آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن

تعریف NAV کلمه اختصاری nav مخفف واژه net asset value یا ارزش خالص دارایی‌های صندوق است. در صورت تقسیم این مقدار بر تعداد کل واحدهای سرمایه گذاری، قیمت هر واحد سرمایه گذاری به دست می‌آید. قیمت صدور و ابطال واحدها از این مقدار به دست می‌آید.

صدور ابطال صندوق چیست

هر بازار مالی مثل بازار صندوق‌های بورسی پر از اصطلاحاتی است که دانستن آن‌ها باعث می‌شود تا عملکرد بهتری در آن بازار داشته باشید. اصطلاح صدور ابطال هم یکی از اصطلاحات مهم صندوق‌هاست که در اینجا به تعریف آن پرداختیم.

صدور ابطال صندوق نوعی از خرید و فروش صندوق است و به اصطلاح صندوق‌هایی که با این مدل خرید و فروش می‌شوند، صندوق‌های صدور ابطالی یا صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال نامیده می‌شوند. برای درک بهتر این اصطلاح بورسی در ادامه همراه ما باشید.

فهرست موضوعات مقاله

صدور ابطال چیست؟

صندوق‌ها از نظر نحوه خرید و فروش به دو دسته صدور و ابطالی و etf یا قابل معامله دسته بندی می‌شوند. صندوق‌های etf از طریق سامانه‌های کارگزاری قابل خرید و فروش هستند، اما نحوه خرید و فروش صدور و ابطالی‌ها کمی متفاوت است. در تعریف صدور و ابطال صندوق به طور ساده می‌توان صدور را عمل خرید واحدهای صندوق و ابطال را عمل فروش این واحدها بیان کرد.

واحد هم در صندوق تعریف مشخصی دارد. برای سرمایه گذاری در صندوق‌های مختلف واحدهای آن فروخته می‌شوند. واحدها نشان می‌دهند که از کل حجم دارایی صندوق چه مقدار به شما اختصاص دارد. هر واحد ارزش معینی دارد، مثلا هر واحد ممکن است 100 هزار تومان باشد. نکته‌ای که به آن باید توجه داشته باشید تفاوت قیمت صدور و ابطال در این نوع از صندوق‌هاست. در ادامه به این موضوع بیشتر پرداختیم.

قیمت صدور و ابطال

وقتی سرمایه گذاری خود را در صندوق صدور ابطالی آغاز می‌کنید، این سؤال پیش می‌آید که دلیل تفاوت قیمت ابطال با قیمت صدور چیست و نحوه قیمت گذاری صدور یا ابطال صندوق به چه صورت است. برای درک این موضوع باید با مفهوم NAV صندوق آشنا باشید.

تعریف NAV

کلمه اختصاری nav مخفف واژه net asset value یا ارزش خالص دارایی‌های صندوق است. در صورت تقسیم این مقدار بر تعداد کل واحدهای سرمایه گذاری، قیمت هر واحد سرمایه گذاری به دست می‌آید. قیمت صدور و ابطال واحدها از این مقدار به دست می‌آید.

تفاوت قیمت صدور با قیمت ابطال به این دلیل است که مدیر صندوق برای خرید اوراق بهادار باید کارمزد پرداخت کند و این کارمزد از سرمایه گذاران گرفته می‌شود.

گاهی هم ممکن است که برخی از سهم‌های سبد، بازار فعال نداشته باشند و به همین دلیل قیمت صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری صندوق نسبت به قیمت واقعی آن‌ها متفاوت می‌شود. در این حالت مدیریت صندوق این اختیار را دارد که طبق دستورالعمل‌های مربوطه قیمت واحدهای سرمایه گذاری را متعادل کند.

کارمزد صدور و ابطال واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری

در صندوق صدور ابطالی چه در هنگام فروش یا ابطال صندوق چه در هنگام صدور یا خرید باید کارمزد صدور و ابطال را پرداخت کنید. مبلغ این کارمزد متفاوت است. این کارمزدها معمولا در اساس نامه صندوق شرح داده شده‌اند و با توافق سرمایه گذار کسر می‌شوند.

بهترین زمان برای صدور صندوق

کارشناسان مالی معتقدند بهترین زمان برای صدور در صندوق سرمایه گذاری بعد از پرداخت سود دوره‌ای است، چون در این زمان قیمت صدور در حداقل حالت ممکن قرار می‌گیرد.

زمان ابطال واحد بعد از صدور

برخی از صندوق‌های صدور و ابطالی مدت ماندگاری دارند. در این حالت اگر قبل از مدت ماندگاری درخواست ابطال بدهید، سرمایه گذار فقط می‌تواند مابه التفاوت قیمت صدور و ابطال را دریافت کند. مشکلی که اینجا پیش می‌آید این است که در این حالت ممکن است مبلغ دریافت شده از نرخ سود پیش بینی شده صندوق کمتر باشد. برخی از صندوق‌ها هم این شرط را گذاشته‌اند که اگر قبل از مدت ماندگاری درخواست ابطال داده شود، هیچ سودی به سرمایه گذار تعلق نگیرد.

نحوه خرید صندوق های صدور و ابطالی

فرآیند صدور و ابطال واحدهای صندوق های سرمایه گذاری از طریق مراجعه به شعبه‌های مورد تایید صندوق انجام می‌شود. همچنین برای این کار باید فرم‌های ابطال یا صدور صندوق را پر کنید. در واقع این صندوق‌ها را نمی‌توان از اپلیکیشن‌های مالی مختلف و با جستجوی نماد آن خرید. درست عکس etf که در سامانه‌های آنلاین و از طریق جستجوی نماد قابل خرید و فروش است.

صندوق‌های صدور و ابطالی به صورت اینترنتی هم قابل خرید و فروشند. با ورود به سامانه‌های اختصاصی صندوق‌های صدور و ابطالی و از طریق پنل‌های کاربری آن‌ها می‌توان به صورت اینترنتی درخواست صدور و ابطال واحدهای صندوق را داد.

نتیجه گیری

در این مطلب از وبلاگ داراتو هدف ما این بود که به طور کامل اصطلاح صدور و ابطال را تعریف کنیم و توضیح دهیم که صندوق صدور ابطالی چه شرایطی دارند. برای ورود به بازار بورس و به خصوص سرمایه گذاری در صندوق‌ها شناخت اصطلاحات می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

در این مطلب هم با همین هدف به تعریف اصطلاح صدور و ابطال پرداختیم. پیشنهاد می‌کنیم سؤالات و نظرات خودتان را در قسمت دیدگاه‌ها وارد کنید. کارشناسان ما در داراتو بلاگ در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما خواهند بود.

ارزش خالص دارایی (NAV) چیست؟

تمام افرادی که قصد ورود به بازار سرمایه را دارند با هدف اصلی افزایش دارایی خود در این راستا گام برمی‌دارند. در این فرآیند گزینه ارزش ناخالص دارایی برای تمام سرمایه‌گذاران از عوامل خیلی مهم به شمار می‌آید. همان‌طور که می‌دانید به منظور تحقق یک سرمایه‌گذاری موفق در بازار سرمایه شما باید از ابزارهایی نظیر تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی استفاده کنید تا نسبت به نقطه مناسب برای خریدوفروش سهم و با استفاده از ارزش خالص دارایی اقدام کنید.

برای آشنایی با دو رکن اساسی در بازار سرمایه می‌توان به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد که در ایران به بهترین شکل خدمات مالی و مدیریت آن را ارائه می‌دهند. دارایی این صندوق‌ها بیشتر اوراق بهادار و دارایی‌های مالی است. در این مقاله بیشتر قصد داریم به مفهوم ارزش خالص دارایی (NAV) در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بپردازیم. به منظور آشنایی بیشتر با ما همراه باشید.

ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟

NAV که در فارسی به آن ناو سهم هم میگویند در اصل مخفف کلمه Net Asset Value است که به معنای ارزش خالص دارایی است. در واقع از این معیار به منظور نمایش تمامی ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. از NAV می‌توان به عنوان ابزاری برای مقایسه عملکرد شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد. به زبان ساده NAV به عنوان یک شاخص در بازار سرمایه است که با استفاده از می‌توان برای ارزشیابی و محاسبه ارزش ذاتی سهم اقدام کرد این فرآیند برای صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری هم صادق است.

نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی ها یا نحوه مساحبه NAV؟

همان‌طور که بیان شده، NAV نمایش دهنده ارزش خالص صندوق های سرمایه گذاری یا ارزش خالص شرکت های سرمایه‌گذاری است و این عامل با در نظر گرفتن کل دارایی‌ها و بدهی‌های مجموعه مورد محاسبه قرار می‌گیرد. به منظور درک بهتر به فرمول نحوه محاسبه ارزش خالص داریی دقت نمایید:

NAV= بدهی‌ها – ارزش کل دارایی‌ها

در ادامه لازم به ذکر است که به این نکته اشاره کنیم برای به دست آوردن ارزش خالص دارایی هر سهم (NAVPS) می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:

صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بررسی NAV آن‌ها

صندوق سرمایه گذاری چیست؟ صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از بهترین موقعیت‌های سرمایه‌گذاری برای تمامی افراد در بازار سرمایه محسوب می‌شوند. این امکان بیشتر برای افرادی که اطلاعات و علم کافی نسبت به معاملات و بازار بورس ندارند یا وقت کافی برای خریدوفروش سهام ندارند، بهتر و مناسب‌تر است.

به منظور سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری آشنایی با ارزش خالص دارایی (NAV) بسیار مهم است شما با استفاده از آن می‌توانید عملکرد صندوق موردنظر را بررسی و ارزیابی نمایید. سرمایه‌گذاران به منظور سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها از طریق خرید واحد‌های صندوق اقدام می‌کنند و با این کار در دارایی صندوق نیز سهیم خواهند شد پس این امر که هر سرمایه‌گذار ارزش خالص دارایی صندوق را بداند، یکی از مهم‌ترین بخش‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. قسمتی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری از سهام شرکت‌های بورسی تشکیل شده است که بنا به طبیعت بازار بورس، ارزش این سهم‌ها در روزهای مختلف ممکن است تغییر کند و دچار نوسانات مختلف شود افزون بر این مورد، سود سهام تقسیم‌ شده توسط شرکت‌ها نیز به دارایی صندوق اضافه شده و ارزش دارایی‌های آن و به دنبال آن، ارزش واحدهای خریداری‌شده را افزایش می‌دهد. این نکته شایان ذکر است که ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای هر روز معاملاتی مورد محاسبه و ارزیابی قرار گرفته و در سایت مربوط به صندوق اطلاع‌رسانی می‌شود.

در بخش‌های قبلی به بدهی‌های صندوق‌ها هم اشاره کردیم حال اگر در این بخش بخواهیم بدهی‌های صندوق‌ را از دارایی‌های خود صندوق کسر کنیم، ارزش خالص کل دارایی صندوق مدنظر به دست می‌آید. در گام بعدی اگر عدد به دست آمده را بر تمام واحدهای صندوق تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد صندوق به دست خواهد آمد. با این اوصاف ارزش سهام هر واحد صندوق به عنوان یک معیار برای بررسی و تصمیم‌گیری در حوزه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید.

منظور از NAV صدور چیست؟

منظور از NAV صدور همان مبلغی است که هر سرمایه‌گذار برای خرید هر واحد جدید صندوق پرداخت می‌کند. این رقم معمولاً کمی بیشتر از ارزش خالص هر واحد خواهد بود. این اختلاف به این دلیل است که مدیر صندوق به منظور خرید اوراق بهادار آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن جدید الزاماً باید یک هزینه‌ای را به منظور کارمزد پرداخت کند و برای این که این کارمزد یا هزینه به سرمایه گذران قبلی موکول نشود، از سرمایه‌گذاران جدیدی که به صندوق وارد می‌شوند دریافت می‌شود.

منظور از NAV ابطال چیست؟

در فرآیند سرمایه‌گذاری در صندوق ممکن است که سرمایه‌گذار بنا به هر دلیلی نیاز به سرمایه خود داشته باشد و به همین منظور قصد فروش واحدهای خود را داشته باشد که در این پروسه قیمت واحدها به صورت NAV ابطال مورد محاسبه قرار می‌گیرد. قیمت هر واحد در زمان ابطال با فرض کسر هزینه‌های مربوط به معاملات از بهای فروش دارایی‌های سبد، تعیین می‌شود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار می‌گیرد، یعنی هزینه کارمزد معاملات فروش، در نظر گرفته می‌شود و از ارزش خالص هر واحد کسر می‌گردد. بدین ترتیب NAV ابطال معمولاً کمتر یا مساوی NAV هر واحد است.

بررسی نکاتی در خصوص NAV هر سهم

تا این بخش از مقاله به ارزش خالص دارایی صندوق و شرکت‌های سرمایه‌گذاری آشنا شدیم، در ادامه به برخی نکات پیرامون NAV شرکت‌های سرمایه گذاری در ایران خواهیم پرداخت:

• شرکت‌های سرمایه گذاری بورسی در ایران بیشتر از نوع سرمایه ثابت بوده و طبق چهارچوب‌ها و قوانین وضع شده در کشور این شرکت‌ها ملزم به محاسبه NAV نیستند.
• معمولاً برخی از شرکت‌های سرمایه گذاری در ایران علاوه بر خدمات مدیریت دارایی و امور سرمایه گذاری به مدیریت سایر شرکت‌ها تحت عنوان هلدینگ مشغول هستند. همین عامل باعث بروز پیچیدگی و ابهام در محاسبه NAV هر سهم خواهد شد.
• در غالب شرکت‌های سرمایه گذاری بورسی چند مورد مشاهده شده است که دارای سبد سهام غیر بورسی هستند. دارایی‌های غیر بورسی بخش اعظمی از شرکت‌های سرمایه گذاری بورسی را تشکیل می‌دهند و همین امر منجر می‌شود که محاسبه NAV آن، دچار پیچیدگی‌های شدید شود.
• برخی از شرکت‌های سرمایه گذاری علاوه بر فعالیت‌های مرتبط در فرآیند سرمایه گذاری مشغول به امور خدماتی و تولیدی هستند. در همین راستا محاسبه NAV هر سهم در این شرکت‌ها دشوار خواهد شد.
• زمانی که گزارش پرتفوی سرمایه گذاری بعضی از شرکت‌های سرمایه گذاری بورسی منتشر می‌شود دارای اعداد و ارقام بسیار بیشتری نسبت به سایر شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس و خارج از بورس هستند. همین امر منجر می‌شود که محاسبه NAV چنین شرکت‌هایی دارای شفافیت کافی نباشد.

با توجه به مطالب بالا می‌توان گفت در فرآیند محاسبه NAV هر سهم در بازار سرمایه، برخی مشکلات و نارسایی‌ها وجود دارد.

کلام آخر

همانطور که در این مقاله اشاره شد ارزش خالص دارایی یا همان NAV نشان دهنده کل خالص ارزش دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه گذاری است. شایان ذکر است که بررسی و ارزیابی NAV در صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری به صورت جداگانه و راهکارهای متفاوت، انجام می‌شود؛ بنابراین NAV در صندوق‌های سرمایه گذاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و از آن به عنوان یک معیار به منظور مقایسه صندوق‌های سرمایه گذاری جهت انتخاب صندوق بهتر استفاده می‌شود. محاسبه NAV برای صندوق‌های سرمایه گذاری به صورت روزانه انجام می‌شود و در انتهای هر روز در سایت مربوط به صندوق منتشر می‌شود. در شرکت‌های سرمایه گذاری فرآیند به این شکل نیست بنا به نکاتی که در بخش قبلی اشاره شد، محاسبه NAV این شرکت‌ها بعضاً با برخی مشکلات و مسائل روبرو شده و شفافیت کافی در آن وجود ندارد.

ارزش خالص دارایی برابر با مجموع کل دارایی‌های شرکت منهای کل بدهی‌های آن است. NAV یا خالص ارزش دارایی‌ها را با این فرمول محاسبه می‌کنند:

ارزش خالص دارایی

ارزش خالص دارایی(Net Asset Value) یا به طورخلاصه NAV، ارزش خالص یک واحد تجاری را نشان می‌دهد و به عنوان ارزش کل دارایی‌های آن واحد منهای ارزش کل بدهی‌های آن محاسبه می‌شود. NAV ابزار و پیمانه ای استاندارد شده به حساب می آید که می‌توان از آن برای انجام مقایسه عملکرد شرکت‌های سرمایه گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری (صدور و ابطال و یا ETF ) استفاده کرد. به‌عبارت‌دیگر ارزش خالص دارایی ها، شاخص و معیاری در بازارهای مالی است که برای ارزش‌یابی و بدست آوردن ارزش ذاتی دارایی‌های شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سرمایه‌گذاری دو قسمت اساسی در بازار سرمایه ایران محسوب می‌شوند که عمده دارایی‌هایشان سهام و دارایی مالی است.

مثالی ساده برای درک NAV:

تصور کنید که یک کیف پول وجود دارد، در این کیف پول 100 برگه ی 200 تومانی و 500 برگه ی 400 تومانی وجود دارد. برای فروش این سهم ها باید یک درصد کارمزد و مالیات پرداخت شود. شما می خواهید نصف دارایی های موجود در این کیف پول را بخرید.

در اینجا چند سوال پیش می آید:

سوال اول: در این کیف پول چقدر دارایی وجود دارد؟ 220 هزار تومان (جمع قیمت سهم ها)

سوال دوم: در این کیف پول چقدر بدهی وجود دارد؟ 2200 تومان (کارمزد و مالیات)

سوال سوم: ارزش خالص دارایی های موجود در کیف پول چقدر است؟ 217800 تومان(قیمت سهام منهای کارمزد و مالیات)

سوال چهارم: سهم شما (۵۰%) از این دارایی‌ها چقدر می‌شود؟ 108900 تومان(خالص ارزش دارایی تقسیم بر دو)

عدد 108900 تومان که بدست آمد به معنای NAV هر واحد از کیف پول است. ( چون که این کیف پول فقط 2 واحد دارد، یکی برای صاحب کیف و دیگری برای شما)

ارزش خالص دارایی(NAV) چگونه محاسبه می شود؟

ارزش خالص دارایی، ارزش خالص یک صندوق یا شرکت و یا واحدتجاری را نشان می‌دهد و بر اساس کل دارایی‌های مجموعه و کل بدهی‌های آن محاسبه می‌شود. بدین ترتیب که ارزش کل دارایی‌ها منهای کل بدهی های آن مجموعه، برابر است با ارزش آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن خالص دارایی ها یا NAV آن مجموعه.

NAV = بدهی‌ها – ارزش کل دارایی‌ها

ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم(NAVPS) چگونه محاسبه می شود؟

جهت ارزش‌ گذاری هر واحد صندوق یا سهام شرکت سرمایه‌گذاری، بایستی ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم (Net Asset Value Per Share) را محاسبه کنیم که برابر است با:

روش های دیگر محاسبه ارزش خالص دارایی(NAV):

توجه داشته باشید که روش‌های دیگر محاسبه ارزش خالص دارایی اغلب در شرکت‌های سرمایه‌گذاری مورداستفاده قرار می‌گیرد.

روش اول:

NAV = ارزش افزوده دارایی‌های غیرجاری + سرمایه در گردش خالص + ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها

ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها عبارت است از ارزش روز سرمایه‌گذاری منهای بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری‌ها.

سرمایه در گردش خالص نیز عبارت است از دارایی‌های جاری منهای بدهی‌های جاری

ارزش افزوده دارایی‌های غیر جاری از تفریق ارزش روز دارایی‌های غیر جاری و بهای تمام‌شده دارایی غیر جاری به دست می‌آید.

روش دوم:

NAV = ارزش روز بدهی‌ها- (مجموع ارزش روز دارایی‌های جاری + ارزش روز سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها + ارزش روز دارایی‌های جاری)

روش سوم:

روشی که معمولا در ایران در شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای محاسبه ی NAV استفاده می شود، از همین نوع سوم است.

NAV = ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها + بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام

قبل تر نیز به این نکته اشاره کردیم که ارزش خالص دارایی (NAV)، در دو حوزه مجزا قابل‌ بررسی است:

• صندوق‌های سرمایه‌گذاری (صدور و ابطال و یا ETF و. )
• شرکت‌های سرمایه‌گذاری

صندوق های سرمایه گذاری و محاسبه ی NAV آن:

برای افرادی که خودشان وقت یا اطلاعات کافی برای سرمایه گذاری ندارند، صندوق های سرمایه گذاری یکی از بهترین راه ها برای این کار است.

آشنایی با ارزش خالص دارایی(NAV)در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسیار مهم است و می‌تواند یکی از معیارهای ارزیابی عملکرد صندوق‌ها در نظر گرفته شود. سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های صندوق موردنظر سهیم می‌شوند، بنابراین ضروری است با ارزش دارایی‌هایشان در صندوق آشنا باشند.

مخصوصاً اگر ارزش این دارایی‌ها با توجه به شرایط بازار (صعودی یا نزولی بودن بازار) همواره در حال تغییر باشد؛ بایستی خاطر نشان کرد که بخشی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سهام شرکت‌ها تعلق گرفته که با نوسان روزانه سهام، افزایش یا کاهش می‌یابند. علاوه بر این، سود سهام تقسیم‌ شده توسط شرکت‌ها در مجمع های سالیانه نیز به منابع صندوق اضافه شده و ارزش دارایی‌های آن و به طبع آن، ارزش واحدهای خریداری‌شده را افزایش می‌دهد.

ارزش خالص هر واحد صندوق در پایان هر روز کاری و بر اساس قیمت پایانی دارایی‌های آن محاسبه شده و از طریق سایت اختصاصی صندوق گزارش می‌شود. قبلا نیز به این نکته اشاره کردیم که اگر بدهی‌های صندوق که شامل بدهی به کارگزاری‌ها بابت خرید سهام و بدهی به ارکان صندوق می‌شود را از دارایی‌های صندوق کسر کنیم، ارزش خالص دارایی‌ های صندوق به دست می‌آید. حال اگر حاصل بدست آمده را بر تعداد کل واحدهای صندوق (واحدهای سرمایه‌گذاری نزد سرمایه‌گذاران) تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد یا NAV هر واحد صندوق به دست می‌آید.

بنابراین NAV صندوق، ارزش سهام هر سهم صندوق را نشان می‌دهد که باعث می‌شود معاملات در صندوق سهام آسان‌تر شود و هم‌چنین ملاکی بسیار مهم برای تصمیم‌گیری مناسب در انتخاب صندوق های سرمایه‌گذاری محسوب ‌شود.

NAV صدور چیست؟

به مبلغی که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای جدید صندوق پرداخت می‌کنند، NAV صدور گفته می‌شود و مقداری بیشتر از ارزش خالص دارایی هر واحد(NAV هر واحد) است. این تفاوت به این دلیل است که مدیر صندوق در خرید اوراق بهادار جدید باید هزینه‌ای را بابت کارمزد پرداخت کند و برای اینکه این کارمزد به سرمایه‌گذاران قدیمی تحمیل نشود، از سرمایه‌گذاران جدید دریافت می‌شود.

NAV ابطال چیست؟

اگر یک سرمایه‌گذار به پول نقد نیاز داشته باشد و قصد فروش واحدهایش را کند، قیمت واحدها به‌صورت NAV ابطال محاسبه می‌شود. قیمت هر واحد در زمان ابطال با در نظر گرفتن کسر هزینه‌های مربوط به معاملات از بهای فروش دارایی‌های سبد، محاسبه می‌شود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار می‌گیرد؛ پس به این معناست که هزینه کارمزد معاملات فروش، در نظر گرفته می‌شود و از ارزش خالص هر واحد کسر می‌گردد. بدین ترتیب NAV ابطال معمولاً کمتر یا مساوی NAV هر واحد است.

پس نتیجه گیری می شود که قیمت صدور و ابطال واحدها نیز بر اساس NAV تعیین شده و مطابق با تغییرات آن نوسان می‌کند(update می شود). در نهایت سود یا زیان هر سرمایه‌گذار آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن از محل تغییر ارزش واحدهای صندوق مشخص می‌شود.

چند نکته در خصوص ارزش خالص دارایی صندوق های سرمایه گذاری که باید بدانید:

1) ارزش خالص دارایی‌ های هر روز یک صندوق سرمایه‌گذاری در انتهای روز معاملاتی بعد از آن محاسبه می گردد.

NAV (2 صدور و ابطال یک واحد سرمایه‌گذاری بر اساس ارزش خالص دارایی‌ های آن صندوق در روز کاری پس از اعلام آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن درخواست محاسبه می شود.

NAV (3 صدور و ابطال یک واحد سرمایه‌گذاری از یک صندوق معین در یک روز مشخص باهم برابر نیستند.

شرکت های سرمایه گذاری و نحوه محاسبه ی ارزش خالص دارایی آن ها:

در اینجا این سوال پیش می آید که آیا ارزش سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری را نیز می‌توان با محاسبه NAV هر سهم به دست آورد؟

باید به این نکته توجه کرد که ساختار فعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران از اهداف اصلی شرکت‌های سرمایه‌گذاری فاصله دارند و هم‌چنین با توجه به نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی در ایران، نمی‌توان مقدار روشنی برای هر سهم به دست آورد. در خصوص پیچیدگی های برآورد ارزش خالص دارایی های یک شرکت باید به نکات زیر اشاره کرد:

1) اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران سهام شرکت‌های غیربورسی را هم در پرتفوی خود دارند و بنابراین نمی‌توان ارزش روز سهام این شرکت ها را به‌صورت دقیق محاسبه کرد.

2)بعضی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران هلدینگ هستند؛ یعنی سهام کنترلی دو یا چند مجموعه دیگر را در اختیار دارند، بنابراین برآورد کردن ارزش دقیق این سهام نیز پیچیدگی های خاص خود را دارد.

3) تعدادی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران با توجه به ماهیت آن‌ها که سرمایه، بسته یا ثابت هستند و سرمایه آن‌ها به دلایل مختلف بلوکه شده است، الزامی به محاسبه کردن و ارائه خالص ارزش دارایی‌های روزانه خود ندارند(اما باید به این نکته توجه شود که صورت‌ وضعیت ماهانه پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را ارائه می‌دهند.)

4) اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری درآمدهای غیرعملیاتی نیز دارند که می توان به موارد زیر اشاره کرد: درآمد ارائه برخی خدمات پیمانکاری، نظارت بر بعضی از طرح‌ها، پذیرش برخی سمت‌ها در انتشار اوراق (مثل متعهد پذیره نویسی) که منجر به ایجاد سود می‌شود، ولی در NAV آن‌ها محاسبه و لحاظ نمی شود.

5) قابل تذکر است که معمولا شرکت‌های سرمایه‌گذاری به‌جز دارایی‌های موجود در پرتفوی سرمایه‌گذاری‌های خود، دارایی‌های دیگری از جمله زمین و ساختمان و مجوزهای مختلف دارند که این مهم می‌تواند بعضاً تأثیر بیشتری از اصل سرمایه‌گذاری‌ها در ارزش شرکت داشته باشد و این موارد در NAV دیده نشده و محاسبه نمی شود.

در تحلیل ها و برآوردهای مالی، NAV نمی‌تواند نمایانگر دقیقی از ارزش خالص دارایی های شرکت باشد.

راهکارهای محاسبه ارزش خالص دارایی با توجه به تنوع شرکت های سرمایه گذاری:

در آخر باید به این نکته اشاره کرد که مشکلات و عدم هماهنگی هایی از این دست، باعث به وجود آمدن مقداری اختلاف میانNAV هر سهم مندرج در گزارش صورت‌ وضعیت پرتفوی سرمایه‌گذاری با قیمت سهام آن‌ها می شود.

الف) بعضی اوقات برای رفع این مشکل بهتر است سرمایه‌گذاری‌های شرکت را ارزش‌گذاری کنیم و پس از آن این رقم را با بهای تمام‌شده درج‌شده در صورت‌های مالی شرکت مقایسه کنیم. درصورتی‌که ارزش بازار بیشتر از بهای تمام‌شده باشد، این مازاد ارزش نسبت به بهای تمام‌شده باید در محاسبه ارزش خالص دارایی ها در نظر گرفته شود، به دلیل اینکه در حقیقت این مازاد ارزش به هنگام ارائه اطلاعات در بخش دارایی‌ها در ترازنامه پنهان مانده است.

بنابراین فرمول محاسبه خالص ارزش دارایی‌ های یك شركت به‌صورت زیر به دست می‌آید:

حقوق صاحبان سهام + مازاد ارزش سرمایه‌گذاری ها نسبت به بهای تمام‌شده = خالص ارزش دارایی ها

ب) کاملا واضح است که انجام محاسبه بالا در زمانی كه شركت سرمایه‌گذاری فعالیت‌هایی خارج از بورس داشته باشد، با مشکلاتی در خصوص محاسبه NAV روبرو می‌شود كه علت آن نیز به عدم وجود بازار منصفانه برای ارزش‌گذاری سرمایه‌گذاری ها باز می‌گردد. به‌منظور رفع این مشکل می‌توان ارزش روز پرتفوی خارج از بورس را معادل بهای تمام‌شده آن‌ها در نظر گرفت.

ج) با توجه به وجود نسبت‌های مالی که علاوه بر بی مقیاس کردن اعداد و اندازه‌ها، باعث به وجود آمدن مقیاس می شود، برای ارزیابی منصفانه قیمت سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری، از نسبت قیمت به ارزش خالص دارایی ها یا همان(P/NAV) استفاده می‌شود.

این شاخص(P/ NAV) از دیدگاه علمی از اعتبار بالاتری در مقایسه با نسبت P/ E برخوردار است؛ زیرا سود (E) نماینده ارزش شرکت است و طبق فرمول گوردون، ما با استفاده از درآمدهای آتی یک دارایی، قیمت امروز آن دارایی را شناسایی می‌کنیم؛ در حالی‌که NAV مستقیماً ارزش واقعی دارایی را نشان می‌دهد. به معنای دیگر نسبت P/ NAV معادل «یک» واحد، نشان‌دهنده این است که قیمت جاری سهم منطبق با ارزش خالص دارایی های شرکت در حال معامله است.

د) در برآورد NAV حاضر، ریز سرمایه‌گذاری‌های بورسی و خارج از بورس شرکت‌های سرمایه‌گذاری از آخرین صورت وضعیت پرتفوی منتشر شده شرکت‌ها در سامانه ناشران بورسی استخراج گردیده است. هم‌چنین برای استخراج حقوق صاحبان سهام از آخرین صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای منتشر شده‌ی شرکت‌ها استفاده می‌شود.

گاهی ممکن است تاریخ آخرین ترازنامه منتشر شده با آخرین صورت‌وضعیت پرتفوی یکسان نباشد. در این حالت سودهای تقسیم‌شده مابین این دو تاریخ از سوی شرکت‌ها باعث کاسته شدن قیمت سهامشان گردیده، درحالی‌که به سرفصل سود انباشته در ترازنامه اضافه نگردیده است لذا در محاسبات ذیل سود‌های تقسیمی محقق شده نیز به محاسبات اضافه می‌گردد.

نکته قابل‌ توجه سرفصل ذخایر کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌هاست. با توجه به اینکه این ذخیره در ترازنامه کاهنده‌ی دارایی‌هاست لذا در محاسبات مربوط به NAV، به محاسبات افزوده می‌گردد.

پس از محاسبه ارزش خالص دارایی های تعدیل‌شده(با در نظر گرفتن سود نقدی و ذخایر کاهش ارزش)، بایستی رقم فوق، تقسیم‌بر تعداد سهام شرکت گردد تا NAV هر سهم محاسبه شود.

در خصوص شرکت‌هایی که در حال انجام افزایش سرمایه‌اند باید به این نکته توجه کرد که تعداد سهام آخرین سرمایه ثبت‌شده به علاوه تعداد سهامی که در حال آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن انتشار است به‌عنوان ملاک تعداد سهام قرار گیرد.

با توجه به مطالب اشاره شده در بالا، خلاصه فرض های مبنای محاسبه ی NAV به صورت زیر است:

• دارایی و بدهی‌های منظور شده در محاسبه NAV مربوط به آخرین ترازنامه منتشره از سوی شرکت‌ها است.
• اطلاعات مربوط به پرتفوی شرکت، بر اساس آخرین صورت‌وضعیت پرتفوی ارائه‌شده در سایت است.
• در محاسبه ارزش روز پرتفوی بورسی، قیمت پایانی روزانه اعمال می‌گردد.
• ارزش بازار پرتفوی غیر بورسی، معادل بهای تمام‌شده، منظور می‌گردد.
• سود نقدی حاصل از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های زیرمجموعه که مجمع عمومی عادی آن‌ها مابین فاصله میان تاریخ ترازنامه و تاریخ صورت‌ وضعیت پرتفوی برگزار شده باشد، به‌عنوان سود نقدی محقق شده در محاسبات منظور می‌گردد و ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها به محاسبات اضافه می‌شود.
• سود حاصل از فروش سرمایه‌گذاری‌ها که مابین تاریخ ترازنامه و تاریخ صورت وضعیت پرتفوی اتفاق افتاده باشد در محاسبات منظور می‌گردد.

ارزش خالص دارایی برای ETF ها

همانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های قابل معامله در بازار سرمایه هم دارای ارزش خالص دارایی هستند. تنها تفاوتی که صندوق های ETF دارند این است که از آنجایی که واحدهای این صندوق، مثل سهام در بورس معامله می‌شوند، قیمت بازار، متاثر از سازوکار عرضه و تقاضا است.

NAV یا ارزش خالص دارایی چیست و چگونه محاسبه میشود؟

مفهوم ارزش خالص دارایی (NAV ) :
مفهوم ارزش خالص دارایی برای سرمایه گذاران اهمیّت بسیاری دارد و همه ی افرادی که وارد بازار سرمایه می شوندهدف و انگیزه ای جز افزایش دارایی هایشان ندارند. برای یک سرمایه گذاری مطمئن و موفّق در بازار سهام، می بایست به تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سهام بپردازیم و در صورتی که قیمت روز سهام کمتر از ارزش ذاتی آن سهام بود اقدام به خرید آن سهام کرد.
عمده ی داراییهای صندوق سرمایه گذاری و شرکتهای سرمایه گذاری، سهام و داراییهای مالی آنهاست. ( NAV) به معنای ارزش خالص دارایی است، در حقیقت ( NAV) نشان دهنده ی کل خالص ارزش داراییهای یک شرکت و یا صندوق سرمایه گذاری است؛ این شاخص که معیاری استاندارد شده به حساب می آید و می توان از آن به منظور مقایسه ی عملکرد شرکتها و صندوقهای سرمایه گذاری استفاده کرد.
به زبان ساده تر: ارزش داراییهای خالص، شاخصی در بورس اوراق بهادار است که برای ارزشیابی و برآورد ارزش ذاتی داراییهای شرکتها و صندوقهای سرمایه گذاری استفاده می شود.
( NAV) به طور روزانه تغییر می کند، چون دارایی ها و بدهی های یک شرکت سرمایه گذاری به صورت مدام و هرروز در حال تغییر است.

چگونگی محاسبه ( NAV ):
بدین شکل: ارزش کل دارایی ها منهای کل بدهی های مجموعه برابر است با ارزش خالص دارایی ها

ارزش خالص دارایی = بدهی‌ها – ارزش کل دارایی‌ها

محاسبه (NAVPS ): یا ارزش خالص دارایی ها به ازای هر سهام

روشهای دیگر:
روش اول:

(NAV )= ارزش افزوده دارایی‌های غیرجاری + سرمایه در گردش خالص + ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها

صندوقهای سرمایه گذاری یکی از فرصت های مطلوب سرمایه گذاری است، خصوصاٌ برای افرادی که خودشان اطّلاعات کافی یا وقت کافی این کار را ندارند؛ سرمایه گذاران با خرید واحدهای سرمایه گذاری، در داراییهای صندوق سهیم می شوند، بنابراین لازم است ارزش دارایی هایشان را در صندوق بدانند، خصوصاٌ اگر ارزش این دارایی ها مدام در حال تغییر باشد. ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای همانروز بر اساس قیمت پایانی داراییهای آن صندوق محاسبه و از طریق سایت اختصاصی گزارش می شود.

روش دوم:

(NAV )= ارزش روز بدهی‌ها- (مجموع ارزش روز دارایی‌های جاری + ارزش روز سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها + ارزش روز دارایی‌های جاری)

روش سوم:

روشی که در ایران در شرکت‌های سرمایه‌گذاری معمولاً در محاسبه NAV مرسوم است.

(NAV )= ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها + بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام

نحوه محاسبه NAV در صندوق های سرمایه گذاری

صندوق سرمایه گذاری چیست و چگونه میتوان در آن سرمایه گذاری کرد؟

آشنایی با ارزش خالص دارایی (NAV) در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهمیت زیادی دارد و می‌تواند یکی از ملاک‌های ارزیابی عملکرد صندوق‌ها در نظر گرفته شود. سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های صندوق سهیم می‌شوند، پس لازم است ارزش دارایی‌هایشان در صندوق را بدانند. مخصوصاً اگر ارزش این دارایی‌ها با توجه به شرایط بازار همواره در حال تغییر باشد؛ همان‌طور که می‌دانید بخشی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سهام شرکت‌ها اختصاص یافته که با نوسان روزانه سهام، افزایش یا کاهش می‌یابند. علاوه بر این، سود سهام تقسیم‌ شده توسط شرکت‌ها نیز به منابع صندوق اضافه شده و ارزش دارایی‌های آن و به طبع آن، ارزش واحدهای خریداری‌شده را افزایش می‌دهد.

ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای هر روز و بر اساس قیمت پایانی دارایی‌های آن محاسبه و از طریق سایت اختصاصی صندوق گزارش می‌شود.

همان‌طور که اشاره شد اگر بدهی‌های صندوق که شامل بدهی به کارگزاری‌ها بابت خرید سهام و بدهی به ارکان صندوق می‌شود را از دارایی‌های صندوق کم کنیم، ارزش خالص کل دارایی‌های صندوق به دست می‌آید. حال اگر حاصل را بر تعداد کل واحدهای صندوق (واحدهای سرمایه‌گذاری نزد سرمایه‌گذاران) تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد یا NAV هر واحد صندوق به دست می‌آید. بدین ترتیب NAV صندوق، ارزش سهام هر سهم صندوق را نشان می‌دهد که باعث می‌شود معاملات در صندوق سهام آسان‌تر شود و هم‌چنین معیاری مهم در جهت تصمیم‌گیری مناسب در انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری محسوب ‌شود.

NAV صدور چیست؟
به مبلغی که سرمایه گذاران برای خرید واحدهای جدید صندوق پرداخت می کنند،NAV صدور گفته می شود و این مبلغ کمی بیشتر از ارزش خالص هر واحد است و این تفاوت به خاطر هزینه ای است که مدیر صندوق بابت کارمزد پرداخت می کند.

NAV ابطال چیست؟
اگر سرمایه گذار بخواهد سرمایه اش را نقد کند، قیمت واحدها به صورت NAV ابطال محاسبه می شود.
در این مورد قیمت هر واحد با فرض کسر هزینه های مربوطه تعیین می شود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار می گیرد، یعنی هزینه ی کارمزد و معاملات فروش در نظر گرفته شده و از ارزش خالص آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن هر واحد کسر می گردد؛ بنابراین NAV ابطال معمولاٌ کمتر یا مساوی NAV هر واحد است؛ بدین ترتیب قیمت صدور و ابطال واحدها بر اساس NAV تعیین شده و همسو با تغییرات آنها نوسان می کند.

نتیجه گیری:

۱-ارزش خالص دارایی های هر روز در یک صندوق سرمایه گذاری، در پایان روز معاملاتی بعد از آن محاسبه می شود.
۲-NAV صدور و ابطال یک واحد سرمایه گذاری با توجّه به ارزش خالص و دارایی های آن صندوق در روز کاری پس از اعلام در خواست است.
۳-NAV صدور و ابطال یک واحد سرمایه گذاری از یک صندوق معیّن در یک روز مشخص با هم برابر نیستند.

شرکتهای سرمایه گذاری و مشکلات محاسبه NAV دراین شرکتها:
با دقّت در ساختار فعّالیتهای شرکتهای سرمایه گذاری در ایران وهمچنین نحوه ی محاسبه NAV متوجّه می شویم که نمی توان مقدار مطمئن وروشنی را برای هر سهم به دست آوریم.
۱-با توجّه به ماهیّت بعضی از شرکتهای سرمایه گذاری در ایران که (سرمایه بسته یا ثابت ) هستندو سرمایه های آنها به دلایل مختلف بلوکه شده، الزامی به محاسبه و ارائه خالص ارزش دارایی های روزانه ندارند.
۲-اکثر شرکتهای سرمایه گذاری در ایران، سهام شرکتهای غیر بورسی را هم نگهداری می کنند بنابراین نمی توان ارزش سهام آنها را به طور دقیق محاسبه نمود.
۳-بعضی از شرکتهای سرمایه گذاری هلدینگ هستند یعنی سهام کنترلی دو یا چند مجموعه را به عهده دارند، بنابراین محاسبه ی ارزش دقیق سهام آنها پیچیده است.
۴-معمولاٌ شرکتهای سرمایه گذاری به جز داراییهای موجود خود، در پرتفوی سرمایه گذاری های خود، دارایی های دیگری مثل زمین و ساختمان نیز دارند که می تواند تاٌثیر بیشتری از اصل سرمایه گذاریها در ارزش شرکت داشته باشند و این مورد درNAV دیده نمی شوند.
۵-اکثر شرکتهای سرمایه گذاری درآمدهای غیر عملیاتی دارند مانند درآمد ارائه ی برخی خدمات پیمانکاری، نظارت بر بعضی طرحها، که مجموعه ی این کارها منجر به ایجاد سود می شود، ولی درNAV لحاظ نمی شود.

نتیجه: در برآوردهای مالی، NAV نمی تواند انعکاس دقیقی از خالص ارزش داراییهای شرکت ارائه دهد.

راهکارهای محاسبه NAV با توجّه به تنوع شرکتهای سرمایه گذاری:
الف) گاهی برای رفع مشکلات توضیح داده شده می بایست سرمایه گذاریهای شرکت را ارزشیابی کنیم؛ وپس از آن، این رقم را با بهای تمام شده و درج شده در صورتهای مالی شرکت مقایسه کنیم؛ در صورتیکه ارزش بازار بیشتر از بهای تمام شده باشد، این مازاد ارزش نسبت به بهای تمام شده، باید در محاسبه ی خالص ارزش دارایی ها در نظر گرفته شود بنابراین فرمول محاسبه خالص ارزش دارایی ها ی یک شرکت بدین صورت است:
NAV = مازاد ارزش سرمایه گذاریها نسبت به بهای تمام شده + حقوق صاحبان سهام
ب ) این نوع محاسبه در زمانی که شرکت سرمایه گذاری، فعّالیتهای خارج از بورس نیز داشته باشد با مشکلاتی در محاسبه NAV مواجه می شود؛ که علّت اصلی آن به فقدان بازار منصفانه برای ارزشگذاری سرمایه گذاریها بازمی گردد؛ که به منظور رفع این مشکل می توان ارزش روز پرتفوی خارج از بورس را معادل بهای تمام شده ی آنها منظور نمود.
ج ) گاهی اوقات برای ارزیابی منصفانه ی قیمت سهام شرکتهای سرمایه گذاری، از نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی ها (P/NAV ) استفاده می شود.

سخن پایانی:
۱-در این مقاله با روشهای محاسبه NAV در دو حوزه آشنا شدیم:
الف ) حوزه ی صندوقهای سرمایه گذاری
ب ) حوزه ی شرکتهای سرمایه گذاری
۲-آموختیم روشهای محاسبه ی NAV در دو حوزه ی ذکر شده متفاوت است؛ بدین صورت که در صندوقهای سرمایه گذاری از اهمیّت بالایی برخوردار بوده و دقیق وشفّاف است و ملاک مقایسه ی صندوقهای سرمایه گذاری، جهت انتخاب یک صندوق قرار می گیرد؛ اما در شرکتهای سرمایه گذاری، به دلیل اینکه ساختار متفاوتی دارند NAV نمی تواند انعکاس دقیقی از خالص ارزش دارایی های شرکت ارائه دهد و به طور نسبی است.
۳-صندوقهای سرمایه گذاری یکی از فرصتهای مطلوب سرمایه گذاری هستند، خصوصاٌ برای افرادی که زمان کافی یا اطّلاعات کامل در این زمینه را ندارند.
۴-ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای همانروز و بر اساس قیمت پایانی دارایی های آن صندوق محاسبه واز طریق سایت اختصاصی گزارش می شود.

خالص ارزش دارایی یا NAV چیست؟

NAV در اصل مخفف کلمه Net Asset Value است که به معنای ارزش خالص دارایی است. در واقع از این معیار به منظور نمایش تمامی آشنایی با NAV ابطال و نحوه محاسبه آن ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. از NAV می‌توان به عنوان ابزاری برای مقایسه عملکرد شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کرد. به زبان ساده NAV به عنوان یک شاخص در بازار سرمایه است که با استفاده از آن می‌توان برای ارزشیابی و کشف ارزش ذاتی سهام اقدام کرد این فرآیند برای صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری هم صادق است .

ارزش خالص دارایی (NAV) چگونه محاسبه می‌شود؟

ارزش خالص دارایی، ارزش خالص یک صندوق یا شرکت را نشان می‌دهد و بر اساس کل دارایی‌های مجموعه و کل بدهی‌های آن محاسبه می‌شود. بدین ترتیب که ارزش کل دارایی‌ها منهای کل بدهی‌های آن مجموعه، برابر است با ارزش خالص دارایی‌ها یا NAV آن مجموعه .

NAV= بدهی‌ها – ارزش کل دارایی‌ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بررسی NAV آن‌ها :

به منظور سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری آشنایی با ارزش خالص دارایی (NAV) بسیار مهم است شما با استفاده از آن می‌توانید عملکرد صندوق موردنظر را بررسی و ارزیابی نمایید. سرمایه‌گذاران به منظور سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها از طریق خرید واحد‌های صندوق اقدام می‌کنند و با این کار در دارایی صندوق نیز سهیم خواهند شد پس این امر که هر سرمایه‌گذار ارزش خالص دارایی صندوق را بداند، یکی از مهم‌ترین بخش‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. قسمتی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری از سهام شرکت‌های بورسی تشکیل شده است که بنا به طبیعت بازار بورس، ارزش این سهم‌ها در روزهای مختلف ممکن است تغییر کند و دچار نوسانات مختلف شود افزون بر این مورد، سود سهام تقسیم‌ شده توسط شرکت‌ها نیز به دارایی صندوق اضافه شده و ارزش دارایی‌های آن و به دنبال آن، ارزش واحدهای خریداری‌شده را افزایش می‌دهد. این نکته شایان ذکر است که ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای هر روز معاملاتی مورد محاسبه و ارزیابی قرار گرفته و در سایت مربوط به صندوق اطلاع‌رسانی می‌شود حال اگر در این بخش بخواهیم بدهی‌های صندوق‌ را از دارایی‌های خود صندوق کسر کنیم، ارزش خالص کل دارایی صندوق مدنظر به دست می‌آید. در گام بعدی اگر عدد به دست آمده را بر تمام واحدهای صندوق تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد صندوق به دست خواهد آمد. با این اوصاف ارزش سهام هر واحد صندوق به عنوان یک معیار برای بررسی و تصمیم‌گیری در حوزه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید.

NAV صدور به چه معناست؟

این عدد به مبلغی گفته می‌شود که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای جدید صندوق سرمایه‌گذاری می‌پردازند. این میزان کمی بیشتر از ارزش خالص هر واحد است. دلیل این اختلاف این است که مدیر صندوق باید هزینه‌ای را به عنوان کارمزد برای خرید اوراق بهادار جدید پرداخت کند. به منظور جلوگیری از تحمیل این مبلغ به سرمایه‌گذاران قدیمی، کارمزد تنها از سرمایه‌گذاران جدید دریافت می‌شود .

NAV ابطال چیست؟

چنانچه سرمایه‌گذاری به پول نقد نیاز داشته باشد و قصد فروش واحدهایش را کند، قیمت واحدها به‌صورت NAV ابطال محاسبه می‌شود. قیمت هر واحد در زمان ابطال با فرض کسر هزینه‌های مربوط به معاملات از بهای فروش دارایی‌های سبد، تعیین می‌شود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار می‌گیرد؛ یعنی هزینه کارمزد معاملات فروش، در نظر گرفته می‌شود و از ارزش خالص هر واحد کسر می‌گردد. بدین ترتیب NAV ابطال معمولاً کمتر یا مساوی NAV هر واحد است .

بنابراین قیمت صدور و ابطال واحدها نیز بر اساس NAV تعیین شده و همسو با تغییرات آن نوسان می‌کند. در نهایت سود یا زیان هر سرمایه‌گذار از محل تغییر ارزش واحدهای صندوق مشخص می‌شود .

سه نکته در مورد NAV صندوق‌های سرمایه‌گذاری :

ارزش خالص دارایی‌ های هر روز یک صندوق سرمایه‌گذاری در پایان روز معاملاتی بعد از آن محاسبه می‌شود .
NAV صدور و ابطال یک واحد سرمایه‌گذاری بر اساس ارزش خالص دارایی‌های آن صندوق در روز کاری پس از اعلام درخواست است .
NAV صدور و ابطال یک واحد سرمایه‌گذاری از یک صندوق معین در یک روز مشخص باهم برابر نیستند .

برای مطالعه مطالب بیشتر در حوزه بازار سرمایه به بخش مقالات پاداش مراجعه نمایید.