صرافی غیر متمرکز چیست و چه تفاوتی با صرافی متمرکز دارد
یک صرافی غیر متمرکز چیست و چرا آن را آینده صرافیهای داراییهای دیجیتال میدانند؟ با کوین نیک همراه باشید تا به این سوال پاسخ دهیم.
در طی چند سال اخیر، ارزهای دیجیتال به خوبی برای همه شناخته شدهاند. ارزهای دیجیتال به دلیل امنیت و قابل اتکا بودن، و از آن مهمتر، غیر قابلتقلب بودن آنها، مورد توجه خیلی از مردم قرار گرفتهاند. با افزایش محبوبیت کوینها، تقاضا برای صرافیهایی که مردم بتوانند اموال خود را در آنها تبادل کنند، افزایش قابل توجهای داشته است. امروزه، صرافیهای ارزهای دیجیتال نقش مهمی در توسعه صنعت بلاک چین ایفا میکنند.
به طور معمول، برترین صرافیهای ارز دیجیتال، از معامله میان بیش از ۲۰ ارز مختلف پیشتیبانی میکنند. مردم برای این که بتوانند از ارزهای خود تا حد امکان سود ببرند، آنها را با یکدیگر معامله میکنند. با توجه به افزایش کاربری در این فضاها، شاهد دو نوع صرافی ارزهای دیجیتال بودهایم: صرافیهای متمرکز و صرافیهای غیر متمرکز. اما تفاوت میان آنها چیست؟ آیا صرافیهای غیر متمرکز محبوبتر هستند؟ از نظر امنیت روی کدام یک باید حساب کنیم؟
در ادامه این مطلب از کوین نیک همراه ما باشید تا پاسخ این سوالها را روشن کنیم.
تفاوت صرافی غیر متمرکز با صرافی متمرکز
به زبان ساده، صرافیهای متمرکز همانند بانکها و صرافیهای سنتی و عادی عمل میکنند. عملکرد بانکها چگونه است؟
- دارای یک مالک هستند
- مسئولیت امنیت را برعهده دارند
- به قوانین و ضوابط پایبند هستند
- و البته روی اموال مردم تمرکز دارند
در صرافی غیر متمرکز یا Decentralized Crypto Exchange، شرایط فرق دارد. پلتفرم این صرافیها، به کاربران اجازه میدهند تا به صورت تمام و کمال، مال و اموال خود را کنترل کنند. بهعلاوه، برخلاف صرافیهای سنتی، هیچ خبری از واسطههای نیست. صرافیهای غیر متمرکز، به صورت همتا به همتا (Peer to Peer) کار خود را پیش میبرند. میتوان به نوعی گفت که صرافیهای غیر متمرکز ظهور کردهاند تا از شر مشکلاتی که دور و بر صرافیهای متمرکز وجود دارند، خلاص شویم. همتا به همتا، به این معنی است که کاربران میتوانند به طور مستقیم داد و ستد کنند و ارزهای دیجیتال خود را بدون هیچ واسطهای، بدون هیچ مرکز و ناظری، به کیف پولهای خود واریز کنند.
این مطلب راهم مطالعه کنید: راهنمای ورود به بازار بیت کوین؛ صرافی بیت کوین
چرا صرافیهای متمرکز خطرناک هستند؟
ما در کوین نیک مطلبی در مورد روز اثبات کلیدها (Proof of Keys Day) نوشتهایم. این رویداد، توسط یکی از علاقهمندان مشهور دنیای ارزهای دیجیتال، تریس مایر (Trace Mayer) ایجاد شده است. او اعتقاد دارد که هر شخصی که بیت کوینهای خود را در صرافیهای متمرکز نگهداری میکند، سریعاً باید اموالش را به کیف پول دیجیتال منتقل کند. اما چرا این مسئله مهم است و حتی یک روز مهم هم برای آن در نظر گرفته شده؟
زیرا ارزهای دیجیتالی که در سرویسها و پلتفرمهای ثالث (Third Party) نگهداری میکنید، مانند همین صرافیهای متمرکز، در حقیقت برای شما نیستند. وقتی بیت کوین خود را در یک صرافی ذخیره کردهاید، هر اتفاقی ممکن است رخ دهد چرا که اختیار تمام و کمال آن در دست شما نیست. ممکن است سر و کله یک هکر پیدا شود و آنها را به سرقت ببرد، ممکن است صرافی مورد نظر ناگهان از کار بیافتد، ممکن است آن قدر از نظر امنیتی ضعیف عمل کرده باشید که شخصی دیگر صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ به راحتی به اموالتان دسترسی پیدا کند و ۱۰ها مدل دیگر که میتوان جیبتان را خالی کرد. خلاصه بگویم، وقتی ارزهای دیجیتال خود را در صرافیهای متمرکز نگهداری کنید، مخصوصا به عنوان یک سرمایهگذار، خود را در خطر ریسک از دست دادن مال خود قرار دادهاید.
این ۲ مورد زیر از دلایلی هستند که خیلی از مردمی که ارز دیجیتال خود را در صرافیهای متمرکز نگهداری میکنند، زندگی خود را باختهاند:
- همیشه امکان هک کردن این صرافیها وجود دارد و در نتیجه ممکن است دارایی خود را از دست بدهید.
- همیشه ممکن است یک روز صبح بیدار شوید و ببینید صاحب صرافی متمرکز شما، همه دارایی مردم را درون یک کیسه ریخته، سایت را خاموش کرده و رفته است.
صرافی متمرکز و غیرمتمرکز
یعنی صرافیهای غیر متمرکز مشکلات امنیتی ندارند؟
تا اینجا ریسکهای واقعی صرافیهای متمرکز برایتان آشکار شد. با وجود این مشکلات، صرافی غیر متمرکز ایجاد شده تا این مسائل را از سر راه کاربران بردارند. این صرافیهای غیرمتمرکز اجازه میدهند تا کاربران کاملا روی اموال خود کنترل داشته باشند و ارزهای دیجیتالشان، برای خودشان باشد. یک سری از ویژگیهای کلیدی صرافیهای غیر متمرکز:
- محرمانه بودن به دلیل عدم نیاز به ثبت نام یا نیاز برای ارائه اطلاعات شخصی.
- عدم نیاز به انتقال ارز دیجیتال به سرویسهای ثالث به منظور داد و ستد. تمامی تراکنشها مستقیم انجام میشوند و از طریق قراردادهای هوشمند امنسازی میشوند.
- عدم وجود نقطه تکی شکست (آسیب پذیری). وقتی بخشی از سیستم صرافی غیرمتمرکز دچار عیب شود، کل سیستم خاموش نمیشود و آن بخش آسیب دیده مسدود میشود.
- کنترل نمیشوند و قانونگذاری ندارند.
چند سال پیش، صرافیهای غیر متمرکز ارزهای دیجیتال اغلب با مشکلات مختلفی روبهرو میشدند و حتی به خاطر برخی ارورهای ناشناخته، مردم پول خود را از دست میدادند. اما حالا با گذشت این بحران، این صرافیها به پلتفرمهایی تبدیل شدهاند که مردم بدون دردسر، مستقیما کار خود را انجام میدهند.
بهعلاوه، برای جلوگیری از هرگونه کلاهبرداری، صرافیهای غیرمتمرکز، از سرویس حساب امانی (Escrow) برخوردار شدهاند. با این ویژگی، ابتدا پول در شبکه قرار میگیرد و پس از انجام و امضای یک سری شرایط تعیین شده، پول به حساب طرف مقابل منتقل میشود.
این مطلب راهم مطالعه کنید: ۱۳ صرافی برتر در سال ۲۰۲۰
صرافی غیر متمرکز چطور کار میکند؟
- شخصی که دارای توکن است، سفارش خود را برای تبادل با یک دارایی دیگر در صرافی مورد نظر قرار میدهد.
- همچنین اگر کسی میخواهد یک دارایی بخرد، سفارش خرید خود را یا به پلتفرم اضافه میکند یا از بین فروشندگان موجود یکی را انتخاب میکند.
- هنگامی که زمان تعیین شده برای فروشنده یا خریدار تمام شد، تمامی سفارشات توسط ۲ طرف بررسی و انجام میشود.
برای انتقال دارایی، کافی است آدرس کیف پول خود را در صرافی غیرمتمرکز قرار دهید. زمانی که قرارداد هوشمند بین ۲ طرف تایید و اجرا شد، انتقال انجام میشود. هیچ واسطهای هم این وسط وجود ندارد.
صرافی رمزنگاری شده
چطور یک صرافی غیرمتمرکز مناسب پیدا کنیم؟
علاوه بر ویژگیهایی که برای یک صرفای غیر متمرکز بیان کردیم، این صرافیها هر کدام دارای ویژگیهای مختلف خود هستند:
هزینه پایین
یکی از مهمترین مسائلی که معاملهگران ارزهای دیجیتال به آن اهمیت میدهند، کمیسیون معامله است. در پلتفرمهای سنتی، مشتریان همیشه کمیسیون ثابتی برای هر تراکنش انجام میدهند. اما صرافیهای ارز دیجیتال در این مورد با هم فرق دارند.
صرافیهای دیجیتال متمرکز، معمولا از هر تراکنش، درصدی از آن را برای خود بر میدارند. اما کمیسیون صرافیهای دیجیتال غیرمتمرکز شبیه صرافیهای سنتی عمل میکنند و همیشه هزینهای ثبات برای تایید هرگونه تراکنش در شبکه بلاک چین دارند.
ناشناس بودن معامله کننده
صرافی های غیرمتمرکز معمولا هیچگونه بدنه کنترل کنندهای ندارند. بنابراین هیچوقت نیازی نیست که برای کار با آنها، نیاز به تایید هویت شما داشته باشند. کافی است یک ثبت نام ساده انجام دهید و شروع به معامله کنید.
برای مثال، صرافی BitMEX اجازه نمیدهد صاحبان ارزهای دیجیتالی ایالات متحده آمریکا از سرویس این پلتفرم استفاده کنند. یا چندین صرافی دیگر وجود دارد که کشورهای مختلفی را برای استفاده از پلتفرم خود منع کردهاند. اما از طرفی دیگر، dYdX به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز، اجازه استفاده از سرویسهای خود را برای هر شخصی از هر نقطه دنیا، میسر کرده است.
نقدینگی ارزهای دیجیتال
یکی از مزایای صرافیهای متمرکز، نقدینگی آنهاست که وجود عرضه و تقاضا برای انواع ارزهای دیجیتال این ویژگی را فراهم کرده است. بدون نقدینگی، سخت است که بتوان در یک صرافی به قیمتگذاری کافی رسید.
نقدینگی ارزهای دیجیتال را میتوان با ایجاد ارتباط میان ارزهای دیجیتال و ارزهای سنتی ایجاد کرد. همچنین هر چقدر که نقدینگی بیشتر باشد، تراکنشها سریعتر انجام میشوند، شاهد ثبات قیمتها خواهیم بود و بازیکنان بیشتری وارد بازار میشوند.
آیا صرافیهای غیر متمرکز حالا محبوب هستند؟
راستش را بخواهید، نه! در حال حاضر، صرافیهای متمرکزی مانند بایننس، کوینبیس و بیترکس وجود دارند که ۹۹ درصد حجم کلی تراکنشهای ارز دیجیتال را از آن خود کردهاند. هرچند، امروزه شمار بزرگی از استارتاپها هستند که به ایجاد صرافیهای غیرمتمرکز علاقه پیدا کردهاند، چرا که این صرافیها رفتهرفته ارزش بیشتر و محبوبیت بالاتری پیدا میکنند. اما در حال حاضر، وقتی شمار زیادی از معاملهگران وارد بازار میشوند، انتخاب اول آنها فقط صرافیهای متمرکز است.
اما اگر بخواهیم از نظر ویژگی بین این ۲ گزینه یکی را انتخاب کنیم، این صرافیهای غیرمتمرکز مانند یونی سواپ و پنکیک سواپ هستند که به عنوان آینده، و راهی جدید برای انجام تبادلات مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
همانطور که دنیای ارزهای دیجیتال روزبهروز اکوسیستم بزرگتر و کاملتری به خود میبیند، صرافیها نقش اساسیتری برای رشد این اکوسیستم ایفا میکنند. این که شما کدام یک از صرافیها را انتخاب کنید، کاملا به خودتان بستگی دارد. اگر یک صرافی غیر متمرکز انتخاب میکنید، باید مسئولیتهای بیشتری هم برای محافظت از دارایی خود برعهده بگیرید.
غیرمتمرکزها، دنیای جدیدی را به وجود آوردهاند که در آن نیازی به وجود هیچ واسطهای نیست، اما با این حال باید به خودتان و مسئولیتهایی که در قبال امنیت داراییهای خود دارید، اعتماد کنید.
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیر متمرکز چیست؟ | صرافی غیر متمرکزا(DEX – Decentrilized exchange) یکی از جذابترین جنبههای انقلاب دیفای است. همانگونه که شاید اطلاع داشته باشید، دیفای جنبشی است که در آن توسعهدهندگان، جایگزینهای مختلفی برای محصولات و مؤسسات مالی سنتی ساختهاند. DEX-ها نسخهی غیر متمرکز صرافیهای ارز دیجیتال هستند. قبل از اینکه به پرسش «صرافی غیر متمرکز چیست» جواب […]
صرافی غیر متمرکز چیست؟ | صرافی غیر متمرکزا(DEX – Decentrilized exchange) یکی از جذابترین جنبههای انقلاب دیفای است. همانگونه که شاید اطلاع داشته باشید، دیفای جنبشی است که در آن توسعهدهندگان، جایگزینهای مختلفی برای محصولات و مؤسسات مالی سنتی ساختهاند. DEX-ها نسخهی غیر متمرکز صرافیهای ارز دیجیتال هستند. قبل از اینکه به پرسش «صرافی غیر متمرکز چیست» جواب بدهیم، ابتدا در مورد صرافیهای سنتی و نواقص زیاد آن سخن خواهیم گفت.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز یا DEX، بستری برای انجام معاملات بهصورت غیرمتمرکز است و از بلاک چین و قراردادهای هوشمند برای حذف واسطهها استفاده میکند. با یک صرافی غیرمتمرکز کاربران میتوانند بدون نیاز به واریز ارزهای دیجیتال به کیف پول صرافیها، از داخل کیف پول خودشان معاملات را انجام دهند.
وقتی صحبت از خریدوفروش و تبادل ارزهای دیجیتال به میان میآید، ذهنها بهسمت صرافیهایی نظیر بایننس و کوین بیس میرود و این موضوع بیعلت نیست. سهولت استفاده از آنها و محبوبیتشان باعث شده است تا کمتر کسی نیاز به صرافیهای دیگر را حس کند. اما ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال با نحوه کار این صرافیها در تضاد است.
هک و سرقت و همچنین امکان بلوکهشدن داراییها اصلیترین خطراتی هستند که داراییهای معاملهگران در یک صرافی متمرکز را تهدید میکنند. اما در یک صرافی غیرمتمرکز معتبر که کدنویسی بینقصی داشته باشد، این خطرات دیگر وجود ندارند. در این صرافیها، داراییها مستقیم از کیف پول معاملهگر برداشت میشود و هیچ شخص ثالثی مدیریت ارزها را برعهده نخواهد داشت.
برای فعالیت در صرافیهای غیرمتمرکز نیازی به واردکردن اطلاعات شخصی و حساس نیست و تنها با اتصال یک کیف پول میتوانید از خدمات یک DEX استفاده کنید.
البته بهدلیل مشکلات فنی که گاهی اوقات برای صرافیهای غیرمتمرکز پیش میآید، پشتیبانی نکردن از همه ارزهای دیجیتال و همچنین مسئله مقیاسپذیری بلاک چینها (کندی تراکنشها)، هنوز بیش از ۹۰٪ حجم معاملات ارزهای دیجیتال روی صرافیهای متمرکز انجام میشود و معاملهگران آنطور که باید فعلاً به صرافیهای غیرمتمرکز اعتماد ندارند. بااینحال، در سال ۲۰۲۰ شاهد رشد چشمگیر در حجم معاملات این صرافیها بودیم و امیدواری زیادی برای آینده این صرافیها وجود دارد.
صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
صرافیهای غیرمتمرکز روی بلاک چینهای آزاد که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارند ساخته میشوند. اتریوم درحالحاضر بزرگترین میزبان صرافیهای غیرمتمرکز است.
برای درک نحوه کار صرافی غیرمتمرکز، قبل از هر چیز باید با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید. یک قرارداد هوشمند نرمافزاری است که در صورت وقوع شرایطی خاص، یک یا چند دستور خاص را اجرا میکند. این قرارداد روی بلاک چین پیادهسازی میشود و جلوگیری از اجرای آن غیرممکن است.
ویژگی اصلی یک قرارداد هوشمند، اجرای قطعی آن است. در حقیقت آنچه که باعث تفاوت قرارداد معمولی و قرارداد هوشمند میشود این است که در قرارداد هوشمند، هیچکس (حتی خود سازنده) نمیتواند مانع از اجرای قرارداد شود و بنابراین برای اجرای آن نیاز نیست که به واسطههای متمرکز اعتماد کنیم.
بنابراین، زمانیکه یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابلتوقف نیست و هیچکس نمیتواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند میتوان برنامهها و پروژههایی را ساخت که بدون هیچگونه واسطه و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامهها برنامههای غیرمتمرکز (Dapp) هم میگویند.
جدای از جزئیات فنی، در یک صرافی غیرمتمرکز برای انجام یک تراکنش فرایند زیر طی میشود:
۱. معاملهگر کیف پول خود را به صرافی متصل میکند.
۲. سفارش خرید/فروش خود را ثبت میکند.
۳. خریدار/فروشندهای دیگر سفارشی مطابق با سفارش معاملهگر اول ثبت میکند.
۴. داراییها داخل قرارداد هوشمند وارد میشوند، در قرارداد هوشمند مبادله انجام شده و مبلغ به کیف پول خریدار و فروشنده واریز میشود.
در برخی از صرافیهای غیرمتمرکز با استفاده از قرارداد هوشمند استخر نقدینگی ایجاد میشود، بهطوری که مشارکتکنندگان میتوانند داراییهای خود را به صرافی اختصاص دهند تا صرافی بتواند با آن داراییها به نیازهای معاملهگران پاسخ دهد. در این روش مشارکتکنندگان هم به سود خوبی میرسند.
نوعی دیگر از مبادلات غیرمتمرکز که به آنها اتمیک سواپ (Atomic Swap) گفته میشود، روی انجام معاملات بین زنجیرهای (مثلاً بیت کوین به اتریوم) تمرکز دارند که در صرافیهای غیرمتمرکز معمولی امکانپذیر نیست. صرافی غیرمتمرکزی که درون کیف پول Atomic Wallet وجود دارد، به روش اتمیک سواپ کار میکند.
معایب و خطرات صرافی غیرمتمرکز
در ابتدا باید گفت که این صرافیها از خدمات امانتداری استفاده نمیکنند و مالکیت داراییها بر عهده کاربر است. از همین رو هرگونه اشتباه در معاملات و انتقال ارزها، جبرانناپذیر و غیرقابل بازگشت است.
از جمله دیگر معایبی که میتوان برای صرافیهای غیرمتمرکز نام برد، حجم پایین معاملات آنها نسبت به صرافیهای متمرکز است. پایینبودن حجم معاملات در مقایسه با صرافیهایی مانند بایننس و گاهی اوقات افزایش هزینه تمامشده، باعث شده است تا سرمایهگذاران کمتری با این صرافیها کار کنند.
صرافیهای غیرمتمرکز کاملاً متنباز و شفاف هستند، اما در مورد صرافیهای جدید گاهی اوقات ممکن است کدهای صرافی دچار مشکل فنی یا امنیتی باشد. همچنین، اگرچه صرافیهای غیرمتمرکز نباید به داراییها دسترسی داشته باشند، ممکن است در کد برخی از آنها راهی برای مسدودسازی ارزهای دیجیتال تعبیه شده باشد تا در صورت وجود موارد مشکوک به تخلف، بتوان جلوی برداشت پول را گرفت.
یکی از اساسیترین مشکلات صرافیهای غیرمتمرکز مسئله مقیاسپذیری (سرعت و کارمزد تراکنشهای) بلاک چین است. در بیشتر این صرافیها کاربر مجبور است برای هر معامله روی شبکهای مانند اتریوم تراکنش بزند که این خود مستلزم پرداخت کارمزد است. بنابراین، اگر شبکه شلوغ باشد حس خوبی از کار با صرافی غیرمتمرکز تجربه نخواهید کرد.
یکی دیگر از مشکلات اساسی صرافیهای غیرمتمرکز درحالحاضر این است که از همه ارزهای دیجیتال پشتیبانی نمیکنند. مثلاً در مقطع فعلی بیشتر صرافیهای غیرمتمرکزی روی اتریوم فعال هستند و فقط از تبدیل اتریوم و توکنهای مبتنی بر اتریوم (ERC-20) پشتیبانی میکنند. در این صرافیها بهعنوان مثال نمیتوانید ارزی مانند تزوس را معامله کنید. البته برخی از صرافیهای غیرمتمرکز در تلاش هستند تا با پشتیبانی از چندین بلاک چین این مشکل را برطرف کنند.
امکانات معاملاتی کم از دیگر معایب صرافیهای غیرمتمرکز است. بهعلاوه، روند تطبیق معاملات هم نسبت به نمونههای متمرکز کندتر است و همین مسئله میتواند تجربه کاربری نهچندان مناسبی را برای کاربر به همراه داشته باشد.
مزایا
- کنترل کامل سرمایهتان را دارید. هیچگاه در مورد کلیدهای خصوصیتان از شما سؤالی پرسیده نمیشود.
- به دلیل نبود نهاد مرکزی، خطر نفوذ و حملات هک به حداقل میرسد.
- تعداد کوینهای فهرستشده در صرافی غیر متمرکز در برابر صرافی متمرکز بهطور غیر قابل مقایسهای بیشتر است.
- بدون نیاز به احراز هویت (KYC/AML). اگر مدارک ثبت نام در اختیار نداشته باشید یا از درز اطلاعات خود نگران باشید، صرافی غیر متمرکز بهترین گزینه است. DEX-ها بدون نیاز به مجوز هستند و کسی هویت شما را بررسی نمیکند.
صرافی غیر متمرکز با سازوکار استخر نقدینگی (Liquidity Pool) یا سواپ (Swap)
نسل بعدی صرافیهای غیر متمرکز برای آسان کردن تریدها یا تعیین قیمت از دفاتر سفارش استفاده نمیکند، در عوض این پلتفرمها معمولا از پروتکلهای استخر نقدینگی برای تعیین قیمت استفاده میکنند. این صرافیها که در ذات خود همتابههمتا هستند، تریدها را بین کیفهای دیجیتال کاربران بهصورت آنی انجام میدهند، فرآیندی که بعضی به سواپ میگویند. صرافیهای این دسته از لحاظ کل ارزش قفلشده (TVL) که بهمعنی سرمایههای نگهداری شده در قراردادهای هوشمند است، رتبهبندی میشوند.
اساس کار این نوع پلتفرمها استفاده از استخر نقدینگی است. هر استخر نقدینگی شامل یک جفت رمزارز است. برای مثال استخری شامل جفت رمزارز اتر/تتر (ETH/UDST) است. سرمایههای قرارگرفته در استخرهای نقدینگی توسط کاربران فراهم میشود. کاربران باید دو رمزارز را به یک استخر نقدینگی واریز کنند، آنها در ازای تأمین نقدینگی این استخر، بهره دریافت میکنند. این بهرهها درصدی از نقدینگی است که کاربران برای آن استخر فراهم کردهاند و از کارمزدهایی به دست میآید که از ترید آن جفت رمزارز حاصل شده است.
در ادامه با تعدادی از محبوبترین صرافیهای غیر متمرکز با سازوکار استخر نقدینگی آشنا میشویم:
یونی سواپ (Uniswap): کاربران پلتفرم یونیسواپ میتوانند هر دو جفت سرمایه بر مبنای اتریوم را بدون هیچ مشکلی با هم مبادله کنند. وجود استخرهای نقدینگی باعث میشود که یونیسواپ بدون نیاز به مجوز و اعتماد باقی بماند، این امر قرض دادن و قرض گرفتن را دموکراتیک نگه میدارد.
کرو (Curve): همانند یونیسواپ، کرو صرافی غیر متمرکز است که از استخر نقدینگی استفاده میکند. بااینحال کرو مختص ترید استیبلکوینها است و به کاربران این امکان را میدهد که با اسلیپیج و کارمزد پایین به ترید بپردازند، همهی این کارها از طریق استفاده از الگوریتمهایی که ترید جفت رمزارزها را بهینه میکنند اتفاق میافتد.
سوشیسواپ (SushiSwap): سوشی سواپ از یونیسواپ تقلید کرده است و تنها اختلاف آن در این است که توکنهایی با نام SUSHI ایجاد کرده است. در یونیسواپ کارمزد ترید ۰٫۳% است اما در سوشیسواپ این ۰٫۳% به نحوی دیگر استفاده میشود، ۰٫۰۵% از آن به شکل توکن سوشی توزیع میشود.
دودو (DODO): همانند سایرین در این بخش، دودو پروتکلی نقدینگی است. بااینحال، پلتفرم دودو الگوریتم خود با نام یعنی بازارسازی فعالانه (PMM) را برای فراهم آوردن نقدینگی لازم به کار میگیرد.
پنکیکسواپ (PancakeSwap): یکی از جالبترین پروتکلهای امور مالی غیر متمرکز (دیفای) که دارای اسامی برگرفته از مواد خوراکی است، پنکیکسواپ (Cake) است. این صرافی ویژگیهایی مانند یونیسواپ (UNI) و سوشیسواپ (SUSHI) دارد اما برخلاف این دو که روی شبکهی اتریوم هستند، پنکیکسواپ از شبکهی اسمارت چین بایننس (BSC) استفاده میکند، این شبکه مکمل شبکهی بایننسچین (BC) است.
بالانسر (Balancer): بالانسر براساس ایدهی یونیسواپ ساخته شده است اما کنترل بیشتری روی پورتفو را به شما میدهد. درحالیکه یونیسواپ کاربران را مجبور میکند ۵۰ درصد اتریوم و ۵۰ درصد از رمزارز دلخواه را به یک استخر نقدینگی اضافه کنند، بالانسر این امکان را به کاربران میدهد که هر مقدار از سرمایههای پشتیبانی شده را به استخرهای نقدینگی این پلتفرم واریز کنند.
بانکور (Bancor): مدل صرافی بانکور نیازی به شخصی ثانویه برای اجرای ترید ندارد. بهجای آن میتوانید توکنهای ERC-20 خود را در برای توکن محلی با نام «توکن شبکهی بانکور (BNT)» معاوضه کنید. سپس میتوانید این توکن را با سایر توکنهای ERC-20 روی این پلتفرم معاوضه کنید.
کایبر (Kyber): پروتکل کایبر بهعنوان پشتهای از قراردادهای هوشمند که نهتنها روی اتریوم بلکه روی هر بلاکچینی اجرا میشوند، عمل میکند. همانند سایر صرافیهایی که بدون دفتر سفارش کار میکنند، کایبر از استخرهای نقدینگی استفاده میکند که مبادلههای همتابههمتا را آسان میکند.
گنوسیس (Gnosis): پروتکل گنوسیس استخرهای نقدینگی را از طریق سازوکاری به نام حلقههای ترید ایجاد میکند و نقدینگی را در تمامی سفارشها به اشتراک میگذارد و تنها یک جفت رمزارز از این نقدینگی استفاده نمیکند. این پروتکل برای توکنهای بازار پیشبینی ترید و سایر سرمایههای توکنیزه شده مناسب هستند.
صرافی غیر متمرکز با سازوکار تجمیعکنندهی نقدینگی (Aggregator)
صرافیهای غیر متمرکز از پروتکلها و مکانیزمهای مختلفی استفاده میکنند. هرچند که این نتایج پویا امنیت و استقلال را بالاتر میبرد اما این امر باعث از هم گسیختن نقدینگی روی پلتفرمهای مختلف میشود. این کاهش نقدینگی برای سرمایهگذاران سازمانی یا سرمایهگذاران مستقل و ثروتاند که میخواهند رمزارزی را با حجم فراوان خریداری کنند، عاملی بازدارنده است. تجمیعکنندههای DEX برای رفع این مشکل به وجود آمدند تا به استخرهای نقدینگی در صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز عمق ببخشند.
تجمیعکنندههای صرافی غیر متمرکز که با نام تجمیعکنندههای نقدینگی نیز شناخته میشوند، بهترین نرخها را از چندین پلتفرم DEX گردآوری کرده و به تریدر فهرستی از بهترین قیمتها را برای رمزارزی انتخابی نشان میدهند. همچنین بهوسیلهی قابلیت ترید روی چندین DEX با استفاده از یک پیشخوان میتوان به استخرهای نقدینگی با عمق بیشتر دست پیدا کرد.
۱inch Exchange: پلتفرم ۱inch نقدینگی را از DEX-های مختلف جمعآوری میکند و با این کار اسلپیج را در سفارشهای بزرگ به حداقل میرساند. اسلیپیج (Slippage) زمانی رخ میدهد که نقدینگی به مقدار کافی روی پلتفرمی وجود ندارد؛ این امر باعث میشود خریدار پول بیشتری برای خرید سرمایهای پرداخت کند. با حذف اسلیپیج، سرمایه برای خریدار با بهترین قیمت ممکن فراهم میشود.
دِوِرسیفای (DeversiFi): پروتکل دورسیفای نقدینگی را از صرافیهای متمرکز و غیر متمرکز جمعآوری میکند. دورسیفای همچنین از تکنولوژی دستهبندی StarkWare استفاده میکند تا ۹ هزار ترید را در ثانیه از طریق واسط کاربری (API) انجام بدهد.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
این صنعت به جایگاه امروزی نمیرسید.این پلتفرمهای معاملاتی یکی ازمهمترین ارکان دنیای کریپتوکارنسی هستند. اما این را هم میدانیم که رسالت رمزارز، غیرمتمرکز بودن و ناشناس بودن تراکنشهاست که این ویژگیها حین استفاده از اکسچنجهای ارز دیجیتال تا حدودی تحتالشعاع صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ قرار میگیرد. بنابراین دور از انتظار نبود که توسعهدهندگان این پروژهها
چارهای برای این مسأله بیاندیشند. صرافی غیرمتمرکز کریپوتکارنسی (Decentralized Exchange) چارهی این مشکل بود .
این پلتفرمها امکان انجام معاملات ارز دیجیتال را بدون واسطه و بهطور کامل ناشناس برای کاربران فراهم کردهاند و در سالهای اخیر توانستهاند محبوبیت بالایی میان فعالان این حوزه کسب کنند. در این مقاله علاوهبر بررسی ویژگیهای این پلتفرمها، فهرستی از مطرحترین صرافیهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال را در اختیار شما قرار خواهیم داد .
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافیهای غیرمتمرکز رمزارزها که آنها را با نام اختصاری DEX میشناسیم؛ بسترهایی برای خرید و فروش و تبادل ارز دیجیتال هستند که توسط هیچ شخص یا نهادی کنترل نمیشوند و بر بستر بلاکچین بنا شدهاند. صرافی غیرمتمرکز یک پروژهی کدنویسی شده مبتنی بر بلاکچین است که میزان امنیت و بدون خطا بودن آن بستگی به قدرت کدنویسی انجام شده دارد
این صرافیها بدون انجام ثبت نام و احراز هویت تنها از طریق اتصال کیف پول دیجیتال کاربران به آنها امکان انجاممعاملهی رمزارز را میدهند و نیازی به انتقال دارایی به کیف پول صرافی نیست. بنابراین در این سیستمها، خبری از هک شدن حساب صرافی که در تاریخ ارزهای دیجیتال بارها شاهد آن بودهایم نیست. همچنین در پلتفرم DEX امکان بلوکه شدن
دارایی کاربر برخلاف سیستمهای متمرکز (Concentrated Exchange) وجود ندارد .
همچنین این سیستمها به دلیل آنکه دارای یک مجموعه ی کنترل کننده نیستند و از ویژگیهای بلاکچین برای کنترل پلتفرم بهره میبرند، نیاز به پیروی از قوانین کشور یا دولت خاصی ندارند
صرافی غیرمتمرکز چطور کار میکند؟
بر بستر بلاکچین فعال است و تراکنشها در این پلتفرم بر اساس قراردادهای صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال (DEX) هوشمند انجام میشود. این سیستم از ویژگیهای بلاکچین بهره میبرد و به صورت غیرمتمرکز و بدون حضور سرور و کنترل کنندهی مرکزی و همچنین از طریق تراکنشهای کاربر به کاربر یا همتا به همتا (Peer To Peer) کار میکند
قرارداد هوشمند یک قرارداد کدنویسی شده در بستر بلاکچین است که در صورت ایجاد تمام مفاد آن، بهطور قطعی اجرا
خواهد شد و قابل بازگشت و توقف نیست .
در این پلتفرمها پس از اتصال کاربر از طریق کیف پول دیجیتال خود به صرافی، سفارش خرید یا فروش خود را ثبت میکند و پس از ثبت سفارشی از سوی کاربر دیگر که با سفارش او مطابقت داشته باشد؛ تراکنش مورد نظر طی یک قرارداد هوشمند و بدون نیاز به واسطه انجام می شود
تفاوتهای صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز
در صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال، یک مجموعهی مدیریتی کنترل معاملات و داراییهای کاربران را برعهده دارند.
اما در صرافیهای غیرمتمرکز خبری از کنترلکنندهی مرکزی نیست. این پلتفرمها توسط تعداد زیادی کامپیوتر از سراسر جهان کنترل و بر اساس ویژگی توزیع شدگی بلاکچین اداره میشوند .
- برای شروع معاملات در صرافی متمرکز، کاربران باید اطلاعات هویتی خود را در سیستم وارد کنند و مراحل احراز
هویت را طی کنند. این در حالیست که در صرافیهای DEX یا همان غیرمتمرکز، نیازی به ثبت نام و ایجاد حساب
کاربری و همچنین احراز هویت نیست. کاربران در این پلتفرمها فقط با اتصال کیف پول ارز دیجیتال خود به صرافی،
میتوانند معاملات و مبادلات رمزارز خود را آغاز کنند و معاملات آنها بهطور صددرصدی بر اساس رسالت اصلی
ارزهای دیجیتال، ناشناس باقی میماند . - کاربران صرافیهای متمرکز رمزارز، باید برای انجام معامله دارایی دیجیتال خود را به کیف پول صرافی انتقال دهند. امادر نوع غیرمتمرکز این صرافیها، این فرایند حذف شده و کاربران از طریق اتصال والتهای خود به سیستم امکان خرید و فروش و مبادلهی رمزارز را دارند .
- امنیت دارایی کاربران در صرافی غیرمتمرکز (DEX) ، بیشتر از صرافی متمرکز است. زیرا در این پلتفرمها دارایی کاربران در کیف پول صرافی ذخیره نمیشود و اختیار آن بهطور کامل در دست خود کاربر است .
- کارمزد تراکنشها در صرافی های DEX به مراتب پایینتر از نوع متمرکز صرافی های ارز دیجیتال است. همچنین کاربران در این پلتفرم ها ملزم به پرداخت کارمزد برای انتقال دارایی خود از والت به صرافی نیستند
معامله در صرافی DEX چه ویژگیهایی دارد؟
هزینه یا کارمزد انجامها معامله پایین است .
2. معاملات بهطور کامل ناشناس انجام میشوند .
3. قبل از انجام تراکنش، نیاز به انتقال دارایی به کیف پول صرافی نیست .
4. به دلیل پایین بودن میزان مقیاسپذیری بلاکچینها، سرعت انجام معاملات در این سیستمها پایین است .
5. در حال حاضر رمزارزهای محدودی در این سیستمها پشتیبانی میشوند و قابل معامله هستند .
6. بهدلیل پایین بودن حجم معاملات در این پلتفرمها، زمان انطباق سفارشها بالاست
نکته : برخی صرافیهای غیرمتمرکز قابلیتی دیگری را در کنار ترید کردن را برای کسب سود بیشتر برای کاربران خود فراهم کرده اند که استخر نقدینگی نام دارد. این ویژگی به کاربران امکان میدهد که از طریق تامین نقدینگی درآمد کسب کنند. آنها با واریز کردن توکن موردنیاز برای انجام یک قرارداد هوشمند به انجام سریعتر آن کمک میکنند و در ازای این کمک رسانی از توکن های موجود در استخر پاداش دریافت می کنند
10 صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال
پس از آشنایی با صرافیهای غیرمتمرکز و بررسی تفاوت آنها با صرافیهای متمرکز، تعدادی از مطرحترین DEX ها را به شما معرفی خواهیم کرد. چنانچه قصد دارید از این صرافیها برای معاملات ارز دیجیتال خود استفاده کنید، می توانیدیکی از این پلتفرمها را انتخاب کنید
1. صرافی Binance DEX
صرافی مشهور بایننس
در فوریه 2019 ، سیستم غیرمتمرکز خود را نیز راهاندازی کرد . Binance DEX ، از هستهی پردازش صرافی بایننس یا همان زنجیره بایننس (Binance Chain) برای انجام معاملات استفاده میکند؛ بنابراین سرعت و قدرت انجام تراکنشها
تفاوتی با صرافی متمرکز بایننس ندارد. کارمزدها در بستر این پلتفرم معقول و مناسب است کارمزد بایننس 0.1 درصد است .
در صورتی که از توکن اختصاصی بلاکچین بایننس یا همان بایننس کوین (BNB) برای تبادل رمزارزها استفاده شود، میزان کارمزد کمتر خواهد شد. صرافی غیرمتمرکز بایننس از بیشتر کیف پولهای سختافزاری و نرمافزاری پشتیبانی
میکند. امنیت بالا و رابط کاربری ساده از دیگر ویژگیهای Binance DEX است .
توجه داشته باشید که این صرافی بهطور رسمی اعلام کرده است کشورهایی که در لیست سیاه بایننس قرار دارند، از سیستم غیرمتمرکز این مجموعه نیز نمیتوانند استفاده کنند. بنابراین استفاده از این پلتفرم با آیپی ایران ممکن نیست و برای دسترسی به آن باید تغییر آیپی دهید
2. صرافی Uniswap
صرافی غیرمتمرکز
یونیسواپ در نوامبر سال 2018 بر پایهی بلاکچین اتریوم (Ethereum) شروع به فعالیت کرد. کارمزد تراکنشها در این پلتفرم 0.3 درصد است که از طریق توکنهای مبتنی بر اتریوم مانند ERC20 قابل پرداخت است. کارمزد این صرافی در مقایسه با رقبا پایینتر است. حجم معاملات در بستر Uniswap ، بهطور مداوم در حال افزایش است و در حال حاضر از محبوبترین صرافیهای غیرمتمرکز برای ارز دیجیتال بهشمار میرود. در بستر این سیستم علاوه بر مبادلهی کوینها میتوان از استخر نقدینگی نیز برای کسب درآمد استفاده کرد
3. صرافی IDEX
صرافی غیرمتمرکز
بعدی، IDEX است که بر پایهی بلاکچین اتریوم بنا شده و از یکی از جدیدترین صرافیهای DEX بهشمار میرود.
می توان گفت این سیستم محلی برای انجام تراکنش های همتا به همتای (P2P) توکن های ERC20 است. شاید به همین دلیل باشد که به آن صرافی داراییهای غیرمتمرکز اتریوم میگویند . IDEX ، شباهت بسیاری به صرافیهای متمرکز رمزارز دارد و از معدود پلتفرمهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال است که قابلیت ذخیرهی دارایی داخل سیستم را برای کاربران خودفراهم کرده است. همچنین امکان لغو سفارشهای خرید و فروش و مبادله قبل از تکمیل فرایند، از دیگر مواردی است که این سیستم را به اکسچنجهای متمرکز شبیه کرده است .
رابط کاربری ساده، امکان معاملات همزمان ثبت همزمان چند سفارش(، کارمزدهای پایین، دسترسی به ابزارهایتحلیل، رمزنگاری کلیدهای خصوصی و سیستم پشتیبانی از دیگر ویژگیهای این پلتفرم غیرمتمرکز است .
4. صرافی Kyberswap
صرافی غیرمتمرکز
کایبرسواپ نیز بر روی بلاکچین اتریوم کدنویسی شده است. این صرافی توسط یک تیم توسعهدهندهی سنگاپوری در دو نسخه ی وب و موبایل راه اندازی شده است و در حال حاضر از بهترین و محبوبترین DEX ها برای ارزهای دیجیتال بهشمار میرود . Kyberswap، یک توکن اختصاصی با نام KNC نیز دارد .
این پلتفرم علاوهبر ویژگی استخر نقدینگی به کاربران امکان استفاده از قابلیت ذخیرهی پویا یا دخیرهی دینامیک را نیز میدهد. این ویژگی برای کاربران سیستم این امکان را فراهم میکند که با ذخیره و سپردهگذاری دارایی رمزارز خود در بستر این DEX ، از تمامی امکانات و خدمات آن با هزینهای بسیار پایینتر بهره ببرند. اما اصلیترین ویژگی این اکسچنج، تایید آنی تراکنشهای ارز دیجیتال است
5. صرافی Waves
ویوز یک بلاکچین
است که میتوان برای ایجاد توکنهای جدید از آن استفاده کرد. این شبکه در سال 2016 شروع به کار کرده است و یک رمزارز با همین نام نیز دارد که میتوان برای تراکنشهای درون شبکهای از آن استفاده کرد (Waves). همچنین این سیستم ویژگی توکنیزه کردن تمامی داراییها را در اختیار کاربران قرار میدهد. به این معنا که در این پلتفرم امکان مبادلهی هر نوع دارایی به شکل توکن امکانپذیر است .
در کنار این ویژگیها Waves یک صرافی DEX را نیز راهاندازی کرده است. کارمزد تراکنشهای خرید و فروش و مبادله در این پلتفرم حدوداً 0.01 دلار آمریکاست. پشتیبانی از درگاههای بیت کوین، اتریوم و چندین ارز دیجیتال دیگر و همچنین درگاه ارزهای فیات دلار و یورو از دیگر ویژگیهای Waves DEX است. اما باید توجه داشته باشید که برای استفاده از درگاه ارزهای فیات این سیستم نیاز به به انجام عملیات شناسایی مشتری (KYC) و ضدپولشویی (AML) است .
6. صرافی Bisq
صرافی بیسکو، پلتفرم
غیرمتمرکز دیگری است که از سال 2014 فعالیت خود را آغاز کرده و یکی از قدیمیترین سیستم های DEX محسوب میشود. در این پلتفرم میتوان با برخی ارزهای فیات مانند دلار و یورو نیز تراکنش انجام داد. نکته ی منفی Bisq ، سرعت پایین انجام تراکنشها و زمان انتظار طولانی مدت برای تکمیل سفارشهاست. این موضوع سبب شده با اینکه بیسکو از DEX های قدیمی و مطرح بهشمار میرود، همچنان حجم معاملات در بستر آن نسبت به رقبا کمتر باشد
7. صرافی 1inch
وان اینچ را میتوان بهترین
پلتفرم جمع کنندهی DEX دانست. این سیستم از چندین صرافی تشکیل شده است و امکان ثبت سفارش نامحدود را به کاربران خود میدهد. این سفارشها در بسترتجمیع شدهاند، منتشر و با بهترین قیمت تکمیل میشوند. نحوهی محاسبهی کارمزد در این پلتفرم بستگی به آن صرافی دارد که سفارش 1inchصرافیهایی که دردر بستر آن تکمیل شده است. میزان تنوع کوینها نیز برای کاربران این صرافی تا به امروز رضایتبخش بوده است .
1inch علاوه بر امکان کسب سود از طریق ترید رمزارزها، امکان شرکت در فرایندهای وامدهی و
شرکت در استخرهای نقدینگی جهت کسب سود و درآمد بیشتر را برای کاربران فراهم کرده است. این صرافی رمزارز یک توکن بومی به نام 1inch دارد .
8. صرافی Bancor
این صرافی توسط یک تیم 4 نفرهی سوئیسی و مبتنی بر شبکهی اتریوم کدنویسی شده است که هدف اصلی آن افزایش دسترسی به توکنهایی است که در حال حاضر دارای ارزش بازار بالایی نیستند. این توکنها قدرت نقدشوندگی دارند؛ اما به دلیل آنکه توکنهای کوچک طرفداران خاص و حجم معاملات پایینی در صرافیهای بزرگ دارند، عموما با کارمزد بالا و قیمتهای غیر واقعی میتوان آنها را خرید و فروش یا مبادله کرد . Bancor توانسته سیستمی مخصوص رمزارزهای کوچک ایجاد کند تا در زمانی سریع و با کارمزدی مناسب بتوان این توکنها را مبادله کرد .
صرافی غیرمتمرکز بنکور دارای یک توکن اختصاصی با نام BNT است که در وایت پیپر آن که در تاریخ 18 مارس 2018 منتشر شد، آمده است : «Bancor تعیین قیمت بهصورت خودکار و یک مکانیزم نقدینگی مستقل برای توکنها در بلاکچین های دارای قرارداد هوشمند را امکانپذیر میکند
9. صرافی Balancer
پروژهی صرافی غیرمتمرکز
Balancer در ماه مارس سال 2020 و بر روی بلاکچین اتریوم آغاز به کار کرده است. این اکسچنج دارای یک توکن بومی به نام BAL است که برای کنترل تورم آن در نهایت 100 میلیون از این توکن توزیع خواهد شد. یکی از ویژگیهای خاص Balancer DEX ، قابلیت ایجاد استخر نقدینگی شخصی و همچنین ایجاد استخر با 2 تا 8 توکن است. این در حالی است که برای ایجاد استخر نقدینگی در صرافی یونیسواپ باید نسبت 50 ٪ به 50 ٪ توکنها حفظ شود .
حجم معاملات در Balancer هنگام نگارش این مقاله حدود 21 میلیون دلار است که در پلتفرم های غیرمتمرکز مبادله و فروش رمزارز، رقمی قابل قبول محسوب می شود
10. صرافی OpenLedger
آخرین صرافی فهرست ما، Open Ledger است که بر پایهی بلاکچین Bitshares بنا شده و قدرت خود را نیز از هسته ی پردازش همین شبکه میگیرد. این صرافی غیرمتمرکز امکان انجام 10 هزار تراکنش در ثانیه را فراهم کرده است. کارمزد تراکنشها در اکسچنج اپن لجر، 0.2 درصد است. این پلتفرم از 50 آلت کوین مختلف پشتیبانی می کند که در فهرست رمزارزهای آن کوینهای محبوبی چون بیت کوین، اتریوم، لایت کوین و دش قابل مشاهده است
صحبت پایانی
توجه داشته باشید که ایدهی استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال در کلام بسیار جذاب و فریبنده است، اما مسلما سیستمهای غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین و قرارداد هوشمند در حال حاضر صدرصد امن و قابل اطمینان نیستند.
همانطور که اشاره کردیم، این سیستمهای پروژههای کدنویسی شده توسط برنامهنویسان هستند و بروز کوچکترین خطا در روند کدنویسی، میتواند به یک باگ امنیتی یا عملکردی بزرگ تبدیل شود که گاهی اوقات این باگها مدتها شناسایی نخواهند شد. با توجه به عدم حضور مجموعه ی مدیریتی و پشتیبانی متمرکز، ایجاد مشکل به واسطهی این باگها یا حتی خطاهای شخصی کاربران تحت هیچ شرایطی قابل پیگیری نخواهد بود .
همچنین باید به محدودیتهای آیپی های ایرانی برای برقراری ارتباط با سرورهای خارج از کشور نیز توجه داشته باشید و هنگام انتخاب صرافی غیرمتمرکز برای انجام معاملات خود بهطور دقیق نحوهی ارتباط IP ایران با سیستم مقصد رابررسی کنید .
صرافی غیرمتمرکز DEX چیست؟
صرافی غیرمتمرکز یا همون Decentralized exchange که به اختصار با نام DEX شناخته میشن انقلابی در زمینه مبادلات مالی شدن.
صرافی هایی که نسبتا جدی گرفته نمی شدند اما در سال ۲۰۲۱ با رشد چشمگیری همراه شدند. اما اینکه صرافی غیرمتمرکز DEX ها اصلا چی هستند؟ چطوری کار می کنند؟ DEX هاچه تفاوتی با CEX ها یعنی صرافی های متمرکز دارند و کلی موضوع جذاب دیگه در رابطه با صرافی های غیرمتمرکز DEX ها چیزیه که باهم بررسیش می کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
صرافی متمرکز CEX چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم صرافی غیرمتمرکز رو بررسی کنیم باید بدونیم صرافی متمرکز چیه اصلا!؟
صرافی متمرکز یعنی مکانی که یک رابط سوم و یا یک شخص سومی در معاملات شما نقش داره و از از پایه با ماهیت رمزارزها که غیرمتمرکز هستند در تضاده. این شخص سوم که صرافی باشه می تونه در معاملات شما تداخل ایجاد کنه، می تونه حساب شمارو مسدود کنه، می تونه برای شما قوانین اذیت کننده بزاره و خلاصه می تونه کلی دست و پا گیر باشه.
مثال صرافی های متمرکز صرافی بایننس است و یا کوین بیس حتما براتون پیش اومده که در زمان هیجانات بالا و نوسانات شدید بخواهید در صرافی بایننس معامله فیوچرزی انجام بدید و صرافی قطع بشه و پشتیبانی نکنه و یا بدتر از اون معامله باز داشته باشید و حدضرر هم نزاشته باشید و بخواهید معامله خودتونو ببندید اما صرافی قطع میشه.
چرا جای دور میریم؟ همین مدت قبل صرافی بایننس اعلام کرد برای فعالیت در این صرافی نیاز به احراز هویت است. البته هنوز تایید کامل نشده ولی حساب تعداد زیادی از هموطنامون مسدود شده. و یا حمله و هک به صرافی های متمرکز چیزیه که اجتناب ناپذیره.
وقتی شخص سومی مثل یک صرافی متمرکز میان شما و معاملاتتون قرار داشته باشه این اتفاقات چیزیه که به عنوان ریسک معامله باید قبول کنید.
البته نکات مثبت و خوب هم وجود داره، صرافی های متمرکز سرعت معاملات بالاتری به نسبت DEX ها دارند چون از حجم معاملات بالاتری برخوردارند. رابط کاربری بهتری دارند و کار باهاشون ساده تره.
صرافی غیرمتمرکز DEX چیست؟
در DEX ها هیچ شخص واسطی وجود نداره و هیچ مرکزیتی نیست که بخواد معاملات شمارو دستکاری کنه، قطع بشه، مسدودتون کنه و یا هک بشه، البته هک چیزیه که همیشه جامعه دیجیتال رو تهدید می کنه اما در صرافی های غیرمتمرکز که کد نویسی خوبی داشته باشند این امر ممکن نیست.
خب سوال پیش میاد نمیشه یک صرافی غیرمتمرکز باشه که یعنی هیج مرکزیتی نداشته باشه؟ پس کی معاملات رو تایید می کنه؟ کی معاملاتو ایجاد می کنه اصلا؟ اتفاق نقل و انتقال چطوری انججام میشه پس؟
سلام بدید به قرارداد هوشمند.
چیزی که در صرافی های غیرمتمرکز قدرت رو در دست داره و نمیزاه چیزی خلاف قواعد اتفاق بیفته قرارداد هوشمنده.
به طور خلاصه قراردادهای هوشمند به این شکل اند که نوشته میشن که “اگر این اتفاق افتاد این دستورات رو اجرا کن”
مغز اصلی و همه کاره صرافی های غیرمتمرکز DEX ها قرارداد هوشمنده، کدهای دستوری که نوشته میشه و هیچکس قادر به تغییر اون نیست و اعتماد به انجام رسیدن حتمی رو به همه صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ میده. این یعنی تمرکز و چهارچوب در عین غیرمتمرکز بودن.
یک صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می کند؟
صرابی های غیرممتمرکز در بستر ارزهایی ساخته میشن که قابلیت اجرای قرارداد هوشمند را داشته باشند نظیر اتریوم که حداقل بستر ٪۷۸ قراردادهای هوشمند است.
همانطور که گفتیم مغز اصلی صرافی های غیرمتمرکز قرارداد هوشمند آن است، قراردادی که حتی سازنده اون هم قادر به تغییرش نیست و طبق کد دستوری زمانی که اون اگر اتفاق بیفته اون دستورا باید اجرا بشن.
یک تراکنش در صرافی غیرمتمرکز به این شکل عمل می کنه:
- معامله گر کیف پول خودشو به صرافی متصل می کنه.
- سفارش خرید/فروش خودتونو ثبت می کنید.
- خریدار یا فروشنده دیگری سفارش مطابق شخص اول ثبت می کند.
- دارایی های هر دو شخص وارد قرارداد هوشمند می شوند. مبادله انجام شده و مبالغ به کیف پول افراد واریز میشه.
مثال می زنیم:
من قصد دارم اندازه ۱۰ دلار CAKE بخرم، سفارش خرید خودمو رو قیمت ۱۴.۱۵ دلار ثبت می کنم!
فروشنده ارز CAKE هم سفارششو رو ۱۴.۱۵ دلار ثبت می کنه. دلار من و CAKE شخص دوم وارد قرارداد هوشمند میشه. اینجای داستان اون کد دستوری اگر که گفتیم اجرا میشه “اگر دو شخصی سفارشی در یک قیمت قراردادند…” سپس – دستور ” پول A به B و پول B به A ارسال بشه. این روش کار یک قرارداد هوشمند به زون ساده بود در اصل که اتفاقات بیشتری اون تو میفته.
ویژگی جذاب دیگه صرافی های غیرمترکز DEX چیست؟
برخی از صرافی های غیرمتمرکز یک امکان جذاب برای کاربران قرار داده!این اتفاق جذاب چیه؟ اینکه صرافی ها این امکانو میدن که کاربرا وجوه خودشونو در استخر نقدینگی قرار بدن و سود دریافت کنند به این شکل دیگه لازم نیست تا سفارشی در قیمتی ثبت شد صبر کنیم تا شخص دیگه ای اون سفارشو بزاره تا خرید و فروش صورت بگیره، صرافی به طور مستقیم از دارایی استخر استفاده می کنه و به کسی که وجوه خودشو داخل استخر استیک کرده و به صرافی کمک کرده پاداش می دهد.
آموزش ثبت نام و کار با صرافی غیرمتمرکز
خوشحال میشید اگه بگم که صرافی غیرمتمرکز هیچ نیازی به ثبت نام نداره و مثل صرافی متمرکز نیست که ازتون ایمیل بخواد رمز عبور بخواد کد 2FA بخواد و این قبیل چیزها. تنها و تنها یک کیف پول که قابلیت اتصال به صرافی های غیرمتمرکز را داشته باشه کافیه.
چه کیف پول هایی برای اتصال به صرافی های غیرمتمرکز نیاز است؟
از قبیل این کیف پول ها می تونیم به کیف پول های زیر اشاره کنیم:
- تراست والت Trust wallet
- متامسک Metmask
- بایننس چین Binance chain wallet
- مس والت Math Wallet
- توکن پوکت Token pocket
- والت کانکت Wallet Connect
- سیف پال Safepal Wallet
با کمک این کیف پول ها می تونید به صرافی های غیرمتمرکز متصل بشید. تنها کاری که لازمه انجام بدید اینکه دارایی که قصد دارید بفروشیدیش وارد کیف پولتون کنید و بعد از اتصال به صرافی اونجا خرید و فروشتونو انجام بدید.
به طور مثال در اینجا نحوه اتصال کیف پول تراست والت رو به پنکیک سواپ باهم بررسی می کنیم
بخش اول:
ابتدا وارد کیف پول تراست والت خودتون بشید و مطمئن باشید از آخرین نسخه اون دارید استفاده می کنید! یک بخش Dapps داخل منوی پایین می بینید ( این بخش برای سیستم عامل های IOS به صورت خودکار باز نیست و باید دستی باز بشه آموزشش تو ” این ” مقاله هست.) روی اون کلیک کنید و از منویی که برای شما میاد گزینه پنکیک سواپ رو انتخاب کنید، همونطور که می بینید از این طریق می تونید به صرافی های دیگه نظیر یونی سوآپ هم متصل بشید.
استیبل کوین غیرمتمرکز چیست و چگونه کار میکند؟
طرفداران اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) میخواهند اکوسیستم مالی کاملا آزادی ایجاد کنند که توسط دولتها، شرکتها یا نهادهای نظارتی کنترل نمیشوند. این افراد همچنین میخواهند بهشت غیرمتمرکزشان به استیبل کوینهای غیرمتمرکز مجهز شود تا در مقابل نوسانات قیمتی مصون بماند؛ اما بسیاری معتقدند که تناقضی در این میان نهفته است. آیا سیستمهای پر هرج و مرج غیرمتمرکز که هیچ ارتباطی با نهادهای متمرکز ندارند، قادر به ایجاد ثبات و تحمل نوسانات قیمتی هستند؟ آیا آنها واقعا توانایی ایجاد یک استیبل کوین غیرمتمرکز باثبات را دارند؟
موج جدیدی از معماران استیبل کوین معتقدند که این کار ممکن صرافی غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟ است. این افراد در تلاشند تا پولی خلق کنند که نه تنها پایدار باشد و در مقابل نوسانات بازار در امان بماند، بلکه نیازی به اعتماد به مقاماتی که سیستم دلاری را پشتیبانی میکنند نیز نداشته باشد؛ اما این که آیا این اهداف و تئوریهای جدید واقعا جواب می دهد یا خیر، هنوز سوالی بزرگ است.
استیبل کوین غیرمتمرکز چیست ؟
استیبل کوینها در ابتدا برای این طراحی شده بودند که به تریدرهای روزانه و سرمایه گذاران اجازه دهند تا از معامله داراییهای دیجیتال سود کسب کنند و یا از آنها به صورت ذخیره ارزش استفاده کنند. زیرا در ابتدا صرافیها امکان ارائه ارزهای فیات را نداشتند و تنها به صورت کریپتو به کریپتو اجازه معامله میدادند و استیبل کوینها این امکان را وارد دنیای بلاک چین کردند. اما برخی از ارزهای دیجیتال باثبات اولیه مانند تتر (USDT) کاملا شفاف نیستند و مشخص نیست که چه مقدار از پشتوانه آنها دلار است. اینجا بود که نیاز به Stablecoinهای غیرمتمرکز احساس شد.
ارزهای دیجیتال باثبات نقش بسیار مهمی در بازار رمز ارزها ایفا میکنند. تریدرها و سرمایه گذارانی که از طبیعت پرنوسان ارزهای رمزنگاری شده هراس دارند، میتوانند از استیبل کوینها برای ذخیره ارزش خود استفاده کنند؛ زیرا نوسان این نوع رمز ارزها بسیار کمتر است.
استیبل کوینهای غیرمتمرکز شفافیت زیادی درباره عملکرد و داراییهای خود دارند؛ به این دلیل که تمام جزئیات داراییهایشان بر روی بلاک چینهای عمومی ذخیره میشود و همه افراد میتوانند آنها را ببینند. همچنین اکثر آنها با روشهایی غیر از ذخیره دلار به عنوان پشتوانه، ارزش خود را ثابت نگه میدارند.
Stablecoin غیرمتمرکز چگونه عمل میکند؟
سیستم مالی بیشتر استیبل کوینهای غیرمتمرکز به دو دسته وثیقهای و غیروثیقهای تقسیم میشود. اما هر دو نوع استیبل کوین غیرمتمرکز معمولا از سیستم “عرضه منعطف” استفاده میکنند که در آن، نرخ بهره به کاربران پرداخت میشود تا آنها را تشویق به نگهداری استیبل کوین مورد نظر در زمان کاهش ارزش آن کنند. در این سیستم، زمانی که ارزش استیبل کوین به دلیل کاهش تقاضا کم میشود، عرضه نیز کمتر میشود تا ارزش ارز افزایش یابد. و برعکس، زمانی که تقاضا برای استیبل کوین افزایش مییابد و باعث افزایش ارزش آن میشود، عرضه نیز بیشتر میشود تا قیمت را روی یک دلار ثابت نگه دارد.
برای مثال، اگر ارزش یک استیبل کوین غیرمتمرکز کمتر از ۱ دلار شود، نرخ بهره سالیانه آن از ۰ درصد به ۵ درصد میرسد تا تقاضای بازار برای آن را افزایش دهد. برای دستیابی به این نرخ بهره، کاربران باید استیبل کوینهای خود را در حسابشان قفل کنند، تا ارزش آن به ۱ دلار باز گردد.
نرخ بهره برای این ارزهای قفل شده، به کاربران پرداخت میشود و عملکرد آن شبیه به بهرههای سالیانه بانکهای سنتی است.
تسلط USD Coin بر بازار رمز ارزها
قبل از این که در مورد تئوریهای جدید توضیح بدهیم، بگذارید بگوییم که این اهداف جدید برای حل چه مشکلاتی تلاش میکنند.
دیفای به مجموعهای از برنامههای مالی اشاره دارد که با استفاده از قراردادهای هوشمند و کدهای کامپیوتری بر روی بلاکچینها ساخته شدهاند. بزرگترین جامعه دیفای در بلاک چین اتریوم است؛ اما بلاک چینهای دیگری مانند بایننس اسمارت چین، ترا و ترون نیز در تلاشند تا اکوسیستم Defi را پرورش دهند.
وجود ارزی که در مقابل نوسانات مصون باشد، برای افرادی که در معاملات مالی شرکت میکنند مهم است؛ ارزی که بتواند کاربران را در مقابل نوسانات ارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم حفظ نماید. عطش زیاد امور مالی غیرمتمرکز در بلاکچین اتریوم برای یافتن ثبات، باعث شده تا این اکوسیستم تا حد زیادی به USD Coin که یک Stablecoin با پشتوانه دلاری است و توسط کنسرسیوم Centre که متشکل از Coinbase و Circle است، وابسته باشد.
ارز دیجیتال USD Coin بسیار در مقابل نوسانات مطمئن است و دلیل آن هم این است که توسط دلارهایی در حسابهای Circle در بانکی دولتی پشتیبانی میشود. این بانک به آنچه که طرفداران دیفای آن را مار سه سر متمرکز میدانند متصل است: فدرال رزرو و بانک مرکزی آمریکا؛ شرکت بیمه سپرده فدرال که بیمه بانکها را تنظیم میکند و سازمان نظارت و مبارزه با پولشویی آمریکا (FinCEN).
طرفداران تمرکززدایی نگرانند که ممکن است Circle صادر کننده USDC، مجبور شود بعضی از آدرسها را به دستور مقامات بالاتر مسدود نماید. در طرف دیگر، FinCEN ممکن است برای انجام بررسیهای بیشتر، Circle را مجاب به انجام احراز هویت از کاربرانش کند که میتواند منجر به رونمایی از بخش گستردهای از اطلاعات کاربران Defi شود. تمامی این موارد کاملا در تضاد با اصول امور مالی غیرمتمرکز قرار دارد.
معرفی معروفترین استیبل کوینهای غیرمتمرکز
اصلیترین پروژههای استیبل کوین غیرمتمرکز دای، Empty Set Dollar، Dynamic Set Dollar و Basis Cash هستند. این چهار نوع استیبل کوین بر بستر بلاک چین اتریوم هستند و سعی در از بین بردن اعتماد به وثیقهها، پشتوانهها و تمرکززدایی دارند.
منظور از وثیقه همان پشتوانه مالی است که صادرکنندگان پول سنتی همیشه برای اطمینان از ثبات ارز خود به آن اعتماد میکنند. اما به جای پشتوانه و وثیقه، هر سه نوع استیبل کوین غیرمتمرکز انگیزه کاربران را هدف قرار میدهند و آنها را تشویق میکنند تا در زمانی که قیمت Stablecoin آنها اندکی از یک دلار کاهش پیدا کرد، از فروش آن خودداری کنند. این موضوع باعث میشود تا به صورت موقت، میزان عرضه کم شود و از لحاظ تئوری قیمت را به یک دلار باز میگرداند.
پول بدون پشتوانه و وثیقه در حقیقت پیشرفت مهمی برای طرفداران تمرکززدایی محسوب میشود. وثیقهها، به خصوص زمانی که با سازمانهای نظارتی گره خورده باشند، میتوانند یکی از عوامل برانداز شدن یک ارز دیجیتال باثبات باشند. به همین دلیل است که Basis Cash که یکی از پروژههای استیبل کوین بدون پشتوانه و وثیقه است، در تبلیغاتش از خود به عنوان استیبل کوینی «بدون ریسک و خطر نظارتی» یاد میکند.
اما مشکلی که با سه پروژه Empty Set Dollar، Dynamic Det Dollar و Basis Cash وجود دارد، قیمت پایین آنهاست. قیمت آنها در چند روز گذشته در سطوح ۰.۱۳ ، ۰.۱۶ و ۰.۲۸ دلار بوده که بسیار کمتر از هدف یک دلاری است. بنابراین به نظر نمیرسد که فعلا این پروژهها جوابگو بوده باشند.
اما تمام پروژههای استیبل کوین غیرمتمرکز بدون پشتوانه ناموفق نبودهاند؛ به نظر میرسد که استیبل کوین TerraUSD که در بستر بلاکچین ترا (Terra) فعالیت میکند، در حال حاضر در رتبه پنجم برترین استیبل کوینها در CoinGecko قرار دارد.
استیبل کوین TerraUSD همانند Empty Set Dollar و پروژههای مشابه، به انگیزه کاربران متکی است و هیچ وثیقه و پشتوانهای ندارد. زمانی که قیمت TerraUSD از یک دلار کاهش مییابد (برای مثال ۰.۹۸ دلار)، به تریدرها این فرصت داده میشود که این استیبل کوین بخرند و آن را به سرعت به LUNA، توکن بومی بلاک چین ترا با ارزش یک دلار تبدیل کنند. بنابراین، تریدرها سود دو درصدی کسب میکنند. این مکانیزم باعث میشود که قیمت TerraUSD به یک دلار برگردد.
یکی دیگر از پروژههای استیبل کوین غیرمتمرکز، Frax است. Frax بر خلاف سایر پروژههای یاد شده، مقداری پشتوانه مالی نیز دارد. این استیبل کوین برای حفظ قیمت یک دلاری خود از مکانیزم تشویقی مشابه TerraUSD استفاده میکند. با این حال، پروتکل Frax دارای پشتوانه است.
در حال حاضر ۱۱۰ میلیون استیبل کوین Frax در گردش هستند. ۹۶ میلیون دلار آن دارای پشتوانه است و ۱۴ میلیون دلار باقیمانده پشتوانهای ندارد. همانند TerraUSD، استیبل کوین Frax نیز طی چند ماه گذشته موفق به حفظ قیمت یک دلاری خود شده است.
بنابراین این پروژهها برای طرفداران تمرکززدایی که استیبل کوینی بدون پشتوانه میخواهند وجود دارند. برخی از آن ها مانند Empty Set Dollar آنچنان موفق نبودهاند؛ اما به نظر میرسد که سایر پروژهها مانند فراکس، تا به اینجای کار خوب عمل کرده باشند.
وجود ریسک “قوی سیاه”
از استیبل کوینهای بدون پشتوانه یا با پشتوانه اندک، اغلب به عنوان پیشرفتهای بزرگی در فناوری یاد میشود. اما اگر چنین است جای تعجب وجود دارد که چرا سیستم مالی سنتی، اقدام به عرضه ارزهای بدون پشتوانه نکرده است.
یکی از دلایل این موضوع میتواند این باشد که هنوز در پایداری استیبل کوینهای بدون پشتوانه در دراز مدت شک و تردید وجود دارد. بزرگترین تهدید برای هر دارایی با ثبات، خطر وقوع “قوی سیاه” است. قوی سیاه ریسکی است که در آن مردم از داراییهای باثبات پرخطر میترسند و به دنبال داراییهای کمخطر یا باپشتوانه میگردند.
در پاسخ به این خطر، طرحی کاربردی و قدیمی در سیستم مالی سنتی برای ایجاد پول باثبات ایجاد شده است و آن چیزی جز گرفتن وثیقه و پشتوانه بیش از مقدار لازم نیست. این بدان معناست که اگر یک خریدار خانه از یک بانک مبلغ ده هزار دلار وام بخواهد؛ باید ارزش خانه و پیش پرداخت آن از مبلغ وام بیشتر باشد تا در صورت عدم پرداخت اقساط توسط آن فرد، بانک مقدار پول بیشتری به دست بیاورد.
حال اگر سرمایهگذاری از یک بانک وام درخواست کند، بانک میتواند به عنوان وثیقه سهامی را از این فرد درخواست کند. فرض کنید فرد میخواهد ۱۰۰ دلار از بانک وام بگیرد. در این سناریو، بانک میتواند در قبال این وام و برای تضمین، ۱۵۰ دلار سهام شرکتی مانند تسلا را از فرد درخواست کند. ۵۰ دلار بیشتر در حقیقت مقداری است که بانک برای محافظت از خود دریافت میکند.
به عنوان مثال، اگر ارزش سهام تسلا از ۱۵۰ دلار به ۱۰۰ دلار کاهش یابد، بانک همچنان پشتوانه کافی برای پشتیبانی از پول صادر شده خود را خواهد داشت و سرمایهای که وام داده را از دست نداده است.
جمع بندی
نگرانی در مورد استیبل کوین غیرمتمرکز بدون پشتوانه این است که ممکن است این ارزها نتوانند از پس رویدادهای غیرمنتظره مانند سقوط بازار، بروز جنگ یا شیوع یک بیماری جدید که به اختصار قوی سیاه نامیده میشوند بر آیند. با این حال، این احتمال وجود دارد که Stablecoin با پشتوانه کم، پیشرفتی نوین در فناوری مالی و ساخت استیبل کوین غیرمتمرکز باشند. در این صورت، آنها به اکوسیستم دیفای ثبات میبخشند و آن را از سیستم مالی فعلی جدا میکنند.
همچنین این احتمال وجود دارند که اینها داراییهایی خطرناک باشند که صرفا توهم ثبات قیمت ایجاد کرده باشند. هر چه که باشد، برای نتیجه گیری نهایی تا گام بزرگ بعدی استیبل کوینهای غیرمتمرکز باید صبر کنیم.
دیدگاه شما