منظور از ثمن معامله چیست ؟

برای دریافت مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان با بهترین وکلای ملکی تهران کلیک کنید.

جهت معامله

برای انعقاد صحیح هر عقدی شرایط الزام آور و ضروری وجود دارد که ماده ۱۹۰ قانون مدنی از آن به عنوان شرایط اساسی صحت معاملات یاد کرده است.یکی از این شرایط که در بند ۴ ماده ۱۹۰ آمده جهت معامله است. شایسته است وکلا و کارشناسان حقوقی که اقدام به تنظیم قرارداد ها می نمایند توجه کافی را به این مبحث داشته باشند.بسیاری از اساتید برجسته حقوق و دکترین این رشته به تفصیل در این باب صحبت نموده اند.آنچه در این گفتار می آید چکیده ای است جهت آشنایی با موضوع که به اختصار توضیحاتی ارائه می گردد.

تعریف

منظور از جهت معامله هدف ،غرض و انگیزه ی اصلی متعاملین از انعقاد عقود است.مانند کسی که خانه ای را میخرد به قصد سکونت.در اینجا هدف از این معامله سکونت خریدار است نه کسب منفعت یا امری دیگر.

جهت معامله یک امر شخصی است و در معاملات مختلف متفاوت می باشد.جهت معامله را با جهت و سبب تعهد نباید اشتباه گرفت.

جهت تعهد

جهت تعهد دستیابی به عوض در معاملات معوض است یعنی هر شخصی علت تعهدی را که می پذیرد آن است که بتواند به عوض دست یابد و در تمام معاملات جهت و علت تعهد یکسان است.پس جهت تعهد هدف بلاواسطه و مستقیمی است که متعاملین به خاطر حصول آن عقد را واقع می سازند.مثلا جهت تعهد در تمامی اجاره ها برای مستاجر تملک منافع عین مستاجره و برای موجر تملک اجاره بها است و جهت تعهد در تمامی بیع ها برای بایع اخذ ثمن و برای مشتری تملک مبیع است.پس می بینیم جهت معامله امری شخصی است و می تواند در معاملات مختلف متفاوت باشد اما جهت و علت تعهد امری نوعی است و در تمام معاملات مشابه یکسان است.

جایگاه قانونی

در باب جهت معامله بند ۴ ماده ۱۹۰ قانون مدنی و همچنین مواد ۲۱۷ و ۲۱۸ قانون فوق الذکر ،سخن به میان آمده است.همانطور که ذکر شد از نظر قانون مدنی مشروعیت منظور از ثمن معامله چیست ؟ جهت معامله جزء شرایط اساسی معاملات می باشد.ماده ۲۱۷ قانون مدنی نیز اشعار می دارد: ((در معامله لازم نیست که جهت آن تصریح شود ولی اگر تصریح شود باید مشروع باشد وگرنه معامله باطل است.))

منظور از مشروع بودن جهت معامله این است که جهت معامله خلاف قانون،نظم عمومی و اخلاق حسنه نباشد.جهت معامله نامشروع سه حالت دارد:

۱-جهت معامله نامشروع است و در عقد تصریح و بیان می شود ، در این صورت معامله باطل است.

۲-جهت معامله نامشروع است اما در عقد بدان تصریح نشده است ولی طرف دیگر از آن آگاه است.

در این صورت و بر اساس ظاهر قانون چون تصریح نشده این معامله صحیح است اما به نظر دکترین حقوق این معامله باطل است.

۳-جهت معامله نامشروع است و در عقد هم بیان نشده و طرف دیگر هم از آن اطلاع ندارد ، ر این صورت معامله صحیح است.

معامله به قصد فرار از دین

این نوع معامله به دو صورت انجام می گیرد:

۱-معامله به قصد فرار از دین به طور صوری

چون در این نوع از معامله طرفین قصد واقعی برای معامله ندارند این معامله باطل است.

۲-معامله به قصد فرار از دین به طور واقعی

در این معامله چون قصد انشاء وجود دارد معامله صحیح است.اما بنابر نظر اقوی با عنایت به ماده ۲۱ قانون نحوه محکومیت های مالی سال ۹۴ این معامله بین طرفین نافذ و صحیح اما در برابر طلبکاران غیر قابل استناد است.ماده ۲۱ اشعار می دارد: ((انتقال مال به دیگری به هر نحو به وسیله مدیون با انگیزه فرار از دین به نحوی که باقیمانده اموال برای پرداخت دیون کافی نباشد،موجب حبس تعزیری یا جزای نقدی درجه شش یا منظور از ثمن معامله چیست ؟ جزای نقدی معادل نصف محکوم به یا هر دو مجازات می شود و در صورتی که منتقل الیه نیز با علم به موضوع اقدام کرده باشد در حکم شریک جرم است.در این صورت عین آن مال و در صورت تلف یا انتقال ، مثل یا قیمت آن از اموال انتقال گیرنده به عنوان جریمه اخذ و محکوم به از محل آن استیفاء خواهد شد.))

نوع دعوا

دعوی ابطال قرارداد به جهت نامشروع بودن جهت معامله عموما جزء دعاوی حقوقی است مگر موضوع ماده ۲۱ قانون فوق اذکر که می تواند جنبه کیفری داشته باشد.

مدارک و مستندات

جهت اقامه دعوی در این مبحث قرارداد فی مابین اصلی ترین و مهمترین سند ابرازی محسوب می شود که یک سند عادی به حساب آمده و می تواند برای اثبات حق کافی باشد.

نتیجه گیری

1. با توجه به مطالب پیش گفته برای نامشروع بودن جهت معامله لازم است که اولا این قصد و منظور در قرارداد ذکر شود و ثانیا آن هدف مغایر با قانون ، شرع یا اخلاق حسنه باشد.البته منظور از ثمن معامله چیست ؟ بدیهی است که چه متعاملین چه وکلای آنان در تنظیم قرارداد هیچ گاه انگیزه و هدف خود را تصریح نمی نمایند به خصوص که آن هدف نامشروع هم باشد.

و به همين علت نيازمندي به وكلاي متخصص كه در زمينه ي تجاري فعاليت داشته باشند بيشتر احساس ميشود، و شديداً توصيه ميشود كه در امور تجاري به هيچ عنوان بدون وكيل تجاری وارد نشويد و از ابتدا كه در صدد انعقاد يك قرارداد هستيد از همراهي یک وکیل پایه یک دادگستری و يك وكيل متخصص در حوزه ي اسناد تجاری مانند چک صیادی از وکیل چک و سفته از وکیل سفته و قراردادهاي تجاري و یا مطالبه وجه التزام از وکیل مطالبه وجه التزام بهره بگيريد.

وکیل حقوقی در موسسه حقوقی رای مثبت با سال ها تجربه فعالیت موفق حقوقی در قراردادها و دعاوی تجاری ایران و سایر کشورها، وبا همکاری وکلای توانمند خود و وکیل قرارداد معتقد است اعتماد و اطمینان موکلین بهترین سرمایه و تبلیغ برای ما بوده و با استفاده از تجارب و علم به روز، سعی در کسب اطمینان بیشتر از جانب موکلین حوزه ی تخصصی دعاوی تجاری بوده است.

خیار ثمن در املاک یعنی چه و چه شرایطی دارد؟

در دنیای دیجیتال امروز محتواهای آموزشی بسیاری در حوزه های مختلف به سادگی در دسترس همگان قرار می گیرد. یکی از این حوزه ها مسائل حقوقی مربوط به املاک است. با این وجود همچنان مشاهده می کنیم که بسیاری از افراد درگیر مشکلات حقوقی اند. گاهی افراد معامله هایی انجام می دهند و قراردادهایی امضا می کنند که باعث متضرر شدنشان می شود. این افراد با امضای قرارداد بدون آگاهی از متن قرارداد، هیچ راهی برای زنده کردن حق خود باقی نگذاشته اند. یکی از آن مباحث مهم در بحث املاک، مبحث خیارات در املاک است. قطعاً تا به حال در بندهای مبایعه نامه ها کلمات «خیار» یا «خیارات» را دیده اید. اگر تا به حال هیچ مبایعه نامه ای را امضا نکرده اید، از این به بعد خواهید دید. تصور می کنم این مقدمه به خوبی حق مطلب را ادا کرده باشد و کاملاً متوجه اهمیت موضوع شده باشید. خیار به معنای اختیار فسخ و حق بر هم زدن معامله است که انواع مختلفی دارد. خواندن ادامه این مطلب از مجله پلاس شما را با مفهوم خیار ثمن در معاملات ملکی آشنا خواهد کرد.

خیار ثمن یعنی چه؟

در شرایطی که مشتری در پرداخت ثمن معامله تأخیر داشته باشد، فروشنده حق بر هم زدن معامله را خواهد داشت. اصطلاح حقوقی مربوط به حق فسخ معامله در این شرایط، خیار تأخیر ثمن است. تحقق خیار ثمن شرایطی دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

خیار ثمن چه شرایطی دارد؟

• خیار تأخیر ثمن تنها در عقود بیع وجود دارد و برای فروشنده در نظر گرفته شده است.
• همانطور که در ماده 402 قانون مدنی اشاره شده باید سه روز از تاریخ عقد بیع بگذرد. اگر سه روز از تاریخ عقد بیع بگذرد و مشتری ثمن معامله را به فروشنده ندهد، خیار ثمن وجود دارد. البته این زمان مختص معاملاتیست که مبیع فاسد شدنی نیست و یا از قیمت آن کاسته نمی شود.
• شرط تحقق خیار تأخیر ثمن عدم پرداخت تمام وجه پس از گذشت سه روز از انعقاد قرارداد است. فرض کنید که خریدار بخشی از ثمن را پرداخت کرده است؛ در این شرایط خیار ثمن همچنان وجود دارد. آنچه اهمیت دارد اینست که خریدار تمام ثمن را در بازه سه روزه بعد از انعقاد قرارداد پرداخت نکرده است.
• شرایطی را در نظر بگیرید که خریدار ثمن را تهیه کرده و قصد پرداخت به فروشنده را دارد. اگر فروشنده از دریافت ثمن امتناع کند خیار ثمن تأخیر اسقاط می شود.
• شرط دیگر برای تحقق خیار ثمن عدم تسلیم مورد معامله به مشتری است. تسلیم بخشی از مبیع به مشتری مانعی برای ایجاد خیار تأخیر ثمن نیست.
• در ماده 402 قانون مدنی آمده است که مورد معامله باید عین خارجی و یا در حکم آن باشد.
• یکی از شرایط وجود خیار ثمن اینست که نباید برای تسلیم ثمن معامله یا مورد معامله مهلتی مشخص شده باشد. بنابراین در معامله ای که برای پرداخت ثمن یا تسلیم مبیع وعده ای مشخص شده، خیار ثمن وجود ندارد. معمولاً در قراردادهای خرید و فروش ملک زمان تحویل ثمن و ملک مشخص می شود. بنابراین به موجب شرط گفته شده، در معاملات ملکی خیار ثمن وجود ندارد.
• اگر فروشنده و خریدار توافق کنند که خریدار ضامنی به فروشنده بدهد، خیار تأخیر ثمن ساقط می شود. در ماده 408 قانون مدنی آمده است:« «اگر مشتری برای ثمن ضامن بدهد یا بایع ثمن را حواله دهد، پس از تحقق حواله خیار تأخیر ساقط می شود».
• فرض کنید صاحب خیار ثمن بعد از سه روز خواهان دریافت ثمن شود. در این شرایط خیار تأخیر ثمن از او ساقط می شود.

تأخیر در پرداخت ثمن در معاملات ملکی چه حکمی دارد؟

به اینکه نکته اشاره کردیم که در صورت تعیین اجل یا دادن ضمانت خیار تأخیر ثمن ساقط می شود. این در حالیست که در معملات ملکی جنین شرایطی وجود دارد. بنابراین اگر خریدار، وجه را در زمان معین پرداخت نکند فسخ معامله به موجب خیار تخلف از شرط اتفاق خواهد افتاد. خیار تخلف از شرط از انواع دیگر خیارات است که در ماده 396 قانون مدنی به آن اشاره شده است.

شرایطی را در نظر بگیرید که شرط ضمن عقد به نفع یکی از طرفین معامله وجود داشته باشد. در صورت تخلف از شرط آن طرفی که شرط به نفع او بوده است، می تواند معامله را فسخ کند. فسخ معامله به موجب خیار تخلف از شرط شرایطی دارد که در مقاله ای مجزا به آن خواهیم پرداخت.

نکات پایانی در مورد فسخ معامله

• اگر حق فسخ برای یکی از طرفین معامله وجود داشته باشد، پس از فوتش حق فسخ به وارثینش منتقل می شود.
• اگر طرف قرارداد فوت کند، حق فسخ همچنان وجود دارد و قابل اعمال است. یعنی فوت طرف مقابل مانعی برای اعمال حق فسخ ایجاد نمی کند.

حرف آخر

گروه «پلاس» مجموعه کامل و جامعی از مطالب آموزشی در مورد مسائل حقوقی املاک آماده کرده است. این مطالب در «آکادمی پلاس» در دسترس منظور از ثمن معامله چیست ؟ شما قرار گرفته است.

مطالبه ثمن قرارداد یا مبلغ قرارداد به نرخ روز

نوشته پیش رو توسط وکیل ملکی در خصوص نحوه و روش مطالبه ثمن قرارداد یا مبلغ قرارداد به نرخ روز از طریق مراجع قانونی با راهکار‌های قانونی برای شما تهیه شده است. درواقع میشه گفت که مطالبه ثمن قرارداد یکی از شکایت های شایع و زیاد در دادگاه است. که علل های به وجود آمدن بسیاری نظیر عدم مشاوره با حقوقدان در خصوص نحوه عقد قرارداد، سودجویی برخی افراد، ورشکستی و مشکلات مالی و… میباشد که ما در این مقاله صرفا به مسئله احیای حق قانونی میپردازیم.

در خصوص مرجع صالح برای رسیدگی مطالبه ثمن قرارداد باید گفت دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده یا در محل انعقاد قرارداد او یا محل انجام تعهد، صالح به رسیدگی به دعوای مطالبه ثمن معامله می باشد.

نحوه مطالبه ثمن قرارداد

دعوی مطالبه ثمن قرارداد، زمانی مطرح می‌شود، که خریدار، بر خلاف وعده در قرارداد فروش، از انجام تعهدات خود، مبنی بر پرداخت ثمن معامله، خودداری نموده و حاضر به پرداخت دین خود به فرشنده نیست.

هنگامی که ملکی به فروش می رسد، توافقی بابت پرداخت ثمن و هم چنین تحویل ملک، مابین فروشنده و خریدار حاصل می شود. بنابراین شروطی که برای پرداخت ثمن، بین دو طرف مقرر شده است باید رعایت شود. حال اگر خریدار، ثمن را بر حسب قرارداد فی مابین به فروشنده پرداخت نکند، فروشنده میتواند دادخواست مطالبه ثمن قرارداد را مطرح کند.

مطابق ماده ۳۹۵ قانون مدنی اگر مشتری ثمن را در موعد مقرر تأدیه نکند بایع حق خواهد داشت که بر طبق مقررات راجع به خیار تاخیر ثمن، معامله را فسخ یا از حاکم اجبار مشتری به تأدیه ثمن را بخواهد. دعوی مطالبه ثمن قرارداد از جمله دعاوی مالی بوده است و نیازمند پرداخت هزینه دادرسی به نسبت مبلغ خواسته می باشد.

ثمن معامله چیست ؟

در معامله بیع، متعاملین خریدار و فروشنده هستند که فروشنده طبق عقد مالی را به خریدار می فروشد و خریدار در ازای آن مال به فروشنده مبلغی را پرداخت می کند که به آن ثمن گویند. به عبارت دیگر ثمن بها موضوع معامله است. در اصطلاح حقوقی به قیمت و مبلغ تعیین شده در معامله ثمن قرارداد اطلاق می شود.

مرجع صالح برای رسیدگی به مطالبه ثمن قرارداد

در دعوی مطالبه ثمن قرارداد از آن جایی که موضوع خواسته دین است، مطابق ماده 13 آیین دادرسی مدنی خواهان میتواند، یا در دادگاهی که محل اقامت خوانده است، یا در محل انعقاد قرارداد او یا محل انجام تعهد، طرح دعوی نماید.

جهت طرح دعوای مطالبه ثمن قرارداد ، باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و دفتر مذکور پرونده را پس از تکمیل و دریافت هزینه دادرسی معادل دعاوی مالی، بر اساس تعرفه اعلامی به دادگاه صالح ارسال می نماید.

نحوه ی اجرای رأی مطالبه ثمن قرارداد

در دعوی مطالبه ثمن قرارداد، پس از صدور رای قطعی به درخواست خواهان اجرائیه صادر میشود و خوانده مکلف است ظرف 10 روز مفاد آن را به موقع اجرا گذارد یا ترتیبی را به اجرای احکام معرفی نماید. چنانچه خواهان اموالی از خوانده در دسترس نداشته باشد می تواند با درخواست از دادورز اجرای احکام، از طریق استعلام از بانک مرکزی، اداره ثبت اسناد و املاک، راهور اموال خوانده را شناسایی و توقیف نماید.

پس از ارزش گذاری اموال توقیف شده توسظ کارشناس رسمی دادگستری، مال توقیف شده به فروش می رسد و مبلغ محکومیت از آن پرداخت میشود و اگر خواهان هیچ اموالی از محکوم علیه معرفی نکند و یا از طریق استعلام هیچ اموالی در دسترس نباشد، می تواند به استناد ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، درخواست جلب محکوم علیه را نماید.

زمان و مکان پرداخت ثمن قراردادی

ممکن است طرفین قرارداد برای پرداخت ثمن معامله زمان یا مکان خاصی را در نظر بگیرند و در این صورت پرداخت ثمن باید طبق توافق طرفین انجام شود، ولی اگر طرفین توافق نکردند ثمن قرارداد باید در زمان وقوع بیع فوراَ پرداخت شود.

موارد اقامه دعوی در مطالبه ثمن قرارداد

1. عقد بیع از منظور از ثمن معامله چیست ؟ طرف یکی از طرفین دعوی به استناد خیارات مندرج در عقد فسخ شود، مانند خیار شرط، خیار عیب و غیره.
2. طرفین قرارداد تصمیم بگیرند قرارداد را اقاله نمایند، یعنی هر دو طرف معامله قصد بر هم زدن معامله را داشته باشند.
3. در جایی که مورد معامله مستحق الغیر درآید، یعنی مورد معامله متعلق به شخصی غیر از فروشنده باشد. در این شرایط مورد معامله به مالک اصلی آن پس داده می شود و خریدار میتواند نسبت به مطالبه ثمن قرداد اقدام نماید و ثمن خود را از فروشنده مطالبه نماید.

ابطال معامله و مطالبه ثمن قرارداد به نرخ روز

در صورتی که معامله انجام شده به واسطه تخلف فروشنده باطل باشد و این امر با اطلاع واگاهی خریدار نباشد، خریدار می تواند پس از ابطال معامله به فروشنده مراجعه و مطالبه ثمن معامله را بخواهد. اما ممکن است معامله سالها پیش واقع شده باشد و یا پس از انجام معامله در اثر نواسانات بازار، ارزش پول یا ثمن معامله کاهش زیادی پیدا نموده باشد. در این صورت خریدار می تواند استرداد ثمن معامله به نرخ روز را از طریق دادگاه مطالبه نماید.

درخواست صدور تأمین خواسته در مطالبه ثمن قراداد

قرار تأمین خواسته به این معناست که خواهان، از دادگاه درخواست می کند تا طی صدور قرار تامین خواسته ، تا پایان رسیدگی با توجه به احتمال انتقال اموال توسط خوانده و عدم دسترسی به اموال وی، در صورت صدور حکم محکومیت، نسبت به توقیف اموال منقول و غیر منقول خوانده اقدام نماید. در صورت تشخیص دادگاه، با اخذ خسارت احتمالی، قرار تأمین خواسته و توقیف اموال منقول و غیر منقول خوانده به میزان مطالبه خواهان، از اموال خوانده را صادر و اجرا می نماید.

نکات مهم در خصوص مطالبه ثمن قرارداد

1. اگر شخص ثالثی پرداخت ثمن را ضمانت کرده باشد، فروشنده حق مراجع به خریدار بابت ثمن را ندارد، صرفاَ می تواند از ضامن مطالبه وجه کند. مگر آنکه شرط شده باشد که مسئولیت خریدار و ضامن به صورت تضامنی است که در این حالت فروشنده می تواند به طور همزمان به خریدار و ضامن مراجعه کند.
2. اگر مبلغ ثمن، وجه نقد از نوع وجه رایج باشد، خواهان می تواند ضمن دادخواست، خسارت تأخیر تادیه ثمن را نیز مطالبه کند، البته اگر در قرارداد وجه التزامی جهت تأخیر خریدار از پرداخت ثمن در نظر گرفته شده باشد نمی توان خسارت تأخیر تادیه را مطالبه کند.
3. اگر در قرارداد برای پرداخت ثمن، مهلتی تعیین نشده باشد، اصل بر این است که خریدار باید ثمن را فوراَ پرداخت کند، مگر اینکه عرف معاملات ترتیب دیگری را پیش بینی کرده باشد.
4. دادخواست مطالبه ثمن معامله از جمله دادخواست‌های مالی بوده و نیازمند هزینه دادرسی به میزان سه و نیم درصد مبلغ خواسته برای مبالغ بالای ۲۰ میلیون تومان و دو و نیم درصد مبلغ خواسته برای مبالغ زیر ۲۰ میلیون تومان است.
5. دریافت ثمن معامله عنوان غرامت در صورت مستحق منظور از ثمن معامله چیست ؟ للغیر درآمدن مبیع، زمانی قابل مطالبه است که خریدار در زمان وقوع معامله از مستحق للغیر بودن مبیع آگاه نباشد.

رای وحدت رویه مربوط به مطالبه ثمن به نرخ روز

رأي وحدت رويه شماره 733 ـ 15 /7 /1393 هيأت عمومي ديوان عالي كشور
به موجب ماده 365 قانون مدني، بيع فاسد اثري در تملك ندارد، يعني مبيع و ثمن كماكان در مالكيت بايع و مشتري باقي مي‌ماند و حسب مواد 390 و 391 قانون مرقوم، اگر بعد از قبض ثمن، مبيع كلاً يا جزئاً مستحق للغير درآيد، بايع ضامن است و بايد ثمن را مسترد دارد و در صورت جهل مشتري به وجود فساد، از عهده غرامات وارد شده بر مشتري نيز برآيد و چون ثمن در اختيار بايع بوده است در صورت كاهش ارزش ثمن و اثبات آن، با توجه به اطلاق عنوان غرامات در ماده 391 قانون مدني بايع قانوناً ملزم به جبران آن است؛ بنابراين دادنامه شماره 360 مورخ 31 /3 /1389 شعبه يازدهم دادگاه تجديدنظر استان آذربايجان غربي در حدي كه با اين نظر انطباق دارد به اكثريت آراء صحيح و قانوني تشخيص مي‌گردد. اين رأي طبق ماده 270 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور كيفري مصوب 1378 در موارد مشابه براي شعب ديوان عالي كشور و دادگاه‌ها لازم‌الاتباع است.

نمونه دادخواست مطالبه ثمن قرارداد به نرخ روز

خواهان : مشخصات خواهان پرونده
خوانده : مشخصات خوانده پرونده

خواسته و یا بهای آن :
1-استرداد قسمتی از ثمن معامله به لحاظ مستحق الغیر در آمدن بعض از مبیع (38/3) موضوع بیع نامه شماره 16998671 مورخ 25/7/97 یک قطعه زمین پلاک ثبتی شماره …. فرعی از …. اصلی بخش ثبتی مفروض و مجزا شده از…..فعلا مقوم به 000/000/840/60 بابت اصل خواسته و بعلاوه غرامات وارده بابت مستحق الغیر در آمدن بعض از مبیع با جلب نظر کارشناسی
2- اعلام بطلان بیع موضوع بیع نامه به شماره 169986 مورخ 25/7/97 به نسبت 38/3 دانگ پلاک فوق الذکر
3- مطالبه کلیه خسارات دادرسی

شرح خواسته

1-به دلالت بیع نامه شماره 16998671 مورخ 25/7/97 خوانده دعوا شش دانگ یک قطعه زمین با کاربری مسکونی و وضعیت عرصه و اعیان دارای پلاک ثبتی به شماره … فرعی از پلاک ثبتی به شماره … فرعی از پلاک ثبتی به شماره …. اصلی بخش ثبتی … مفروض و مجزا از …. را در قبال مبلغ 000/000/000/108 به موکل واگذار کرده است.
2-به دلالت محتویات پرونده کلاسه ….. اجرای احکام شعبه 30 دادگاه عمومی حقوقی شهید مدنی تهران و کلاسه پرونده ….. صادره از شعبه 50 دادگاه حقوقی عمومی شهید مدنی تهران که نهایتا منجر به صدور سند شده (تصویر به پیوست) ارایه می گردد و بعد از وقوع معامله کاشف به عمل آمده که معادل 38/3 دانگ از شش دانگ زمین فوق الذکر که قبلا در توقیف بوده و نهایتا تملک گردیده و به عبارتی دیگر 38/3 دانگ مزبور مستحق الغیر در آمده است.
3-نظر به مراتب فوق، و از آنجا که نسبت به بعض مبیع مستحق الغیر در آمده عقد بیع باطل بوده به موجب این دادخواست درخواست استرداد آن قسمت از ثمن معامله که مربوط به بطلان 38/3 دانگ از زمین فوق الذکر است به علاوه غرامات وارده به استناد ماده 441 قانون مدنی (در باب تبعض صفقه) ناظر به ماده 391 همان قانون الزام خوانده به غرامات با توجه به رأی وحدت رویه شماره ۷۳۳ ـ ۱۳۹۳/۷/۱۵ هیأت عمومی دیوان عالی کشوربه مطالبه غرامات به نرخ روز تقاضای رسیدگی و صدور حکم به محکومیت خوانده اولا مبلغ پرداخت اصل خواسته 000/000/840/60 به علاوه غرامات وارده به نرخ روز با جلب نظر کارشناس واعلام بطلان بیع موضوع بیع نامه شماره 16998671 مورخ 25/7/97 به نسبت 38/3 از پلاک فوق الذکر را دارم. با تجدید احترام

دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن چیست؟ چه نکات حقوقی دارد؟

از دعاوی شایع در فضای حقوقی ایران، دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن است. در این دعاوی، یک طرف قرارداد برای دریافت و یا استرداد مبلغ معامله طرح دعوی می‌کند.

در این مطلب از مجله حقوقی وینداد نکات حقوقی طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن بررسی کرده‌ایم.

با ما همراه باشید.

• 1) منظور از مطالبه ثمن چیست؟
• 2) منظور از استرداد ثمن چیست؟
• 3) طرح دعوای مطالبه ثمن چه نکاتی دارد؟
• 4) طرح دعوای استرداد ثمن چه نکاتی دارد؟
• 5) مدارک لازم برای طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن چیست؟
• 6) درباره دعوای مطا‌لبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن نیاز به راهنمایی دارید؟

منظور از مطالبه ثمن چیست؟

دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن اگر چه در برخی نکات به هم شباهت دارند، اما باید توجه داشت که این دو دعوی، در اصل تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

پیش از ورود به بحث لازم به ذکر است که منظور از ثمن، مبلغ قرارداد و مبیع، کالا یا خدمات مورد معامله است.

منظور از مطالبه ثمن، تلاش برای دریافت مبلغ قرارداد پس از انجام معامله است. به طور مثال، فرض کنید در یک معامله خودرو، فروشنده خودرو را به تملک خریدار درآورده است اما خریدار تمام یا بخشی از مبلغ قرارداد را پرداخت نمی‌کند.

در این زمان فروشنده بایستی اقدام به طرح دعوا‌ی مطالبه ثمن مبیع (خودرو) کند.

در واقع در دعوای مطالبه ثمن، یکی از طرفین قرارداد، به تعهد خود مبنی بر پرداخت مبلغ قرارداد عمل نکرده است.

منظور از استرداد ثمن چیست؟

از سوی دیگر، دعوای استرداد ثمن، به معنای طرح دعوی برای بازپس‌گیری مبلغ قرارداد است. این دعوی زمانی کاربرد دارد که قرارداد بین طرفین آن به هر دلیلی خاتمه یافته باشد.

در واقع در دعوای استرداد ثمن، طرفین قرارداد به تعهدات خود عمل کرده‌اند، اما به هر دلیل با ابطال یا فسخ قرارداد نیاز است تا ثمن و مبیع به صاحبان اصلی آن بازگردند.

در این حالت، خریدار که مبلغ را به فروشنده پرداخته است، برای پس گرفتن آن پس از فسخ قرارداد، اقدام به طرح دعوای استرداد ثمن می‌کند. طرح دعوای استرداد ثمن نیز منظور از ثمن معامله چیست ؟ مانند مطالبه آن نکات حقوقی مختلفی دارد که در ادامه به آن پرداخته شده است.

طرح دعوای مطالبه ثمن چه نکاتی دارد؟

حال که با مفاهیم دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن آشنا شده‌ایم، به سراغ نکات حقوقی هر یکی از دو دعوا‌ی مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن می‌رویم.

– برای طرح دعوای مطالبه ثمن، فروشنده باید اقدام به تنظیم دادخواست کند.

– باید توجه داشت که موعد پرداخت مبلغ قرارداد فرارسیده باشد و یا شروط مرتبط با آن رفع شده باشد.

– با توجه به آنکه دعوای مطالبه ثمن، دعوایی مالی به حساب می‌آید، بر اساس مبلغ مورد مطالبه، هزینه دادرسی تعیین می‌شود.

– مرجع رسیدگی به دعوای مطا‌لبه ثمن مبیع، دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده (خریدار) است.

– اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد، باید در حوزه دادگاهی طرح دعوی شود که مال مورد قرارداد واقع است.

– اگر مبلغ مورد مطالبه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده صالح است.

– خواهان می‌تواند در دادخواست به جز مطالبه ثمن، خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات طرف مقابل را نیز درخواست کند.

– خواهان (فروشنده) می‌تواند از دادگاه تقاضای تامین خواسته داشته باشد. به این معنا که برای جلوگیری از زیان‌های بعدی، اموال خوانده (خریدار) را توقیف کند.

طرح دعوای استرداد ثمن چه نکاتی دارد؟

در ادامه توضیح نکات، دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن، به سراغ نکات حقوقی طرح دعوای استرداد ثمن می‌رویم.

– توصیه می‌شود پیش از طرح دعوی، خریدار، با ارسال اظهارنامه به آدرس فروشنده، وی را از تقاضای استرداد ثمن آگاه کند.

– در صورت عدم استرداد ثمن، بایستی طرح دعوی در دادگاه حقوقی صورت بگیرد.

– ممکن است ثمن معامله، پول نباشد و کالایی خاص باشد که آن هم مشمول استرداد قرار می‌گیرد.

– دادگاه صالح، دادگاه محل اقامتگاه خوانده (فروشنده) است.

– در صورت عدم استرداد ثمن پس از رای دادگاه، خواهان می‌تواند درخواست صدور اجراییه و توقیف اموال خوانده را داشته باشد.

– خواهان می‌تواند در صورت تاخیر در استرداد ثمن، در دادخواست خود تقاضای پرداخت خسارت تاخیر تادیه نیز داشته باشد.

مدارک لازم برای طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن چیست؟

فارغ از آنکه دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن طرح شود، بایستی مدارکی توسط خواهان طرح دعوی مهیا شود.

در ادامه به این مدارک اشاره می‌کنیم:

– کارت ملی یا سایر مدارک هویتی

– ثبت نام در سامانه ثنا برای دریافت ابلاغ‌ها و آرا و…

– تنظیم دادخواست مطالبه یا استرداد ثمن

– پرداخت هزینه دادرسی

– اصل قراردادی که خواهان به استناد آن اقدام به طرح دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن کرده است.

– سایر مدارک اثبات‌کننده مانند رسید واریز ثمن یا استشهادیه و…

در نهایت باید به یاد داشت که انجام کلیه مراحل طرح دعوا‌ی مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن و حضور در جلسات دادرسی، نیازمند وجود یک وکیل متخصص در زمینه دعاوی مالی است و عدم استفاده از وکیل دادگستری به احتمال بسیار زیاد سبب شکست پرونده و تضییع حقوق خواهان می‌شود.

درباره دعوای مطا‌لبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن نیاز به راهنمایی دارید؟

در این مطلب کوشش شد تا نکات مهم حقوقی دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن مرور شود. مجددا تاکید می‌شود که پیروزی در دعاوی مالی، من جمله دعوا‌ی مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن، نیازمند تخصص و دانش حقوقی کافی است. به همین خاطر توصیه می‌شود هرگز بدون مشورت با حقوقدانان و وکلای دادگستری اقدام به طرح دعاوی مالی نکنید چرا که ممکن است نه تنها حقوق خود را به دست نیاورید، بلکه متحمل هزینه‌های دادرسی و… نیز شوید.

لازم به ذکر است که تیم حقوقی وینداد، متشکل از وکلای دادگستری خبره و باتجربه، قادر است کلیه خدمات مرتبط با دعوای مطالبه ثمن مبیع یا استرداد ثمن را انجام دهد.

شرایط استرداد ثمن | هرآنچه باید درباره ابطال معامله و استرداد ثمن بدانید

استرداد ثمن چیست؟ استرداد ثمن چه شرایط و مراحلی دارد؟ برای استرداد ثمن بایستی به چه وکیلی مراجعه کرد؟ دعاوی مربوط به استرداد ثمن میان خریدار و فروشنده اتفاق می‌افتد. ثمن در واقع وجه رایج مملکت یا مالی است که هنگام معامله در بین خریدار و فروشنده جابه جا می‌شود. در برخی از مواقع معامله بهم می‌خورد و پولی که در این میان رد و بدل شده است بایستی به صاحب اصلی آن باز گردد. به این مسئله استرداد ثمن می‌گویند که شرایط به خصوصی دارد. امروز در وکیل پرس قصد داریم تا هرآنچه بایستی راجع به استرداد ثمن بدانید را به شما آموزش دهیم. لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

استرداد ثمن چیست؟

استرداد به معنای برگرداندن وجه معامله است. اگر معامله به هر دلیلی بهم بخورد، دعوای مربوط به استرداد ثمن از سوی خریدار مطرح می‌شود که مسئول رسیدگی به این گونه از پرونده‌های حقوقی، وکیل ملکی است. در این میان یک نوع دعوای دیگر به نام مطالبه ثمن معامله نیز وجود دارد که در این حالت از سمت فروشنده اقامه می‌شود که ما در این مقاله به این موضوع نمی‌پردازیم.

دعاوی مربوط به استرداد ثمن از سوی خریدار مطرح می‌شود. زمانی خریدار می‌تواند تقاضای استرداد ثمن را داشته باشد که معامله بعد از مدتی به هر دلیلی از بین رفته باشد و وجهی که به عنوان ثمن به فروشنده پرداخت کرده است را بخواهد پس بگیرد.

برای هرگونه مشاوره در زمینه پرونده‌های حقوقی ملکی می‌توانید با وکیل پرس تماس بگیرید.

دعوای استرداد بیع و ثمن چیست؟

چه زمانی می‌توان برای طرح دعوای استرداد ثمن اقدام نمود؟ بیع به معنای معامله بین فروشنده و خریدار است. اگر معامله فسخ شود، فروشنده موظف است تا ثمن یا وجهی را که خریدار پرداخت کرده است هرچه سریع‌تر به او پس بدهد.

اگر فروشنده از پس دادن ثمن در زمان مناسب امتناع کند، خریدار بایستی در ابتدا از طریق اظهارنامه از فروشنده تقاضای استرداد ثمن معامله را بکند. چنانچه باز هم فروشنده از بازپرداخت ثمن خودداری کند، خریدار بایستی اثبات کند که با وجود تسلیم اظهارنامه به فروشنده،‌ حق و حقوق خود را دریافت نکرده است. بعد از اینکه خریدار این مسئله را اثبات کرد، از طرف دادگاه بازپرداخت ثمن به نرخ روز محاسبه و تصویب می‌شود. البته این کار به راحتی نیست و پیشنهاد ما به شما این است که حتما با وکلای خبره در این زمینه مشورت کنید.

برای دریافت مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان با بهترین وکلای ملکی تهران کلیک کنید.

استرداد ثمن معامله در صورت تلف مال مورد معامله

از آنجایی که در قانون همیشه شرایط متفاوتی را در نظر می‌گیرند، گاه پیش می‌آید که مال یا ملک کاملا قانونی معامله شده است اما قبل منظور از ثمن معامله چیست ؟ از اینکه به طور کامل به دست خریدار برسد، اصطلاحا تلف می‌شود. منظور از تلف شدن در اینجا از دست رفتن می‌باشد.

از آنجایی که مال یا ملک هنوز قبض بوده است، مسئولیت تلف شدن مال یا ملک با فروشنده است. در این مواقع خریدار می‌تواند تقاضای استرداد ثمن نماید و قانون از او در این زمینه حمایت می‌کند.

نحوه بطلان معامله و استرداد ثمن

در دعاوی مربوط به استرداد ثمن، خریدار خواهان است و فروشنده خوانده. ثمن در معامله، دین و طلبی است بر گردن فروشنده که بایستی به خریدار پرداخت شود زیرا ثمن جزو دعاوی منقول به حساب می‌آید.

بعد از اینکه دادگاه خوانده (فروشنده) را به پرداخت ثمن محکوم کرد، خواهان بایستی درخواست صدور اجرائیه نماید. چنانچه اصل ثمن در دست خوانده باشد، ثمن توقیف شده و به خواهان مسترد می‌شود. اما در برخی از موارد ثمن در دست خوانده نیست؛ در نتیجه بایستی از طریق روش‌های دیگر ثمن به خواهان پرداخت شود. خوانده بایستی اموال خود را به دادگاه معرفی کند تا از این میان آنها، وجه مورد نیاز تامین شود.

اگر خوانده در منظور از ثمن معامله چیست ؟ این زمینه همکاری لازم را نداشته باشد، دادگاه با گرفتن استعلام از اداره راهور، ثبت اسناد و املاک و بانک مرکزی اموال منقول و غیر منقول را پیدا کرده و به اندازه‌ی طلب خریدار، آن را توقیف می‌کند.

اگر بازهم امکان توقیف اموال خوانده وجود نداشته باشد، دادگاه می‌تواند برای خوانده تا زمان استرداد ثمن خریدار، حکم حبس تعیین منظور از ثمن معامله چیست ؟ نماید. این مسئله درست طبق ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی است. خواهان تا زمانی که حق و حقوق را دریافت نکرده است، فروشنده در حبس باقی می‌ماند.

استرداد ثمن معامله در صورت مستحق للغیر بودن مورد معامله

اول از همه بایستی مال مستحق للغیر را برای شما معلوم کنیم. مال مستحقق للغیر به مالی گفته می‌شود که در منظور از ثمن معامله چیست ؟ واقع متعلق به فروشنده نیست و مالک آن شخص ثالث دیگری می‌باشد.

برخی از معاملات طبق قانون اساسی معامله فضولی نامیده می‌شود. در این نوع از معامله، فروشنده مالی را معامله کرده است که متعلق به خودش نبوده است و یا اینکه خریدار با پول دیگران اقدام به خرید کرده است. دادگاه در مرحله‌ی اول سعی می‌کند تا مالکین اصلی را پیدا کند تا معامله را تصحیح کند.

اگر معامله تصحیح نشود، ضرری که در این میان به یکی از طرفین وارد شده است بایستی توسط فرد فضول جبران شود. فرد فضول در این معامله می‌تواند خریدار یا فروشنده‌ای باشد که بی‌خبر از شخص ثالث دیگری اقدام به انجام این معامله کرده است.

حال برای اینکه ضرر و زیان فرد خریدار در این معاملات جبران شود، دو حالت مختلف وجود دارد. آگاهی فرد خریدار در مورد فساد معامله تعیین کننده میزان خسارت است. اگر فرد خریدار از فساد در معامله مطلع باشد، تنها می‌تواند تقاضای استرداد ثمن نماید. چنانچه خریدار از فساد در معامله باخبر نباشد می‌تواند علاوه بر درخواست استرداد ثمن، درخواست خسارت نیز از طرف مقابل داشته باشد.

به موجب ماده ۳۶۵ قانون مدنی، بیع فاسد اثری در تملک ندارد.یعنی مبیع و ثمن کماکان در مالکیت بایع و مشتری باقی می ماند و حسب مواد ۳۹۰ و ۳۹۱ قانون مدنی ،اگر بعد از قبض ثمن ، مبیع کلا یا جزئا مستحق للغیر درآید بایع ضامن است و باید ثمن را مسترد دارد و در صورت جهل مشتری به وجود فساد از عهده غرامات وارد شده بر مشتری نیز برآید و چون ثمن در اختیار بایع بوده است در صورت کاهش ارزش ثمن و اثبات آن با توجه به اطلاق عنوان غرامت در ماده ۳۹۱ قانون مدنی بایع قانونا ملزم به جبران آن است.

«غرامات بنا به ماده391قانون مدنی شامل میزان کاهش ارزش ثمن در زمان پرداخت ثمن به مشتری تحت عنوان بازگرداندن قدرت خرید به خریدار است زیرا به جهت باطل بودن بیع اساسا نباید قیمت ملک در نظر گرفته شود»

پرداخت غرامت و خسارت همیشه بر عهده بایع یا فروشنده است و تمامی حق و حقوق خریدار در این زمینه بایستی جبران شود. فروشنده بایستی علاوه بر اصل پول، خسارت‌های ناشی از تورم را نیز جبران کند.

مدارک مورد نیز برای استرداد ثمن

برای اینکه بخواهید درخواست استرداد ثمن بدهید به یک سری از مدارک نیاز دارید:

اگر مدارک فوق را برای طرح دعوا در اختیار ندارید، میتوانید از سایر مدارکی که در ادامه برای شما آورده‌ایم برای اقامه دعوا استفاده کنید:

نکاتی که بایستی در ارتباط با دعوای استرداد ثمن به آن توجه کرد:

1. اگر در معامله چیزی جز وجه نقد، ثمن معامله باشد،‌ فروشنده یا بایع موظف است که عین آن را به خریدار پرداخت نماید. حتی اگر مال مورد نظر تلف شده باشد، باز هم دینی به گردن بایع است که آن را جبران کند.
2. اگر وکیلی که انتخاب می‌کنید، بعد از دریافت مال از فروشنده، آن را به شما پس نداد، در واقع خیانت در امانت کرده است و بایستی دادخواست مطالبه وجه از طرف فروشنده مطرح شود.
3. اگر در دادگاه برای استرداد ثمن اقامه دعوی می‌کنید، لازم است تا دادخواست تایید فسخ یا بطلان را هم‌زمان نیز انجام شود.
4. دادخواست فسخ قرارداد یا معامله بایستی زودتر و یا هم‌زمان با دادخواست استرداد ثمن اتفاق بیفتد در غیر اینطورت اگر دادخواست استرداد قبل از فسخ به نتیجه برسد، قابلیت استماع ندارد.
5. اگر مال یا ملکی مستحق للغیر شناخته شود، خریدار می‌تواند برای جبران خسارت در کنار اصل مال اقدام کند. البته مادامی که از فساد در معامله آگاه نباشد.

برای هرگونه مشاوره در زمینه امور حقوقی خود می‌توانید روی تیم وکیل پرس حساب کنید. وکیل پرس مجموعه‌ای از وکلای طراز اول تهران را دور هم جمع کرده است و سابقه‌ای درخشان در روند پیگیری و به نتیجه رساندن انواع پرونده‌های حقوقی دارد. تیم ما به صورت 24 ساعته آماده پاسخ گویی به سوالات شما در خصوص قوانین و امور حقوقی متفاوت است.