معاملات قراردادهای آتی سکه که از دی ماه سال ٨٧ در بورس کالای ایران راه اندازی شد، طی این سال ها یکی از جذاب ترین بازارهای مالی بازار سرمایه به شمار می رود که توانسته سرمایه گذاران زیادی را به خود جلب کند.
صندوق طلا در آتی کالا
روابط عمومی کارگزاری آگاه روز دوشنبه مورخ 1400/04/12ساعت 21 در شبکه اجتماعی کلاب هاوس، برنامه ای با موضوع«صندوق طلا در آتی کالا» را برگزار می نماید.
به گزارش آگاه پرس: روابط عمومی کارگزاری آگاه روز دوشنبه مورخ ۱۴۰۰/۰۴/۱۲ساعت ۲۱ در شبکه اجتماعی کلاب هاوس، برنامه ای با موضوع: صندوق طلا در آتی کالا را برگزار می نماید. در این برنامه گفتگو محور که با حضور جمعی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه تشکیل میشود، به « صندوق طلا در آتی کالا، صندوق طلا چیست و در حال حاضر چطور میتوان آن را معامله کرد؟» پرداخته خواهد شد.
ایمان آدینه زاده مدیر واحد مشتقه کارگزاری آگاه با بیان اینکه این ابزار می تواند عملکرد جذابی را نسبت به سایر کالاهای موجود در بازار آتی داشته باشد، اظهار کرد: پیش بینی ها این است که راه اندازی معاملات آتی واحدهای صندوق های طلا با استقبال خوبی همراه باشد و در کنار معاملات آتی نقره و تقویت معاملات آن در طول چند ماه اخیر به همراه سایر دارایی های موجود در بازار، نقدینگی و شرایط بازار تا حد زیادی رو به افزایش باشد.
مدیر واحد مشتقه کارگزاری آگاه اظهار داشت: این ابزار قطعا میتواند بخشی از فعالان قدیمی و سرمایهگذاران آتی سکه را به بازار بازگرداند و با توجه به اینکه دارایی خوبی انتخاب شده، شرایط بازار را بهتر و جذاب تر میکند.
وی تصریح کرد: راهاندازی معاملات آتی واحدهای صندوق طلا، سبب میشود برخی سرمایهگذاران که نظارهگر معاملات بودند به دلیل جذابیت طلا دوباره وارد باز شده و معاملات خود را مجددا آغاز کنند.
آدینه زاده با بیان اینکه تجربه سال های گذشته نشان می دهد عواملی که بر جذابیت ابزارهای آتی و فیوچرز تاثیر می گذارد اندازه قراردادها، ارزش آن ها، وجه تضمین در نظر گرفته شده و دوره سررسید است، یادآور شد: وجه تضمین در نظر گرفته شده بر روی تمایل بازار بر روی انجام معاملات تاثیرگذار است و درصورت بالا بودن، عدم تمایل ورود سرمایه گذاران کوچک را سبب می شود. لذا بهتر است در تنظیم دستورالعمل این معاملات موارد فوق مد نظر قرار گیرد.
مشخصات قراردادهای آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا
براساس این گزارش، مشخصات قرارداد آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا که به زودی در کنار نقره، زعفران نگین و پوشال، زیره سبز و پسته بر تابلوی بازار آتی قرار می گیرد، براساس امیدنامه منتشر شده بورس کالا به شرح زیر است.
دارایی پایه این قراردادها، واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده و همچنین اندازه هر قرارداد نیز ۱۰۰۰ واحد سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری طلا در نظر گرفته شده است.
حد نوسان قیمت روزانه این قراردادها حداکثر مثبت و منفی ۵ درصد با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل و حداکثر حجم هر سفارش ۲۵ قرارداد خواهد بود.
درخصوص سقف مجاز موقعیت های تعهدی باز و معاملات نیز باید گفت که سقف مجاز موقعیت های تعهدی باز مشتریان برای اشخاص حقیقی و حقوقی ۲۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و برای بازارگردانان ۴۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و قابل افزایش تا ۱۰ درصد موقعیت های تعهدی باز در آن نماد در بازار است.
از سوی دیگر تعداد موقعیت های باز کل بازار در هر نماد معاملاتی حداکثر معادل یک هزارم سقف واحدهای معاملاتی قابل صدور صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) اعلام شده است.
از توقف معاملات آتی سکه تا راه اندازی بازار آتی طلا/ امانت طلا و معامله در بستر بازار سرمایه
صندوق با پشتوانه طلا با اهرم ۵ و وجه تضمین ۲ میلیون تومان، هفته آینده راه اندازی خواهد شد.
صدای بورس - محبوبه قرمزچشمه؛ بورس کالای ایران برای متنوعسازی ابزارهای مشتقه برای فعالان بازارهای مالی، امکان سنجی و ایجاد زیرساخت معاملات قراردادهای آتی واحدهای سرمایهگذاری صندوق پشتوانه طلا را تکمیل کرده که با توجه به نظر مساعد سازمان بورس و اوراق بهادار، معاملات این ابزار از روز شنبه ۱۲ تیرماه آغاز می شود.
علی رحمانی، مدیر معاملات مشتقه کارگزاری مبین سرمایه در گفتوگو با صدای بورس اظهار کرد: تا سال ۹۷ بازار آتی سکه با اهرم ۱۰ در حال معامله بود که به دلیل التهابات قیمت دلار و سکه و تاثیر عملکرد این بازار در بازار فیزیکی یکباره قیمت طلا و سکه دو برابر شد، بنابراین در سال ۹۷ معاملات سکه از بازار آتی حذف شد.
وی افزود: صندوق با پشتوانه طلا با اهرم ۵ و وجه تضمین ۲ میلیون تومان، هفته آینده راه اندازی خواهد شد. اهرم ۵ به زبان ساده یعنی مشتری یک پنجم ارزش قرارداد را برای خرید یا فروش پرداخت می کند.(حدود ۲۰٪ ارزش قرارداد به عنوان وجه تضمین اولیه)
بیتشتر بخوانید:
رحمانی بیان کرد: این صندوق مقدمه ای برای معاملات دیگر طلا و سکه است. زمانی که جو سیاسی و اقتصادی کشور به حالت متعادلی برسد، بازار آتی سکه نیز دوباره راه اندازی خواهد شد.
مدیر معاملات مشتقه کارگزاری مبین سرمایه بیان کرد: طلا به طور کلی جذاب است. انس جهانی، خبرهای سیاسی، تصمیمات بانک مرکزی آمریکا، روی بازار طلا تاثیر گذار است، سود این بازار از بازاری همچون زعفران، زیره، خرما به طور کلی بیشتر است به همین دلیل می تواند بازار مشتقه را اندکی به هیجان بیاورد و کمک کند بازار آتی عمق پیدا کند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا حضور سهامداران در این بازار را توصیه می کنید، گفت: برای حضور در این بازار علاوه بر کد بورسی، کد بورسی معامله در بورس کالا نیز لازم است. بعد از درخواست و ارائه مدارک بعد از ۲ روز سهامداران می توانند کد بورسی کالایی داشته باشند. سرمایه گذاری در این بازار باید با علم انجام شود،بسیاری از سهامداران منتظر راهاندازی بازار آتی طلا هستند تا سرمایه خود را وارد این بازار کنند.
امانت طلا و معامله در بستر بازار سرمایه
معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی پیش تر در مورد بازار آتی طلا به کالا خبر گفته بود: گواهی سپرده سکه طلا، ابزاری است که طی آن اشخاص، دارایی سکه طلای خود را با اطمینان نزد خزانه بانکها امانت گذاشته و میتوانند آن را در بستر بازار سرمایه در بازار پیوستهای که در بورس کالای ایران فراهم شده مورد معامله قرار دهند.
حفظ طلا و سکه از مخاطرات
او افزود: مبادله و خرید و فروش سکه طلا در این سازوکار، خریداران و فروشندگان را از ریسکهایی از جمله مخاطرات حمل و نگهداری، انتقال وجوه و اصالت سکه حفظ میکند.
جذابیت بالای قراردادهای آتی طلا
ناصرپور افزود: قراردادهای آتی یکی از ابزارهای مدیریت ریسک مرسوم در جهان است که از جملهی مهمترین مزایای آن مدیریت ریسک نوسانات قیمت دارایی، امکان برنامهریزی بلندمدت، افزایش توان معاملاتی افراد، استاندارد بودن قرارداد و تضمین معاملات و کمیت و کیفیت تحویل است.
ناصرپور بیان کرد، با توجه به اهمیت سرمایهگذاری در طلا در بین فعالان بازارهای مالی و تکمیل ابزارهای مشتقه در بورس کالا، قراردادهای آتی بر روی دارایی پایه واحدهای صندوق سرمایهگذاری پشتوانه طلا مورد بررسی قرار گرفته و با ایجاد زیرساخت فنی و قانونی و تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار در شرف راهاندازی است.
اهداف قراردادهای آتی و نقش آن در اقتصاد
آزاده حسینی - سردار خالدی
با توجه به اینکه طی چند ماه گذشته حجم زیادی از نقدینگیها به سمت بازار ارز و سکه سرازیر شده و گردش نقدینگی در این دلایل جذابیت بازار آتی کالا بازارها افزایش یافته، قراردادهای آتی سکه در بورس کالا نیز در این بین از جذابیت بیشتری نسبت به آتی سهام برخوردار شده است.
آزاده حسینی - سردار خالدی
با توجه به اینکه طی چند ماه گذشته حجم زیادی از نقدینگیها به سمت بازار ارز و سکه سرازیر شده و گردش نقدینگی در این بازارها افزایش یافته، قراردادهای آتی سکه در بورس کالا نیز در این بین از جذابیت بیشتری نسبت به آتی سهام برخوردار شده است. گرچه عمر این ابزار معاملاتی در ایران اندک است، اما در این مدت زمان کوتاه نیز توانسته سرمایهگذاران جدیدی را وارد بورس کرده و گردش نقدینگی بورس کالای ایران را افزایش دهد و در تنظیم بازار سکه نیز بسیار موثر واقع شود، البته همچنان بسیاری از نهادها نسبت به وجود این بازار با دیده اغماض مینگرند و آن را عاملی برای سفتهبازی و افزایش بی رویه قیمتها میدانند. به منظور آشنایی طیف زیادی از علاقهمندان با نحوه معاملات آتی و همچنین اهدافی که این نوع معاملات در بازارهای جهانی و داخلی دنبال میکند، مزایا و معایب آن با دکتر مرتضی بینا یکی از کارشناسان این حوزه به گفتوگو نشستهایم که در ادامه میآید؛ مرتضی بینا که لیسانس مهندسی برق خود را در دانشگاه صنعتی شریف اخذ کرده به منظور اخذ درجه کارشناسی ارشد و دکترا راهی فرانسه شد تا در آنجا تحصیلات خود را در همان رشته ادامه دهد، پس از اخذ درجه دکترای مهندسی برق در فرانسه راهی آمریکا شد تا پس از تدریس در دانشگاهها و فعالیت در بخش مدیریت ریسک در آنجا نیز مدرک MBA خود را از دانشگاه رایس هوستون اخذ کند. سوابق تجربی مدیریتی مرتضی بینا در بخش مدیریت ریسک شرکتهای تجارت گاز و برق مختلف در ایالاتمتحده از سال ۱۹۹۵ تا اواخر۲۰۱۰ میلادی یکی از دلایلی بود که باعث شد در این باره با وی به گفتوگو بپردازیم.
آقای دکتر به عنوان نخستین سوال بفرمایید که اساسا هدف از تشکیل مشتقات یا قراردادهای آتی چه چیزی بوده است؟
بازارهای مشتقات با هدف کم کردن ریسک سرمایهگذاری یا ریسک معاملاتی به وجود میآیند. زمانی که هر طرف معامله، چه خریدار و چه فروشنده، بخواهند خطر نوسان قیمت را به نفع خود کم کنند از مشتقات به عنوان ابزار کم کردن ریسک استفاده میکنند. با وجود چنین قراردادهایی، احساس امنیت بیشتری برای سرمایهگذاران ایجاد میشود. بدون وجود قراردادهای آتی، ریسک سرمایهگذاری برای بسیاری از صنایع به حدی بالا میرود که برگشت سود مورد نظر کفاف ریسک سرمایهگذاری را نمیدهد؛ بنابراین سرمایهگذار از انجام کار منصرف میشود. نکته مهمی که در بازار قراردادهای آتی وجود دارد مساله نقدشوندگی (liquidity) است. کم بودن نقدشوندگی، ریسک معامله آتی را برای سرمایهگذار آنقدر بالا میبرد که دلیل وجودی اولیه آن که کم کردن ریسک سرمایهگذاری است از بین میرود. برای اینکه نقدشوندگی در بازار وجود داشته باشد، غیراز سرمایهگذاران واقعی احتیاج به افرادی است که ریسکپذیر باشند که به آنها Speculators یا به اصطلاح سفتهبازان گفته میشود؛ بنابراین نقش سفتهباز یک نقش مثبت است که به نقدشوندگی معاملات و در نتیجه کم کردن هزینههای سرمایهگذاری کمک میکند. اگر سیستم به طور شفاف و درست کار کند و دو طرف معامله، ریسکها را آگاهانه بپذیرند آن وقت هم قیمتها واقعیتر میشوند، هم هزینههای معاملات کم میشود، در ضمن نه بازار مختل میشود و نه هیجانات بدون منطق در بازار به وجود میآید.
شما از گروهی در بازار نام بردید که حاضرند در بازار ریسک کنند و به اصطلاح Speculatorsها گفته میشوند، لطفا کمی بیشتر در مورد این دسته از افراد و نقششان در بازار برایمان بگویید؟
ببینید سفتهباز همچنان که گفتم ترجمه دقیقی از آن نشده و بیشتر بار منفی آن مورد توجه بوده این در حالی است که وجود سفتهباز برای ایجاد نقدینگی در بازار مشتقات بسیار مهم است؛ در واقع بدون این بازیگران، نقدینگی کم خواهد شد. کم شدن نقدینگی برای سرمایهگذار به معنی بالا رفتن ریسک است؛ بنابراین حضور سفتهبازان در نهایت باعث بالا رفتن نقدینگی و پایین آمدن ریسک سرمایهگذار میشود. این در حالی است که هر کسی هم نمیتواند Speculator باشد، زیرا این کار به راحتی انجام نمیشود. این بازار برای افراد غیرمطلع دارای ریسک بسیار زیاد است و باید از حضور در این بازار خودداری کنند. اگر من چشم بسته از خیابان رد شوم و تصادف کنم، دلیل بر بد بودن خیابان و اتومبیل نیست.
حالا که در مورد کلیات بازار آتی و بازیگران آن توضیح دادید لطفا نحوه قرارداد آتی در بازارهای جهانی را نیز تشریح بفرمایید؟
فرض کنید تولیدکنندهای هستید که میخواهید مواد خام وارد کنید، در یک محیط رقابتی هم نمیتوانید قیمت تولیدات خودتان را به دلخواه بالا ببرید. شما چون نمیتوانید بازار فروش را کنترل کنید برای قیمت مواد اولیهتان مجبورید از تکنیکهای دیگر استفاده کنید تا اگر با افزایش قیمت مواد اولیه متضرر شدید بتوانید با استفاده از ابزارهای موجود در جای دیگری، جبران ضرر (هزینه افزایش قیمت مواد اولیه) کنید. برای روشن شدن فرض کنید شما تولیدکننده اتومبیل هستید و کنترلی روی قیمت فولاد ندارید؛ به طوری که قیمت فولاد ممکن است بالا رود در حالی که امکان بالا بردن قیمت اتومبیل را ندارید. برای اینکه از این وضعیت متضرر نشوید، میتوانید از قراردادهای آتی استفاده کنید؛ به این معنی که با قرار گرفتن در موقعیت خرید در صورت بالا رفتن قیمت فولاد، از سودی که در قرارداد آتی به دست میآورید، میتوانید ضرر بالا رفتن قیمت فولاد را جبران کنید. در بازار آتی، از یک طرف کسانی که از بالا رفتن قیمت فولاد ممکن است ضرر کنند در موقعیت خرید قرار میگیرند و اینها میتوانند تولیدکنندههای اتومبیل باشند، از طرف دیگر تولیدکنندههای فولاد که از پایین آمدن قیمت فولاد ممکن است ضرر کنند در موقعیت فروش قرار میگیرند. اگر بازار قراردادهای آتی برای فولاد وجود نداشته باشد ریسک سرمایهگذاری برای هر دو طرف بالا میرود. به همین دلیل فروشندگان و خریداران در بازارهای آتی جمع میشوند تا از سطح ریسک سرمایهگذاری خود کم کنند.
در مورد قراردادهای آتی تاکید شما بیشتر بر نقدشوندگی بوده به نظر شما این موضوع چه جایگاهی در بازار قراردادهای آتی دارد؟
بازار قراردادهای آتی عامل مهم و موثری در گردش، حرکت و کارآ شدن اقتصاد است؛ به کمک این بازار، سرمایهگذار میتواند هزینههای ریسک سرمایهگذاری خود را کم کند. در بازار آتی هر چقدر نقدشوندگی بیشتر باشد، هزینه پوشش ریسک کمتر میشود. در دراز مدت بازار به سود آنهایی است که پوشش ریسک بهتری داشته باشند، اگر هزینه پوشش ریسک بالا باشد سرمایهگذار تمایلی به سرمایهگذاری در آن بخش پیدا نمیکند. نقش مثبت سفتهباز را میتوان به صورت زیر توضیح داد: اگر به دلایل قیمتی فاصله زیادی بین حجم واقعی خرید و حجم واقعی فروش وجود داشته باشد، تا پیدا شدن نقطه تعادلی قیمت، امکان نوسان شدید قیمتها وجود دارد، مانند توپی که از ارتفاع بیفتد و چند بار بالا و پایین بپرد. در همین حال است که سفتهباز با حضور در بازار باعث میشود تفاوت بین حجم واقعی عرضه و تقاضا به مرور زمان پر و از شدت نوسان قیمت کم شود و این کاملا برخلاف تصور عمومی است که نوسان قیمت را در نتیجه حضور سفتهبازان میبینند. این را هم باید توجه کرد که در مقابل سفتهبازان آربیتراژورها قرار دارند که همیشه بازار را به سمت تعادل میکشند. با وجود آربیتراژورها این امکان که قیمت به طور غیرعادی و دراز مدت از تعادل خارج شود از بین میرود. اگر شاهد نوسانات غیرعادی در بازار هستیم مربوط به واقعیتهای اقتصادی است و ربطی به وجود بازار آتی ندارد.
فعالیت بازار آتی ایران و ساز و کار معاملات آن را چگونه میبینید؟
بازار آتی در کشور ما محدود به سکه طلاست و نحوه کارکرد قراردادها با آنچه که امروزه در بازارهای جهانی اتفاق میافتد تفاوت زیادی ندارد، اما حجم مبادلات در مقایسه با بازار واقعی بسیار کوچک است. این امر باعث میشود در کوتاه مدت انحراف قیمت بین بازار آتی و بازار واقعی به وجود بیاید. در بازارهای جهانی این انحراف قیمت وجود ندارد. راه چاره برای کشور ما تبلیغ، آموزش و گسترش بازار آتی است تا با بازار واقعی همخوانی پیدا کند و نه کوچک کردن آن.البته به دلیل اینکه بازار کاملا آزاد نیست حجم تقاضاهای واقعی نیز مشخص نیست، به نظر میآید اگر روند بازار به طور کامل حالت آزادانه و رقابتی به خود بگیرد قیمتها بهتر مشخص میشوند و روند معاملات شفافتر میشود. این نکته را نباید فراموش کرد که در بازار آزاد، خریدار و فروشنده همدیگر را پیدا میکنند و در نتیجه سفتهباز نمیتواند نقش دراز مدت در تعیین واقعی قیمت داشته باشد. به نظر من وجه تضمین فعلی (وجه تضمین بابت هر قرارداد ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است) غیرعادی بالاست که لطماتی را نیز به بازار وارد کرده.
به نظر شما دیگر تفاوت بازارهای آتی در ایران و سایر بازارهای جهانی چیست؟
روند معاملات بازار آتی در جهان با ایران فرق کلی و زیادی ندارد، در واقع بازار داخلی تا حدودی نسخه کپی از بازارهای جهانی است، اما با حجم سرمایهگذاری کمتر. نکته اصلی که وجود دارد این است که دولتها بهتر است وارد بازار نشوند؛ زیرا بدون حضور دولتها بازار مسیر منطقی و واقعی خود را طی میکند.
در بازارهای آتی جهان یک سیستم قضایی مستقل وجود دارد که در آن هم دولتها هم افراد به قانون قرارداد (Contract Law) احترام میگذارند و این تنها به دولتها ارتباط پیدا نمیکند، بلکه خود افراد (حوزه عمومی) نیز آن را رعایت میکنند؛ به این معنی که اگر کسی (حقیقی یا حقوقی) قول دهد سال دیگر در موقع مشخصی مبلغی را به کسی بدهد باید این قول عملی شود و همین قول از نظر قاضی بسیار مهم است و از نظر سیستم قضایی، ثبات اجتماعی به اجرایی شدن قولهای داده شده بستگی دارد.
در بازارهای آتی جهان جریان دادوستدها آزاد است و هر دو طرف ریسک (چه خریدار و چه فروشنده) در بازار مشارکت فعال دارند و سیستم قضایی در حسن اجرای قراردادها نقش بازی میکند، بدون اینکه در نحوه تنظیم قراردادها دخالت کند. در اکثر بازارها قراردادهای آتی ۴ ماه پشت سر هم و بسته به نوع بازارها به ترتیب قراردادهای ۶ ماهه، ۸ ماهه، ۱۴ ماهه، ۱۸ ماهه، دو سال و سه سال یا حتی ۱۰ سال هم معامله میشوند. حجم مبادلات در بازارهای جهانی اختلاف زیادی با مبادلات در بازار آتی ما دارد.
همانطور که میدانید در بازار آتی ایران شاهد برگزاری بازار جبرانی هستیم، نظر شما در این باره چیست؟
اگر منظور از بازار جبرانی توقف بازار به علت نوسان شدید قیمتهاست، بله بازار آتی ممکن است برای مدت کوتاهی متوقف شود، اما نه به این شکلی که در ایران اجرا میشود. مدل بازار جبرانی که در ایران اجرا میشود نشانهای از ناکارا بودن دریافت سریع وجه تضمین لازم است.
با توجه به بحث راهاندازی بازار آتی ارز در ایران به نظر شما بازار آتی ارز چه تفاوتی با بازار آتی طلا دارد؟
از نظر من ایجاد بازار آتی ارز در شرایطی که بازار قیمت را تعیین کند بسیار مفید است و باعث ثبات و بالا رفتن حجم سرمایهگذاری میشود، ولی این بازار با قیمت مصوب، معنی اقتصادی ندارد. به اعتقاد من سیستم اقتصادی ما (با توجه به وضعیت ذخایر ارزی، سیاستهای ارزی و قیمتهای موجود در بازار) میگوید که باید بازار آتی ارز داشته باشیم و مردم هم به عنوان بخش کوچکی از بازیگران بازار در ارز سرمایهگذاری کنند، البته سوال مهمی در اینجا مطرح میشود که چرا مردم در ارز سرمایهگذاری میکنند؟
روند حرکت بازارهای جهانی طی چند سال اخیر چگونه بوده است؟
بازارهای خارجی نیز نوسان (تغییرات مثبت و منفی) دارند. ما در دورهای زندگی میکنیم که نزدیک ۶۰ سال روند حرکتی بازارهای جهانی بیشتر به سمت بالا بوده است؛ از این رو در این مدت تمایل مدیران و سهامداران به پوشش ریسک بسیار کم شده بوده. این در حالی است که سهامداران باید میتوانستند بر این موضوع نظارت کنند که واقعا چقدر ریسک میکنند؟ چون سهامداران نظارت لازم را اعمال نمیکردند و چون مدیران به امید دریافت پاداشهای کوتاه مدت برنامهریزی میکردند، ریسکپذیری در شرکتها و به خصوص بانکها بسیار بالا بود. بحران مالی اخیر درس خوبی برای سهامداران است که خرید سهام بدون نظارت ممکن است عواقب بدی داشته باشد.
هدف از ایجاد ابزارهای مالی در بازارهای جهانی چیست؟
در اقتصادهای توسعه یافته جهان، تنوع ابزارها بسیار زیاد است، همه این ابزارها هم به دلایل اقتصادی و مالی برای کم کردن ریسک سرمایهگذاری طراحی شدهاند به همین دلیل شما نمیتوانید هیچ ابزار مالی پیدا کنید که بدون پشتوانه اقتصادی به وجود آمده باشند.
بازارهای آتی سهام در بازارهای جهانی چگونه انجام میشوند؟
در بازارهای جهانی، قراردادهای آتی روی سهام سبدهای مالی یا شاخصها ایجاد میشوند. یکی از بازارهای مهم، بازار آتی نرخ سود مشارکت است که سود و زیان قراردادها بر مبنای بالا رفتن یا پایین رفتن نرخ سود تغییر میکند. یکی از موارد استفاده مهم این بازار در تثبیت نرخ تسهیلات وام مسکن است. به عنوان مثال در ایالاتمتحده شما وامهای مسکن ۳۰ ساله دارید که معمولا باعث میشود قسط (بازپرداخت وام) مسکنی را که میخرید برابر یا شاید هم کمتر از پول اجاره مسکن شود. اگر بازار آتی نرخ سود وجود نداشته باشد وام ۳۰ ساله هم وجود نخواهد داشت؛ بنابراین از مسکندار شدن مردم کاسته میشود. صاحب مسکن بودن به جای اجارهنشینی عامل مهمی در ثبات محله و جامعه است. برای دولتها هم هزینه نگهداری از محلههایی که مردم صاحب مسکن هستند کمتر از محلههایی است که مردم اجاره نشین هستند. به همین دلیل بازار آتی نرخ سود فاکتور اجتماعی مهمی ایجاد میکند. در مورد بازار آتی سهام، به نظر من بهتر است روی سهام قراردادهای آپشن داشته باشیم تا قراردادهای آتی.
به عنوان سوال پایانی راهاندازی قراردادهای آتی در بورس را چطور ارزیابی میکنید؟
به نظر من تجربه بازارهای آتی بسیار مهم است در واقع به وسیله این بازار تعریف قراردادهای خرید و فروش برای مردم مشخص میشود. معنی و تجربه بسیاری از اصطلاحات مالی همچون هج کردن (پوشش ریسک)، مارجین کال شدن (جبران کمبود نقدینگی در حساب) یا برخی از دیگر مفاهیم برای مردم و معامله گران مشخص میشود و این به عنوان یک علم با نفس پیشرفت در ارتباط است. تجربه عملی داشتن برای یک سیستم و حسابرسی جدید که بدون آن بازارهای آتی نمیتوانند وجود داشته باشند (هر چند که بسیار کوچک است، اما اشکالی ندارد) به معنای قدم گذاشتن در بازارهای جدیدتر و امیدواری به آینده است.
بازار قراردادهای آتی عامل مهم و موثری در گردش، حرکت و کارآ شدن اقتصاد است؛ به کمک این بازار، سرمایهگذار میتواند هزینههای ریسک سرمایهگذاری خود را کم کند. در بازار آتی هر چقدر نقدشوندگی بیشتر باشد، هزینه پوشش ریسک کمتر میشود. در دراز مدت بازار به سود آنهایی است که پوشش ریسک بهتری داشته باشند، اگر هزینه پوشش ریسک بالا باشد سرمایهگذار تمایلی به سرمایهگذاری در آن بخش پیدا نمیکند
کارشناس بازار آتی مطرح کرد/ قراردادهای آتی سکه از جذاب ترین معاملات بازار سرمایه
معاملات قراردادهای آتی سکه که از دی ماه سال ٨٧ در بورس کالای ایران راه اندازی شد، طی این سال ها یکی از جذاب ترین بازارهای مالی بازار سرمایه به شمار می رود که توانسته سرمایه گذاران زیادی را به خود جلب کند.
همچنین بورس کالای ایران از اواخر سال گذشته و در راستای توسعه ارائه خدمات به فعالان این بازار، سامانه آنلاین معاملات آتی را راه اندازی کرد که در حال حاضر بخشی از معامله گران آتی سکه به صورت آنلاین معاملات خود را انجام می دهند. در این بین موضوعی که این روزها ذهن برخی فعالان بازار طلا و سکه را به خود مشغول کرده این است دلایل جذابیت بازار آتی کالا که آیا با تک نرخی شدن ارز و ادامه روند نزولی بهای طلا در بازارهای جهانی به عنوان دو مولفه اصلی تاثیر گذار بر قیمت طلا و سکه، بازار آتی سکه همانند گذشته جذاب می ماند یا خیر؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، سیاوش سلیمانی، کارشناس بازار آتی سکه در این رابطه گفت: برخی عنوان می کنند که در صورت تک نرخی شدن ارز، بازار آتی سکه از رونق می افتد و دیگر جذابیتی برای سرمایه گذاران ندارد، اما این موضوع به چند دلیل اصلا منطقی نیست و معتقدم که هیچ گاه از جذابیت معاملات آتی سکه کاسته نخواهد شد.
کارشناس بازار آتی سکه افزود: برخی گمان می کنند، تک نرخی شدن ارز به معنای ثبات آن است، اما اصلا این طور نیست و امکان دارد دلار 3500 تومانی امروز - در زمان تک نرخی شدن ارز - هفته بعد به 3600 تومان برسد.
سلیمانی به روند نزولی بهای اونس طلا اشاره کرد و گفت: اگر روند حرکتی بهای اونس طلا در سال های اخیر را بررسی کنیم مشاهده می کنیم که اونس در هر ماه حداقل 5 درصد نوسان می کند که با توجه به وجه تضمین 10 درصدی قراردادهای آتی، امکان کسب سود قابل توجه از معاملات آتی آن هم فقط از نوسان اونس جهانی وجود دارد.
وی در این باره توضیح داد: در حال حاضر معاملات آتی سکه تنها بازار متشکل ایران است که اهرم مالی دارد به طوریکه معامله گر با یک سپرده اولیه ، می تواند معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، کسب سود یا زیان کند.
معامله گر آتی سکه کارگزاری فارابی تاکید کرد: به این ترتیب یکی از جذابیت های بزرگ قراردادهای آتی، پرداخت بخشی از وجه برای انعقاد قرارداد است به طوری که هر فردی می تواند با پول یک سکه، ۱۰ سکه در قراردادهای آتی معامله کند که این موضوع نیز نمی گذارد از جذابیت معاملات آتی سکه کاسته شود.
این کارشناس بازار آتی سکه در ادامه به کاهش وجه تضمین اولیه معاملات آتی اشاره کرد و گفت:کاهش وجه تضمین قیمت می تواند جذابیت زیادی را برای هر سه دسته معاملگران بازار آتی اعم از آربیتراژها، نوسانگیرها و هجرها (پوشش دهندگان ریسک بازار آتی) ایجاد کند.
سلیمانی عنوان کرد: مبلغ وجه تضمین به هر میزانی کاهش یابد، ریسک معاملات نیز به همان میزان افزایش می یابد، بر این اساس بازیگران بازار آتی باید با دقت بیشتری و براساس مهمترین پارامترهای بازار که روند نرخ ارز و بهای اونس هستند معاملات را پیش ببرند؛ البته عمده فعالان بازار آتی قواعد بازی و اهرم های بازار را به خوبی می شناسند.
وی در پایان با بیان اینکه با راه اندازی سامانه آنلاین قراردادهای آتی سکه، سرعت، دقت و امنیت بازار افزایش یافته است، گفت: دسترسی بهتر مشتریان به سیستم معاملات، کاهش ضریب اشتباهات به دلیل مکانیزه شدن معاملات، اطمینان از سرمایه گذاری و ثبت سفارش های دقیق در زمان مورد نظر و مشاهده لحظه ای صورت حساب سرمایه گذاران از مزایای اصلی آنلاین شدن معاملات آتی سکه به شمار می رود.
همه چیز در مورد بورس زعفران آتی
یکی از اتفاقات خوبی که در بازار زعفران افتاده، برای تولیدکنندگان زعفران می تواند مفید باشد و به تنظیم بازار زعفران کمک های شایانی کند؛ ورود زعفران به بازار بورس کالا می باشد. در این مقاله توضیحات مختصری در مورد نحوه ی ورود و فعالت در این بازار نوشته ایم.
توجه کنید که این اطلاعات برای ورود به بازار زعفران کافی نیست و برای موفقیت در این بازار حتما اطلاعات خود را در این زمینه و در مورد تکنیک های مختلف افزایش دهید.
در ابتدا به یکی از مهم ترین سوالات در زمینه بورس زعفران می پردازیم:
آیا برای ورود به بازار بورس زعفران باید محصول زعفران داشته باشیم؟
بازار بورس برای اتصال تولید کننده واقعی به خریدار به وجود آمده است؛ برای اینکه تولید کننده بتواند محصول خود را پیش فروش کند و سود خود را از دست ندهد اما بازار بورس بازار خرید و فروش می باشد افراد مختلف و سرمایهگذاران مختلفی به آن وارد می شوند. بنابراین نیازی نیست که برای ورود به بازار بورس زعفران حتماً کالای زعفران را داشته باشید میتوانید با توجه به افزایش یا کاهش قیمت استراتژی مناسبی انتخاب کنید و نقش خریدار یا فروشنده را برعهده بگیرید. مثلاً نقش فروشند را داشته باشید و پس از اینکه قیمت زعفران کاهش پیدا کرد، موقعیت خود را به خریدار تغییر داده و به سود مناسبی برسید.
در واقع جذابیت بازار بورس این است که محدودیتی برای شما وجود ندارد و حتی کسی که تولیدکننده زعفران است با کاهش قیمت می تواند نقش خریدار را بگیرد و دارایی بیشتری به دست بیاورد و در زمان مقرر کالای خود را بفروشد یا به انبار بازار بورس تحویل دهد.
مراحل ورود به بازار بورس زعفران
برای ورود به بازار بورس زعفران اولین قدم، دریافت کد معاملات آتی میباشد. این کد مخصوص به هر شخص است.
پس از دریافت کد معاملات آتی، با افزایش میزان موجودی حساب خود می توانید اقدام به انجام معامله آتی نمایید.
برای انجام معاملات می توانید به سایت های آنلاین، مثل صحرا یا آسا مراجعه کنید و به راحتی برای خرید یا فروش نماد زعفران اقدام کنید.
در ادامه مرحله به مرحله ورود به بازار بورس را بررسی می کنیم:
مراحل اخذ کد معاملاتی آتی
مراجعه به کارگزاری هایی که دارای مجوز معاملات آتی بورس کالا می باشد
ارائه مدارک شناسایی به کارگزاری ها
شرکت در آزمون و ارائه پرینت قبولی به کارگزاری مربوطه
تایید شدن مدارک تحویل داده شده به کارگزاری و ارائه کردن آن به بورس کالا
مدارک توسط بورس کالا بررسی شده و کد معاملاتی به مشتری ارائه می شود
مرحله آخر تکمیل و امضای فرم های مربوطه
در نهایت معرفی حساب بانکی مشتریان می باشد.
قرارداد آتی چیست؟
قرارداد آتی یک نوع قرار داد است که در آن خریدار و فروشنده متعهد می شوند مقداری از یک کالای مشخص با قیمتی مشخص که در معامله با توافق طرفین ذکر می شود، زمانی با توافق طرفین در آینده معامله کنند.
در این تعهد زمان پرداخت وجه و تحویل زعفران با در زمانی که توافق شده صورت می گیرد. هر دو طرف معامله چه خریدار و چه فروشنده موظف هستند مبلغی را به عنوان وجه تضمین برای ضمانت به حساب بورس واریز کنند.
انواع قرارداد آتی در بورس
دارایی هایی که ویژگی های فیزیکی و قابل لمس دارند مثل گندم، زعفران، پسته و زیره که جزو بورس کالا می باشند
قرارداد آتی سهام و شاخص که دارایی های فیزیکی و قابل لمس نیستند
بازارهایی که دارایی های فیزیکی در آن معامله می شود دو دسته اند:
بازاری که تبادل کالا در آن به صورت نقدی انجام می گیرد و بازار نقدی نام دارد
بازاری که بر تعهد خریدار و فروشنده برگزار می شود بازار مشتقه است.
گفته خبرگزاری تسنیم در مورد بازار مشتقه این است:(( ابزارهای مشتقه، ابزارهایی هستند که قیمت و ارزش آن ها از یک نوع دارایی که “دارایی پایه” می باشد مشتق می شود.))
قرارداد معاملات آتی زعفران به چه معناست؟
یکی از انواع قرارداد معاملاتی، قرارداد معاملات آتی زعفران است. در بازار آتی هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلوهای معاملاتی نمایش داده میشه که این نمادها متشکل از نام کالا ماه و سال است.
انواع زعفران مورد تایید از طرف بورس کالا برای بستن قرارداد در بورس زعفران آتی، رشته ای بریده ممتاز درجه یک است که شامل:
زعفران نگین ممتاز : نماد آن به صورت SAFMMYY
زعفران پوشال معمولی : نماد آن به صورت OSFMMYY
در تابلوهای معاملاتی بورس کالا نمایش داده می شود که MM نشان دهنده ماه سررسیدYY نشان دهنده سال سررسید می باشد.
با مراجعه به سایت بورس کالا می توان محصولات مورد تایید بورس را برای معامله مشاهده کرد.
توصیه ما این است که قبل از ورود به بازار بورس حتماً نحوه سود و زیان معاملات نحوه بستن قرارداد و فعالیت در این بازار را به خوبی آموزش ببینید.
چگونه در بازار بورس زعفران آتی معامله انجام دهیم؟
دریافت کد معاملاتی
واریز وجه تضمین
ارائه سفارش خرید و یا فروش به کارگزار مربوطه
انجام معاملات روزانه با توجه به موقعیت معاملاتی( نقش خریدار یا فروشنده)
مشخصات قراردادهای آتی زعفران ذکر می شود کدامند؟
نماد کالا
مقدار معامله هر کالا (حداقل مقدار معامله ۱۰۰ گرم می باشد)
وجه تضمین اولیه
تاریخ تحویل دارایی
ساعت معامله در بازار بورس( شنبه تا چهارشنبه ۱۰ تا ۱۷ و پنجشنبه ۱۰ تا ۱۶ می باشد)
محل تحویل کالا
حداقل تغییر مجاز سفارش
مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل
کارمزد معاملات و کارمزد تسویه
حداکثر قرارداد (25 قرارداد)
سقف مجاز موقعیت های تعهدی (هر شخص حقیقی و یا حقوقی اجازه بستن هزار قرارداد در هر نماد را دارد)
جریمهها
دوره معاملات هر نماد (در اطلاعیه معاملاتی مربوطه اعلام خواهد شد)
وجه تضمین در قرارداد آتی زعفران به چه معناست؟
مقدار پولی است که شما به عنوان تضمین چه در موقعیت خریدار و چه در موقعیت فروشنده به بورس کالا می دهید تا متعهد به قرارداد خود باشید این وجه عموما توسط بورس تعیین می شود و هر سال مقدار آن تغییر می یابد. به طورکلی باید به عنوان وجه تضمین دلایل جذابیت بازار آتی کالا اولیه 10 درصد از مقدار ارزش یک قرارداد می باشد و حداکثر وجه تضمین 70درصد از ارزش یک قرارداد می باشد.
وجه تضمین اولیه برای ۱۰۰ گرم نگین ۶۵۰ و برای قرارداد زعفران پوشال ۵۰۰ هزار تومان می باشد.
عوامل موثر بر عرضه زعفران در ایران در بازار بورس آتی
شرایط آب و هوایی
کاهش بیش از حد دما موجب سرمازدگی و از بین رفتن دلایل جذابیت بازار آتی کالا گل و یک علت کم گل دادن زعفران است. پس باعث کاهش محصول زعفران و کاهش مقدار عرضه در بازار بورس خواهد شد که در نتیجه آن قیمت زعفران در بازار بورس کاهش خواهد یافت.
وقوع خشکسالی ها ممکن است بر روی عرضه زعفران حتی به عنوان یک گیاه کم آب تاثیرگذار باشد.
بیمه کشاورزی
کشاورزی یکی از پر ریسک ترین شغل های موجود است و عموما افراد به دلیل اینکه این شغل تحت تاثیر عوامل اقلیمی است- که غیر قابل کنترل می باشند- سعی می کنند در این بازار وارد نشوند؛ اما امروزه با وجود بیمههای کشاورزی این ریسک در بازار کشاورزی کمتر شده و افراد بیشتری تمایل به ورود به این بازار پیدا کردند که این خود باعث افزایش تولید و افزایش عرضه به بازار خواهد شد.
افزایش و کاهش قیمت زمین و تغییر کاربری
طبیعتاً افزایش و کاهش قیمت زمین تاثیر مستقیم فعالیت کشاورزی دارد. افراد با افزایش قیمت زمین ترجیح می دهند که زمین خود را بفروشند و پول آن را در کاری سرمایه گذاری کند و فروختن زمین باعث کاهش تولید و در نتیجه آن کاهش عرضه خواهد شد.
تغییر کاربری زمین های کشاورزی نیز آفتی است که اقدام به نابودی کشاورزی کرده است. با تغییر کاربری زمین های کشاورزی تولید نیز به تدریج کاهش خواهد یافت.
نیروی کار و تجهیزات
هر چقدر که نیروی کار ارزان تر باشد میزان تولید نیز به تدریج افزایش خواهد یافت.
به خاطر سخت بودن کار کشاورزی مخصوصاً در هنگام برداشت زعفران عموما افراد از کشت این گیاه صرف نظر میکنند. وجود روشهای سنتی کشت یکی از دلایل جلوگیری از پیشرفت کشت و افزایش سطح زیر کشت محصولات در ایران و همینطور زعفران میباشد. با شروع مکانیزه شدن کشاورزی و همچنین کشت زعفران طبیعتاً کشت این محصول در کشور افزایش خواهد یافت که این باعث افزایش میزان عرضه خواهد شد
کارمزد معاملات قرارداد بورس زعفران آتی از چه قرار است؟
کارمزد کار گذار در هر خرید و فروش: سهم خریدار و فروشنده هر کدام 200هزارتومان
کارمزد شرکت بورس کالا: سهم خریدار و فروشنده هرکدام 100 هزارتومان
صف خرید و صف فروش در بازار بورس زعفران آتی به چه معناست؟
میزان نوسان قیمتی که مجاز در بازار بورس می باشد، ۵± درصد قیمتی که بازار بورس در روز معاملاتی قبل با خریداران و فروشندگان تسویه کرده می باشد.
سفارش هایی که با قیمت آنها بالاتر یا پایین تر از این مقدار باشد در بازار بورس ثبت نمی شود. مثلاً اگر قیمت معامله دیروز برای هر گرم زعفران۱۲۰۰۰ تومان بوده باشد. قیمت زعفران برای امروز با ۵ درصد افزایش از ۱۲ هزار تومان یا 5 درصد کاهش از ۱۲ هزار تومان اجازه ثبت خواهد داشت.
حال با دانستن این موضوع فروشنده می خواهد همه دارایی خود را با قیمت بالاتری از این قیمت به فروش برساند دلایل جذابیت بازار آتی کالا یا به زبان ساده تر قیمت دارایی را افزایش دهد؛ بنابراین هیچ سفارشی برای فروش در بازار بورس ثبت نمی کند و در این شرایط صفی از خریداران آن کالا به وجود می آید.
فرضیه ی بعدی این است که اگر قیمت ها با کاهش روبرو باشند خریداران تمایل پیدا میکند منتظر بمانند تا قیمت ها کاهش بیشتری پیدا کند؛ در این صورت هیچ سفارشی برای خرید ثبت نمیشود و صفی از فروشندگان آن دارایی به وجود خواهد آمد.
سود یا ضرر بازار بورس زعفران چطور تعیین می شود؟
در پایان هر روز معاملاتی، قیمتی که در تعهد معاملاتی نوشتهشده با قیمت تسویه هر روز محاسبه می شود و تفاوت این قیمت به صورت سود به حساب اشخاص واریز یا به صورت ضرر از حساب مشتریان کم میشود.
به فرض مثال در یک تعهد معاملاتی قیمت هر گرم زعفران ۱۲۰۰۰ تومان قید شده و قیمت تسویه در روز معامله ۱۴ هزار تومن به ازای هر گرم زعفران می باشد.
بدین ترتیب شخص خریدار دو هزار تومن به ازای هر گرم زعفران سود کرده است.
حالا اگر قیمت تسویه در روز معامله ۱۰ هزار تومان به ازای هر گرم زعفران باشد شخص خریدار دو هزار تومن به ازای هر گرم زیان دیده است.
عوامل تاثیر گذار بر نرخ زعفران در بازار
نوسانات نرخ ارز و قیمت دلار در کشور
میزان تقاضایی که برای محصول زعفران
تعرفه های گمرکی کشور های وارد کننده محصولات زعفران
میزان عرضه در کشورهای رقیب در حوزه زعفران
تصویب شد قوانین و مقررات جدید
تاثیر میزان عرضه کشورهای رقیب در بورس زعفران
امروز شاهد آن هستیم که کشورهای زیادی مثل افغانستان، چین و هند وارد جمع تولیدکنندگان زعفران شده اند. این کشورها با توجه به سیاست گذاری های درست و سرمایه گذاری های قابل توجهی که بر روی کشت، بسته بندی زعفران و صادرات زعفران آن انجام می دهند در بازار جهانی زعفران سهم خوبی را توانستهاند کسب کند؛ قطعاً این موضوع چالش زیادی برای کشت کنندگان زعفران داخل کشور دلایل جذابیت بازار آتی کالا به وجود خواهد آورد.
6دلیل ورود به بازار بورس زعفران آتی
- قیمت در زمان بستن قرارداد تعیین می شود و ریسک کاهش قیمت و ضرر کردن را تا حدودی از بین میبرد
- قیمت بر اساس حجم معاملات و میزان عرضه و تقاضای محصول تعیین میشود بنابراین قیمت مناسبی برای خرید و فروش به وجود می آید
- در بازار بورس سرمایه گذاران دارایی زیادی را به دست می آورد بدون اینکه مجبور به پرداخت کل هزینه آن دارایی باشد و فقط با پرداخت بخشی از هزینه میتوانند کل دارایی را داشته باشند و اقدام به خرید یا فروش آن کند
- در بازار بورس در صورتی که هر کدام از طرفین به تعهد خود عمل نکنند جبران خسارت وارده خواهد شد بنابراین بازار بورس بازار عادلانه تری نسبت به بازار سنتی میباشد
- کشاورزان و تولیدکنندگان میتوانند قبل از تولید محصولشان اقدام به فروش بخشی از محصول خود کنند و به این ترتیب نگرانیهای فروش محصول را تا حدودی کاهش خواهد داد
- سرمایه گذاران زیادی در این بازار وجود دارد و این خود باعث به وجود آمدن نقدینگیهای بالایی در این بازار خواهد شد
چطور از معاملات بورس زعفران آتی با خبر شویم؟
در سایت رسمی بورس کالا (ime.co.ir) آمار معاملات روزانه کالاها وجود دارد که با بررسی آن میتوانید در تمام گروههای اصلی اطلاعاتی شامل:
نام کالا
نماد کالا
تولید کننده آن
نوع قرارداد
قیمت پایانی
بالاترین عرضه آن کالا
قیمت تقاضا برای آن کالا
حجم معاملات روزانه
عرضه کننده کالا
کارگزار مربوطه را مشاهده کنید این اطلاعات کمک می کند تا بتوانید معامله گر خوبی در بازار بورس باشید و در مورد خرید یا عدم خرید یک کالا تصمیمگیری کنید.
در آخر:
چند نکته برای فعالیت در بازار بورس زعفران آتی
می توانید در بازار بورس گاهی فروشنده و گاهی خریدار باشید و این موضوع کاملاً بستگی به استراتژی شما دارد.
نیازی به داشتن حساب های جداگانه برای خرید یا فروش نیست
بازار بورس یک بازار دو طرفه است بنابراین نیاز هست که برای این فعالیت در این بازار حتماً معامله گر خوبی باشید و تحلیلهای درستی را انجام دهید پس از شما تقاضا داریم بدون داشتن تحلیل و تکنیک مناسب وارد این بازار نشوید.
در زمان رسیدن هر محصولی ابتدا قیمت آن به دلیل افزایش عرضه کاهش می یابد.
شما وارد بورس شدید؟ نظرتون در مورد بورس زعفران آتی رو باهامون به اشتراک بگذارید.
دیدگاه شما