اصول تعیین حجم معاملات در بازار سهام
در مطالب پیشین از سری مقالات مدیریت سرمایه بلاگ آسان بورس، به اهمیت مدیریت دارایی در معاملات بازار سهام و مفاهیم اصلی این مبحث یعنی ریسک، بازده و ارتباط آنها با یکدیگر اشاره نمودیم.در این مقاله، به شرح اصول تعیین حجم معاملات بر اساس ریسک، خواهیم پرداخت.
حجم معامله عبارت است از؛ تعداد واحدهایی از یک دارایی که با پرداخت معادل قیمتی، میتوانیم مالکیت آن را بدست آوریم. واحد شمارش دارایی در انواع بازارهای سرمایه گذاری متفاوت است. برای مثال؛ شمشهای طلا را بر اساس گرم، ارزها را بر اساس اسکناس با عدد مشخص و سهام شرکتها را بر اساس برگه سهم معامله میکنند. به بیان سادهتر حجم معاملات در بازار مالی، از تقسیم مقدار سرمایه بر قیمت هر واحد دارایی، محاسبه میشود. مثلاً اگر شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه در اختیار داشته و قیمت هر برگه سهم شرکت ملی صنایع مس ایران معادل ۲۰۰ تومان باشد؛ حداکثر میتوانید ۵۰۰ هزار برگه سهم از این شرکت را خریداری کنید.
از بررسی محاسبات فوق، در نگاه اول اینگونه استنباط میشود که با مفهوم بسیار سادهای مواجه هستیم و به راحتی هر کس میتواند پیش از ورود به معامله، عدد نهایی حجم را محاسبه نموده و سپس اقدام به خرید سهام نماید! اما منظور از تعیین حجم معاملات، گزینش حجم بهینه متناسب با ریسک احتمالی موقعیت معاملاتی است که در ادامه به نحوه انجام محاسبات آن میپردازیم.
علت اصلی اهمیت تعیین حجم معاملات در بازارهای مالی، توجه به ریسک معامله و رعایت مدیریت سرمایه است. زیرا ریسک ناشی از یک موقعیت معاملاتی، کاملاً با حجم سرمایه گذاری مرتبط است.
حجم بالاتر، سود بیشتر!؟
زمانی که با حجم بالایی وارد معامله شویم، ریسک بالاتر و بالطبع بازدهی بیشتری نیز در انتظارمان خواهد بود؛ زیرا در هر دو حالت صحیح یا غلط بودن پیشبینی ما نسبت به وضعیت آتی بازار، به دلیل اینکه تعداد بیشتری از آن دارایی را در اختیار داریم، به همان نسبت سود و زیان بیشتری هم خواهیم داشت. سرمایه گذاری صحیح و منطقی بدین معنی است که، هیچگاه تمام سرمایه خود را درگیر یک موقعیت معاملاتی خاص نکنیم و همیشه با توجه به حداکثر ریسک قابل تحمل، حجم معامله مد نظر خود را تعیین نماییم. در واقع باید با بخشی از سرمایه خود وارد بازار شده و نقاط خروج مشخصی داشته باشیم تا، قسمت کوچکی از دارایی خود را در معرض خطر قرار داده و به بقای بلند مدت ما در بازار، آسیبی وارد نشود.به منظور تبیین تأثیر حجم در ریسک و بازده ناشی از سرمایه گذاری، یک موقعیت معاملاتی زیانده را با دو معاملهگر دارای رویکرد مدیریت سرمایهای متفاوت، شبیه سازی و قیاس میکنیم.
با بررسی جزئیات جدول فوق متوجه میشویم که، سرمایه گذار «الف» هیچگونه استراتژی کنترل ریسکی نداشته و با تمام موجودی حساب خود وارد این موقعیت معاملاتی شده و در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه، حدوداً یک سوم از دارایی خود را تنها در یک معامله از دست داده است! اما در طرف مقابل، سرمایه گذار «ب» بر اساس استراتژی مدیریت ریسک شخصی، با بخش کوچکی از کل سرمایه خود وارد بازار شده و در نتیجه زیان کمتری متحمل شده است.
جبران ضرر و افزایش حجم معاملات
هنگامی که درصد ریسک و حجم یک معامله را مشخص میکنیم، بهتر است به فکر جبران ضرر احتمالی نیز باشیم؛ زیرا وقوع خطا در پیشبینیها کاملاً امکان پذیر بوده و ما به عنوان یک معاملهگر، باید پس از وقوع ضرر نیز توان ادامه فعالیت و جبران زیانهای قبلی را داشته باشیم. در مورد معاملهگر «الف» کاملا روشن است که برای جبران یک ضرر ۳۰ درصدی حتی با صرف نظر از مشکلات روحی و روانی پس از وقوع زیانهای سنگین، طبق محاسبات ریاضی و مبحث افت سرمایه که در مقاله قبلی به آن اشاره شد؛ باید ۴۳ درصد سود کند تا به نقطه سر به سر برسد. اما به دست آوردن چنین سودی در بازار سهام، اصلاً کار آسانی نیست! کما اینکه بسیاری از معاملهگران پس از وقوع چنین وضعیتی، نوعی حالت تهاجمی نسبت به بازار گرفته و گمان میکنند؛ باید با معاملات متوالی و افزایش حجم، اقدام به جبران افت سرمایه خود نمایند. چنین رویکردی، قطعاً منجر به نابودی کل دارایی این افراد خواهد شد. بنابراین عدم رعایت مدیریت ریسک، وصف حال معاملهگران بازنده و غیرمنطقی است که، بعید به نظر میرسد حضور بلند مدتی در بازار مالی داشته باشند! اگر در مثال فوق نتیجه معامله سودده باشد؛ سود هنگفتی نصیب سرمایه گذار «الف» خواهد شد اما، همانطور که قبلاً گفتیم؛ نباید صرف بدست آوردن سود بیشتر، سرمایه خود را به خطر بیندازیم. در ادامه میخواهیم، یک مثال معاملاتی با جزئیات کامل و رعایت چهارچوبهای کلی مدیریت سرمایه را، برای شما ذکر کنیم.
معاملهگری بر اساس تحلیل تکنیکال کلاسیک در بورس تهران به داد و ستد سهام میپردازد. با مشاهده یک سیگنال خرید مطمئن در نمودار قیمتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، این شخص وارد موقعیت خرید میشود.
همانگونه که در نمودار بالا مشاهده میکنید؛ قیمت با شکست نقطه تلاقی سطح مقاومتی و خط روند نزولی که، یکی از بهترین سیگنالهای خرید در تحلیل نموداری میباشد؛ روند صعودی خود را تأیید کرده و یک موج افزایشی قدرتمند در حال شکل گیری است.این فرد افق سرمایه گذاری کوتاه مدتی داشته و بازه زمانی معاملات وی، حداکثر یک ماهه است. به همین دلیل در محاسبات بازده مورد انتظار، مواردی نظیر سود نقدی، حق تقدم سهام و… را در نظر نمیگیرد. جدول زیر، جزئیات این موقعیت معاملاتی را نشان میدهد.
پس از مشخص شدن جزئیات ورود و خروج از معامله طبق نمودار سهم، حداکثر مقدار ریسک را طبق استراتژی مدیریت سرمایه معین نموده و به منظور تعیین حجم موقعیت معاملاتی مذکور، باید مقدار ریالی ضرر احتمالی را بر حاصل تفریق نقطه ورود تا حد ضرر تقسیم نماییم.
۹۲۳۰ = (۴۹۰-۴۲۵) ÷ ۰۰۰/۶۰۰
سپس بر اساس مقدار حجم بدست آمده، بازده و بقیه جزئیات معامله مشخص خواهند شد.در نتیجه مشاهده میکنیم که، با مدیریت حجم معاملات و تعیین نقاطه خروج بهینه، به سادگی میتوان ریسک را کنترل نموده و از بروز شرایط بحرانی در فرآیند معاملهگری خود، پیش گیری کنیم.در مقالات بعدی، به تشریح کامل مفاهیم حد سود و زیان و بهترین روشهای انتخاب نقاط خروج از بازار خواهیم پرداخت.
چگونه ورود و خروج نقدینگی در بورس را تشخیص دهیم؟/ خروج پول از بورس شدت گرفت
یکی از مهمترین مؤلفههای بازار سرمایه، ورود و خروج نقدینگی در بورس است، زیرا ورود نقدینگی به بازار سهام آن را با رونق همراه میسازد و خروج آن همواره با دورههای رکودی متعاقب آن همراه بوده است.
در بازار طلا، سکه و ارز شاهد عقب نشینی آرام بودیم. طلای جهانی اگر چه در محدوده ۱۹۷۳ دلار در حرکت است، اما سکه به کف ۱۳ میلیون تومان برگشته است. دلار نیز در محدوده نوسانی زیر ۲۸ هزار تومان (۲۶ تا ۲۷ هزار تومان) در نوسان است. گزارشهای رسیده از وین نشان میدهد دو طرف در رایزنی برای رسیدن به توافق هستند.
همچنان تردیدها درباره رسیدن به توافق وجود دارد، اما گزارشهای امیدوارکننده هم وجود دارد. معاملات امروز میتواند در همین محدوده کانالی برای دلار و سکه دنبال شود.
در بازار سهام شاخصها در هفته چهارم فروردین با بازدهی متفاوت روبه رو شدند؛ بدین ترتیب شاخص کل بورس با بازدهی منفی ۰.۶۵ درصد و شاخص کل هم وزن (در بورس) با بازدهی مثبت ۱.۴۸ درصد و شاخص کل فرابورس نیز با بازدهی مثبت ۰.۷۵ درصد روبه رو شد. البته همزمان با بازدهی متفاوت شاخص ها، متوسط ارزش معاملات خُرد در بازار سهام در هفته سوم کاری فروردین با افت ۱۷ درصدی نسبت به هفته ماقبل ۵.۸ همت برآورد شد.
در هفتهای که سپری شد از توان خرید حقیقیها کاسته و بر توان فروش حقیقیها افزوده شد. همچنین خروجی پول حقیقیها نیز چه در بورس و چه در فرابورس شدت گرفت. معاملات امروز اگر متناسب با رفتار روز چهارشنبه هفته گذشته بازار سهام دنبال شود، میتوان شاهد تحرکات جدیدی برای صعودی شدن شاخصها در بورس و فرابورس بود.
تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس
تشخیص ورود نقدینگی به بورس یکی از راهکارهایی است که سرمایهگذار با استفاده از آن میتوانند وارد بازار شوند و معامله کنند. یکی از مشکلاتی که سرمایهگذاران در بورس دارند این است که در یکزمان نامناسب اقدام به خرید سهم میکنند و این موجب میشوند باوجود اینکه شرایط تکنیکال و یا بنیادی سهم مناسب است، ولی درنهایت قیمتها کاهش پیدا میکند و سرمایهگذار هم متضرر میشود. به همین دلیل هم نیاز است یک سرمایهگذار ابتدا ورود نقدینگی به بورس را تشخیص دهد و سپس اقدام به معامله کند، ولی در بازار سرمایه ایران بزرگترین ضعف بازار هم عدم دانش در این خصوص است. یک سرمایهگذار باید مؤلفههای ورود به بازار سرمایه را بداند و سپس اقدام به معامله کند. برای بررسی ورود نقدینگی به بورس باید در خصوص ارزش معاملات و ارتباط آن با ورود نقدینگی به بورس، ورود پول هوشمند به سم و درنهایت فیلتر ورود نقدینگی به سهم اطلاعاتی داشته باشید.
تشخیص ورود نقدینگی به بورس با ارزش معاملات
ورود نقدینگی به بورس میتواند همگام باارزش معاملات هم باشد. یکی از سیگنالهایی که تعیین میکند ورود نقدینگی به بازار سرمایه اتفاق افتاده است یا خیر ارزش ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات معاملات روزانه بازار است. ارزش معاملات یک شرکت معمولاً از ضرب حجم معاملات روزانه سهم در قیمت آن به دست میآید. حال فرض کنید اگر این فرمول را برای کل شرکتهایی که در روز معامله میشوند محاسبه کنیم ارزش معاملات کل بازار به دست میآید. معمولاً و طبق تجربه در بازار سرمایه زمانی که ارزش معاملات خالص روزانه بازار یعنی ارزش کل معاملات منهای معاملات بلوکی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان باشد میتوان گفت بازار شادابی لازم را دارا است و فرصت مناسبی برای سرمایهگذاری وجود دارد. البته بیان این جمله نشاندهنده این نیست که در روزهایی که بازار تا ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان معامله میکند برای سرمایهگذاری مناسب نیست بلکه در بازارهای باارزش معاملات پایین هم امکان نوسان گیری و خلق فرصت مناسب در بازار وجود دارد؛ اما زمانی که ارزش معاملات بازار بالا میرود این امکان برای همه فراهم میشود که از فرصتهای موجود و خریدن سهم و کسب سود استفاده کنند.
پول هوشمند چیست؟
پول هوشمند اصطلاحی است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی از آن برای توصیف جهت سرمایهگذاری سرمایهگذاران کلان استفاده میکنند. پول هوشمند معمولاً توسط سرمایهگذاران بزرگ بازار به آن تزریق میشود و یا از آن خارج میشود و باعث جهتگیری دستوری بازار مذکور میشود. بهعنوانمثال وقتی یک امیدواری بزرگ در بازار سرمایه شکل بگیرد، پول هوشمند زودتر از سهامداران عادی به بازار سرمایه یا سهمی خاص وارد میشود چرا که از سود احتمالی در آینده نزدیک، اطمینان دارد.
ورود و خروج نقدینگی در بورس
ورود پول هوشمند به سهم و تشخیص آن میتواند کمک زیادی به سرمایهگذار برای شناخت سهام و یا گروهی باشد که نقدینگی وارد آن شده است. شناسایی پول هوشمند یکی از روشهایی است که برخی از سرمایهگذاران برای تشخیص ورود نقدینگی به یک صنعت یا سهم از آن استفاده میکنند. ممکن است شنیده باشید که پول هوشمند وارد بورس شده و یا پول هوشمند وارد فلان صنعت شده است. پول هوشمند تحت یکی از شرایط زیر وارد بازار بورس میشود:
نشانههای ورود پول هوشمند به سهم
زمانی که وضعیت بازار نامساعد است و همه اظهار ناامیدی میکنند و بهنوعی فشار فروش در سهم بالا است و تقاضایی برای سهام شرکتها وجود ندارد آنجاست که پول هوشمند میتواند وارد بازار شود.
چگونگی ورود و خروج پول هوشمند به بازار بورس
بهطورکلی میتوان گفت هر بخشی از اقتصاد یک ناظر دارد و بعضاً ناظر نیز با توجه به شرایط موجود در بازار تصمیم به ورود یا خروج بخشی از نقدینگی یا همان پول هوشمند میگیرد. در این شرایط، سهامداران خرد پس از چند روز متوجه جریان ورود یا خروج پول هوشمند از بازار یا سهم خاص میشوند. در بازار سرمایه با ورود پول هوشمند میتوان هدفگذاری جدید برای سهم موردنظر متصور بود. با افزایش این هیجانات و خریدهای بالای سهم، قیمت افزایش مییابد و درنتیجه سهم رشد زیادی را تجربه میکند. پس از گذشت مدتی که قیمت سهام افزایش یافت، سهامداران عمده با همان سرعتی که وارد بازار شده و قیمت سهم را افزایش دادهاند، از سهم خارجشده و شروع به فروش سهام میکنند. بدین ترتیب پول هوشمند از سهم خارج میشود و قیمت آن بهتدریج کاهش مییابد.
از آنجایی که بسیاری از سهامداران از ورود و خروج پول هوشمند به سهم اطلاعی ندارند و ریزشهای سهم را اصلاح تصور میکنند، انتظار رشد قیمتی پس از هر ریزش و اصلاح دارند، اما ممکن است این اصلاح هرگز بازگشتی در پی نداشته باشد و سهامداران خرد متضرر میشوند و زمان را در سرمایهگذاری خود ازدستداده و فرصتهای سرمایهگذاری بهتر را از دست میدهند. بیشتر سهامداران خرد در قیمتهای بالا سهام را خریداری کردهاند و ازآنجاکه نقدینگی و قیمت سهم روند نزولی پیداکرده، شانس خروج از سهم بسیار کم میشود.
بدینصورت پول هوشمند قدرتمندتر شده و این چرخه را چندین بار تکرار میکند. لازم به ذکر است، ورود پول هوشمند به سهم یا بازار، پیوسته نیست و تشخیص آن برای سهامداران عادی دشوار است. معمولاً این اتفاق یک یا دو بار در سال رخ میدهد که موجب رشد سریع قیمت سهام میشود و سهامداران میبایست نسبت به خروج پول هوشمند و شناسایی سود، هوشیار باشند تا حاشیه سودشان دچار آسیب نشود.
پول هوشمند زمانی وارد بازار میشود که قیمت سهم در کف خود قرار دارد یا به پایینترین حد خود رسیده و نسبت به سهم امیدواری وجود نداشته و تقاضایی برای خرید سهم نیست. پول هوشمند به این دلیل وارد سهم میشود تا این عدم تقاضا را برطرف سازد. با ورود پول هوشمند، فشار فروش سهم کاهشیافته و قیمت سهم افزایش مییابد.
گاهی اوقات میتوان با استفاده از فیلترها در دیدهبان بازار ورود نقدینگی به بورس را تشخیص داد. به همین جهت باید عواملی را که در ورود نقدینگی به بورس مؤثر است تشخیص داد و فیلترهای مربوط به آن را نوشته و در دیدهبان بازار اجرا کرد. یکی از عواملی که میتواند ورود نقدینگی به سهم را مشخص کند حجم معاملات است که استفاده از آن میتواند کمک بسیاری به سرمایهگذار کند و با استفاده از آن سهامی که بهیکباره حجم معاملات آن افزایش پیدا میکند را در فیلتر مشخص کرد. دستور زیر یکی از فیلترهای ورود نقدینگی به سهم را نشان میدهد:
فیلتر ورود نقدینگی به بورس
این فیلتر سهمهایی که حجم معاملات آنها ۴ برابر میانگین حجم هفته گذشته است را نشان میدهد. این فیلتر میتواند معیاری جهت ورود پول به سهم باشد. به منظور استفاده از این فیلتر، کافی است آن را در بخش فیلتر سایت tsetmc تایپ کنید.
ورود و خروج نقدینگی در بورس
به خاطر داشته باشید که باید وضعیت تکنیکال و تابلو خوانی سهم را هم مدنظر داشته باشید تا با استفاده از آن قادر باشید سهامی که ورود نقدینگی در آن اتفاق افتاده است را تشخیص دهید و سپس اقدام به معامله کنید.
عوامل دیگر برای ورود و خروج نقدینگی در بورس
برای نقدینگی میتوان معیارهای مختلفی را در نظر گرفت که اندیکاتورهای تکنیکالی و یا میزان مشارکت سرمایهگذاران حقیقی در بازار ازجمله آنها هستند. ابتدا به یکی از مهمترین معیارهای تکنیکالی نماینده نقدینگی، یعنی اوسیلاتور MFI یا شاخص جریان نقدینگی میپردازیم که نام دیگر آن RSI موزون شده با حجم است. مزیت این شاخص نسبت به RSI در اضافه شدن حجم به آن است، چراکه بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند که حجم معاملات از مهمترین مؤلفههای تعیینکننده روند است. به لحاظ تئوریک افزایش مقدار این اوسیلاتور به معنای قدرت خرید ناشی از ورود نقدینگی و کاهش آن نیز نشانی احتمالی از قدرت فروش ناشی از خروج نقدینگی خواهد بود. البته MFI تنها یک معیار از ورود و خروج نقدینگی است و باید به معیارهای دیگری همچون وضعیت مؤلفههای بنیادی بازار ازجمله وضعیت بازارهای جهانی، نرخ ارز و حتی مسائل سیاسی نیز توجه داشت. روندها پراهمیتتر و معنادارتر از اندیکاتورها هستند و باید در کنار بررسی تکنیکال، مسئله بنیادی و وضعیت تابلوی نمادها و گروههای مهم بازار سهام را نیز در نظر گرفت.
روزهای خوش پیش روی معاملات بازار سهام/ پیشبینی ورود نقدینگی به بورس در روزهای آینده
تهران- ایرنا- یک کارشناس بازار سرمایه گفت: در وضعیت فعلی، معاملات بورس با توجه به ارزش معاملات آن روند بسیار خوبی را در پیش گرفته است و به نظر میرسد که در روزهای آینده شاهد جذب نقدینگی به این بازار باشیم.
به گزارش ایرنا، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات هفتهای گذشت (منتهی به چهارشنبه، روز ٧ اردیبهشتماه) روند مثبت داشت و با ۹ هزار واحد افزایش نسبت به هفته قبل از آن، در ارتفاع یکمیلیون و ۵۲۱ هزار واحد ایستاد و کمتر از یک درصد رشد را در پرونده معاملات خود ثبت کرد.
شاخص کل بورس تهران در پایان روز چهارشنبه (۳۱ فروردینماه) در حالی در ایستگاه یکمیلیون و ۵۱۲ هزار واحد به کار خود پایان داد که این رقم در روز چهارشنبه و در آخرین روز کاری هفته گذشته (روز ۷ اردیبهشتماه) به یکمیلیون و ۵۲۱ هزار واحد رسید.
شاخص کل (هموزن) در پایان هفته گذشته ۴۰۱ هزار و ۴۳۰ واحد بود که در هفته جاری این عدد به ۴۱۱ هزار و ۶۹۲ واحد و شاخص قیمت (هموزن) از ۲۴۹ هزار و ۹۳۴ واحد به عدد ۲۵۶ هزار و ۲۲۱ واحد رسید.
در چهار روز معاملاتی این هفته بورس، نمادهای شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی (شستا)، ایرانخودرو (خودرو)، سایپا (خساپا)، شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی (شستا)، ایرانخودرو (خودرو) و پالایش نفت اصفهان (شپنا) در گروه نمادهای پُر تراکنش قرار داشتند.
افزایش خوشبینیها به معاملات بورس
معاملات بازار سهام در هفته جاری تحت تأثیر تزریق اخبار خوش به این بازار به روند صعودی خود ادامه داد و توانست روزهای مثبتی را در معاملات خود پیشروی سهامداران قرار دهد.
آغاز انجام عرضههای اولیه برای سال جدید ازجمله اقداماتی بود که سازمان بورس اجرای آن را در دستور کار خود قرار داد و این اقدام را زمانی به مرحله اجرا رساند که بازار در موقعیت خوبی برای سرمایهگذاری قرار گرفت و دیگر خبری از نوسان و هیجانات کاذب ایجاد شده در این بازار نیست.
در ادامه تلاشهای انجامشده برای تغییر روند معاملات بورس و نیز بهبود وضعیت این بازار، سازمان بورس توانست بعد از مدتها تلاش بالاخره تکلیف سودهای رسوب شده سهامداران را که پیگیریهای زیادی در خصوص آن انجامشده بود را مشخص کند و این سازمان در آخرین روز معاملاتی هفته جاری از اجرایی شدن فرآیند پرداخت مطالبات سنواتی سهامداران (سودهای رسوبشده) همزمان با عید سعید فطر خبر داد.
در اطلاعیه منتشر شده از سوی سازمان بورس آمده بود: شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از طریق شرکتها و استفاده از اطلاعات سجامی سهامداران، امکان پرداخت مطالبات سنوات قبل سهامداران را از تاریخ ۱۴ اردیبهشتماه امسال مقارن با عید سعید فطر مقرر فراهم کند.
وجود روند مثبت ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات در معاملات بورس
در این زمینه و نیز دیگر اقدامات انجامشده برای بهبود روند معاملات بورس، «احسان عسگری» در گفتوگو با خبرنگار ایرنا به روند معاملات بورس در چند وقت گذشته اشاره کرد و افزود: برخی از ریسکهای مترتب بر بازار سرمایه بهصورت هفتگی در حال ورود به این بازار هستند.
وی اظهار داشت: مساله مربوط به عوارض صادراتی برای برخی از شرکتها ازجمله مسایلی است که روند بورس را تحت تأثیر قرار داد و معاملات این بازار را دچار مشکل کرد.
عسگری خاطرنشان کرد: با توجه به وجود چنین مساله ای در بازار اما حجم معاملات به میزانی است که کمتر بتواند از این اتفاقات تأثیر بپذیرد و دچار چالش شود.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در وضعیت فعلی، معاملات بورس با توجه به ارزش معاملات آن روند بسیار خوبی را در پیش گرفته است و به نظر میرسد که در روزهای آینده شاهد جذب نقدینگی به این بازار باشیم.
روند معاملات بورس در هفته نخست اردیبهشتماه
وی در مورد روند معاملات بورس در هفتهای که گذشت، گفت: صنعت خودرو در هفتهای که گذشت؛ تحت تأثیر اخبار واگذاری سهام دولت در خودروسازیها روند مثبتی را در پیش گرفت و بهنوعی بازار را تحت تأثیر خود قرار داد.
عسگری خاطرنشان کرد: با توجه به تغییر قیمت نفت، افزایش آن به بیش از ١٠٠ دلار و تأثیر آن بر سود شرکتهای پالایشگاهی میتوان گفت که سهام این شرکتها مورد استقبال سهامداران قرار بگیرد و در کل باید اعلام کرد که روند بازار در ماههای اخیر قابل قبول بوده است.
علت افت شاخص بورس در آخرین روز معاملاتی
وی به علت افت شاخص بورس در آخرین روز معاملاتی هفته جاری اشاره و بیان کرد: این اتفاق ناشی از اتفاق خاصی نبود و ریسکی تهدیدکننده معاملات بازار نیست اما بخشی از افت شاخص بورس ناشی از تعطیلات پیش رو و نیز انجام معاملات در بازارهای جهانی بود و سهامداران قادر به پذیرش ریسکهای محتملی نیستند که بر بازار وارد میشود.
این فعال بازار سهام معتقد است که شاخص بورس در آخرین روز معاملاتی هفته جاری افت چندانی را تجربه نکرد و روند متعادلی را در این بازار در پیش گرفت.
پیشبینی روند معاملات بورس تا پایان اردیبهشتماه
این کارشناس بازار سرمایه روند معاملات بورس تا پایان اردیبهشتماه را مورد ارزیابی قرار داد و افزود: بر اساس پیشبینیهای انجامشده، روند بازار تا پایان اردیبهشتماه به مساله مربوط به برجام گره خورده است.
وی به وضعیت بازارهای جهانی اشاره کرد و گفت: با توجه به تنش مابین روسیه و اوکراین و نیز تحریم روسیه اما به نظر میرسد که قیمت کامودیتیها و نیز نرخ دلار روند با ثباتی را در پیش بگیرد و بازار نتواند از این ریسک ایجاد شده تأثیر چندانی را بپذیرد.
عسگری خاطرنشان کرد: در صورت ایجاد توافق در برجام، نرخ دلار بهصورت هیجانی کاهش پیدا میکند اما پیشبینی میشود که معاملات بورس در اردیبهشتماه بتواند روند باثباتی را تجربه کند.
افزایش دامنه نوسان و تأثیر آن بر معاملات بورس
عسگری به افزایش دامنه نوسان و تأثیر آن بر معاملات بورس اشاره کرد و گفت: حذف و کاهش محدودیتها میتوان زمینهساز افزایش کارایی بازار باشد؛ درنتیجه حذف حجممبنا و نیز افزایش دامنه نوسان میتواند بهبود کارایی بازار شود.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: با توجه به سطح پایین آموزشی برخی از سهامداران؛ بنابراین ممکن است برای مدت کوتاهی، افزایش دامنه نوسان منجر به ضرر و زیان سهامداران شود اما در بلندمدت به نفع بازار خواهد بود و سبب افزایش کارایی بازار و نیز سرعت بخشیدن در افزایش قیمتها میشود.
تشخیص ورود و خروج نقدینگی از بورس
در این روزها بازار سرمایه در بین بازارهای مالی ایران یکه تازی میکند. در زمان نگارش این مقاله (5 اردیبهشت 99) شاخص کل بورس در طی یک ماه گذشته 50 درصد رشد کرده است و بازدهی بسیار خوبی را برای سرمایه گذاران به همراه داشته است. اما سوالی که هست این است که بورس تا کجا رشد میکند؟ این سوالی است که در پی هر روند صعودی بورس در ذهن فعالان و معاملهگران بازار سهام نقش میبندد و آنها را با نگرانی زیادی مواجه میکند. چیزی که در این روزها علت اصلی رشد بورس بوده است حجوم مردم برای خرید سهام و سیل نقدینگی به بازار سهام است. این چیزی است که همه کارشناسان به آن اذعان دارند و از علل بدیهی رشد این روزهای بورس است. بنابراین آیا میتوان با بررسی جریان نقدینگی و برآیند پول ورودی و خروجی از بازار، به پیش بینی آینده حرکت بازار برسیم؟ ما در این مقاله سعی میکنیم با رویکردی آموزشی به بررسی نحوه تشخیص ورود و خروج نقدینگی از بورس بپردازیم. این مطالب را در هیچ کتابی به شما آموزش نمیدهند!
بورس تا کجا رشد میکند؟
سوال همه سرمایهگذاران سهام در روزهایی که روندهای شارپی را در بورس شاهد هستیم این است که بورس تا کجا رشد میکند؟ بگذارید خیالتان را راحت کنیم، هیچکس جواب این سوال را نمیداند! مگر اینکه از آینده آمده باشد😏 اما اینکه بورس تا کجا میتواند رشد کند، یک سوال دیگر است که اتفاقا جوابش مشخص است.
قبل از اینکه این سوال را جواب بدهیم، اجازه بدهید این نکته را بدون اثبات بپذیریم که رشد اخیر بورس (بعد از اقبال گسترده مردم در سال 98) در فروردین ماه سال 99 پایه بنیادی چندانی نداشته است و نمیتوان آن را به مسائل بنیادی ربط داد. بنابراین تنها گزینه ای که باقی میماند سیل نقدینگی به بازار سرمایه است که باعث این حرکت شارپ شده است و معمولا در تمامی حرکتهای صعودی شاخص بورس نقش ورود نقدینگی جدید به بازار بسیار حائز اهمیت است.
برای مثال حجم تقاضا برای خرید سهام و حجم پولی که مردم در حال آوردن به بورس هستند تنها علت رشد اخیر بورس در ماههای اخیر است. در سال 98، از زمانی که شاخص روی 300 هزار واحد بود کارشناسان بر ورود نقدینگی به بورس تاکید میکردند و این نقدینگی در کنار مسائل بنیادی و البته حمایت دولت و بی رمق بودن بازارهای موازی، یک فرصت خوب برای سرمایه گذاری ایجاد کرده بود. اما در حال حاضر که در یک ماه گذشته (فروردین 1399) شاخص کل با رشد 50 درصدی از 500 هزار واحد به 742 هزار واحد رسیده است، با هر ترازویی که سنجیده شود این مقدار بازدهی منطقی به نظر نمیرسد و تنها دلیلش ورود پول به بازار است.
البته غیر منطقی بودن رشد بورس نمیتواند مانع از ادامه این روند شود. اما بورس تا کجا میتواند رشد کند؟ خوب با توضیحات داده شده جواب این سوال کاملا روشن است. بورس تا جایی که برایند ورود و خروج نقدینگی از بازار مثبت باشد میتواند همچنان رشد کند. برای ما به عنوان سرمایه گذار مهم ترین اصل مدیریت ریسک و سرمایه است.
اما از کجا میتوان فهمید چه زمانی جریان نقدینگی به بورس واقعا منفی میشود؟
نحوه تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس
ما به عنوان یک سرمایهگذار بر اساس بررسی و تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس میتوانیم برای ورود، ماندن یا خروج از بازار تصمیم بگیریم. همچنین افرادی که تازه قصد دارند وارد بورس بشوند میتوانند بر این اساس تصمیم مطمعن تری اتخاذ کنند. اما از کجا میتوانیم ورود و خروج نقدینگی را از بورس تشخیص دهیم؟
راه اول: جریان نقدینگی به کارگزاریها
کارگزاریها رابط بین مردم و بورس هستند و از آنجا که مشت نمونه خروار است، جریان نقدینگی به یک کارگزاری شناخته شده، بیانگر جریان نقدینگی به بورس است. اگر در یک کارگزاری آشنا داشته باشید، آمار ماهانه ورود و خروج پول از حساب کارگزاری سریع ترین راه برای فهمیدن این موضوع است. البته خوب عملا این راه برای ما کاربرد ندارد.
ما تنها میتوانیم با یک بررسی سطحی، روند کدهای بورسی جدید صادر شده را رصد کنیم و تا حدی اشتیاق مردم برای ورود به بازار سرمایه را زیر نظر بگیریم که البته کار دقیق و حرفهای نخواهد بود. اما نکته ای که در این میان وجود دارد این است که خروج پول از بورس به معنی خروج پول از حساب کارگزاری ها است نه صرفا وجود فروشنده و یا کم شدن ارزش معاملات بورس. بسیاری از افراد سهام خود را میفروشند اما پول خود را در حساب کارگزاری نگه داشته اند و مترصد رسیدن فرصتی برای خرید دوباره سهام هستند. همان اتفاقی که در اواخر اسفند 98 افتاد و نقدینگی واقعا از بورس خارج نشده بود و بعد از یک اصلاح 10 درصدی رشد بورس ادامه پیدا کرد.
راه دوم: بررسی میزان سپردههای بانکی
اگر در یک کارگزاری آشنا ندارید، نامید نشوید. یک راه غیر مستقیم برای فهمیدن این موضوع که جریان نقدینگی به کارگزاریها چگونه است وجود دارد. وقتی افراد پول خود را از کارگزاری درخواست میکنند، پول از حساب کارگزاریها خارج میشود. پول وقتی از حساب بانکی کارگزاریها خارج میشود کجا میرود؟ جواب روشن است، در حساب بانکی اشخاص مختلف (حداقل برای کوتاه مدت). بنابراین میتوانید با رصد کردن مجموع سپردههای بانکی کشور و مشاهده افزایش ناگهانی آن به این موضوع پی ببرید که احتمالا نقدینگی در حال خارج شدن از بازار سهام است.
اما برای پیگیری این موضوع باید هر ماه به سایت بانک مرکزی مراجعه کنید. برای این منظور به سایت بانک مرکزی به آدرس cbi.ir مراجعه کنید. در قسمت آمار و دادهها منوی آمارهای بانکی را انتخاب کنید. در صفحهای که برای شما باز میشود میتوانید اطلاعات مربوط به میزان کل سپردههای بانکی کشور را به صورت ماهانه مشاهده کنید. به تصاویر دقت کنید.
برای بررسی سپردههای بانکی به سایت بانک مرکزی مراجعه کنید و در قسمت آمار و دادهها منوی آمارهای بانکی را انتخاب کنید
با کلیلک بر روی هر ماه میتوانید گزارش مربوط به آن ماه را مشاهده کنید. همانطور که در تصویر میبینید در حال حاضر (5 اردیبهشت 99) آخرین گزارش بانک مرکزی در خصوص آمارهای بانکی مربوط به آذر ماه 98 است و از آن تاریخ به بعد با دستور دولت ارائهی اطلاعات مهم از سوی بانک مرکزی متوقف شد. این سانسور اطلاعاتی تا به امروز ادامه داشته است اما قطعا همیشه این گونه نخواهد بود و ارائهی گزارشات دوباره از سر گرفته خواهد شد.
راه سوم: بررسی روند ارزش و حجم معاملات روزانه بورس
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
ارزش و حجم معاملات روزانه بورس میتواند تا حدودی ورود و خروج نقدینگی را از بازار نشان دهد. البته این فاکتورها میتواند بسیار گمراه کننده باشد. برای مثال اگر روزی اکثر نمادها در صف خرید قفل باشد ارزش و حجم معاملات به شدت افت میکند در حالی که هیچ پولی از بازار خارج نشده است.
بنابراین روند میان مدت ارزش و حجم معاملات برای ما مهم است نه صرفا نوسانات مقطعی. در واقع اگر روند حجم و ارزش معاملات روزانه صعودی بود میتوان نتیجه گرفت جریان نقدینگی مثبت است و اگر روند حجم و ارزش معاملات روزانه نزولی بود میتوان گفت جریان نقدینگی به بورس منفی است.
راه چهارم: استفاده از گوگل ترندز (Google Trends)
یکی از امکانات شرکت گوگل، گوگل ترندز هست که میزان محبوبیت جستجوی یک کلید واژه را در موتور جستجوی گوگل به نمایش میگذارد. واژهی Trend به معنای روند است. بنابراین وقتی از ترند صحبت میکنیم، منظورمان این است که آمار و اطلاعات لحظهای برایمان مهم نیست و روند تغییرات مد نظر ماست. با توجه به این توضیح، از طریق این سرویس شرکت گوگل، میتوانیم روند جستجوی واژههای مختلف در موتور جستجوی گوگل را مشاهده و بررسی کنیم.
خوب این یک فرصت خوب برای سرمایه گذاران بورس است. به سرویس گوگل ترندز مراجعه کنید و کلمه “بورس” را بررسی کنید. از این رو میتوانید روند توجه عموم مردم را به بورس و به طبع آن روند ورود و خروج نقدینگی به بازار را تشخیص دهید.
به سرویس گوگل ترندز به نشانی trends.google.com مراجعه کنید و در محل مشخص شده در بالای سایت کلمه “بورس” را جستجو کنید. نموداری برای شما نمایش داده میشود که روند جستجوی این کلمه در گوگل را نشان میدهد. تنضیمات مربوطه را به شکل زیر انجام دهید.
در تنظیمات فوق کشور را ایران انتخاب کنید و بازه زمانی را از 2004 تا کنون انتخاب کنید. در واقع در این تحلیل، روند بلندمدت میزان جستجوی کلمه بورس برای ما مهم است. در تصویر بالا می بینید که کلمه بورس از سال 2004 تا الآن چگونه در گوگل ترند بوده است. آیا نوسانات این نمودار با روندهای صعودی و نزولی بورس ارتباطی دارد؟ برای پاسخ این سوال به تصویر زیر نگاه کنید.
مقایسه ترند بورس در گوگل و شاخص بورس
یقینا این تناظر اتفاقی نیست و دلیل آن کاملا روشن است، وقتی که مردم کلمه “بورس” را بیشتر در گوگل جستجو میکنند یعنی به آن توجه دارند و این توجه نشان از ورود نقدینگی به بازار است.
یک ترفند برای تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بازار:
میتوانید بر روی نمودار ترند بورس در گوگل خط روند رسم کنید. در این شرایط شکست خط روند نزولی به معنی ورود نقدینگی به بورس و شکست خط روند صعودی نشانگر خروج پول از بازار است. به شکل زیر توجه کنید.
همان طور که درشکل میبینید در حال حاضر شیب خط روند منحنی ترند “بورس” بسیار تند است که همراه با آن سیل نقدینگی به بازار کاملا مشهود است.
یک نکته مهم
خروج نقدینگی از بازار یک شبه اتفاق نمی افتد و تا زمانی که پول واقعا شروع به خارج شدن از بازار نکند اثرات و نشانههای آن هویدا نمیشود. از این رو تمامی این تحلیلها با تاخیر همراه است و ممکن است بعد از 10 الی 15 درصد ریزش به خروج نقدینگی از بازار پی ببریم. البته در ان صورت نیز ضرر 15 درصدی خیلی کمتر از ضرر ماندن در بازار است.
هر ریزش 15 درصدی به معنی خروج نقدینگی نیست و برعکس ممکن است فرصتی برای خرید باشد. مانند اتفاقی که در اسفند 98 رخ داد. ترفندهای اموزش داده شده در این مقاله میتواند به شناسایی ورود و خروج واقعی پول از بازار بورس به شما کمک کند.
آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.
تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.
مسیر نقدینگی افراد حقیقی به سمت بورس
فردین آقا بزرگی کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به افزایش حضور معاملهگران حقیقی در بازار سهام و افزایش اشتیاق برای خرید سهام عنوان کرد: وضعیت امروز بازار سهام ایران با وجود نوسان قیمت ارز در بازار آزاد و حجم معاملات سهام در بورس به هیچ وجه قابل قیاس با اوضاع بازار سهام سال ۹۲ نبوده، چرا که درآن زمان متوسط حجم معاملات روزانه در محدوده ۵۰۰ میلیارد تومان رقم میخورد، اما این رقم اکنون برای مدت زیادی بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان معامله روزانه ثبت میشود.
به گزارش تجارتنیوز: وی افزود: در حال حاضر اجماع اغلب صاحبنظران و معاملهگران بورس تهران بر این موضوع استوار شده که حجم معاملات روزانه بورس ورود نقدینگی به سهم با حجم معاملات تهران فارغ از معاملات صوری و کد به کد در حال حاضر به هیچ وجه قابل مقایسه با سالهای گذشته نیست و این در حالی است، دولت نیز به دلیل منابع محدود مالی هیچ سازوکاری برای تزریق نقدینگی به بازار سرمایه ندارد. بنابراین هر آنچه که در بازار سهام میبینیم، ناشی از اشتیاق سرمایهگذارانی است که به بورس نگاه ویژهای نسبت به سایر بازارها دارند.
به گفته مدیر عامل یک شرکت کارگزاری، روند طبیعی بازار سهام در حالی است که هم اکنون حتی با وجود بازدهی ۶۰ درصدی بازار سهام اما همچنان انتظار برای کسب بازدهی بالاتر وجود دارد. وی با اشاره به ارزش بازار کل بازار سهام ایران عنوان کرد: ارزش بازار سهام بر اساس دلار آزاد حدود ۱۴ هزار تومانی و (ارزش روز ۵۹۱ هزار میلیارد تومانی) هم اکنون به ۴۲ میلیارد دلار میرسد که در قیاس با بازارهای بینالمللی این رقم کوچک است. آقا بزرگی عدم فروش سهام از سوی حقوقیها را دلیل پایین بودن حجم معاملات سهام در قیاس با رشد شاخصها و رکوردهای جدید این نماگرها عنوان کرد و افزود: وضعیت کنونی بازار سهام فرصت مغتنمی برای عرضههای اولیه و پذیرش سهام شرکتها جدید در بورس و فرابورس است، چرا که در بازار اولیه سهام منابع نقدینگی به طور مستقیم به دست تولیدکننده میرسد.
به گفته وی، این در حالی است که همچنان روند پذیرش شرکتها و بنگاههای جدید در هیاتهای پذیرش بورس و فرابورس به روال سالهای گذشته بوده و هیچ تغییر و اقدام جدید صورت نگرفته است. وی ادامه داد: در صورت مقایسه وضعیت امروز بازار سهام با چرخههای تجاری قبل باید دانست مشابه تاثیر پذیری تدریجی سطوح قیمتی جدید در اقتصاد کلان با توجه به کاهش ارزش پول و افزایش نرخهای مختلف ،بازار سرمایه نیز شاهد افزایش نسبت قیمت بر درآمدی خود و کنار رفتن سهمهای با قیمت کمتر از ۱۰۰ تومانی در بازار با تعدیل قیمتهای جدید در بازار در روندی تدریجی خواهد بود. آقا بزرگی بر تثبیت سیاستهای پولی و بانکی در نظام مالی کشور تاکید کرد و افزود: تنوع ابزارهای مالی مختلف در بازار سرمایه باعث خواهد شد، تا در مقاطع زمانی مختلف پول همچنان در این بازار در گردش باشد و به سایر بازارهای موازی سرایتی نداشته باشد.
دیدگاه شما