تأثیر سیاست تعدیل نرخ سود بانکی بر بازارهای موازی
با اعمال سیاست های تعدیل نرخ سود بانکی از سوی بانک مرکزی، این پرسش در ذهن شهروندان ایرانی مطرح شده است که در حال حاضر نقدینگی به کدام سو می رود؟ کدام بازارها برای سرمایه گذاری مناسب هستند؟ آیا بانک ها موفق به حفظ سپرده های مشتریان خود با نرخ های جدید می شوند؟ اساساً ضمانت اجرایی بانک مرکزی برای رعایت نرخ سود در نظام بانکی چیست؟ آیا همانطور که بانک مرکزی اعلام کرده ارائه پیشنهادات خاص و دور زدن بخشنامه ابلاغی، جریمه ای سنگین برای بانک های متخلف به همراه خواهد داشت، یا تجربه چندباره و ناموفق تعدیل نرخ سود بانکی از سوی بانک مرکزی در سالیان اخیر این بار نیز تکرار می شود؟ آیا تأثیر بخشنامه هشت بندی بانک مرکزی بر بازار سرمایه مثبت بوده و این تأثیر، محسوس و ادامه دار خواهد بود؟ آیا برنامه بانک مرکزی تنها مسکنی کوتاه برای دردهای نظام بانکی است یا بخشی از راهبردی چند ساله است که دولت و بانک مرکزی برای ساماندهی اقتصاد ایران و خروج از رکود اقتصادی تدارک دیده اند؟
همه اینها سوالاتی است که البته پاسخ های متفاوتی دارند. با این همه، بررسی ها نشان می دهد خروج سپرده از بانک ها هنوز اتفاق نیفتاده است، چراکه بانک ها با تبدیل سپرده های کوتاه مدت مشتریان به سپرده بلندمدت در فاصله 10 روزه ابلاغ تا اجرای بخشنامه بانک مرکزی تلاش کرده اند سپرده های خود را حفظ کنند و همچنان امکان پرداخت سود بانکی با نرخ بالاتر از 15درصد را در منوی خود داشته باشند.
این در حالی است که پیش از این نسبت میان نظام بانکی و بازارهای موازی سرمایه گذاری در اقتصاد بانک محور ایران، همواره نسبتی نابرابر و به سود بانک ها بوده و نقدینگی های سرگردان برای دریافت سود بالا به سمت بانک ها سرازیر می شده اند. در حقیقت، رکود اقتصادی سال های اخیر در اقتصاد ایران، مجالی برای گسیل سرمایه ها به سمت تولید و بازارهای موازی باقی نگذاشته بود و سرمایه های سرگردان جایی بهتر از بانک ها برای سوددهی بالا سراغ نداشتند. اما حالا با بخشنامه بانک مرکزی به نظر می رسد که نسبت میان نظام بانکی و بازارهای موازی دستخوش تغییر شده و بازارهای موازی سرمایه گذاری از تعدیل نرخ سود بانکی تأثیر مثبتی به خود خواهند دید.
از جمله بازار طلا و سکه در چند روز گذشته تحت تأثیر سیاست بانک مرکزی، دستخوش تغییر و تحول شده است. بازار سرمایه نیز نشانه های مثبتی به خود دیده و شاخص کل بورس بیشتر روزها سبزپوش بوده است. بازار اوراق بدهی و صندوق های سرمایه گذاری نیز به گزینه ای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل شده است، چراکه صندوق های سرمایه گذاری بانک ها مشمول رعایت نرخ مصوب نمی شوند.
همچنین بخشنامه بانک مرکزی در بازار مسکن هم تأثیر گذاشته و کاهش سود بانکی، مالکان را به سمت دریافت اجاره ماهانه بیشتر در برابر رهن سوق داده است؛ استدلال مالکان این است که بانک ها دیگر سود بالایی به سپرده ها نمی دهند و اخذ رهن از مستأجر و سپرده گذاری آن نزد بانک توجیه اقتصادی ندارد، بنابراین اخذ اجاره بهای بیشتر منطقی تر به نظر می رسد. گزارش های میدانی نیز نشان می دهد موارد رهنی در روزهای گذشته کمتر شده و مبلغ اجاره بها افزایش یافته است.
طلا، سکه و ارز
بدیل سود بانکی برای سپرده گذارانی که درصدد حفظ قدرت خرید خود هستند، چیست؟ به گزارش خبرآنلاین، طلا و سکه سال ها مامن خوبی برای سرمایه های سرگردان بودند. ارز، یا به عبارت بهتر دلار نیز ماوایی برای کسانی بود که حفظ قدرت خریدشان را در نظر داشتند. مبادله ریال با دلار، سال های سال در میدان فردوسی، رایج ترین اقدام سرمایه گذارانی بود که می خواستند سرمایه های خردشان را از گزند دستبرد تورم مصون بدارند.
وضعیت اما در سال های 1390 تا 1392 بحرانی شد. رجوع خریداران دلار به فردوسی، ماجراهای عجیبی را در این خیابان رقم زد؛ کار به جایی کشید که دلار روی 4 هزار تومان را نیز دید و ریال بود که در حاشیه خیابان با دلارها معاوضه می شد. دولت یازدهم اما ورق را برگرداند. تلاش کرد با اتخاذ سیاست های ضدتورمی، ثبات را به بازار برگردانده و تقاضا در این حوزه را واقعی کند. داستان غم انگیز دلار و طلا و سکه و صف های طولانی برای خرید آن به یادگار در تاریخ ماند تا امروز که بار دیگر نگاه ها از شعب متعدد بانکی به میدان فردوسی و سبزه میدان چرخید و سبب شد قیمت طلا در 10 روز بیش از 10 هزار تومان برای هر گرم و بهای سکه در یک روز حدود 20 هزار تومان در هر قطعه افزایش یابد.
هر چند افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی، تحت تأثیر آمار ناامید کننده اشتغال در آمریکا و توفان رخ داده در این کشور بوده است، اما با این حال، اقتصاد ایران امروز بیشتر تحت تأثیر جو روانی شرایط داخلی است تا واقعیت رخ داده در بازارهای جهانی.
بازار مسکن
بازار مسکن هنوز تحت تأثیر سایه سنگین رکود، با سختی و سنگینی قدم برمی دارد، اما اجاره بها این روزها بر طبل گرانی می کوبد. مسکن، این سرمایه ای ترین کالا در ایران، 33درصد از سبد هزینه های خانوارهای ایرانی را به خود اختصاص می دهد. این آمار هرچند در خصوص هزینه مسکن ملکی و استیجاری استخراج شده است، اما برآوردها نشان از آن دارد که وضعیت در بازار اجاره به مراتب نامناسب تر از بازار خرید است، چراکه اجاره بها نه در بند میزان تورم است و نه المانی دیگر، هر سال بیش از تورم افزایش می یابد و کوچک ترین تصمیماتی در حوزه های مرتبط نظیر بانک ها بر رشد آن تأثیر می گذارد.
گزارش های میدانی نشان می دهد در روزهای پایانی شهریورماه، مالکانی که هنوز قراردادهای مثال هایی از سرمایه های سرگردان یک ساله اجاره های شان را منعقد نکرده اند، از رهن دل کنده اند و به اجاره های ماهانه تمایل نشان می دهند. یکی از مشاوران شرق تهران در این خصوص گفت: «در حال حاضر بیشتر مستاجرانی که قادر به تمدید قراردادهای خود نیستند و ترجیح داده اند آپارتمانی جدید پیدا کنند، کسانی هستند که با تبدیل رهن به اجاره موافق نیستند.» او گفت: «به عنوان مثال، مالکی که 170 میلیون تومان رهن گرفته، ناگهان می گوید قصد دارد خانه را به قیمت صد میلیون رهن، سه میلیون اجاره ماهانه به مستاجر بدهد و مثال هایی از سرمایه های سرگردان در نتیجه فشار از این جهت به مستاجران افزایش یافته است.»
او افزود: «کاهش سود بانکی مالکان را به سمت دریافت اجاره ماهانه سوق داده، درحالی که این شرایط برای مستاجران چندان مطلوب نیست. این شرایط در کنار افزایش فصلی بهای اجاره در شهریورماه، موقعیت این بازار را دستخوش تغییراتی حتی نسبت به خرداد و تیرماه امسال کرده است.»
اوراق بدهی، صندوق های سرمایه گذاری و بورس
هرچند بورس تهران در نخستین روز اجرای بخشنامه جدید سود بانکی سبزپوش شد، اما تأثیر چندانی از این تغییر را به خود ندید. با این حال، کارشناسان معتقدند بازار اوراق بدهی برای سرمایه گذاران از این پس بازاری مهم و جذاب تلقی می شود و با توجه به نرخ های بالاتر از 15درصد برای این اوراق، بالا رفتن حرارت آن را از همین حالا می توان پیش بینی کرد.
از سوی دیگر، صندوق های سرمایه گذاری بانک ها که کارکردی شبیه سپرده را برای سپرده گذار دارند نیز از این پس رونق بیشتری را به خود خواهند دید. بسیاری از بانک ها سودهایی در اندازه 22 تا 22.5 درصد را به کسانی که در صندوق های سرمایه گذاری شان ورود می مثال هایی از سرمایه های سرگردان کردند، اعطا می کنند.
افتتاح حساب در صندوق های سرمایه گذاری تفاوت هایی با سپرده بانکی دارد. به عنوان مثال، برداشت آنلاین از موجودی این حساب ها قابل انجام نیست و باید برای برداشت پول حتماً به شعبه مراجعه شود. با توجه به اینکه صندوق های سرمایه گذاری بانک ها از شمول کاهش سود بانکی خارج هستند، به نظر می رسد تمرکز سپرده گذاران و بانک ها بر این صندوق ها افزایش می یابد.
صکوک ابزاری برای جذب سرمایه های سرگردان
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره راهکارهای تامین مالی پروژه ها وطرح ها در لایحه بودجه سال 93،گفت: یکی از کارکردهای ابزار مالی صکوک این است که می تواند نقدینگی های سرگردان در بازار را جمع کندکه البته برای استقبال مردم از صکوک باید مشوق هایی طراحی شود که این ابزار مالی به سرنوشت اوراق مشارکت دچار نشود.
باقری بنابی در گفت و گو با خانه ملت ، گفت: باید پذیرفت هر لایحه بودجه ویژگی های خاص خود را دارد بطور مثال به ابزار مالی صکوک برای تامین مالی در لایحه بودجه سال 93 نسبت به بودجه سال های گذشته اهمیت بیشتری داده شده است.
نماینده مردم بناب در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: در ارائه ابزار مالی صکوک باید توجه داشت که این اوراق به سرنوشت اوراق مشارکت که از آن استقبال خوبی نشد، دچار نشود.
این نماینده مردم در مجلس نهم افزود: برای استقبال از ابزار مالی صکوک باید مشوق هایی علاوه بر معافیت مالیاتی طراحی شود و همچنین باید برای مردم موضوعاتی مانند چگونگی شراکت در کسب سود و زیان این ابزار مالی تشریح شود.
باقری بنابی با تاکید بر لزوم جذب نقدینگی های سرگردان جامعه گفت: یکی از کارکردهای ابزار مالی صکوک این است که می تواند زمینه جذب نقدینگی های سرگردان در بازارهایی مانند ارز، سکه و مسکن را فراهم کند البته راهکاری متنوع دیگری نیز برای جذب نقدینگی وجود دارد.
وی با بیان اینکه باید از اتکای بودجه به درآمدهای نفتی کاسته شود، افزود: دولت باید شرایطی را فراهم کند که از فروش نفت خام جلوگیری شود و از منابع مالی حاصل از فروش فرآوره های نفتی نیز در بهبود زیر ساخت ها استفاده کند و روشهای متنوع دیگر تامین مالی را فراموش نکند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه موضوع دیگر که نباید فراموش کرد این است که استفاده از منابع صندوق ملی برای بخش خصوص تسهیل شود،یادآور شد: امیدوارم اطلاع رسانی بیشتری در زمینه کارکردهای صکوک صورت گیرد و حتی صدا وسیما نیز می تواند در این زمینه کمک کند.
تحلیلی بر امنیت بازار سرمایه
✅ یادداشت مخاطبین بویرنیوز، تحلیلی بر امنیت بازار سرمایه – دکتر مهدی یوسفی :
بورس به مفهوم عام به بازاری اطلاق می گردد که قیمت گذاری، خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می پذیرد. مهمترین کارکرد های بازار بورس عبارتند از: جذب و کنترل نقدینگی، امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری، مشارکت در مثال هایی از سرمایه های سرگردان تامین سرمایه بنگاه های اقتصادی و به تبع آن رشد تولید، قابلیت استفاده از پس اندازهای خرد وکوچک، هدایت سرمایه های سرگردان و جلوگیری از تورم بخشی.
در طی سنوات گذشته به دلیل خروج عملی ایالات متحده از توافقنامه برجام و وضع تحریم های بی سابقه علیه کشور ایران و همچنین جلوگیری از فروش قانونی نفت به عنوان مهمترین منبع درآمد ارزی دولت، شاهد افزایش نرخ کالا ها و خدمات و در نهایت افزایش نرخ تورم بوده ایم. این افزایش نرخ تورم که در عمل منجر به کاهش ارزش ریال در برابر دلار گردید، موجب شد سرمایه های سرگردان خرد و کلان هر روز به سمت یکی از بازار های مالی روانه گردد که متاسفانه پی آمد های زیانبار و رشد حباب گونه در بازار های مسکن، ارز، خودرو و … را به همراه داشت. از این منظر مشارکت در بازار بورس به دلیل دارا بودن مزیت هایی از جمله امکان کنترل و شفافیت، بازدهی همسان با تورم، قابلیت نقد شوندگی خوب، انجام معاملات به شکل الکترونیکی و غیره می تواند یکی بهترین گزینه پیش روی نظام اقتصادی کشور برای مهار هجوم نقدینگی کشور و هدایت صحیح آن باشد.
لذا یکی از مهمترین پارامترها در مدیریت این بازار جذاب، تامین امنیت روانی و حفظ سرمایه سهامداران و مشترکان این بازار می باشد. با توجه به استقبال خوبی که از سرمایه گذاری در بازار بورس شده است (به عنوان مثال ارزش معاملات خرد در روز 20 فروردین 99 بیش از 8850 میلیارد تومان بوده است)، این انتظار از نظام اقتصادی کشور می رود که مبادرت به رفع موانع و تسهیل سرمایه گذاری در بازار بورس نماید. متاسفانه وضع قوانین خلق الساعه و کارشناسی نشده در طول ماه های اخیر باعث شده است که برخی از سرمایه گذاران این عرصه با دیده تردید به آینده این بازار نگاه کنند؛ که این مورد نتیجه ای جز احساس خطر عمومی و فرار سرمایه در پی ندارد.
در پایان هفته اخیر تحت عنوان اصلاح ساختار های بازار سرمایه، بخش نامه ای شامل تغییرات قیمتی 20 و 50 درصدی، تغییر در خصوص نحوه بازگشایی با محدودیت دامنه نوسان قیمت، اعمال حجم مبنا در بازگشایی نماد ها، تغییرات در گره معاملاتی و اعمال حجم مبنا در بازرگردانی صادر گردید.
ایرادات عدیده ای بر تصمیمات آخر هفته های سازمان بورس که به مزاح در شبکه های مجازی چهارشنه های بی قرار نامیده می¬شود، وجود دارد. از جمله آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد: کثرت و تنوع صدور انواع بخش نامه ها به بهانه کنترل بازار آن هم دقیقا در زمان رشد شاخص بورس، عدم استفاده از نظرات کارشناسان دلسوز و نمایندگان سهامداران حقیقی، در نظر نگرفتن منافع سهامداران خرد، صدور انواع تائیدیه ها و تکذیبیه ها و تناقض گفتاری در بین دست اندرکاران و نبود سخنگویی واحد در نظام بورسی ایران.
آنچه به وضوح عیان است نتیجه تصمیماتی از این دست ایجاد هراس و آشوب، مثال هایی از سرمایه های سرگردان از بین رفتن جذابیت و عدم اقبال عمومی در این بازار مالی و نهایتا خروج نقدینگی از بازار بورس است؛ که قطعا این گسیل نقدینگی به سوی هر بخش و بازاری دیگر، نتیجه ای جز تورم ویرانگر در آن بخش در پی نخواهد داشت.
در پایان انتظار مثال هایی از سرمایه های سرگردان میرود مسئولان سازمان بورس باتوجه به ذات عرضه و تقاضای حاکم بر بازار سرمایه، بنا بر وظایف حاکمیتی خود، بیش از پیش سعی بر آن دارند که موانع سد راه رشد بازار سرمایه را بردارند و با کنترل، نظارت و صد البته در نظر گرفتن منافع عموم مثال هایی از سرمایه های سرگردان سهامداران بستری امن جهت سرمایه گذاری در این بازار را فراهم آورند.
چشم انداز شاخص بورس در سال ۱۴۰۱/ آیا پول‌های سرگردان به سمت بازار سرمایه برمی‌گردد
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بالاخره پس از یکسال و نیم، تابلوی معاملات بورسی رنگ قرمز خود را با سبز عوض کرد و به بازار نیم جان سرمایه، جانی تازه بخشید.
بازار سرمایه در دو سال گذشته پس از رشدی عجیب در مرداد ماه سال 99 به شاخص 2 میلیون واحدی به همراه ارزش معاملاتی بالغ بر 20 هزار میلیارد تومان دست یافت. بعد از آن شاخص ریزشی عجیب تر را تجربه کرد به طوری که درماه های ابتدایی سال 1400 شاخص کل در محدوده ی 1 میلیون و صد هزار واحدی با ارزش معاملاتی حدود 2 هزار میلیارد تومان دیده می‌شد.
پس از این صعود و نزول کم سابقه، تقریبا در شش ماهه مثال هایی از سرمایه های سرگردان ی دوم سال 1400 خصوصا سه ماه پایانی سال بازار سرمایه در رکودی عمیق فرو رفت بطوری که نه دیگر خریدار قوی پا به عرصه ی معاملات در بازار سهام می گذاشت ، نه دیگر فروشنده ی قدرتمندی پای تابلوی سهام باقی مانده بود، بطوری که شاخص کل بورس حدودا در محدوده ی 1200 تا 1350 درجا می زد.
بازار سرمایه در سال 1401 شرایط متفاوتی را نسبت به سال گذشته خود داشت. به طوری که در سه ماهه ی اول سال 1401 شاخص کل توانست خود را تا محدوده ی یک میلیون و ششصد هزار واحدی بالا بکشد. در این گزارش سعی شده تا به علت و عواملی که باعث رشد بازار سرمایه پس از رکودی که در آن فرو رفته بود، پرداخته شود.
اولین عاملی که می توان به عنوان عامل محرک برای رشد بازار سرمایه به آن اشاره کرد، رشد قیمت کامودیتی های جهانی است. با توجه به تغییر و تحولات که در عرصه ی بین المللی رخ داد از جمله جنگ میان روسیه و اوکراین و همچنین تاثیر کرونا بر تورم و اقتصاد جهانی، نرخ کامودیتی ها (طلا، نفت، فولاد،مس و . ) رشد چشم گیری را تجربه کرد به عنوان مثال قیمت نفت از حدود 80 دلار به حدود 140 دلار هم رسید، به همین علت صنایعی که اصطلاحا کامودیتی محور بودند به طور طبیعی با استقبال خریداران مواجه شدند.
دومین عاملی که شاید مهم تر از عامل اول باشد، بالا رفتن انتظارات تورمی مردم و به تبع آن فعالان بازار سرمایه بود. با وقفه ای که در مذاکرات برجامی افتاد و شاید کمرنگ شدن احتمال توافق میان ایران و کشور های 1+5، ابتدا نرخ ارز از محدوده ی 25 هزار تومان تا محدوده ی 30 هزار تومانی خود را بالا کشید و بازار سرمایه هم به واسطه ی تاثیرپذیری مستقیم از نرخ ارز و تورم رشد کرد.
سومین عامل را می توان وضعیت بنیادی بازار، گزارش های منتشر شده توسط شرکت ها و نزدیک شدن به فصل مجامع دانست. طبق گزارش های منتشر شده شرکت های بورسی و بررسی وضعیت بنیادی شرکت ها، نسبت قیمت به سود هر سهم آینده (P/E forward) برای کل سهم های بازارحدود 7واحد است واین در حالی است که کف تاریخی این نسبت در بازار حدود 6 واحد بوده است. یعنی اصطلاحا کف بازار خریدار خواهد داشت و بازار طبق سابقه ی تاریخی خود و بررسی گذشته ارزشمند است.
(البته ذکر این نکته الزامی است که بازارها ممکن است بالاتر یا پایین تر از ارزش ذاتی خود معامله شوند و صرف بررسی این نسبت نباید ملاک تصمیم گیری باشد.)
چهارمین عاملی که می مثال هایی از سرمایه های سرگردان توان در اینجا از آن نام برد، لایحه بودجه 1401 و به ویژه حذف ارز 4200 تومانی بود که علاوه برا تشدید انتظارات تورمی، سبب بالا رفتن سودسازی صنایعی همچون دارویی ها شد.
در پایان با توجه به تمامی عواملی که در این گزارش به آن اشاره شد همچنان شک و شبهه هایی در رابطه با بازارسهام وجود دارد. ابهام اصلی که پول‌های درشت را پشت درهای تالار شیشه‌ای نگه داشته است بی شک مذاکرات برجامی است که طبیعتاً اگر توافقی صورت گیرد با کاهش انتظارات تورمی و باز شدن مجراهای تجاری کشور حداقل در کوتاه مدت انتظار رشدی از بازار سرمایه نباید داشت.
به هر حال این روزها که ثبات نسبی به بازار سرمایه برگشته است باید از گذشته درس گرفت و بی گدار به آب نزد. همچنان سردرگمی هایی در بازار دیده می شود که باید دید آیا این رشد، موقتی است یا ادامه خواهد داشت؟
معرفی بازار آتی و کاربرد های آن
بازار آتی چیست و در آن چه محصولاتی مورد معامله قرار می گیرد؟ در این مقاله قصد داریم تا به معرفی بازار آتی به صورت کامل بپردازیم و تمامی مواردی که باید یک سرمایه گذار در خصوص با آن بدانید را تحت عنوان معرفی بازار آتی بهش توضیح بدیم. در ادامه این مقاله همراه با کد بورسی بمون تا به صورت کامل بهت توضیح بدم که بازار آتی چی هستش و چه کاربرد هایی داره. پس با ما همراه باشید.
معرفی بازار مثال هایی از سرمایه های سرگردان آتی
در ابتدای امر باید گفت که بازار بورس قسمت های گوناگونی دارد که طبق احتیاج اقشار گوناگون جامعه به وجود آمده است. بازار آتی کالا یکی از قسمت های بورس کالا به حساب می آید که در این مقاله بنا داریم جزئیات بیشتری را در خصوص آن بررسی و در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. می توان گفت که بازار آتی یک مرکز مالی به منظور انجام قرارداد های آتی استاندارد محسوب می شود که دارای توافق نامه ای قانونی با حد و همین طور مرز معین می باشد و حین امضای قرارداد جهت خرید یا فروش یک کالای اقتصادی در آینده با قیمت توافق شده، به وجود آمده است.
جالب است بدانید که کالای تحویلی در قرارداد آتی بایستی دارای استاندارد کیفیت و کمیت باشند و زمان و مکان تحویل آن نیز تعیین شده باشد. تنها متغیر در معاملات آینده در بازار آتی قیمت به حساب می آید که در مرحله معامله محاسبه خواهد شد. در حقیقت معاملات آتی یعنی پوشاندن ریسک سرمایه گذاری و این ابزار در بورس کالا کاربرد های فراوانی خواهد داشت. استفاده از معاملات آینده، می تواند تحت عنوان رویکردی به منظور جذب نقدینگی به شمار رود و با قرار گرفتن معامله گران و بازار سازان به علاوه معاملات آتی، چرخه بورس برای پذیرایی از سرمایه های سرگردان تکمیل خواهد شد.
قرارداد آتی چیست؟
در این بخش باید این طور شروع کرد که قرارداد آتی، قراردادی می باشد که در آن خریدار و فروشنده توافق خواهند کرد تا مقدار مشخصی از کالای تعیین شده ای را با کیفیت و قیمت معلوم، در زمان و مکان مشخص مورد معامله قرار دهد. به بیانی دیگر، قرارداد آتی قراردادی است که در زمان حال ما اقدام به خرید کالایی می کنیم؛ ولی تصمیم نداریم که همین امروز آن کالا را تحویل بگیریم و در حقیقت قصد داریم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را پرداخت نماییم؛ پس به قراردادی که در آن کالایی را امروز و باقیمت معینی می خریم، ولی تحویل و پرداخت وجه آن در آینده انجام خواهد شد، قرارداد آتی گفته می شود. در این قرارداد طرفین معامله متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ معینی در آینده خواهند بود و برای تضمین انجام تعهد، می بایست خریدار و فروشنده هر یک مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند تا انجام این فرآیند تضمین گردد.
شایان ذکر است که قرارداد آتی قراردادی دو طرفه به حساب می آید و قادر خواهیم بود بدون در اختیار داشتن کالا، همین امروز کالا با مشخصات معین را به فروش برسانیم و در آینده آن را با قیمتی که امروز بر سر آن اتفاق نظر داریم، تحویل دهیم و پول آن را اخذ نماییم. این نوع معامله به منظور استفاده افرادی که قصد دارند ریسک خود را کاهش دهند، مانند کشاورزان و تولید کنندگان مواد غذایی بسیار مناسب خواهد بود. کشاورز قصد دارید اطمینان یابد که در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت دور بماند و کارخانه هم در راستای امر برنامه ریزی و بودجه بندی خود احتیاج خواهد داشت تا مقدار و قیمت خرید های آینده خود را به صورت دقیق برنامه ریزی و تعیین نماید؛ بنابراین با این مثال اهمیت کنترل نوسان و میزان ریسک در معاملات آتی تا حدودی نمایان خواهد شد.
چرا بازار آتی یکی از محبوب ترین بازار ها در میان معامله گران بورس در سراسر جهان است؟
بازار آتی به علت این که خریدار و فروشنده کالا را منتفع می کند و فرصت کسب سود را برای نوسان گیران نیز مهیا می سازد، در دنیا طرفداران بسیاری برای خود دارد. در واقع به بیانی دیگر فعالان این بازار به ۳ گروه تقسیم بندی می شوند :
- خریداران کالا : افرادی که به کالایی مانند زعفران، پسته و … در آینده احتیاج خواهند داشت، امروز در بازار آتی با قیمت تعیین شده آن را پیش خرید می کنند.
- فروشندگان کالا : افرادی که بنا دارند در آینده کالای خود مانند زعفران، پسته و … را بفروشند، امروز قادر خواهند بود به قیمت تعیین شده مثال هایی از سرمایه های سرگردان برای ماه دلخواه در آینده آن را پیش فروش نمایند.
- نوسانگیرها : کسانی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا مانند زعفران، پسته و … را ندارند، بلکه قصد دارند با پیش بینی درست روند قیمت کالا، از اختلاف قیمت خرید و فروش آن کسب سود کنند.
در انتهای این بخش باید گفت که بازار آتی به رونق اقتصادی کمک بسیاری را خواهد داشت؛ بخاطر این که از یک طرف تولید کنندگان و مصرف کنندگان قادرند ریسک خود را تا حد زیادی کم کنند و از طرف دیگر، اقرادی که تمایل دارند سود های زیادی با ریسک بالا بدست آورند قادر خواهند بود با معاملات قانونی و مطمئن به هدف خود برسند.
ویژگی های بازار آتی چیست؟
جالب است بدانید که استقبال چشمگیر از این بازار به علت قابلیت ها و منافع بسیار زیادی می باشد که قادر است سود زیادی را نصیب فعالان این بازار کند. از این منافع می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
- معافیت مالیاتی
- تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود می باشد
- کارمزد های بسیار کم
- امکان برداشت یک روزه موجودی از حساب
- واریز روزانه سود و زیان به حساب مشتری و …
در ادامه به همه منافع و ریسک های این بازار خواهیم پرداخت، ولی در ابتدا به معرفی ۲ مزیت حائز اهمیت قراردادهای آتی اشاره خواهیم داشت که ماهیت این بازار را تشکیل می دهند :
- وجود اهرم در معاملات : یعنی قادر هستیم با چندین برابر پول خود در بازار آتی کالا معامله نماییم.
- دو طرفه بودن بازار : یعنی هم از بالا رفتن قیمت می توان سود کرد و هم از افت قیمت ها.
به منظور روشن شدن این دو مزیت به توضیحات زیر با دقت، توجه فرمایید :
اهرم مالی بازار آتی چیست و چرا این اهرم برای اهالی بورس جذاب است؟
در نظر داشته باشید که از اهرم مالی بازار آتی در زمان هایی استفاده می گردد که قصد داریم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجه ای به شدت عظیم تر کسب کنیم. اشخاص با هوش مالی بالا همیشه به دنبال یافتن فرصت های سرمایه گذاری با قابلیت اهرمی نشسته اند. اهرم قادر است با تغییر در واحد زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن را اعطا نماید؛ ولی این نکته را هیچ گاه از یاد نبرید که استفاده اشتباه از وضعیت های اهرمی می تواند به شکست های سنگین مالی منتهی گردد، بنابراین کسانی با درجه ریسک پذیری بالاتر و هوش و دانش بالا همیشه به دنبال سرمایه گذاری های با اهرم بالاتر خواهند بود. برای نمونه، با اهرم مالی بازار آتی می توانید با در اختیار داشتن مبلغ ۱۰ کیلو گرم زیره سبز، بر روی ۱۰۰ کیلوگرم زیره سبز سرمایه گذاری کنید و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به حساب شما واریز مثال هایی از سرمایه های سرگردان خواهد شد.
معرفی بازار آتی – دو طرفه بودن بازار آتی
در بازار نقدی افراد وقتی زعفران، پسته و … را خریداری می کنند، این انتظار را دارند که قیمت زیاد شود تا آن ها با فروش در قیمت های بالا کسب سود نمایند؛ این بدین معناست که معامله گران تنها وقتی قادر هستند از بازار کسب سود نمایند که قیمت ها افزایش پیدا کند، اما زمانی که قیمت کالا های عنوان شده در مسیر کم شدن است در واقع نمی توانند انتظار سودی داشته باشند؛ بلکه تنها قادرند در صورت دارا بودن کالاها با فروش آن از ضرر یا افزایش آن ممانعت به عمل آورند.
بسیار جالب است بدانید که برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی کالا، افراد قادر خواهند بود هم در راستای افزایش قیمت و هم در راستای کم شدن قیمت کسب سود نمایند؛ در واقع یعنی زمانی که قیمت زیاد می شود افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را می فروشند و از طرف دیگر زمانی که سرمایه گذاران پیش بینی دارند که قیمت ها کاهش می یابد، در قیمت بالاتر اقدام به پیش فروش کالا می کنند و بعد از کاهش قیمت ها اقدام به خرید همان مقدار مورد نظر خواهند کرد و از اختلاف بین فروش و خرید کسب درآمد خواهند کرد. این موضوع باعث شده است که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما عزیزان قادر باشید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ها در هر طرف درآمد به دست آورید.
معرفی بازار آتی – موارد مورد معامله بازار آتی
ابزار های مشتقه مانند بازار آتی ابزاری محسوب می شوند که قیمت و ارزش آن ها از یک نوع دارایی که به اصطلاح به آن “دارایی پایه” گفته می شود، مشتق خواهد شد. اغلب در بورس های کالایی جهان، دارایی های گوناگونی مانند محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده های نفتی و دیگر محصولات در قالب دارایی پایه قرارداد های آتی مطرح می شوند. امروزه در بورس کالای ایران محصول زیره سبز، زعفران و پسته تحت عنوان قرارداد آتی مورد معامله قرار می گیرد و این در حالی است که در آینده با به وجود آمدن شرایط مطلوب محصولات دیگر نیز قادر خواهند بود در بازار آتی مورد خرید و فروش قرار بگیرند. در شرایطی که دارایی مد نظر در قرارداد، کالا باشد، احتیاج خواهد بود تا شرایط قابل قبول کالا به وسیله بورس مشخص گردد. علت این موضوع این است که کالاهای گوناگون با شرایط کمی و کیفی متفاوتی امکان دارد در بازار موجود باشد.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید :
نتیجه گیری
در این مقاله کاربردی و ساده از وب سایت کد بورسی به زبان ساده با تعریف بازار آتی و قرارداد آتی و مزایای آن آشنا شدیم. فهمیدیم که وجود اهرم در معاملات و دوطرفه بودن بازار به ما کمک شایانی خواهد کرد تا سود بسیار زیادی از سرمایه گذاری خود کسب نماییم. همین طور بازار آتی هم به منظور استفاده افرادی مورد استفاده است که بنا دارند ریسک خود را کم کنند و هم برای نوسان گیران که بنا دارند از تغییرات قیمت کسب درآمد را در دستور کار داشته باشند. امیدوارم که از مطالب عنوان شده نهایت استفاده رو برده باشید.
دیدگاه شما