آنجایی که موقعیت هر فردی منحصر به فرد است، همیشه باید قبل از تصمیم گیری مالی با یک متخصص واجد شرایط مشورت شود.
بازارساز خودکار چیست؟
بازارساز خودکار یا AMM، نوعی از صرافیهای غیرمتمرکز است که از فرمولهای ریاضی برای تعیین قیمت یک توکن استفاده میکنند. این صرافیها همانند صرافیهای عادی دارای جفت ارزهای مختلفی نظیر ETH/DAI هستند. در واقع این بازار سازها صرافیهای غیرمتمرکزی هستند که در آنها، فرد با قرارداد هوشمند معامله انجام میدهد، نه با افراد دیگر.
اما در این صرافیها هیچگونه سفارش خرید یا فروش وجود ندارد و معاملهکنندگان نیازی به این موضوع ندارند که فرد دیگری را برای فروش کوین خود پیدا کنند. در عوض، یک قرارداد هوشمند به عنوان میکر (خریدار) در تراکنش عمل میکند. این مفهوم مشابه با سرویسهای تبادل سریع نظیر شیپشیفت (ShapeShift) و چنجلی (Changelly) است، با این تفاوت که ذخایر شرکت با استخرهای نقدینگی بر اساس قراردادهای هوشمند جایگزین شده است.
استخر نقدینگی شامل دو دارایی موجود در جفت ارز است. درصد نسبی هر توکن در استخر همان چیزی است که قیمت تئوری دارایی مورد نظر را تعیین میکند. اولین AMM، بانکور (Bancor) بود که در سال ۲۰۱۷ عرضه شد، اما محبوبترین پلتفرمهای کنونی شامل یونیسواپ (Uniswap)، کِرو (Curve)، کایبر (Kyber) و بالانسر (Balancer) هستند.
دلیل وجود بازارساز خودکار چیست؟
این صرافیها، نقدینگی را سادهتر و ارزانتر ارائه میدهند. بازارساز خودکار تلاشی برای غلبه بر محدودیتهای عملکرد بلاک چینهای قرارداد هوشمند، به ویژه اتریوم است. قبل از پیدایش AMM ها، صرافیهای غیرمتمرکز نظیر EtherDelta و 0x که بر بستر اتریوم ایجاد شده بودند، در صدد استفاده از مکانیزم دفتر سفارش سنتی بودند.
هرچند با مسائل نقدینگی مواجه بودند، زیرا ایجاد هر سفارش مستلزم پرداخت گس و صبر کردن برای زمان تایید بلاک بود. راندمان ضعیف اتریوم نیز باعث میشد که فقط تعداد معدودی از تراکنشها قبل از پر شدن بلاک چین با این سفارشات، ثبت شوند.
این موضوع برای بازارسازها یا همان ارائهدهندگان نقدینگی در صرافیهای مبتنی بر دفاتر سفارش، مشکلآفرین بود. ایجاد بازار معمولا مستلزم تنظیم دائم سفارشات خرید و فروش بر اساس آخرین قیمت بود، حتی اگر سفارش موردنظر پذیرفته نمیشد. از آنجایی که هر ثبت سفارش، هزینه و زمان را به همراه داشت، ممکن بود بازارسازها بیشتر از آنکه سود کسب کنند، ضرر کنند.
بازارساز خودکار ، نقدینگی را ارزانتر ارائه میدهد. حتی کاربران معمولی نیز میتوانند با نقدینگی خود وارد شوند، در حالی که انجام این کار در صرافیهای سنتی به دانش فنی پیشرفته نیاز دارد.
قراردادهای هوشمند چگونه معاملات در AMM را به صورت خودکار انجام میدهند؟
فرمولهای ریاضی، قیمت توکن موردنظر را تعیین میکند. کاربران هنگام انجام معاملات در بازارساز خودکار با استخر نقدینگی تعامل برقرار میکنند. در این شرایط هنگامی که کاربر قرارداد هوشمند را برای انجام معامله تنظیم میکند، قرارداد توکنها را به استخر نقدینگی ارسال میکند. سپس فرمول ریاضیاتی تصمیم میگیرد که چه مقدار توکن سمت دیگر جفت ارز را باید دریافت کند.
سادهترین فرمول کاربردی، X ضربدر Y برابر با K است که در آن، X و Y معادل با مقدار هر توکن در استخر و K نیز یک ثابت از پیش تعیینشده است. این بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ فرمول یک هذلولی است، شکلی هندسی که از دو طرف به صفر و بینهایت نزدیک میشود اما هرگز به صفر و بینهایت نمیرسد.
هر معامله مقداری لغزش قیمت (slippage) دارد. لغزش قیمت به مقدار تاثیری که سفارش بر قیمت نهایی خرید و فروش توکن دارد گفته میشود. شکل هذلولی بدان معنا است که لغزش در سفارشهای کوچک، اندک است اما در سفارشات بزرگ، لغزش به طور تصاعدی افزایش مییابد. یونیسواپ از این فرمول ساده استفاده میکند، اما سایر پلتفرمها ممکن است از ریاضیات پیچیدهتری برای تنظیم لغزش قیمت استفاده کنند.
چگونه میتوان از AMM ها استفاده کرد؟
کیف پول را متصل و تراکنش را تایید کنید.
استفاده از پروتکل بازارساز خودکار بسیار ساده است. کاربران به وبسایت پروتکل موردنظر مراجعه میکنند، کیف پول دیفای خود را به پروتکل متصل میکنند، دارایی موردنظر خود برای خرید یا فروش را انتخاب میکنند، گزینه تبادل (swap) را انتخاب و سپس تراکنش را در کیف پول خود تایید میکنند.
ارائه نقدینگی مشابه با انجام معامله است. پس از متصل کردن کیف پول، کاربران میتوانند بن بخش “ارائهدهنده نقدینگی” (liquidity provider) مراجعه و مقدار موردنظر خود برای ارائه به استخر را انتخاب کنند. در اکثر پروتکلها، کاربران باید هردو دارایی موجود را تایپ کنند. برای مثال، اگر اتر با ۴۰۰ دای معامله میشود، باید همزمان یک اتر و ۴۰۰ دای ارائه دهند.
پس از تایید تراکنش، کاربران توکنی دریافت میکنند که بیانگر مالکیت آنها در استخر نقدینگی است. این توکن قابل انتقال به افراد دیگر یا بازپرداخت و معامله با توکنهای موردنظر است.
دلیل محبوبیت AMM ها چیست؟
استفاده بدون نیاز به مجوز و غیرمتمرکزسازی، ارتقا و بهبودهای قدرتمند و چشمگیری هستند.
بازارسازهای خودکار، بزرگترین مانع در مسیر پذیرش گسترده صرافیهای غیرمتمرکز را برطرف کردهاند. این مانع چیزی نیست به جز نقدینگی. بدون وجود این مانع، مزایای صرافیهای غیرمتمرکز نمایان میشوند.
برخلاف صرافیهای متمرکز سنتی، هیچگونه ناظری وجود ندارد که بتواند پروژهها یا کاربران را کنار بگذارد. پروتکلهای بازارساز خودکار بدون نیاز به مجوز هستند و کاربران مجبور به ایجاد حسابهای مشخص یا گذراندن احراز هویتهای سختگیرانه نیستند. تنها نکته مورد نیاز برای تعامل با این پروتکلها، یک آدرس کیف پول است.
از دید پروژههای مختلف، صرافیهای غیرمتمرکز روشی بسیار خوب برای عرضه توکن به بازار و افزایش نقدینگی هستند. هیچگونه کارمزد فهرست کردن توکن یا کمیسیونی وجود ندارد و هر فردی میتواند برای هر توکن مدنظر خود یک استخر نقدینگی ایجاد کند.
عمومیسازی ارائه نقدینگی همچنین بدان معنا است که طرفداران یک پروژه میتوانند در ایجاد بازار نقدینگی توکنهای جدید بدون نیاز به کمک بازارسازهای متخصص شرکت کنند. در آخر میتوان گفت صرافیهای غیرمتمرکز AMM معمولا رابط کاربری بسیار سادهای دارند زیرا نیازی به گزینههای پیچیده انجام سفارشات یا ایجاد نمودارهای قیمت در رابط کاربری خود ندارند.
خطرات و محدودیتهای AMM ها چه چیزهایی هستند؟
باگها، قیمتگذاری نامناسب و ضررهای موقت.
علیرغم ویژگیهای مثبت، AMM ها دارای خطرات و محدودیتهای مشخصی هستند. هکها و آسیبپذیریها بر صرافیهایی نظیر یونیسواپ و بالانسر تاثیرگذار بودهاند و طی آن، ارائهدهندگان نقدینگی شاهد سرقت سرمایه خود به دلیل تعاملات پیچیده قراردادهای هوشمند بودهاند. از طرف دیگر، معاملهکنندگان، استراتژیهای معاملاتی خود را در معرض دید همه افراد در سراسر جهان قرار میدهند و این موضوع باعث میشود که سایر افراد از کاربران بازارساز خودکار چگونه کار میکند؟ معتبر سوء استفاده کنند.
بازارساز های خودکار همچنین نمیتوانند بدون استفاده صرافیهای سنتی از آربیتراژ وجود داشته باشند. فرمولهای ریاضیاتی علیرغم دقت خود نمیتوانند به طور دقیق و واقعی گویای احساس بازار باشند. حضور معاملهکنندگان آربیتراژ برای اصلاح قیمتگذاری داراییها در AMM ضروری هستند، اما این موضوع منجر به مسأله ضررهای موقت در بسیاری از پلتفرمها میشود.
به طور خلاصه، معاملهکنندگان آربیتراژ با به تعادل رساندن قیمت میتوانند سود کسب کنند، اما این سود از ارائهدهندگان نقدینگی حاصل میشود. در صورتی که نوسان قیمت بسیار زیاد باشد، ارائهدهندگان نقدینگی علیرغم دریافت کارمزد معاملات، ممکن است سرمایه خود را از دست بدهند. این ضرر موقتی است زیرا قیمت همواره میتواند در مسیر مخالف نیز حرکت کند، اما عملا این شرایط همیشه رخ نخواهد داد.
اگرچه بهبودهای مشخصی در حال انجام است، اما حجم معاملات و نقدینگی AMM ها همچنان در مقایسه با صرافیهای بزرگ متمرکز ناچیز است. ازدحام گس در تابستان سال جاری نشان داده است که بازارسازهای خودکار به سقف استفاده خود رسیدهاند و راهکارهای مقیاسپذیری بهترین برای تسهیل رشد این عرصه نیاز است.
دیدگاه شما