روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی

دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های بورسی ابلاغ شد

هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را تصویب و ابلاغ کرد.

هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را تصویب و ابلاغ کرد.

به گزارش ايسنا، این دستورالعمل مشتمل بر 12 ماده و 4 تبصره روز هفدهم مردادماه جاری به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

در این دستورالعمل آمده است: اوراق اختیار فروش تبعی، اختیار معامله‌ای است که بر اساس آن، اختیار فروش تعداد مشخصی از سهم پایه به "قیمت اعمال" تعیین شده در "اطلاعیه عرضه" در تاریخ اعمال به خریدار آن داده می‌شود.

عرضه کننده نیز شخصی است که پس از اخذ مجوز از بورس، با شرایط معین، به عرضۀ "اوراق اختیار فروش تبعی" اقدام می‌کند. کارگزار عرضه‌کننده، کارگزاری است که به عاملیت از ‌"عرضه کننده"، عرضۀ "اوراق اختیار فروش تبعی" را انجام می‌دهد.

بر اساس این دستورالعمل، قیمت عرضه منظور قیمتی است که در هر روز " اوراق اختیار فروش تبعی" با آن قیمت به‌بازار عرضه می‌شود.

قیمت اِعمال نیز قیمتی است که "عرضه کننده" تعهد می‌کند سهام پایه "اوراق اختیار فروش تبعی" را بر اساس شرایط این دستورالعمل در تاریخ اعمال با آن قیمت تسویه كند. در عین حال، تاریخ اعمال تاریخی است که برای اعمال "اوراق اختیار فروش تبعی" در اطلاعیه عرضه تعیین می‌شود.

سقف خرید حداکثر تعداد "اوراق اختیار فروش تبعی" است که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی می‌تواند خریداری شود. همچنین کل حجم عرضه، سقف "اوراق اختیار فروش تبعی" که از سوی عرضه‌کننده طی دوره معاملاتی عرضه خواهد شد.

حداقل حجم عرضه روزانه حداقل عرضه "اوراق اختیار فروش تبعی" توسط عرضه کننده در یک روز است. دورۀ معاملاتی نیز فاصلۀ بین اولین روز معاملاتی و آخرین روز معاملاتی "اوراق اختیار فروش تبعی" است روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی که در اطلاعیه عرضه اعلام می‌شود.

در این دستورالعمل آمده است همزمان با انتشار اطلاعیه عرضه، نماد معاملاتی"اوراق اختیار فروش تبعی" توسط بورس ایجاد می‌شود.

"قیمت عرضه" نیز در پایان معاملات روزانه سهم پایه و بر اساس قیمت پایانی سهم پایه محاسبه و اعلام می‌گردد. نحوه محاسبه قیمت عرضه توسط بورس تعیین می‌شود.

خریداران"اوراق اختیار فروش تبعی" فقط در"تاریخ اِعمال" می‌توانند اختیار فروش خود را اِعمال نمایند. پس از گذشت این تاریخ، "اوراق اختیار فروش تبعی"، اِعمال‌نشده تلقی شده و عرضه کننده درخصوص آن تعهدی نخواهد داشت.

در این دستورالعمل آمده است : خریدار نمی‌تواند بیش از تعداد سهام پایه‌ای که در اختیار دارد "اوراق اختیار فروش تبعی" خریداری كند لذا تعداد "اوراق اختیار فروش تبعی" معتبر در پایان هر روز معاملاتی حداکثر می‌تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد. در صورتی که تعداد "اوراق اختیار فروش تبعی" تحت مالکیت سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان روز بیشتر شود، "اوراق اختیار فروش‌ تبعی" مازاد، باطل شده و عرضه کننده تعهدی در قبال آن نخواهد داشت.

همچنین عرضه "اوراق اختیار فروش تبعی" پس از پایان جلسه معاملاتی روزانه سهم پایه، به مدت 30 دقیقه و به روش حراج پیوسته انجام می‌شود.

فرایند اعمال "اوراق اختیار فروش تبعی"

درصورتی که قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال بزرگتر یا مساوی قیمت اعمال باشد، "اوراق اختیار فروش تبعی" قابل اعمال نیست.

درصورتی که قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال از قیمت اعمال کمتر باشد، اعمال "اوراق اختیار فروش تبعی" منوط به ارائه درخواست اعمال از سوی سهامدار و از طریق کارگزار وی به بورس حداکثر تا ساعت 13 روز اعمال خواهد بود.

در صورت ارائه درخواست اعمال طی مهلت مقرر به بورس اقدامات زیر حسب مورد، طبق اطلاعیه عرضه انجام خواهد شد: انتقال سهم به قیمت اعمال، از دارنده "اوراق اختیار فروش تبعی"به عرضه کننده، پرداخت مابه‌التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم پایه به دارنده "اوراق اختیار فروش تبعی"به صورت نقدی یا از طریق واگذاری سهم پایه از عرضه کننده به دارنده اوراق اختیار فروش تبعی.

همچنین درصورتی‌که در "تاریخ اعمال" نماد معاملاتی سهم پایه بسته باشد، بورس "تاریخ اعمال" اوراق اختیار فروش تبعی را تا روز بازگشایی نماد معاملاتی سهم پایه به تعویق خواهد انداخت، مشروط به اینکه مدت روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی تعویق حداکثر 7 روز کاری شود.

در این دستورالعمل آمده است : "اوراق اختیار فروش تبعی"در روزهایی که نماد معاملاتی سهم پایه تا پایان جلسه معاملاتی آن روز متوقف باشد، عرضه نمی‌شود.

اوراق اختیار فروش تبعی، راه کم هزینه تامین مالی

مدیر سابق نظارت بر بورس ها و بازارهای سازمان بورس،تامین نقدینگی، امکان ادامه پروژه های سود آور برای شرکتها و جلوگیری از فروش سهام های ارزنده توسط سهام دار عمده ر از مزایای اوراق تبعی دانست.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان بورس و اوراق بهادار، زمان بر بودن فرآیند تهیه ابزارهای جدید و تصویب دستورالعمل های مرتبط با اجرای آنها در برخی موارد با مشکلاتی همراه است.

در همین راستا فروش سهام با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در بازار سهام از جمله ابزارهای موجود مورد استفاده از سوی سهامداران عمده مالی است که با توجه به مزایای قابل توجه خود نقش پررنگی در رفع مشکلاتی از این دست داشته است .

محمودرضا خواجه نصیری، در رابطه با استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی گفت: در ابتدا مقرر شد تا این روش تامین مالی به منظور تعهد پذیره نویسی افزایش سرمایه "سمگا" در اسفند ۹۴ مورد استفاده قرار گیرد اما محقق نشد .

وی افزود: در آذر ماه ۹۵ با استفاده از این روش، تامین مالی سهام پتروشیمی جم متعلق به شرکت نفت و گاز و پتروشیمی تامین به مبلغ ۲۷۰ میلیارد تومان انجام شد و پس از تسویه این اوراق در سررسید سه ماهه، اجرای طرح تامین مالی شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی به مبلغ ۲۱۱ میلیارد تومان به مدت شش ماه انجام شد .

به گفته خواجه نصیری آخرین مورد این نوع تامین مالی نیز مربوط به شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات بود که از طریق انتشار اوراق تبعی بر روی سهام فولاد خراسان صورت گرفت .

وی خاطرنشان کرد: با توجه به کوتاه بودن فرآیند انتشار اوراق اختیار فروش تبعی و همچنین کوتاه بودن فرآیند تامین مالی، این مهم توسط سایر شرکت ها نیز مورد استقبال واقع شد، بطوریکه از این دست اوراق طی ۷ ماه گذشته بالغ بر ۱۲ هزار میلیارد ریال در بازار سرمایه منتشر شده است .

مدیر سابق نظارت بر بورس ها و بازارهای سازمان بورس با بیان اینکه این روش ابزاری مناسب برای تامین مالی شرکت ها است، تصریح کرد: در این روش که علاوه بر حل مشکلات ثبت حسابداری، مدیریت NAV صندوق های سرمایه گذاری را نیز به عهده دارد می توان شرایط تامین نقدینگی کوتاه مدت شرکت هایی که به لحاظ شرایط اقتصادی با مشکل نقدینگی مواجه هستند و سهام بالایی نیز دارند را تسهیل کرد .

وی در پایان افزود: تامین نقدینگی و امکان ادامه پروژه های سود آور برای شرکت ها، جلوگیری از فروش سهام های ارزنده توسط سهام دار عمده، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و همچنین حفظ حقوق و منافع سهامداران عمده و خرد از جمله مزایای با اهمیت این روش تامین مالی است که در کنار زمان کوتاه فرآیند اجرایی آن، می تواند به عنوان یکی از بهترین مقاصد سرمایه گذاری در بازار فعلی مطرح باشد .

آخرین تغییرات دستورالعمل معاملات اوراق اختیار فروش تبعی

شرکت بورس اوراق بهادار تهران در اطلاعیه‌ای، نسخه اصلاح شده دستورالعمل عرضه اوراق اختیار فروش تبعی برای سهام پذیرفته شده در .

۱- پیش‌بینی فرم‌های مورد نیاز در بازار تبعی (درخواست عرضه و تعهد تسویه، بیانیه ریسک، قرارداد مشتری – کارگزار و درخواست معاملات ثانویه).

۲- تفکیک اوراق اختیار فروش تبعی منتشرشده با هدف تامین مالی با اوراق اختیار فروش تبعی که به قصد حمایت از بازار منتشر می‌شود.

۳- امکان انتشار اوراق تبعی بر پایه سایر اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس به غیر از سهام.

۴- پیش‌بینی وجود کمیته انتشار برای تصمیم‌گیری درخصوص صدور مجوز انتشار اوراق.

۵- حذف دامنه نوسان در معاملات اوراق اختیار فروش تبعی.

۶- امکان اعمال اوراق اختیار فروش تبعی در هر شرایطی (در سود، در زیان، بی‌تفاوت).

۷- پیش‌بینی دریافت خسارت از عرضه‌کننده در صورت نکول.

۸- پیش‌بینی نحوه عرضه وثایق و تضامین عرضه‌کننده در صورت نکول.

۹- تغییر نحوه تعدیل اوراق اختیار فروش تبعی و اختیار خرید تبعی در طرح تامین مالی ناشی از روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی اقدام شرکتی ناشر سهم پایه.

۱۰- پیش‌بینی نحوه اعمال اوراق اختیار فروش تبعی یا اختیار خرید تبعی ناشی از اقدام شرکتی ناشر سهم پایه.

۱۱- جایگزینی اختیار خرید تبعی به جای اختیار خرید (فرآیندهای معاملاتی و اعمال اختیار خرید در رویه قبلی بر اساس دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار معامله در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران صورت گرفته است).

۱۲- فراهم‌سازی امکان توثیق خودکار دارایی پایه در طرح تامین مالی و واگذاری اختیار خرید تبعی به عرضه‌کننده بدون نیاز به انجام معامله در بازار.

بیمه کردن سهام یا اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

بیمه کردن سهام در اصل اوراق اختیار فروش تبعی است و به این معنی است که در این ابزار حرکات، نوسانات و زیان سهام بیمه می‌شود. یعنی سهامدار عمده اوراق را می‌فروشد و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند، در صورت پایین‌تر آمدن قیمت سهم، ‌زیان آن جبران می‌شود.

نکته مهم این است که تنها سهامدار عمده می تواند از این ابزار استفاده کند. امکان بیمه کردن سهم ابزار خوبی است و اطمینان در بازار را فراهم می‌کند و سهامداران عمده می‌توانند از این ابزار که هزینه ندارد استفاده کنند.

طرح بیمه سهام از طریق “عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران” در روز ۱۶ مرداد ۹۱ توسط شورای عالی بورس به تصویب رسید. بر اساس این طرح خریداران سهام ضمن آنکه از کسب حداقل سود معادل اوراق مشارکت اطمینان پیدا می‌کنند، می‌توانند به کسب سودهای بیشتر ناشی از افزایش قیمت سهام در آینده امیدوار باشند.

دراین ابزار نوین فقط سهامداران حقیقی می توانند حضور داشته باشند. ساعت معاملات این محصول جدید که بعد از سهام، فیوچرز و اوراق بدهی، چهارمین ابزار مورد استفاده در بورس بشمار می رود، از ۱۲ الی ۱۲ و ۳۰ دقیقه و به صورت حراج پیوسته بوده و فقط عرضه کننده مجاز به فروش است.

کارمزد کارگزاران خریدار و فروشنده هر کدام ۴ دهم درصد بوده و از حق نظارت سازمان و سایر هزینه های معاملاتی معاف است. ارائه درخواست اعمال از سوی سهامدار و از طریق کارگزار وی به بورس حداکثر تا ساعت ۱۳ روز اعمال می شود.

نکته مهم : خریدار نمی تواند بیش از تعداد سهام پایه ای که در اختیار دارد، از اوراق اختیار فروش تبعی خریداری کند لذا تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در پایان هر روز معاملاتی حداکثر می تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد. در صورتی که تعداد اوراق اختیار فروش تبعی تحت مالکیت سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان هر روز بیشتر شود، اوراق اختیار فروش تبعی مازاد، باطل شده و عرضه کننده تعهدی در قبال آن نخواهد داشت.

برای مثال :

از روز چهار­شنبه مورخ ۲۵ /۰۵ /۱۳۹۱ عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سهام شرکت پتروشیمی کرمانشاه در بورس اوراق بهادار تهران با شرایط زیر آغاز گردید:

نماد معاملاتی : هکرما ۲۰۲

سهام پایه : صنایع پتروشیمی کرمانشاه

قیمت اعمال: 480 ریال

تاریخ اعمال: ۱۸ /۰۲/۱۳۹۲

دوره معاملاتی :از ۲۵ /۰۵ /۱۳۹۱ الی ۱۵ /۰۲ /۱۳۹۲

سقف خرید : ۵۰ هزار اختیار فروش برای هر کد معاملاتی (در صورت خرید بیش از این تعداد مازاد آن در تعهد عرضه کننده نمی‎باشد)

حداقل حجم عرضه روزانه : ۵۰۰ هزار اختیار فروش تا زمان اتمام کل حجم عرضه

کل حجم عرضه :۵۲،۹۳۸،۰۰۰ اختیار فروش

عرضه کننده: شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان

کارگزار عرضه کننده: شرکت کارگزاری بانک صادرات

شرایط تسویه تعهدات در تاریخ اعمال: پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم پایه به دارنده اختیارفروش تبعی بصورت نقدی یا انتقال سهام با قیمت اعمال از دارنده اختیار فروش تبعی به عرضه­ کننده

لازم به ذکر است :

۱- این اوراق، معاملات ثانویه نداشته و خریداران حق فروش مجدد این اوراق را ندارند.

۲- ساعت معاملات ۱۲ الی ۱۲:۳۰ و به صورت حراج پیوسته می­باشد و فقط عرضه کننده مجاز به فروش می­باشد.

۳- کارمزد کارگزاران خریدار و فروشنده هر کدام ۴ /۰ درصد بوده و از حق نظارت سازمان و سایر هزینه های معاملاتی معاف می­باشد.

۴- تنها سهامداران حقیقی شرکت مذکور قادر به خرید اوراق اختیار فروش تبعی سهام می­باشند و خرید به صورت گروهی (ددد) غیر مجاز می­باشد.

۵- خریدار نمی­تواند بیش از تعداد سهام پایه­ ای که در اختیار دارد، این اوراق را خریداری کند لذا تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در پایان هر روز معاملاتی روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی حداکثر می­تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد. در صورتی که تعداد اوراق اختیار فروش تبعی تحت مالکیت سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان روز بیشتر شود، اوراق اختیار فروش تبعی مازاد، باطل شده و عرضه کننده تعهدی در قبال آن نخواهد داشت.

۶- ارائه درخواست اعمال از سوی سهامدار و از طریق کارگزار وی به بورس حداکثر تا ساعت ۱۳ روز اعمال می­باشد.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این روش‌های تسویه اوراق اختیار فروش تبعی است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

اوراق جدید اختیار فروش تبعی "فولاد" امروز عرضه می شود / جزییات عرضه

از امروز ۱۲.۱ میلیارد اوراق اختیار فروش تبعی فولاد مبارکه توسط سرمایه گذاری صدر تأمین در بورس عرضه می شود.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، شرکت سرمایه گذاری صدر تأمین که سهامدار 2.1 درصدی فولاد مبارکه محسوب می شود، با هدف تأمین مالی ، اقدام به عرضه اوراق اختیار فروش تبعی بر روی سهام "فولاد" می کند.

این اوراق از امروز در نماد "هفولا 810" و با قیمت اعمال 6072 ریال عرضه می شود و هر فرد حقیقی قادر به خرید حداکثر 100 هزار ورقه و اشخاص حقوقی حداقل یک میلیون ورقه و بدون محدودیت در حداکثر در کل دوره معاملاتی هستند. همچنین حداقل حجم عرضه روزانه 40 میلیون ورقه تعیین شده و کل حجم عرضه 200 میلیون و 803 هزار و 213 ورقه است که توسط کارگزاری صبا تامین عرضه می شود.

ساعت معاملات اوراق نیز 9 صبح الی 12:30 روزهای کاری بورس و با سررسید 30 دی سال 98 بوده و شرایط تسویه تعهدات، خرید سهام توسط شرکت سرمایه گذاری صدر تامین و قیمت اعمال از دارنده اوراق اختیار فروش تبعی است.

نحوه تعیین قیمت مبنای دارایی پایه به قیمت پایانی سهم پایه گرد شده به نزدیکترین عدد صحیح است و معاملات ثانویه ندارد.زمانبندی فرایند اعمال هم بر اساس ارسال درخواست اعمال در سررسید و اعمال اوراق است.

خریدار اوراق اختیار فروش تبعی نمی تواند بیش از تعداد دارایی پایه ای که در اختیار دارد، اوراق اختیار فروش تبعی خریداری کند.خریدار موظف به رعایت محدودیت های خرید هر کد معاملاتی تعیین شده در این اطلاعیه است. به عبارت دیگر، مجموع تعداد اوراق اختیار فروش تبعی تحت مالکیت هر خریدار در پایان هر روز معاملاتی، حداکثر باید به تعداد کل دارایی پایه متعلق به وی و با رعایت محدودیت خرید هر کد معاملاتی در اطلاعیه عرضه باشد.

در صورت عدم رعایت محدودیت های مذکور، اوراق اختیار فروش تبعی مازاد، فاقد اعتبار بوده و مبلغ پرداختی توسط خریدار پس از کسر هزینه های مربوطه، به عنوان خسارت به عرضه کننده تعلق می گیرد.

طبق دستورالعمل معاملات اوراق اختیار فروش تبعی در بورس تهران و فرابورس، اشخاص حقوقی که اقدام به خرید اوراق مذکور به میزان یک میلیون ورقه و بیشتر کنند، ملزم به واگذاری اختیار خرید تبعی در همان روزی که سهام پایه و اوراق اختیار فروش تبعی خریداری کرده‌ان، هستند.

براین اساس، نماد معاملاتی "ظفولا 811"، قیمت اعمال 6170 ریال و سررسید اوراق 14 بهمن سال 98۹۸ است.حجم واگذاری اوراق اختیار خرید تبعی به میزان اوراق اختیار فروش تبعی خریداری شده تعیین و شرایط تصحیح تعهدات در سررسید بدین صورت است که انتقال سهام پایه(فولاد)به قیمت اعمال اختیار خرید تبعی از اشخاصی ملزم به واگذاری اختیار خرید به عرضه کننده اوراق اختیار فروش تبعی "هفولا 810"( شرکت سرمایه گذاری صدر تامین)باشد.

همچنین اشخاص ملزم به واگذاری اختیار خرید تبعی در صورتی می‌توانند اوراق تبعی را در سررسید اعمال کنند که سهام پایه و اوراق اختیار فروش تبعی آن را در یک روز خریداری کرده باشند.