بازار اول و بازار دوم چیست؟

شاخص بازار اول در بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص بازار دوم دارد؟

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

پیش‌تر، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با بازار بورس و مفاهیمی مانند شاخص بورس، تابلوخوانی، نوسان‌گیری، حجم مبنا و تحلیل فاندامنتال آشنا شدیم. در این آموزش، ابتدا به معرفی مختصر بورس و فرابورس خواهیم پرداخت و پس از آن، مهم‌ترین موارد تفاوت بورس و فرابورس را بیان خواهیم کرد.

بورس چیست؟

بورس بازاری است که در آن دارایی‌ها معامله می‌شوند. این بازار به سه دسته بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم می‌شود. در بورس کالا، همان‌گونه که از نامش مشخص است، کالاهای معینی خرید و فروش می‌شود. در این بورس، معمولاً مواد اولیه معامله می‌شوند و هر کالایی بورس خودش را دارد؛ مثلاً بورس نفت. در بورس ارز، پول‌های خارجی خرید و فروش می‌شوند که البته این بورس در ایران فعال نیست. در بورس اوراق بهادار، دارایی‌های مالی مانند سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و.. معامله می‌شود. در بورس اوراق بهادار یا به اختصار، بورس، بستری ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات را انجام دهند. در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را حفظ می‌کند. به عبارت بهتر، بورس سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را در کنار هم قرار می‌دهد تا هر دو با توانایی‌ها و دارایی‌هایی خود موجب منفعت دو طرف شوند.

فیلم آموزش رایگان تفاوت های بورس و فرابورس

فیلم آموزش رایگان تفاوت بورس و فرابورس به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص تفاوت‌های بورس و فرابورس، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

فرابورس چیست؟

در بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که سبب می‌شود هر شرکتی توانایی ورود به آن را نداشته باشد. فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای داد و ستد اوراق بهادار یا سهام است و شرایط و قوانین معاملاتی ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌ها و معامله سهام دارد. وظیفه فرابورس، سازمان‌دهی آن بخش از شرکت‌های علاقه‌مند به فعالیت در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را کسب نکرده‌اند.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

بازار بورس و فرابورس تفاوت‌هایی با هم دارند که در این بخش، مهم‌ترین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

بازارهای بورس و فرابورس

یکی از تفاوت‌های ساختاری بورس و فرابورس تقسیم‌بندی بازارهای آن‌ها است. بورس شامل دو بازار اول و دوم است. شرکت‌هایی که در بازار اول فعالیت می‌کنند، در صورتی که عملکرد مناسبی نداشته باشند، به بازار دوم منتقل می‌شوند و در طرف مقابل، شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی در بازار دوم داشته باشند، می‌توانند به بازار اول منتقل شوند.

ساختار جدید فرابورس ایران از پنج بازار تشکیل شده است: بازار بازار اول و بازار دوم چیست؟ اول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم و ابزارهای نوین مالی. در بازار اول فرابورس، سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرش و معامله می‌شود. بازار دوم فرابورس تنها شامل سهام شرکت‌های سهامی عام است. سهام شرکت‌های زیان‌ده، تازه‌ تأسیس و آن‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود. بازار پایه نیز یکی از بازارهای فرابورس است که به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است. شرکت‌های این بازار فرایند پذیرش را طی نمی‌کنند و به سه دسته تقسیم می‌شوند. طبق قوانین جدید، شرکت‌های بازار اول و بازار دوم چیست؟ این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند و دامنه نوسان روزانه آن‌ها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است.

مالیات در فرابورس

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند که این مزیت مستقیماً متوجه سهامداران نیز می‌شود. همچنین، صاحبان سهام در شرکت‌های فرابورس، نسبت به سهامی که در اختیار دارند، در مجمع عمومی حق رأی خواهند داشت.

تنوع بازارهای فرابورس

وجود بازارهای متنوع آن برای پوشش سلایق مختلف، از جاذبه‌های فرابورس است. بنابراین، سهامداران می‌توانند در شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده و به این ترتیب، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهند.

تسهیلات و تأمین مالی شرکت‌ها

بانک‌ها شرکت‌های فعال در فرابورس را به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات می‌پذیرند. بنابراین، شرکت‌های فرابورس می‌توانند از این طریق برای دریافت تسهیلات اقدام کنند. همچنین، اگر شرکت‌ها به فرابورس پذیرفته شوند و در آن فعالیت کنند، می‌توانند از تأمین مالی از طرف سهامداران برخوردار شوند.

پذیرش شرکت‌ها و قوانین نظارتی

روند پذیرش شرکت‌ها در بازار اول و بازار دوم چیست؟ فرابوس ساده‌تر است و الزامات ساده‌تری نسبت با بورس دارد. شرایطی مانند حداقل سرمایه ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهامداران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، زیان انباشته، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها و سودآوری معیارهای سختگیرانه‌تری در بورس دارند.

روش و زمان معامله در بورس و فرابورس

روش معامله در بورس و فرابوس، اساساً تفاوت خاصی ندارد. همان‌گونه که از طریق پلتفرم‌های آنلاین به خرید و فروش سهام بورس اقدام می‌کنید، می‌توانید معاملات سهام شرکت‌های فرابورس را نیز انجام دهید. البته زمان معاملات در فرابورس، انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به بورس دارد.

به طور خلاصه می‌توان گفت که سود سهام، افزایش قیمت سهام، تنوع سرمایه‌گذاری، اطمینان از محل سرمایه‌گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسان‌های روزانه قیمت سهام از جاذبه‌های فرابورس است.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

یکی از آموزش‌های مفید و کاربردی فرادرس فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی است و منبع مناسبی برای کسانی است که می‌خواهند در بازار بورس فعالیت کنند و مفاهیم و اصول آن را بیاموزند. در این آموزش که مدت آن ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه است، ضمن پوشش مباحث اصلی، مطالب به گونه‌ای بیان شده است که مخاطبان حداکثر استفاده را از آن ببرند و اطلاعات ضروری را برای ورود به بورس کسب کنند. لینک آموزش مذکور در ادامه آورده شده است.

برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

در درس اول این آموزش، مقدمات و آشنایی اولیه با بازار بورس و سهام مورد بحث قرار گرفته است. موضوع درس دوم، شناخت کلی و نکات مهم در ورود به بازار بورس است. ورود به سایت‌های مربوط به سازمان بورس و ثبت نام در سجام موضوع درس سوم این فیلم آموزشی است. در درس چهارم راهنمایی‌های کاربردی درباره آشنایی با اصطلاحات و انواع قرارداد و صندوق ارائه شده است. آشنایی با مفاهیم سرمایه‌گذاری، انواع بورس و عرضه اولیه از دیگر موضوعاتی است در درس پنجم بیان شده است. درس ششم نیز، مروری بر ابزارهای تحلیل تکنیکال را پوشش می‌دهد. در نهایت، موضوع درس هفتم این فیلم آموزشی، آشنایی با سامانه کدال و کارگزاری‌ها است.

برای آشنایی بیشتر با کارگزاری‌ها، پیشنهاد می‌کنیم به مطلب «بهترین کارگزاری بورس | بررسی جامع کارگزاری ها» مراجعه کنید.

سخن پایانی

در این نوشتار سعی کردیم تا تفاوت‌های بورس و فرابورس و مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در هر یک از آن‌ها را به صورت خلاصه شرح دهیم. در پایان، از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا دیدگاه‌های خود در رابطه با این مطلب را با ما در میان بگذارید؛ همچنین اگر تجربه‌ای از حضور در این بازارها و سرمایه‌گذاری در ‌آن‌ها دارید، این تجربیات را نیز از همین طریق با دیگر مخاطبین مجله فرادرس به اشتراک بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

بازار اولیه و ثانویه در سهام چیست؟

در مفهموم بازار اولیه و ثانویه ، بازار اولیه (primary market) بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر می‌شود. عایدی حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه می‌شود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود. ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖ , ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﻭﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ.

بازار ثانویه:

با اتمام عرضه اولیه یک سهم در بازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بازار ثانویه (secondary market) ؛ بنابراین بازار دست دوم (ثانویه) به منظور ایجاد امکان دادو ستد اوراق منتشره در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است. در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا می‌کنند که علاوه بر تجدید نظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند. ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .

ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩﻱ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ﻭﺭﻗﻪ ﺍﻱ ﻗﺮﺿﻪ ﺍﻱ ﺭﺍﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺮﺿﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﻭﺩ.ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻭﻗﺘﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ , ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ﻭﺭﻗﻪ ﻗﺮﺿﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﻨﺪ, (ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ بازار اول و بازار دوم چیست؟ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺎﺷﺪ) ﻧﺎﭼﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ. دفعات انجام معامله در بازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب می‌شود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.

بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار بازار تقسیم می‌گردد:

بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.

بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.

بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.

بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.

ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ , ﺳﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲ ﻓﺮﻭﺷﺪ.

شاخص بازار اول در بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص بازار دوم دارد؟

بازار بورس در سال گذشته رشد بی سابقه ای را تجربه کرده است و اکنون به یکی از حوزه های مورد علاقه برای عموم جهت سرمایه گذاری تبدیل شده است. اما در عین حال این حوزه برای کسانی که به آن وارد می شوند ناآشناست. اصطلاحات تخصصی بورس که برای سرمایه گذاری فهم آن ها لازم است، کم نیستند. یکی از اصطلاحات پر تکرار که در بورس بازار اول و بازار دوم چیست؟ به گوش سرمایه گذاران می رسد، اصطلاح شاخص است. در بورس شاخص های متفاوتی وجود دارند که امکانات تحلیلی متفاوتی را در اختیارمان قرار می دهند. از جمله اصطلاحات دیگر نیز بازار اول و بازار دوم هستند. در این مطلب ضمن معرفی این دو بازار با «شاخص» این دو بازار و تفاوت های آن آشنا خواهیم شد تا ببینیم بررسی ضرورت تغییرات روند شاخص این بازارها چه ضرورتی برای سرمایه گذاران دارد.

شاخص بازار اول در بورس چیست و چه تفاوتی با شاخص بازار دوم دارد؟

شاخص بازار اول در بورس

بازار بورس اوراق بهادار تهران که عموماً در بین مردم به اختصار «بورس» خوانده می شود، در یک تقسیم بندی کلی، شرکت های ثبت شده درون خود را به دو دسته اصلی تقسیم کرده است. به زبان ساده تر مانند تیم های فوتبال که بنابر توانایی ها و کیفیت شان در لیگ بالاتری قرار می گیرند، شرکت هایی که سهامشان را در بورس عرضه کرده اند نیز بر مبنای سرمایه شان، مقدار سهم شناور، میزان نقدشوندگی و ویژگی هایی از این دست، در بازار اول یا بازار دوم قرار می گیرند.

این تقسیم بندی توسط سازمان بورس اوراق بهادار انجام می شود و فاکتور های مختلفی در شکل گیری آن نقش دارند. مثلاً فاکتور نقدشوندگی به این معناست که سهام یک شرکت تا چه اندازه راحت معامله می شود و امکان تبدیل آن به پول نقد بالاتر است. شرکت هایی که حجم معامله سهامشان از بقیه بالاتر است، نشان می دهند که سهامشان قابلیت بیشتری برای تبدیل شدن به پول نقد دارد. بنابراین در رده بندی سازمان بورس اوراق بهادار در جایگاه بهتری قرار می گیرند.(1)

بر اساس ماده 4 دستورالعمل پذیرش بازار بورس اوراق بهادار که در 1/10/1386 تصویب شد، بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار است. بازار اول و بازار دوم که خود بازار اول به دو تابلوی اصلی و فرعی تقسیم می شود. بر اساس دستورالعمل اجرایی همین قانون، سازمان بورس اوراق بهادار موظف است که در تا پایان اردیبهشت ماه هر سال این شرکت ها را طبقه بندی مجدد کند. بنابراین لیست شرکت هایی که در بازار اول و دوم قرار دارند همیشه ثابت نیست و امکان جابه جایی شرکت ها از یک بازار به بازار دیگر وجود دارد.

• ریسک ورشکستگی

• ریسک اندازه شرکت

• ریسک نقد شوندگی

• ریسک اطلاع رسانی

نحوه طبقه بندی شرکت‌ها در بازارهای بورس

معمولاً تعداد شرکت هایی که در بازار اول قرار می گیرند (مجموع تابلو اصلی و فرعی) از تعداد شرکت هایی که در بازار دوم دسته بندی می شوند، کمتر است. در سال 1395 بر اساس آخرین آمار و اطلاعاتی که سازمان بورس منتشر کرد 127 شرکت در بازار اول (66 شرکت در تابلو اصلی و 61 شرکت در تابلو فرعی) و 191 شرکت نیز در بازار دوم طبقه بندی شدند. (2)

شرایط عمومی و اختصاصی یک شرکت برای قرارگیری در بازار اول از شرایط قرارگیری در بازار دوم به مراتب سخت تر است. شرکت های بازار اول برای ورود به این بازار حداقل نیاز به 1000 میلیارد ریال سرمایه دارند در حالی که سرمایه لازم برای ورود به بازار دوم کمتر از این مقدار است.

اما سرمایه اولیه شرکت ها تنها یکی از پارامترهای سنجش شرکت ها در کنار یکدیگر است و پارامتر دیگری نظیر حجم سرمایه شناور آزاد نیز جزو معیارهای رتبه بندی شرکت ها در بازار بورس است.

رتبه بندی شرکت ها در واقع راهنمایی کلی و عمومی برای سرمایه گذاران و سهامداران است. مثلاً اگر همین درصد سهام شناور را در نظر بگیریم، خواهیم دید که چگونه سیگنال نقدشوندگی سهام یک شرکت را به خریداران آن می دهد.

سهام شناور به معنای درصدی از سهم یک شرکت است که در بازار بورس اوراق بهادار عرضه شده و توسط سرمایه گذاران خرد خریداری شده است. شرکت ها هیچوقت تمام دارایی هایی خود را به صورت سهام در بازار بورس عرضه نمی کنند.

آن ها تنها بخشی از آن را برای افزایش سرمایه روانه بازار بورس می کنند که به این سهم ها اصطلاحاً شناور آزاد می گویند. هر چه درصد سهم شناور یک شرکت بیشتر باشد، قابلیت نقدشوندگی بیشتری خواهد داشت.

اطلاع از این فاکتورها به این جهت مهم است که وقتی می خواهیم درباره شاخص بازار اول یا دوم بدانیم، باید این مسئله پیش از آن روشن شده باشد که هرکدام از این بازارها چه ویژگی هایی دارند تا پس از آن، به توضیح درباره شاخص های این دو بازار پرداخت. در واقع شاخص های مختلف در زمینه های متفاوت مانند عینک های متفاوتی هستند که وقتی به چشم زده می شوند، وجوه نادیده ای از پدیده ها برای ما آشکار خواهند شد.

شاخص بازار اول و بازار دوم در بورس

همانطور که بازار بورس اوراق بهادار به شکل کلی شاخص کل قیمت را با نماد TEPIX نشان می دهد و بر اساس آن وضعیت بازار برای سهامدارن روشن تر می شود، این شاخص برای بازارهای اول و دوم نیز به تفکیک اعلام می شود. از آنجا که اصولاً یک شاخص کلی به تنهایی نشان دهنده وضعیت بازار نخواهد بود و درک بهتر وضعیت بازار نیاز به قرار گیری شاخص های مختلف بازار بورس در کنار یکدیگر دارد، از این رو اعلام شاخص کل قیمت به تفکیک بازارها، ضروری به نظر می رسید.

از طرفی عموماً سبد سرمایه گذاری سهامدارن از سهم های شرکت هایی که در بازارهای متفاوتی قرار دارند، تشکیل شده است. در نتیجه صعود یا سقوط شاخص کل قیمت به تنهایی نمی تواند تحلیل درستی را برای سرمایه گذاری به دست دهد. در بورس اوراق بهادار مواقعی وجود دارد که شاخص قیمت دسته ای از سهم ها افت می کند در حالی که سهم های دیگر روند نزولی ندارند و به دلیل وزن بیشتر شرکت هایی که سهامشان در حال سقوط است، شاخص کل منفی می شود.

تصمیم گیری در این برهه از طرف سرمایه گذاران می بایست با توجه به جایگاه سهامشان در بازارهای بورس باشد و نه نگاه به روند کلی و پیوستن به تصمیمات هیجانی افرادی که آشنایی چندانی با سازو کار بورس ندارند.

بنابراین اعلام شاخص های متفاوتی نظیر شاخص کل، شاخص هم وزن، شاخص صنایع و . به منظور راهنمایی بیشتر سرمایه گذاران است. شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم نیز در همین راستا اعلام می شوند و به تحلیلگران بورس این امکان را می دهند تا تحلیل های دقیق تری از اوضاع بازار داشته باشند.

در نتیجه برای دست یابی به تحلیلی درست تر و اقدامات عملی بهتر، بررسی روند شاخص های مختلف، به خصوص با توجه به سبد سهام سرمایه گذار عملی اجتناب ناپذیر است. شاخص کل قیمت ( TEPIX ) گرچه تصویری کلی از وضعیت را نشان می دهد اما به اندازه همین «کلی» بودنش جزئیات کمتری را نشان می دهد و در نتیجه دقت بالایی ندارد. بنابراین تا اینجا روشن شد که سرمایه گذاران چرا نیاز به شاخص های بازار اول و دوم دارند. حال باید دید این شاخص ها نشان دهنده چه چیزی هستند.

شاخص‌های بازار اول و دوم چه چیزی را نشان می دهند؟

شاخص های بورس از جمله معیارهای نشان دهنده وضعیت بازار تعریف می شوند. شاخص به صورت عدد بیان می شود و بر اساس فرمول های خاصی که تعریف شده اند محاسبه می گردد. معمولاً شاخص های بورس های مختلف فرمول های متفاوتی دارند. ضمن اینکه در یک بازار هم بعضی شاخص ها فرمول هایشان با یکدیگر فرق می کند.

مثلاً شاخص کل را هم با در نظر گرفتن وزن سهام شرکت ها و هم بدون در نظر گرفتن این ویژگی محاسبه می کنند که به دومی شاخص کل هم وزن گفته می شود. فرمول محاسبه شاخص بازار اول و دوم نیز مانند فرمول شاخص کل قیمت ( TEPIX ) است؛ با این تفاوت که اعداد و ارقام مربوط به همه شرکت های ثبت شده در بازار در آن لحاظ نمی شود و تنها ارقام مرتبط با شرکت هایی که در هر کدام از این بازارها قرار دارند تأثیرگذار خواهد بود.

این شاخص قرار است توضیح دهد میانگین تغییرات قیمت به کدام سمت گرایش دارد. شاخص را اصولاً می بایست بر حسب درصد بیان کرد و سهامداران نیز می بایست تغییرات را بر حسب درصد دنبال کنند. گاهی اوقات مشاهده می شود که تغییرات بر حسب تعداد واحد ریزش یا افزایش یافته بیان می شود.

به عنوان مثال اگر شاخص کل بورس در سه یا چهار سال گذشته صد هزار واحد باشد، در آن زمان، پنج هزار واحد ریزش شاخص، معادل 5 درصد محسوب می‌شود، در حالی که در حال حاضر اگر شاخص کل را یک میلیون و هشتصد هزار واحد در نظر بگیریم، پنج هزار واحد ریزش شاخص، کمتر از 3/0 درصد تغییر را به وجود می آورد؛ بنابراین همیشه در رصد تغییرات باید درصد تغییرات را مد نظر داشت و نه تعداد واحد را.

تفاوت شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم

شاخص های بازار اول و دوم در حقیقت سنجه هایی هستند که به ما خواهند گفت که تغییرات قیمت و سوددهی سهام در یک نمای تفکیک شده در بازار اول و بازار دوم چیست؟ میان کدام سهم ها در حال وقوع است. این دو بازار به دلیل ویژگی های متفاوتی که شرکت های حاضر در آن ها دارند، تأثیرگذاری متفاوتی نیز در تغییر شاخص کل دارند. شرکت هایی که سهامشان کسر بزرگتری از بازار را تشکیل می دهند، افت و خیز سهامشان نیز تأثیر بیشتری بر بازار دارد.

گاهی اوقات پیش می آید که شاخص کل بازار در حال افت است ولی قیمت سهام اکثریت شرکت ها نزولی نیست. این به معنای افت قیمت عمومی در سهم های بزرگ است؛ در عین حالی که سهم های شرکت های کوچک تر نزولی نیستند. بررسی شاخص اول و دوم در بازار اول و بازار دوم چیست؟ عین توجه به سایر شاخص ها، از جمله شاخص کل، می تواند برای سرمایه گذارن در اتخاذ تصمیم های درست راهگشا باشد.

بنابراین انتشار شاخص برحسب معیارهای مختلف، در واقع کمکی به خریدار سهام برای تصمیم گیری بهتر است. از طرفی دیگر در بازار اول به نسبت بازار دوم، شرکت ها سهام شناور آزاد بیشتری دارند که در نتیجه باعث می شود نقدشوندگی سهامشان راحت تر صورت گیرد و این یک مزیت برای شرکت هایی است که در این دسته قرار می گیرند. (3)

در نتیجه تأثیرگذاری شاخص بازار اول به نسبت شاخص بازار دوم در شاخص کل قیمت، عموماً بسیار بیشتر است؛ مگر بازار اول و بازار دوم چیست؟ اینکه ارزش تعداد بیشتری سهم تغییر کند تا بتواند با تغییرات بازار اول برابری نماید. در نتیجه سهامداران باید توجه کنند که تغییرات ارزش سهامشان را تنها در سایه تغییرات شاخص کل ارزیابی نکنند بلکه سایر شاخص ها از جمله شاخص بازار اول و دوم را نیز بررسی نمایند.

بازار فرابورس چیست؟

آیا بازار اول و بازار دوم چیست؟ می‌دانستید که دو بازار فرابورس و بورس با یکدیگر تفاوت دارند؟ فرابورس یا همان OTC از بازار‌های زیر‌نظر سازمان بورس اوراق بهادار است، که در سال ۱۳۸۷ برای اولین بار فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرد. بازار فرابورس مزایای متعددی نسبت به بورس دارد. در این مقاله بازار فرابورس را به‌طور کامل و با زبانی ساده معرفی کرده‌ایم تا اگر قصد ورود به این بازار پر‌سرمایه و کم ریسک را دارید، بعد از مطالعه این مطلب بتوانید سرمایه‌گذاری خود را آغاز کنید.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

فرابورس نیز مانند بازار سرمایه بورس در آن سرمایه‌داران مشغول خرید و فروش سهام شرکت‌ها هستند. ولی بازار اول و بازار دوم چیست؟ در نوع شرکت پذیرش‌شده و همچنین شرایط معامله در این دو بازار تفاوت‌هایی وجود دارد که در ادامه بررسی کرده‌ایم:

• در بورس کارگزاری‌ها فقط نقش واسطه در معامله را دارند. ولی در فرابورس همه معامله‌ها از سمت کارگزاری انجام می‌شود.
• در بازار فرابورس شما محدودیت زمانی دارید. یعنی از شنبه و چهارشنبه در ساعات اداری مجاز به خرید و فروش سهام هستید. اما در بازار سرمایه بورس شما به محدودیت زمانی روبه‌رو نیستید.
• این دو بازار از نظر شرایط پذیرش متفاوت است. در واقع شرکت‌هایی که از سوی بورس پذیرفته نشده‌اند، بازار دوم سرمایه را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند.
• بازار بورس ایران به دلیل اهمیت زیاد به نماد‌ها، از ریسک کمتری نسبت به فرابورس برخوردار است.
• این دو بازار حتی از نظر تقسیم‌بندی و زیرمجموعه‌ها نیز با هم متفاوت هستند. فرابورس شامل هفت بازار زیر‌مجموعه است؛ در حالی که بورس به دو زیر‌مجموعه بسنده کرده.
• یکی از دلایل روی آوردن سرمایه‌داران به بازار فرابورس، مقدار پایین کارمزد معاملات آن نسبت به بورس است.

شرکت‌هایی که عضو فرابورس هستند، امکان بهره‌مندی از سهام خود به عنوان وثیقه را دارند. یعنی، این شرکت‌ها می‌توانند بخشی از سهام خود را به عنوان وثیقه برای استفاده از تسهیلات بانکی استفاده کنند.

مزایای بازار فرابورس نسبت به بازار بورس چیست؟

فرابورس با ریسک پایین و نقدینگی بالا همچنین فعالیت در زمینه نرخ بهره، نرخ ارز و سهام اجازه مشارکت شرکت‌های بیشتری را به بازار می‌دهد. در اوضاع بد اقتصادی شرکت‌هایی که بنا‌به دلایل مختلف، موفق به فعالیت در بازار سرمایه بورس نشده باشند، در بازار فرابورس می‌توانند فعالیت می‌کنند. در این بازار، سهام شرکت‌های مختلف عرضه شده و قیمت آن بر‌اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. در فرابورس به دلیل حفظ اعتبار سهامداران قیمت معامله‌ برای عموم منتشر نمی‌شود؛ از‌این‌رو به این بازار سرمایه بازار تاریک نیز می‌گویند. در ادامه به بررسی مزایای بازار فرابورس به‌صورت جزئی‌تر می‌پردازیم.

امکان تامین مالی آسان و ارزان

از مهم‌ترین دلایل انتخاب بازار فرابورس به جای بورس، تامین مالی با قیمت کمتر است. در بازار فرابورس می‌توانید، در صورتی که با کمبود منابع مالی مواجه شدید، از صندوق‌های مالی این بازار کمک بگیرد. البته برای آشنایی با انواع سهام و نحوه سرمایه‌گذاری باید از بهترین دوره تحلیل سهام کمک بگیرید تا با صفر تا صد این بازار بیشتر آشنا شوید.

معافیت مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس

در هر زمینه‌ای که فعالیت اقتصادی داشته باشید، موظف هستید بخشی از آن را به اداره مالیات پرداخت کنید. این قانون به همه شغل‌ها و زمینه‌ فعالیت مربوط می‌شود. اما بازار فرابورس از این مورد مستثنی است. افرادی که در فرابورس شرکت می‌کنند، طبق قانون شامل تخفیف ۱۰ درصدی خواهند شد.

معرفی و اطلاع‌رسانی عادلانه شرکت به بازار سرمایه‌گذاری

بازار فرابورس همه اخبار در زمینه معاملات، قیمت‌ها و شرکت‌های دو طرف معامله را در سایت خود اطلاع‌رسانی می‌کند. این امر باعث می‌شود تا سهامداران به‌خصوص آن‌هایی که به تازگی پا به این عرصه گذاشته‌اند، شرکت‌های خوشنام در بازار سرمایه را راحت‌تر شناسایی کنند تا در معاملات خود کمترین خطا را انجام دهند.

شفافیت اطلاعاتی و اعتبار قیمت سهام

بازار فرابورس همانند بورس موظف به شفاف‌سازی معاملات برای سهامداران است. در واقع می‌توان گفت فرابورس نیز مانند آموزش بلاکچین یک معامله شفاف و کم‌ریسک محسوب می‌شود. در بازار فرابورس اطلاعات قابل انتشار معاملاتی که در بیست و چهار ساعت گذشته انجام شده و لیست شرکت های فرابورس را در اختیار عموم قرار می دهد.

معرفی انواع بازار های فرابورس؛ انتخاب بازار مناسب برای شروع سرمایه‌گذاری

بازار‌های زیر‌مجموعه فرابورس به هدف معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی ایجاد شده‌اند. این زیر‌مجموعه‌ها، شامل ۷ بازار است. بازار‌های اول، دوم و پایه جزو رایج‌ترین بازار‌های فرابورس محسوب می‌شوند. افرادی که آموزش اقتصاد کلان را به‌طورکامل گذرانده‌اند با انواع بازار و نماد فرابورس آشنا هستند. با‌این‌حال، در ادامه به بررسی این بازار‌های زیر‌مجموعه فرابورس و ویژگی‌های آن می‌پردازیم.

بازار اول فرابورس چیست؟ آشنایی با شرایط سخت‌ترین بازار OTC

در بازار اول فرابورس شرکت‌های سهامی عام با رعایت قوانین بازار، می توانند سهام خود را در مقدار تعیین‌شده مجاز عرضه و نقل‌و‌انتقال اوراق بهادار در فرابورس احراز کنند. شرکت‌هایی که در این بازار مشغول معامله هستند حداقل به یک میلیارد تومان سرمایه اولیه نیاز دارند. شرایط این بازار شامل موارد زیر است:

1. این شرکت فاقد هرگونه زیان باشد.
2. سهام شناور ۱۰درصد از کل سهام ثبت‌شده باشد.
3. حداکثر ۲۴ماه از شروع فعالیت سرمایه‌گذاری شرکت گذشته باشد.

با وجود شرایط سخت این بازار، ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت‌های عضو آن بسیار پایین‌تر از سایرین است.

ویژگی بازار دوم فرابورس؛ تبدیل سهامی خاص به سهامی عام

بازار دوم علاوه بر خرید و فروش سهام شرکت‌ها، بازار واحد‌های صندوق سرمایه را نیز برای معامله انتشار می‌دهد. از طرفی امکان پذیرش در بازار دوم به نسبت راحت‌تر از بازار اول است. پس سرمایه‌گذاران در صورت داشتن شرایط معامله، بازار دوم را به اول ترجیح می‌دهند. در‌نتیجه، سادگی شرایط پذیرش، پاسخی به سوال «تفاوت بازار اول و دوم فرابورس چیست» محسوب می‌شود. شرایط پذیرش این بازار شامل موارد زیر می‌شود:

1. در بهترین حالت ۱۲ماه از سرمایه‌گذاری شرکت بگذرد.
2. شرکت هیچ‌گونه شاکی اقتصادی نداشته باشد.
3. سهام شناور بازار دوم فرابورس شامل ۵درصد از کل سهام است.

علاوه‌بر موارد ذکر شده، نباید هیچ یک از اعضای هیئت مدیره دارای سابقه کیفری نداشته باشند.

بازار سوم؛ انجام معاملات عمده و بلوکی در بازار عرضه

شرکت‌هایی امکان پذیرش در بازار بورس را ندارند، بازار سوم فرابورس را به عنوان بازار سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. یعنی، حتی شرکت‌های نوپا و تازه تاسیس نیز می‌توانند در این بازار به پذیره‌نویسی بپردازند.

بازار چهارم فرابورس؛ ابزار نوین و ریسک کمتر

بازار نوین ابزار مخصوص خود را دارد. با استفاده از این ابزار، اوراق قابل‌فروش را ارزیابی می‌کنند. به همین دلیل در بازار چهارم ریسک معامله به نسبت کمتر است. بازار چهارم و پنجم در ایران طرفداران کمتری دارد. با‌این‌حال، آشنایی با ویژگی‌های این زیر‌مجموعه‌ها مفید است.

بازار پنجم فرابورس چیست؛ ابزار مشتقه مخصوص افراد با‌تجربه

بازار پنجم متشکل از اوراق اختیار فروش و خرید است. ابزار مشتقه مناسب برای سهامداران قدیمی در این حوزه محسوب می‌شود که فعالیت طولانی مدتی در بازار فرابورس داشته‌اند.

بازار هفتم؛ بازار فرابورس پایه چیست؟

هرچه از بازار اول فرابورس دور می‌شویم و به بازار پایه نزدیک شویم، ریسک معاملات به نسبت افزایش می‌یابد. بازار هفتم یا بازار پایه فرابورس نیز از سه پایه تشکیل شده است:

1. بازار پایه زرد
2. بازار پایه نارنجی
3. بازار پایه قرمز

در این بازار هر‌چقدر از پایه زرد به سمت قرمز بروید، ریسک سرمایه‌گذاری به‌مراتب افزایش خواهد یافت. با‌این‌حال، در بازار هفتم نیازی به گذراندن پروسه پذیرش و داشتن شرایط خاص نیست.

نحوه شروع سرمایه گذاری در بازار فرابورس چگونه است؟

برای شروع کار شما به کارگزاری مناسب نیاز خواهید داشت. با مراجعه به سایت سجام شما می‌توانید در کارگزاری مورد‌نظر خود احراز هویت انجام دهید. کارگزاری‌ها شرایط خوب برای فعالیت سهامداران را به‌وجود آورده تا آن‌ها بخش‌های مختلف بازار سرمایه را درک کنند و فعالیت مفیدی داشته باشند.

چگونه در بازار فرابورس موفق باشیم؟ آموزش بورس و فرابورس در کلینیک اقتصاد

در این مقاله با بررسی محیط فعالیت اقتصادی بازار فرابورس، سوال «فرابورس چیست» را پاسخ دادیم. همچنین به شرایط پذیرش در زیر‌مجموعه‌های این بازار پرداختیم. حال این شما هستید که با مقایسه بازار‌های فرابورس و بورس انتخاب کنید که سرمایه‌گذاری در کدام بازار بهتر است و کدام یک از این دو بازار برای باعث افزایش درآمد شما خواهد شد. در کلینیک اقتصاد، همه مفاهیم بورسی، انواع تحلیل‌ها و اصطلاحات مربوط به انواع سرمایه‌گذاری‌ها به زبانی ساده و روان گفته شده است. شما می‌توانید هر سوالی که در خصوص آموزش‌های کلینیک اقتصاد دارید، در قسمت نظرات بپرسید تا کارشناسان ما در اسرع وقت، شما را راهنمایی کنند.

تفاوت شاخص بازار اول و بازار دوم در بورس چیست

ورود سرمایه‌گذاران جدید به بازار سهام سبب شده است تا موضوع آشنایی با اصطلاحات بورس، یکی از موارد مهم در فعالیت‌های آن‌ها برای معامله کاملاً حرفه‌ای باشد.

به گزارش خبرنگار حوزه بورس گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار به نام‌های بازار اول و بازار اول و بازار دوم چیست؟ بازار دوم است.

شرکت‌هایی که ازنظر میزان سرمایه وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناور آزاد یعنی میزان سهام در اختیار مردم در وضعیت مناسب‌تری قرار دارند در بازار اول بورس تهران و شرکت‌هایی که ازنظر این معیارها در شرایط پایین‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس تهران پذیرش می‌شوند.

شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار اول بورس پذیرش‌شده‌اند همچنین شاخص بازار دوم بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار دوم بورس پذیرش‌شده‌اند.

درست است که شاخص عملکرد و وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص لزوماً به معنی مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست. بلکه شاخص وضعیت کلی بورس را به ما نشان می‌دهد.

در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ که وزن زیادی (سرمایه و ارزش بازار زیادی) دارند، درحالی‌که وضعیت بسیاری از شرکت‌های دیگر متفاوت است، با مثبت یا منفی شد نشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند.

در این مواقع شاخص هم‌وزن قیمت یا شاخص کل هم‌وزن می‌تواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان دهد، چون در شاخص هم‌وزن، وزن تمامی شرکت‌های بورسی مساوی در نظر گرفته می‌شود و دیگر شرکت‌های بزرگ نمی‌توانند شاخص را به‌واسطه سرمایه زیادشان تحت تأثیر قرار دهند.