بدون حل موضوع «پادمان» چیزی را امضا نکنید
روزنامه رسالت نوشت: حتی در صورت امضای توافق هسته ای، اجرایی شدن آن مشروط به بسته شدن ( مختومه شدن) پرونده های ادعایی واهی آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه کشورمان خواهد بود.
روزنامه اصولگرای رسالت نوشت: ایران خواستار مختومه شدن مسئله پادمانی همزمان با برجام است تا به بیان تهران، در آینده دیگر فضایی برای اعمال فشار علیه ایران و یا اعمال تحریم‌های تازه مسدود شود.
این در حالی‌است که کشورهای غربی موضوع مسائل پادمانی و برجام را دو مسئله غیرمرتبط با یکدیگر می‌خوانند و از ایران خواسته‌اند بدون ارتباط دادن این مسئله به گفت‌وگوهای احیای برجام به پرسش‌های آژانس پاسخ دهد. در هفته‌های اخیر گزارش‌هایی منتشر شده بود که طرفین پذیرفته‌اند از یک سو ایران تعهد دهد که به پرسش‌های آژانس پاسخ خواهد داد و در ادامه کشورهای غربی هم تعهد داده اند تا این موارد در شورای حکام آژانس مختومه شود.
در هر حال، آنچه برای ایران اهمیت دارد، وعده های طرح شده از سوی کشورهای غربی نیست بلکه عملیاتی شدن آنهاست. امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در این خصوص رایزنی هایی را با گروسی صورت داده است اما تا زمانی که این موارد تبدیل به یک نقشه راه عملیاتی و تضمین شده نشود، جمهوری اسلامی ایران گارد خود را بر روی آژانس بسته نگاه خواهد داشت.
فراموش نکنیم که حتی در صورت امضای توافق هسته ای، اجرایی شدن آن مشروط به بسته شدن ( مختومه شدن) پرونده های ادعایی واهی آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه کشورمان خواهد بود. موضوعی که بستگی به اراده واقعی گروسی و همراهانش در آژانس خواهد داشت.
ایران اجرای پروتکل الحاقی و نظارت‌های فراپادمانی آژانس را متوقف کرد
کاظم غریب‌آبادی، سفیر ایران در آژانس بین‌المللی اتمی، می‌گوید ایران از بامداد سه‌شنبه، پنجم اسفند، مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی این کشور به علت لغو نشدن تحریم‌های ایران و اجرا نشدن مفاد برجام، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرده و دیگر اجازه نظارت‌های فراپادمانی را هم به بازرسان نخواهد داد.
خبرگزاری‌های داخل ایران، دوشنبه شب، ۴ اسفند، به نقل از آقای غریب آبادی نوشتند: "همه دسترسی‌های تکمیلی آژانس از نیمه شب امشب متوقف می‌شود و از ساعت ١٢ امشب چیزی به نام تعهدات فراتر از پادمان نداریم."
مجلس در قانون "اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران" با تعیین ضرب‌الاجلی دولت ایران را موظف کرده بود اگر تحریم‌های آمریکا برداشته نشود، اجرای پروتکل الحاقی و بازرسی سرزده بازرسان آژانس از مراکز هسته‌ای را خاتمه دهد و تولید اوارنیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصد را از سر بگیرد.
پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس اجازه می‌داد تا به فوریت از مراکز اتمی ایران بازدید و بازرسی انجام دهند و در صورتی که مشکوک به فعالیت اتمی در یک مرکز غیر اتمی شدند، با انجام نمونه‌برداری از محیط اطراف آن مرکز، از احتمال کار با مواد رادیواکتیو مطلع شوند و در صورتی که چنین اقدامی انجام شده بود خواهان جوابگویی ایران شوند. اجرای این پروتکل به آژانس اجازه می‌داد که نظارت دقیق‌تری بر برنامه اتمی ایران داشته باشد و طی چند سال با اجرای آن مطمئن شود که هیچ فعالیت اتمی مخفی شده‌ای در این کشور وجود ندارد.
متوقف شدن اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران همزمان با آن صورت می‌گیرد که در جریان دیدار دو روز پیش دبیرکل آژانس با مقام‌های ایرانی، دولت حسن روحانی از توافقی با مفاد محرمانه با رافائل گروسی خبر داده بود.
در بیانیه سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص این تفاهم برای ادامه بررسی اجرای پادمان در ایران نظارت "ضروری" آژانس آمده بود:
"مقصود از تداوم راستی آزمایی و نظارت ضروری که در بند ۲ بیانیه آمده، همانطور که در پیوست توافق شرح داده شده، این است که ایران به مدت سه ماه اطلاعات برخی فعالیت ها و تجهیزات نطارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی می ماند. چنانچه ظرف سه ماه تحریم ها به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می گذارد، در غیر اینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
با این حال، سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد "به دلیل ملاحظات حفاظتی" درباره تاسیسات هسته‌ای این کشور، پیوست توافق با آژانس محرمانه می‌ماند، منتشر نخواهد کرد.
همچنین بر اساس بیانیه سازمان انرژی اتمی ایران "ایران و آژانس تفاهم کردند اجرای پروتکل الحاقی و دسترسی‌های برجامی به طور کامل متوقف شود و صرفا تعهدات پادمانی ایران اجرا می‌شود.
بر این اساس، طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد و هیچگونه بازرسی فراپادمانی نیز انجام نمی‌گردد."
منبع تصویر، Getty Images
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفتگو با خبرنگاران پس از توافق با ایران
پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پرهیز کاخ‌سفید از موضع‌گیری علیه اقدامات ایران
روز دوشنبه، ۲۲ فوریه، به رغم اصرار خبرنگاران، مقام‌های وزارت‌خارجه و کاخ‌سفید از موضع‌گیری در برابر اقدامات اخیر ایران و همچنین سخنان آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر این کشور درباره غنی‌سازی ۶۰ درصد پرهیز کردند و تنها با تکرار تمایل واشنگتن برای گفتگو با ایران در قالب ۵+۱ بر این که از نظر آمریکا دیپلماسی تنها راه حل مشکلات غرب با برنامه هسته‌ای ایران است، اصرار کردند.
از جن ساکی، سخنگوی کاخ‌سفید حتی درباره نقش احتمالی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، برای وساطت میان تهران و واشنگتن سوال شد اما او ضمن تاکید بر روابط "بسیار خوب میان جو بایدن و پاپ فرانسیس" تنها به این نکته بسنده کرد که در صورت لزوم "واشنگتن از کانال‌های مختلفی که در دسترس دارد برای ارتباط با ایران" استفاده می‌کند.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم روز دوشنبه در کنفرانس خبری خود با خبرنگاران بارها از موضع‌گیری در برابر اظهارات رهبر ایران درباره غنی‌سازی ۶۰ درصدی طفره رفت. او حتی در برابر اصرار خبرنگاران که خارج کردن حوثی‌ها و رهبران آنها از فهرست تروریستی آمریکا و عقب‌نشینی از ادعا درباره مکانیسم ماشه را "امتیاز دهی به تهران" خواندند، واکنشی نشان نداد و تنها بر تمایل وزارت خارجه برای گفتگو با تهران در قالب گروه ۵+۱ و دعوت سه کشور اروپایی امضاء کننده برجام برای جلسه وزرای خارجه گروه ۱+۵ بسنده کرد.
خشم نمایندگان مجلس از توافق سه ماهه با آژانس
توافق سه ماهه دولت ایران با آژانس انرژی اتمی و همچنین محرمانه ماندن مفاد آن روز گذشته موجب خشم و اعتراض جدی نمایندگان مجلس ایران شده است.
در یکی از نخستین واکنش‌ها محمدحسن آصفری نماینده اراک در مجلس در توئیتی نوشت که "توافق دیشب آژانس با سازمان انرژی اتمی مبنی بر دادن فرصت سه ماهه خلاف مصوبه مجلس است وطبق ماده هشت و نه مصوبه مجلس اجرانکردن مصوبه جرم است".
مالک شریعتی نیاسر هم توافق شب گذشته را "مشکوک" خواند و گفت "مجلس باید گزارش اقدامات فنی وسیاسی دولت را بشنود و اگر قانع نشد، افراد مستنکف از اجرای قانون (رییس‌جمهور و سایر مقامات ذیربط) مجازات شوند".
به گفته این نماینده مجلس قرار است نمایندگان دولت برای توضیح درباره توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی به مجلس بروند
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی هم در توییتی نحوه اجرای پروتکل الحاقی را از روز پنج اسفند تشریح کرد.
دولت حق هیچ توافقی خلاف مصوبه مجلس مبنی برملزم کردن غرب به برداشتن تحریم ها درزمان مقررشده مجلس ندارد. توافق دیشب آژانس با #سازمان_انرژی_اتمی مبنی بر دادن فرصت سه ماهه خلاف مصوبه مجلس است وطبق ماده هشت ونه مصوبه مجلس اجرانکردن مصوبه جرم است.
در هفته‌های گذشته مجلس ایران با تصویب طرحی که اکنون یک قانون الزام‌آور است، با تعیین ضرب‌الاجلی دولت ایران را موظف کرد اگر تحریم‌های آمریکا در سال جاری برداشته نشود، اجرای پروتکل الحاقی و بازرسی سرزده بازرسان آژانس از مراکز هسته‌ای را خاتمه دهد و تولید اوارنیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصد را از سر بگیرد.
تعهداتی که مجلس خواستار پایان آن شده بود از موارد اصلی توافق سال ۲۰۱۵ (برجام) میان ایران و قدرت‌های جهانی بود.
این مصوبه مجلس که در زمان تصویب مورد اعتراض دولت ایران بود و با واکنش اروپا و سازمان بین‌المللی انرژی اتمی مواجه شد.
هر چند محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در تازه‌ترین اظهارات خود درباره فرجه مجلس برای پایان دادن به اجرای پروتکل الحاقی گفته که این موضوع "یک ضرب الاجل برای جهان نیست و یک اولتیماتوم نیست. این یک موضوع داخلی بین مجلس و دولت است."
روز گذشته شماری از مخالفان مذاکره هسته‌ای بیرون ساختمان سازمان انرژی اتمی در امیرآباد تهران تجمع اعتراضی برگزار کردند.
اکنون سازمان انرژی اتمی ایران همچنین اعلام کرد "سفر مدیرکل آژانس به ایران بر اساس درخواست ایشان بود که مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران نیز واقع شد".
شماری از نمایندگان مجلس هم که تعداد آنها به گزارش فارس بیش از ۲۲۰ نفر اعلام شده، در بیانیه‌ای گفته‌اند دولت حق عقب انداختن اجرای قانون لغو تحریم‌ها را ندارد.
توافق سه ماه ایران و آژانس چیست؟
در بیانیه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده است که سازمان انرژی اتمی ایران به آژانس اطلاع داده است که از روز ۲۳ فوریه (پنجم اسفند) با هدف اجرای یک قانون مجلس ایران اقدامات داوطلبانه پیش بینی شده در توافق هسته‌ای (برجام) را متوقف می کند.
مهلت ایران به آمریکا برای لغو تحریم‌ها امروز (یکشنبه ۲۳ فوریه/ ۳ اسفند) تمام شد و طبق اعلام مقامات در تهران، ایران از سه شنبه (۵ اسفند) پروتکل الحاقی و بازرسی سرزده بازرسان آژانس از مراکز هسته‌ای را متوقف خواهد کرد.
اکنون بر اساس بیانیه ایران و آژانس، جمهوری اسلامی به اجرای کامل و بدون محدودیت توافقنامه پادمان جامع خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی مانند گذشته ادامه خواهد داد.
پیشتر سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم گفته بود توقف اجرای پروتکل الحاقی به معنای توقف کامل نظارت‌های آژانس نیست، بلکه نظارت‌های فراپادمانی را شامل می‌شود.
دو طرف همچنین درباره یک تفاهم نامه فنی موقت دو جانبه توافق کرده‌اند که به موجب آن آژانس به فعالیت‌های «ضروری» خود برای راستی آزمایی و نظارت بر مراکز هسته‌ای ایران تا حداکثر ۳ ماه ادامه خواهد داد.
رافائل گروسی پس از بازگشت به وین به خبرنگاران گفته بود گفتگوهای با مقامات ایرانی یک "نتیجه خوب و معقول" رسیده است که "وضعیت را فعلا نجات می‌دهد".
اشکالات فنی ایران به گزارش پادمان گروسی
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در یادداشتی نوشت: طرح هرگونه درخواست و سوال از سوی آژانس مبتنی بر مدارک ادعایی و جعلی، در مغایرت با اساسنامه آژانس و نظام راستی‌آزمایی است و لذا تعهدی برای جمهوری اسلامی ایران جهت اجابت این‌گونه درخواست‌ها ایجاد نمی‌کند.
خبرگزاری میزان _ ایرنا نوشت: بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در یادداشتی در مورد گزارش پادمانی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: به طور خلاصه وی در گزارش خود به چهار مکان اشاره می‌کند که آژانس در مورد یکی از آنها دست کم در این مرحله هیچگونه سئوال دیگری ندارد و به عبارتی این مکان به عنوان موضوع پادمانی باقیمانده تلقی نمی‌شود ولی در مورد سه مکان دیگر اعلام کرده که توضیحات ارائه شده توسط کشورمان از نظر فنی قابل خدشه و نامعتبر است. همچنین وی در گزارش خود اعلام کرده که:
ایران توضیحاتی معتبر که از نظر فنی در رابطه با یافته‌های آژانس در مکان‌های مورد نظر باشد را ارائه نکرده و در مورد مکان(های) فعلی مواد هسته‌ای و یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌ای که احتمالاً جابجا شده، آژانس را مطلع نکرده است.
مادامی که ایران از لحاظ فنی توضیحات معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در مورد این سه مکان ارائه نکند و مکان(های) فعلی مواد هسته‌ای و یا تجهیزات آلوده را به آژانس اطلاع ندهد، آژانس نمی‌تواند صحیح و کامل بودن اظهاریه‌های ایران تحت موافقتنامه پادمان جامع را تأیید کند. بنابراین، موضوعات پادمانی مربوط به این سه مکان به عنوان موضوعات باقیمانده در دستور کار خواهند ماند.
به منظور اینکه آژانس در موقعیتی باشد تا اطمینان حاصل نماید که برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح‌آمیز است، آژانس همچون گذشته آماده تعامل با ایران برای حل و فصل بدون تأخیر همه این موضوعات است.
ملاحظاتی پیرامون گزارش مدیرکل آژانس:
متأسفانه گزارش اخیر آژانس بدون توجه به تعامل سازنده و همکاری‌های گسترده داوطلبانه کشورمان با آژانس در زمینه فراهم کردن دسترسی بازرسان آژانس به مکان‌های مذکور، ارائه اطلاعات اولیه و تکمیلی، برگزاری نشست‌های مشترک فنی و حقوقی جهت بررسی و حل و فصل موضوعات یاد شده صورت گرفته است. نکته مهم این است که آژانس به استناد اطلاعات غیرمعتبر و جعلی که رژیم صهیونیستی در اختیار آن بررسی اجرای پادمان در ایران نهاد قرار داده است این موضوعات را در دست پیگیری قرار داده است.
اگر چه ایران تعهدی برای پاسخ به سئوالات مطرح شده توسط آژانس براساس اسناد جعلی و غیرمعتبر ندارد، با این حال ایران براساس رویکردی داوطلبانه، کلیه اطلاعات مورد نیاز و مدارک پشتیبان را به آژانس ارائه کرد و دسترسی‌های لازم و نیز پاسخ به پرسش‌های آژانس را فراهم نمود. این سطح از همکاری توسط ایران گواهی بر حسن نیت ایران برای شفاف‌سازی است. ایران در صورتی که قصد همکاری با آژانس در این زمینه را نداشت می توانست از دادن دسترسی و ارائه اطلاعات پشتیبان خودداری کند. متأسفانه، استناد آژانس به اسناد ساختگی و واقعی پنداشتن آنان منجر به ارزیابی نامعتبر و ناعادلانه شده است.
به‌طور کلی استنادهای مدیرکل آژانس در مورد سه مکانی که در گزارش پادمانی خود به آن اشاره شده است مشترکاتی دارد:
نخست آن‌که در مواردی ایران را به عدم ارائه گزارش، جلوگیری از دسترسی به برخی مکان‌ها و در مواردی به سکوت متهم نموده است در حالی که مطابق با پروتکل‌های مورد توافق و استانداردهای مشخص شده آژانس، ایران تعهدی برای دادن دسترسی به مکان‌های غیرهسته‌ای ندارد، با این حال ایران در یک تصمیم مبتنی بر حسن نیت به طور داوطلبانه به آژانس اجازه داد تا از این مکان‌ها بازدید کرده و نمونه‌برداری نیز نماید.
دوم آن‌که: آژانس بر تصاویر ماهواره‌ای نامعتبر تأکید می‌کند که با وضعیت فعلی مکان‌های یاد شده مغایرت دارد. معلوم نیست چرا ایشان به جای تردید بر تصاویری که می‌توان در دنیای مجازی به صورتی حرفه‌ای جعل کرد، وسواس خود را در مورد تردید به جهانی که بایستی برای انجام آن، هزینه‌های مالی و امکانات لجستیکی بسیج نمود به کار نمی گیرد.
سوم: علیرغم آن‌که مقدمات گزارش‌های وی با افعال تردیدآمیز قرین است و برای مثال از کلماتی چون: “ذخیره‌سازی احتمالی؛ مشخص نشده است؛ احتمالاً؛ نتایج محتمل؛ شاید بتوان گفت؛ و…” استفاده شده است، اما در نتیجه‌گیری‌های تحلیلی-و نه عینی- مدیر کل محترم آژانس با لحن متقن‌تری حکم بر “عدم رفع تردید” می‌دهد!
چهارم: آقای مدیرکل در خصوص مکان‌های مشخص شده در گزارش صهیونیست‌ها، ایران را در ارائه پاسخ‌های “معتبر فنی” به سئوال‌های آژانس درباره پیدا شدن ذرات مواد هسته‌ای در مکان‌های اعلام نشده، ناموفق معرفی می‌نماید! وی به جای آن‌که عدم مطابقت عکس‌های ماهواره‌ای را با وضعیت جغرافیایی فعلی دلیلی بر تردید به گزارش‌های عوامل صهیونیستی تلقی نماید، به استدلالهای خرابکاری انسانی احتمالی در آن محل که توسط طرف ایرانی مطرح شده است شک می‌ورزد. ایشان واضح‌ترین دلایل چنین توطئه‌ای را نادیده انگاشته و از ایران می‌خواهد دلایل بررسی اجرای پادمان در ایران قانع کننده‌تری برای مغایرت موردنظر ایشان ارائه نماید. مدیرکل آژانس با اندکی توسل به اصول و اسلوب منطق می‌تواند تصور کند که کشور پهناوری چون ایران با داشتن تنوع جغرافیایی، مستعد آن است که در نقاطی دور افتاده از آن با انجام خرابکاری انسانی آلودگی به وجود آید و اگر مقرر شود که قرائن دیگر را فقط با همین استدلال نادیده بگیرد، این بازیِ طراحی شده از سوی رژیم فاسد صهیونیستی هر دَم به طریقی ادامه یافته و کشور باید مدام در حال پاسخ به گزارش‌های ساختگی دشمنانش باشد.
پنجم: ایران و آژانس در اسفند ماه سال گذشته و در پی سفر رافائل گروسی به تهران توافق کردند تا مسائل ادعایی براساس نقشه راه مشخصی ظرف مدت معلومی حل و فصل شود. پیشتر نیز آژانس متعهد به رعایت حفاظت از اطلاعات محرمانه پادمانی کشورهای عضو شده است که عملکرد مدیرکل آژانس در بازتاب رسانه‌ای و گمانه زنی‌های بعدی و ایجاد فضای ضد ایرانی در آستانه نشست شورای حکام در مغایرت با چنین تعهدی است.
و بالاخره آن‌که؛ در شرایطی که از نظر حقوقی گزارش‌های خصمانه و ساختگی از هیچ ارزشی برای راستی‌آزمایی برخوردار نیست و از سویی این دشمنی و تخاصم باتوجه به ترورهای دانشمندان هسته‌ای در ایران قابل انکار نمی‌باشد، ایران اسلامی برای اثبات حسن نیت و حرکت در مسیر صلح و توافق، با حضور مدیرکل آژانس موافقت نمود. در مسیر راستی‌آزمایی، تسهیلات لازم را برای ایشان فراهم کرد و با شرکت در سه نشست فنی تفصیلی جداگانه با مسئولین ذیربط آژانس طی دو ماه گذشته، توضیحات و مستندات فنی لازم را ارائه نمود. مع‌الاسف درکنار تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای کارشکنی آشکار در مراحل مختلف شکل‌گیری، اجرا و نیز مذاکرات اخیر مرتبط با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، مدیرکل به صورت حیرت آوری متن گزارش اخیر را بنحوی که در پارلمان اروپا که پیش از پایان مراحل پیش‌بینی شده در بیانیه مشترک (دور سوم مذاکرات فنی) بررسی اجرای پادمان در ایران ارائه شد، مطابقت داد. به عبارتی، جمع‌بندی مدیرکل از مدت‌ها پیش آماده شده بود.
شایان ذکر است ایران و آژانس در دو مناسبت ۶ شهریور ۱۳۹۹ (٢۶ اوت ٢٠٢٠) و ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ ( ۵ مارس ٢٠٢٢) در تهران در قالب بیانیه مشترکی توافق کردند تا همکاری‌ها و گفتگوهای بین خود را تسریع و تقویت کنند.
سئوال‌های مطرح‌شدۀ توسط آژانس از ایران باید مشروع و بر مبنای چارچوب اساسنامه آن، موافقتنامه پادمان جامع و پروتکل الحاقی (قبل از توقف اجرای آن از جانب ایران) بوده و پاسخگویی به سئوال‌های آژانس و ارائه دسترسی نیز تابعی از ملاحظات حقوقی می‌باشد.
در واقع، درخواست‌های دسترسی آژانس، منطبق بر ماده ۶۹ از موافقتنامه پادمان جامع و ماده (d)۴ از پروتکل الحاقی نبود، زیرا ایران گزارشی مطابق ماده ۶۹ از موافقتنامه پادمان جامع و اظهاریه‌های پروتکل الحاقی به آژانس ارائه نکرده بود تا آژانس براساس آن بتواند از ایران درخواست شفاف‌سازی یا ارائه توضیح نماید.
همان‌طوری که در گزارش‌های مدیرکل آژانس عنوان گردیده است، قوی‌ترین نظام راستی‌آزمایی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران در مقایسه با سایر نقاط جهان درحال اجراست. این نوع رفتار نمونه ای بارز از تناقض و بی‌عدالتی در دنیای امروز است که در رابطه با یک کشور عضو آژانس صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که پس بررسی اجرای پادمان در ایران از توافق برجام در مجموع، ٢٢ درصد از کل بازرسی‌های انجام شده توسط آژانس در سراسر دنیا، در ایران انجام شده و مطابق با گزارش اجرای پادمان سال ٢٠٢١ آژانس، در طول ٢٠ سال گذشته شدیدترین راستی آزمایی‌ها در ایران انجام شده است. هجده گزارش فصلی مدیرکل آژانس نیز حاکی از همکاری سازنده و گستردۀ جمهوری اسلامی ایران با آژانس بوده و همکاری ایران در ارائه دسترسی‌ها به بازرسان آژانس خود گویای عمق تعهد و پایبندی جمهوری اسلامی ایران و شفافیت بسیار بالا در فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای آن است.
با این حال، آژانس همواره براساس ادعاهای رژیم صهیونیستی، اتهام‌هایی علیه برنامه کاملاً صلح‌آمیز هسته‌ای ایران مطرح نموده است. درخواست رژیم اسرائیل در کنار آمریکا مبنی بر اینکه آژانس پرونده بسته‌شدۀ “ابعاد احتمالی نظامی” در سال ٢٠١۵ را به واسطه اطلاعات یا ادعاهای غیرمستند مجدداً مفتوح نماید و استناد آژانس به اطلاعات ساختگی رژیم صهیونیستی نشان‌دهندۀ نقطه ضعف جدی و آسیب‌پذیری آژانس در زمینۀ انجام راستی‌آزمایی‌های مستقل بوده و حاکی از خطر اعمال فشارهای سیاسی بر این نهاد بین‌المللی برای پیشبرد اغراض غیرمشروع است. آژانس نباید به ابزاری برای پیشبرد سیاست‌های برخی دولت‌ها تبدیل شود و بی توجهی به این مسأله بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری آژانس را خدشه‌دار نموده و استقلال آن را مخدوش خواهد کرد.
در صورتی که اقدامات آژانس مبتنی بر اطلاعات ارائه شده از طرف ثالث و یا منابع آزاد باشد، آن‌گاه باید گفت که به‌طور کلی نحوۀ جمع‌آوری و ارائه اطلاعات به آژانس از منابع مختلف در مورد کشورها، می‌تواند زمینۀ سوءاستفاده برخی طرف‌های ثالث را به منظور بهره‌برداری سیاسی علیه کشورهای هدف را فراهم نماید.
به ویژه اینکه ضوابطی برای بازدارندگی از سوءاستفاده و ارائه اطلاعات غلط به آژانس در این زمینه پیش‌بینی نشده است. چنین وضعیتی می‌تواند بازرسی‌ها را از حالت عادی خارج نموده و اقدامات راستی‌آزمایی آژانس را مبتنی بر اطلاعات اخذ شده از سایر منابع (شامل منابع آزاد و یا طرف ثالث) قرار دهد. در همین راستا، نماینده فدراسیون روسیه در سمپوزیوم پادمان بین‌المللی در بیانیه خود اعلام داشت:
“… نباید به ابزاری برای فشار سیاسی علیه برخی از کشورها یا ابزاری برای پاداش وفاداری سیاسی آنها تبدیل شود….کشورهای عضو طبق این رویکرد فقط باید به انتخاب اطلاعات توسط دبیرخانه اعتماد کنند….علاوه بر این، سرویس‌های اطلاعاتی برخی از کشورها ممکن است وسوسه شوند تا از آژانس به عنوان ابزاری برای تأیید اطلاعاتی که از طریق کانال‌های عملیاتی خود دریافت می‌کنند، سوءاستفاده نمایند….ما تأکید می‌کنیم که حق استفاده از کلیه اطلاعات موجود مرتبط با پادمان نباید به عنوان چک سفیدی که کشورهای عضو در حوزه رسیدگی به اطلاعات به دبیرخانه داده‌اند، تلقی شود”.
واقعیت‌های موجود:
جمهوری اسلامی ایران برنامه‌های کلان صلح آمیز هسته ای کشور جهت مرتفع ساختن نیازهای ملی خود را براساس قوانین و استانداردهای آژانس بین المللی انرژی اتمی از جمله معاهده NPT و موافقتنامه پادمان جامع توسعه داده است. بدیهی است که آمریکا و دولت‌های همسوی آن به ویژه رژیم صهیونیستی چشم دیدن توسعه برنامه صلح آمیز هسته ای کشور را نداشته و همواره موانع ساختگی زیادی را در این مسیر ایجاد کرده‌اند. در عین حال جمهوری اسلامی ایران با اتکال به خداوند متعال، حمایت آحاد ملت، تلاش شبانه‌روزی مسئولان نظام و تلاشگران صنعت هسته‌ای، متخصصان و دست‌اندرکاران گمنام این عرصه، تمامی موانع را پشت سر گذاشته و اکنون می‌توانیم بگوییم به برکت خون شهدای صنعت هسته ای جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه‌ای در جهان پیدا کرده است.
نباید فراموش کرد که اتهامات بی‌اساس وارده دشمنان با هدف اعمال فشار بر کشورمان به منظور صرفنظر کردن از توسعه صنعت هسته‌ای که مایه اقتدار کشور است صورت می‌گیرد.
جمع‌بندی:
باتوجه به صدور فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) مبنی بر تحریم تولید، تکثیر، انباشت و استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی و شفاف‌سازی گسترده و بی‌سابقه توأم با یک مکانیسم شدید راستی‌آزمایی، جمهوری اسلامی ایران چیزی برای پنهان کردن نداشته و اساساً به دلایل متعدد استرات‍ژیک نیازی به سلاح هسته‌ای ندارد.
به رغم سابقه تعامل مثبت جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تأکید کلیه گزارش‌های هجده گانه آژانس مبنی بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران، متأسفانه مجددا برخی در حال سوق‌دادن پرونده ایران از فاز فنی-حقوقی به فاز سیاسی-امنیتی هستند. بدون شک درخواست‌های فراتر از تعهدات مندرج در موافقتنامه پادمان جامع و پروتکل الحاقی به همکاری‌های دوجانبه ایران با آژانس لطمه خواهد زد. جمهوری اسلامی ایران معتقد است که وارد آوردن فشارهای خارج از چارچوب تعهدات، وظایف کشورها و فراتر از اختیارات آژانس مندرج در اساسنامه، موافقتنامه پادمان جامع و پروتکل الحاقی به اساس توافقات کشورها با آژانس ضربه وارد خواهد نمود. در هر صورت، جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه تسلیم چنین فشارهایی نخواهد شد و از کشورهای دیگر نیز می‌خواهد در جهت استقلال عمل و تقویت آژانس به‌منظور نیل به اهداف منع‌گسترش سلاح‌های هسته‌ای به‌صورتی غیرتبعیض‌آمیز، تلاش نمایند.
سازمان‌های بین‌المللی به ویژه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن حرفه‌ای‌گری، استقلال و با رعایت قواعد و عرف بین‌المللی باید مراقب باشند که از طریق عواملی همچون فشارهای سیاسی، روش‌های تأمین بودجه و غیره از مسیر و ریل تعیین شده موردنظر کشورهای عضو خارج نشوند.
در خاتمه لازم به تأکید است:
آژانس نباید به اطلاعات به‌دست آمده از طریق فعالیت‌های جاسوسی و یا ادعایی که از طریق منابع غیرموثق به‌دست می‌آورد، استناد نموده و به آنها اعتبار بخشی نماید. در واقع، طرح هرگونه درخواست و سئوال از سوی آژانس مبتنی بر مدارک ادعایی و جعلی، در مغایرت با اساسنامه آژانس و نظام راستی‌آزمایی است و لذا تعهدی برای جمهوری اسلامی ایران جهت اجابت این‌گونه درخواست‌ها ایجاد نمی‌کند. این‌گونه استنادهای غیرموجه نباید و نمی‌تواند توجیه و مبنای حقوقی یا محملی برای تحت فشار قراردادن کشورها و اتهام‌زنی قرار گیرد. ضمن اینکه آژانس نبایستی از نقش مخرب رژیم صهیونیستی در تخریب روابط ایران و آژانس غافل شود.
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.
بیانیه مشترک ایران و آژانس
ایران وآژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه ای از توافق بر حل و فصل توام با حسن نیت موضوعات مشخص شده از سوی آژانس خبر دادند. طبق این بیانیه آژانس هیچ سؤال و هیچ درخواستی برای دسترسی به مکان‌هایی فراتر از آنچه که توسط ایران تحت موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اظهار شده‌اند، ندارد.
ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه ای از توافق بر حل و فصل توام با حسن نیت موضوعات مشخص شده از سوی آژانس خبر دادند. طبق این بیانیه آژانس هیچ سؤال و هیچ درخواستی برای دسترسی به مکان‌هایی فراتر از آنچه که توسط ایران تحت موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اظهار شده‌اند، ندارد.
جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پایان سفر دو روزه «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس به تهران و انجام مذاکرات با مقامات کشورمان، بیانیه مشترکی صادر کردند.
بر اساس این بیانیه آژانس بین المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران توافق نمودند تا همکاری های خود را بیش از پیش تقویت کرده، و اعتماد متقابل را به منظور تسهیل اجرای کامل موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی به آن، که از ١۶ ژانویه ٢٠١۶ بصورت موقت توسط ایران در حال اجرا است، ارتقاء بخشند.
در این بیانیه آمده است: بعد از مشورت‌های فشرده دوجانبه، ایران و آژانس در خصوص حل و فصلِ توأم با حسن نیت موضوعات مشخص شده توسط آژانس در ارتباط با اجرای پادمان به توافق رسیدند. در این ارتباط، ایران به طور داوطلبانه به دو مکان مشخص شده توسط آژانس دسترسی داده، و فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس را برای حل و فصل این موضوعات تسهیل خواهد کرد. تاریخ های مربوط به دسترسی های آژانس و فعالیت های راستی آزمایی، مورد توافق قرار گرفته است.
در بخش دیگری از این بیانیه‌آمده است: فعالیت های راستی آزمایی آژانس مطابق با موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و رویه استاندارد راستی آزمایی آژانس، همان گونه که برای همه کشورهای دارای موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اجراء می شود، به صورت برابر و بدون تبعیض اجراء خواهد شد.
بر اساس این بیانیه، در چارچوب قطعنامه GOV/2015/72 که در تاریخ ١۵ دسامبر ٢٠١۵ توسط شورای حکام به تصویب رسید، آژانس و ایران تایید می کنند که این موضوعاتِ مرتبط با اجرای پادمان، منحصرا مربوط به مواد و فعالیت های هسته ای تحت پادمان براساس موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی می باشند.
در این چارچوب حاضر، براساس تجزیه و تحلیل اطلاعاتِ در اختیار آژانس، آژانس هیچ سؤال دیگری از ایران، و هیچ درخواستی برای دسترسی به مکان هایی فراتر از آنچه که توسط ایران تحت موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اظهار شده اند، ندارد.
دو طرف در این بیانیه تصدیق کردند که استقلال، بی طرفی و حرفه ای گری آژانس همچنان لازمه اجرای فعالیت های راستی‌آزمایی هستند.
در این بیانیه همچنین‌آمده است: آژانس با حفاظت از تمامی اطلاعات محرمانه پادمانی مطابق با اساسنامه آژانس، مفاد مرتبط در موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی، و محرمانگی رژیم، استانداردها و رویه های تثبیت شده‌ی آژانس، نگرانی های امنیتی ایران را همچنان مدنظر قرار خواهد داد.
هیچ توافقی قبل از مختومه شدن پرونده آژانس علیه ایران اجرا نخواهد شد
تحلیلگر مسائل سیاسی در واکنش به گزارش ادعایی رویترز، تاکید کرد هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائمی پرونده اتهامات نادرست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه برنامه هسته‌ای ایران اجرا نخواهد شد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، «محمد مرندی» تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی در توییتی به گزارش ادعایی خبرگزاری رویترز مبنی بر کوتاه آمدن ایران از برخی خواسته‌هایش در مذاکرات رفع تحریم‌ها واکنش نشان داد.
وی ضمن «بسیار گمراه‌کننده خواندن» گزارش این خبرگزاری انگلیسی گفت: ماه‌هاست که می‌گویم حذف سپاه پاسداران از FTO (فهرست ادعایی سازمان‌های تروریستی خارجی) پیش‌شرط نیست.
مرندی در ادامه در اشاره به ادعای دیگر رویترز، اعلام کرد: «هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائمی پرونده اتهامات نادرست (ضد ایرانی) شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرا نخواهد بررسی اجرای پادمان در ایران شد». این کارشناس ایرانی در پایان تاکید کرد برنامه هسته‌ای ایران برچیده نخواهد شد.
خبرگزاری رویترز سه‌شنبه (۲۳ اوت) در گزارشی مدعی شد یک مقام ارشد آمریکایی دوشنبه به این خبرگزاری گفت که ایران برخی از خواسته‌های اصلی خود از جمله «اصرار برای بسته شدن برخی از تحقیقات درباره برنامه هسته‌ای ایران توسط بازرسان بین‌المللی را کنار گذاشته که احتمال توافق را بیشتر می‌کند».
در این گزارش همچنین به نقل از این مقام ناشناس آمریکایی ادعا شده که ایران تا حد زیادی از درخواست خود برای حذف نامگذاری «تروریستی» سپاه پاسداران صرف نظر کرده است.
به ادعای این گزارش، این مقام گفت که شکاف‌هایی بین ایالات متحده و ایران باقی مانده و در صورت امکان توافق، رسیدن به توافق نهایی «کمی بیشتر طول می‌کشد». وی افزود: ما اکنون در حال بررسی پاسخ ایران هستیم و به زودی به آنها پاسخ خواهیم داد.
طبق گزارش رویترز وی همچنین مدعی شد: اگر توافق را به دست آوریم، برخی تحریم‌ها را لغو می‌کنیم، اما ایران باید برنامه هسته‌ای خود را از بین ببرد.
گزارش ادعایی رویترز در حالی است که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم دوشنبه در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «سی‌ان ان» بار دیگر ادعاهای اثبات‌نشده درباره تحقیقات از برخی اماکن در ایران را تکرار کرد.
گروسی در این مصاحبه خطاب به ایران گفت: «به ما اطلاعات و پاسخ‌های ضروری و دسترسی به افراد و اماکن را بدهید تا بتوانیم درباره چیز‌های خیلی زیادی که هنوز به توضیحات نیاز دارند شفاف‌سازی کنیم. وقتی که این اتفاق رخ بدهد ما هر چیزی را کنار خواهیم گذاشت و گزارشی برای توضیح درباره آنچه اتفاق افتاده تهیه خواهیم کرد و این مسائل فیصله خواهد یافت.»
این در حالی است که محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ماه پیش تصریح کرد تهران به سوالات مطرح‌شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ دقیق داده، اما آژانس مبنای گزارش‌هایش را اطلاعات دریافتی از دشمنان ایران قرار می‌دهد.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خردادماه سال جاری قطعنامه‌ای به تصویب رساند که تهران را به عدم همکاری با این نهاد بین‌المللی در خصوص یافت شدن «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده» در «چندین مکان اعلام‌نشده در ایران» متهم می‌کند. آژانس ادعا کرده که ایران بر خلاف تعهداتش در «توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی» مواد هسته‌ای خودش را اعلام نکرده است.
این ادعا‌ها با هدف فشار بر ایران در حالی است که به اذعان جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مذاکرات معطل پاسخ آمریکا به متن پیشنهادی این اتحادیه است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در اظهاراتی در روز دوشنبه پاسخ ایران به پیشنهاد این اتحادیه درباره احیای توافق هسته‌ای را معقول خواند و افزود: (پاسخ ایران) به آمریکا منتقل شد که هنوز جواب نداده است. ما منتظر پاسخ آن هستیم و امیدوارم این پاسخ به ما اجازه دهد مذاکرات را کامل کنیم. به آن امیدوارم، اما نمی‌توانم اطمینان بدهم.
به گزارش فارس، «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دوشنبه ۳۱ مردادماه در نشست با خبرنگاران گفت: آنچه مهم است تاکنون تعلل طرف آمریکایی در ارائه پاسخ است وگرنه ما در این زمینه به موقع عمل کرده و نشان دادیم مسؤولانه عمل می‌کنیم. دولت آمریکا مسؤول شرایط کنونی برجام و عدم اجرای توافق تا الان است و در روند جاری هم دولت آمریکا مسؤول وضعیت کنونی است و اگر اراده سیاسی را به صورت جدی در عمل نشان دهد و همگام با قول و اظهارنظر در عمل هم مسؤولانه عمل کند، می‌توانیم به سمت مرحله بعدی حرکت کنیم.
کنعانی خاطرنشان کرد: ایران اعلام کرد ما به دنبال توافق هستیم و تیم مذاکره کننده ایران با هدف تامین منافع ملت و با هدف تحقق منافع قانونی دولت و ملت ایران در میز مذاکرات حضور یافت و در مسیر مذاکره به صورت جدی و حرفه‌ای عمل کرد و همچنان در این مسیر پای کار ایستاده است.
دیدگاه شما