قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود

فرمول محاسبه بازده سهام

سهام شناور آزاد در بورس به همراه نحوه محاسبه و تاثیرش بر معاملات

سهام شناور در بورس به چه معناست و چه اهمیتی دارد؟ سهام شناور آزاد بر قیمت موثر است؟ ما در مقاله از شرکت کارگزاری سرمایه و دانش به زبان ساده سهام شناور را به شما معرفی کرده‌ایم.

بازار بورس دنیای گسترده‌ای از اصطلاحات است که آشنایی با هریک از آن‌ها می‌تواند نقش پررنگی در سرمایه‌گذاری منطقی و پربازده داشته باشد و ریسک معاملات را به‌ طور مؤثر کاهش دهد. عوامل و شاخص‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به افزایش وضوح وضعیت بازار و امکان تحلیل و پیش‌بینی بورس و ارزش سهام شرکت‌های عضو این بازار مالی توسط سرمایه‌گذاران کمک کنند و زمان مناسب برای معامله سهام را به سهامداران نشان دهند. یکی از عوامل مؤثر در تصمیم فعالان بازار بورس و اصطلاحات رایج میان آن‌ها، سهام شناور آزاد است که قدرت تحلیل بازار را افزایش می‌دهد و تأثیر چشمگیری در ارزش سهام شرکت‌ها دارد. در ادامه مطلب می‌توانید با این موضوع که سهم شناور چیست و چگونگی تأثیر سهام شناور بر بازار و روند معاملات بورس و نحوه محاسبه آن آشنا شوید و سود خود را بر پایه دانش تخصصی بازار افزایش دهید.

سهام شناور چیست؟

سهام عرضه‌ شده یک شرکت در دست دو گروه از سهامداران قرار می‌گیرد. بخش بزرگی از این سهام به سهامداران راهبردی (Closely-held Shares) تعلق دارد که سرمایه‌گذاری آن‌ها به‌ صورت بلندمدت است و قصد فروش سهام خود را ندارند. هدف این سهامداران معمولاً به‌ منظور ورود و تأثیر در مدیریت شرکت است و دقیقاً به همین دلیل، بخش زیادی از سهام شرکت را خریداری می‌کنند. بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران از ورود و خروج این افراد به سهم شرکت، سیگنال‌های مطلوب و کارآمدی دریافت می‌کنند. زیرا فروش سهام از جانب تعدادی از سهامداران راهبردی می‌تواند نشانه‌هایی از ریزش یا اصلاح در آینده نه‌ چندان دور باشد.

بخش دیگری از سهام شرکت در دست افراد عادی قرار دارد که از افراد حقیقی یا حقوقی تشکیل می‌شوند. این افراد قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت در شرکت را ندارند و تنها تعداد کمی از سهام شرکت را در مدت کوتاهی خرید وفروش می‌کنند. این دسته افراد تأثیر چندانی بر نوسانات قیمت سهام شرکت ندارند. درواقع به تعداد سهامی از یک شرکت که به ‌صورت روزانه توسط سهامداران عادی در بازار مالی خرید وفروش می‌شوند، سهام شناور آزاد یا Floating Stock می‌گویند.

نحوه محاسبه سهام شناور آزاد در بورس

همان‌طور که بیان شد، سهام شناور یک شرکت قابلیت خرید وفروش دارند و در میان فعالان عادی دست‌ به‌ دست می‌شوند. اگر تعداد سهم متعلق به سهامداران راهبردی و سهام غیرقابل معامله (سهامی که به دلایل متفاوت، محدودیت موقت بر آن‌ها اعمال می‌شود و برای مدتی قابل خرید و فروش نیستند) را از کل سهام شرکت کم قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود کنیم، عددی به دست می‌آید که نشان‌دهنده تعداد سهام شناور آزاد آن شرکت است. بنابراین، این سهام را می‌توان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:
سهام شناور = (تعداد سهم سهامداران راهبردی + تعداد سهام غیرقابل معامله) - کل سهام شرکت

مثالی برای محاسبه سهام شناور آزاد

برای درک بهتر این مطلب، فرض کنید تعداد سهام منتشرشده یک شرکت 1 میلیون است که 200 هزار سهم از میان آن‌ها به دلیل دوره توقف عرضه اولیه قابل معامله نیستند. در این میان، دو سهامدار راهبردی الف و ب نیز صاحب به ترتیب 300 هزار و 350 هزار سهم شرکت هستند. آنچه در دستان سهامداران عادی باقی می‌ماند و به‌ صورت روزانه معامله می‌شود، تنها 150 هزار سهم از کل سهام منتشر شده است. درواقع به این تعداد سهم که توسط فعالان عادی خرید و فروش می‌شوند، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. در این مثال، درصد سهم آزاد 15 درصد است.

تأثیر سهام شناور بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران

هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، امکان سقوط و رشد هیجانی و کوتاه‌مدت قیمت سهام آن شرکت کاهش پیدا می‌کند. این یعنی سهامداران عادی و حجم معاملات شرکت بیشتر بوده و نوسان ارزش سهم و تأثیر سهامداران راهبردی و مدیران بر قیمت سهام کاهش می‌یابد. این در حالی است که در شرکت‌هایی با سهام آزاد کم، دست سودجوها و سهامداران راهبردی برای مانور دادن، تأثیرات هدف‌دار بر قیمت سهام و سفته‌بازی در سهم افزایش می‌یابد. بنابراین هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، ریسک خرید سهام، کاهش بیشتری به چشم می‌بیند. البته لازم به ذکر است که دقیقاً به همین دلیل افزایش ارزش سهام و بازدهی سرمایه نیز با سرعت کمتری اتفاق می‌افتد، اما سرمایه‌گذاران به خرید سهام این نوع شرکت‌ها به دلیل ریسک کمتر آن‌ها تمایل بیشتری نشان می‌دهند.

برای درک بهتر این مسئله، فرض کنید سهامداران شرکت ذکر شده در مثال قبلی با 15 درصد شناوری برای افزایش ارزش سهام خود اقدام به خرید بخشی از سرمایه خود کنند. این می‌تواند یک سیگنال مثبت عالی برای فعالان عادی باشد و آن‌ها نیز به خرید سهام این شرکت ترغیب شوند. با افزایش تقاضا و نبود عرضه برای سهام این شرکت، قیمت سهام روند صعودی پیدا می‌کند. این امر دقیقاً یکی از ترفندهای سفته‌بازی است که در بسیاری از شرکت‌ها با شناوری سهم پایین انجام می‌شود. معمولاً به دلیل ریسک بالا و احتمال سفته‌بازی و انحراف جهت معاملات متناسب با اهداف مدیران و سهامداران راهبردی، تمایل فعلان بازار بورس برای خرید سهام این دسته شرکت‌ها کمتر است. این در حالی است که برای اعمال اینگونه تغییرات بر قیمت سهام شرکت‌هایی با شناوری بیشتر، به خرید حجم بسیار بالایی از سهام نیاز است دستکاری قیمت به‌ راحتی میسر نمی‌شود. شایعه‌سازی درباره افزایش قیمت سهام این نوع شرکت‌ها، فریب دادن سرمایه‌گذاران و در نهایت، فروش سریع سهام در اوج بسیار دشوار یا حتی غیرممکن است.

کمترین و بیشترین میزان سهام شناور آزاد در بورس ایران

در سایر کشورها، میزان سهام آزاد نباید به کمتر از 25 درصد برسد و حداقل یک ‌چهارم از کل سهام شرکت در دست فعالان عادی قرار بگیرد. در غیر این صورت، شرکت به ‌طور کامل از بازار بورس حذف می‌شود. این در حالی است که در بازار بورس ایران، سهام شناور آزاد شرکت می‌تواند تا 5 درصد نیز کاهش پیدا کند. با وجود حداقل 5 درصد میزان شناوری، در ایران ماکسیمم یا حداکثری برای شرکت‌ها قرار داده نشده است و سهامداران راهبردی به‌ راحتی می‌توانند سهام شرکت خود را عرضه کنند.

آیا میزان سهام شناور همیشه ثابت است؟

میزان سهام شناور شرکت‌ها ثابت نیست، زیرا مقدار زیادی از سهام در دست سهامداران راهبردی قرار دارد. سرمایه‌گذاران راهبردی می‌توانند کل یا بخشی از سهام خود را در بازار به فروش بگذارند. در این صورت، میزان سهام آزاد شرکت افزایش پیدا می‌کند. این سهامداران همچنین ممکن است اقدام به خرید سهام بیشتری از شرکت کرده و از سهم فعالان عادی بکاهند. به ‌این‌ ترتیب، شرکت‌ها موظف هستند در پایان دوره‌های سه‌ ماهه درصد سهام آزاد خود را در سایت کدال بروز رسانی کنند.

بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟

با توجه به حداقل و حداکثر میزان سهام آزاد در بازار ایران، بهترین و مناسب‌ترین میزان را می‌توان 20-21 درصد قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود در نظر گرفت. این درصد به میانگین کل نزدیک‌تر است، ریسک کمتری دارد و میزان نقد شوندگی آن بالا است. در شرکت‌هایی با میزان سهام آزاد بالا، سرمایه بیشتری به شرکت ورود پیداکرده است که موجب توسعه شرکت و افزایش ارزش سهام آن می‌شود. ازجمله جذابیت‌های دیگر این شرکت‌ها می‌توان به نقد شوندگی بالا اشاره کرد. در قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود این شرکت‌ها معمولاً صف خرید و صف فروش خیلی زود جمع می‌شوند. زیرا همیشه افرادی وجود دارند که تمایل به خرید سهام این شرکت‌ها داشته باشند.

شاخص سهام شناور آزاد چیست؟

فعالان و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بازار بورس، به ‌منظور تحلیل بهتر بازار و مقایسه شرکت‌ها از شاخص سهام شناور آزاد بهره می‌گیرند. با توجه به این شاخص می‌توان تأثیرگذاری و نقدشوندگی سهام شرکت‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد. در واقع هدف آن بررسی قسمتی از بورس با قدرت نقدشوندگی بالاتر است و نوسانات آن در تصمیم بسیاری از فعالان تأثیر می‌گذارد. درواقع هرچه میزان شاخص افزایش پیدا کند، یعنی سهامداران راهبردی اقدام به فروش سهام کرده‌اند و ریزش یا اصلاح در پیش است. این در حالی است که منفی شدن شاخص یک خبر خوب برای کسانی است که تمایل به خرید سهام شرکت و دریافت بازدهی سریع دارند.

شناوری سهام چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟

حباب قیمتی یکی از پیامدهای سفته بازی و ایجاد هیجانات هدف‌دار در قیمت سهام شرکت است. زمانی که شناوری سهام یک شرکت پایین باشد، احتمال فریب دادن سرمایه‌گذاران و سهامداران عادی و دست‌کاری قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند. به‌ این‌ ترتیب، قیمت سهام با ارسال یک سیگنال عمدی از جانب سهامداران راهبردی یا مدیران به‌ صورت ناگهانی افزایش پیدا می‌کند و سود چشمگیری را به این افراد می‌رساند.

این حباب قیمتی عمر چندانی ندارد و پس از فروش سهام در اوج تقاضا و افزایش قیمت، شاهد ترکیدن حباب سقوط ارزش سهام هستیم. این امر دارای تأثیرات منفی بر کل بازار بوده و اعتماد فعالان بورس به این بازار را کاهش می‌دهد. اگرچه شرکت‌های نوپا با میزان سهام آزاد ممکن است بتوانند در آینده‌ای نه‌ چندان دور بازدهی خوبی به شما بدهند، اما ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها نیز بالا است. به همین ترتیب، هرچه میزان شناوری سهام یک شرکت بیشتر باشد، امکان ایجاد حباب قیمتی و ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند.

همانطور که بیان شد، در کشورهای خارجی میزان حداقل شناوری شرکت‌ها باید 2 درصد باشد. این در حالی است که حداقل این میزان در ایران به 5 درصد می‌رسد. به‌ این‌ ترتیب، اگر این قانون در ایران نیز اعمال شود شاهد حذف نیمی از شرکت‌ها از بازار مالی بورس خواهیم بود. با این حال، شما می‌توانید با استفاده از دانش تخصصی این بازار به تحلیل و مقایسه شرکت‌ها بپردازید و با کاهش ریسک سرمایه گذاری، بازدهی آن را تضمین کنید.

معرفی کامل انواع قیمت در بازار بورس ایران

در بازار های مالی انواع قیمت برای دارایی ها معرفی می شوند که ممکن است اشخاص را سردرگم کند. این قاعده در بازار بورس ایران نیز استثنا نمی باشد. در این مقاله قصد داریم تا با انواع قیمت که در بازار بورس ایران با آنها برخورد خواهید کرد، آشنا شویم.

انواع قیمت در بورس ایران

قیمت باز شدن (open)

قیمتی است که اولین معامله روز در آن قیمت انجام می‌شود.

قیمت آخرین معامله(close)

قیمتی که اخرین معامله در روز روی آن انجام می شود. این قیمت با قیمت پایانی که آنرا نیز معرفی خواهیم کرد، متفاوت می باشد.

قیمت پایانی

قیمت پایانی یکی دیگر از انواع قیمت می باشد. در هر جلسه معاملاتی، ممکن است سهام یک شرکت با قیمت‌های متفاوتی خرید و فروش شود. قیمت پایانی، میانگین وزنی از تعداد سهام معامله شده در هر قیمت است که ملاک محاسبه بازه روز معاملاتی بعد است. به این گونه که قیمت مثبت 5 و منفی 5 درصد بر اساس قیمت پایانی محاسبه می شود.

مثلا اگر 99 برگ سهم در قیمت 100 تومان و 1 برگ سهم در قیمت 200 تومان معامله شود، قیمت پایانی برابر 150 نمی شود؛ بلکه برابر 101 می شود چرا که بیشتر معاملات در قیمت 100 انجام شده است:

بالاترین قیمت(high)

بالاترین قیمتی است که یک سهم در جلسه معاملاتی، معامله شده است.

پایین‌ترین قیمت(low)

کمترین قیمتی است که یک سهم در جلسه معاملاتی، معامله شده است.

قیمت های باز شدن، آخرین معامله، بالاترین و پایین ترین قیمت، قیمت هایی هستند که نمودار کندل استیک را در تحلیل تکنیکال شکل می دهند:

علاوه بر قیمت‌های فوق بهتر است که در خصوص این قیمت‌ها نیز اطلاعاتی کسب کنید:

قیمت پایه

قیمت مشخص شده ای است که توسط فروشنده برای عرضه سهام در معاملات عمده تعیین می شود.

قیمت پیشنهادی

قیمتی است که کارگزاری برای هر برگه سهام وارد سامانه می کند.

قیمت محدود

قیمتی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف مشتری یا سرمایه‌گذار به کارگزاری برای انجام خرید یا فروش سهام اعلام می‌شود.

قیمت معین

قیمت ثابتی است که توسط مشتری یا سرمایه‌گذار برای انجام معامله به کارگزاری اعلام می‌شود.

قیمت تعدیل شده‌ی پایانی

قیمتی است که بعد از اعمال افزایش سرمایه و یا تقسیم سود نقدی، در قیمت پایانی محاسبه می‌شود. برای جزئیات بیشتر بهتر است مقالات مربوطه را مطالعه نمایید.

علاوه بر این در تابلوی یک سهم، با موارد زیر نیز برخورد خواهید کرد:

قیمت بازه روز

بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در روز معامله شده است.

قیمت مجاز

قیمتی که خریدار و فروشنده مجاز است در آن بازه خرید و فروش انجام دهد.

اکثر نمادهای بورسی در بازه­ ی 5 درصدی معامله می شوند که با فرمول های زیر محاسبه میشود:

حد پایینی بازه مجاز برابر است با قیمت پایانی روز گذشته ضرب در 0.95

حد بالایی بازه­ی مجاز برابر است با قیمت پایانی روز گذشته ضرب در 1.05

بازه هفته

نمایانگر بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در طول هفته جاری معامله شده است.

بازه سال

نمایانگر بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در طول سال معامله شده است. گاهی ممکن است که قیمت بالایی بازه سال از قیمت حال حاضر سهم بسیار بسیار بالاتر باشد که این نکته بیانگر وجود افزایش سرمایه در طی سال گذشته است.

این قیمت ها در صفحه ی معاملاتی مربوط به هر نماد در سایت tsetmc قابل مشاهده می باشد:

مثال:

فرض کنید که نماد فولاد که متعلق به شرکت فولاد مبارکه اصفهان در بورس تهران است، قیمت پایانی برابر 40000ريال معادل 4000 تومان داشته باشد. می‌دانیم که این نرخ همان مبنای قیمتی فردای سهم خواهد بود. یعنی در روز بعدی که بازار برای معامله باز شود، نماد فولاد می ‎تواند به اندازه 5 درصد بیشتر یا کمتر از این قیمت نوسان کند. یعنی قیمت مجاز نماد فولاد 4000*1.05=4200 تومان در بازه بالایی و 4000*0.95=3800 تومان در بازه پایینی خواهد بود. بیشترین و کمترین میزانی که نماد فولاد امکان قیمت‌گذاری در روز را خواهد داشت، این دو قیمت خواهد بود. حال فرض کنید حجم معاملات و قیمت معاملات در این نماد، به ترتیب به قرار زیر باشد:

در قیمت 3900 تومان، 10000 عدد سهم معامله شود.

در قیمت 4200 تومان، 15000 عدد سهم معامله شود.

در قیمت 4100 تومان، 12000 عدد سهم معامله شود.

و اخرین معامله در قیمت 4000 تومان، 23000 عدد سهم معامله شود.

حال انواع قیمت برای این سهم، به این ترتیب محاسبه می‌شود:

قیمت باز شدن: 3900 تومان

بالاترین قیمت: 4200 تومان

پایین ترین قیمت: 3900 تومان

قیمت آخرین معامله: 4000 تومان

و قیمت پایانی سهم نیز با استفاده از رابطه زیر محاسبه می شود:

که این قیمت 4053 تومان درصورتی که حجم معاملات روز به اندازه یا بیشتر از حجم مبنای سهم باشد، همان قیمتی است که بازه مجاز فردا از طریق آن محاسبه می‌شود.

قیمت آخرین معامله سهم، طبق لیست بالا، 4000 تومان است که مشخص است که با قیمت پایانی متفاوت می‌باشد. دلیل این تفاوت هم این است که برای محاسبه قیمت پایانی، همانطور که گفته شد، یک میانگین وزنی از قیمت‌هایی که سهم در طول روز معامله شده، گرفته می‌شود.

روش محاسبه بازده سهام چگونه است ؟ فرمول قطعی حاسبه بازده سهام

محاسبه بازده سهام یکی از کارهایی است که هر سرمایه گذاری باید آن را بداند و انجام دهد. گرچه نرم افزارها و سیستم های کارگزاری ها این کار را برای سهام های خریداری شده و سرمایه گذاری شده انجام می دهند اما دانستن نحوه محاسبه بازده سهام می تواند از نظر ذهنی و تجربی به سرمایه گذار کم کند.

به طور کلی زمانی که می خواهیم تجربه ای را به صورت کمی بیان کنیم باید از مفهوم ” نسبت ” استفاده کنیم. نسبت دو یک اتفاق جدید نسبت به یک اتفاق مبدا یا قدیمی می تواند تفاوت این تجربه را به ما نشان دهد. از این نسبت در علم ریاضی و مهندسی به نام راندمان یا بازده یاد می شود. این مفهوم برای راحتی در مقایسه استفاده می شود.

به طور مثال وقتی شما می خواهید دو وسیله الکترونیکی را فارغ از هر فاکتور دیگر با یک دیگر مقایسه کنید می توانید نسبت کار انجام شده به انرژی دریافتی آن ها را با یکدیگر مقایسه کنید. در واقع بازده نسبت آن چیزی است که دریافت می کنیم به آن چیزی است که پرداخت می کنیم. در زبان اقتصادی بازده نسبت سود به هزینه است.بر اساس همین تعریف به نظر می رسد می توان محاسبه بازده سهام را نیز ساده تر تعریف کرد. توجه داشته باشید که به محاسبه بازده محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس نیز گفته می شود.

تعریف و محاسبه بازده سهام

ما در بالا به طور کلی با تعریف بازده آشنا شدیم و مفهوم کلی آن را درک کردیم. در مورد محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس نیز گفتیم که این بازده بر اساس نسبت سود به هزینه تعریف می شود. برای یافتن نحوه محاسبه بازده سهام باید سعی کنیم سود و هزینه را تعریف کنیم.

در کلام ساده تر شما برای این که بتوانید در بخش های مختلف دست به محاسبه بازده بزنید باید سعی کنید تعریف مشخصی از سود و هزینه در آن بخش ارائه بدهید. بسته به نوع بازار و نوع سرمایه و … این سود و هزینه می تواند تعاریف مختلفی داشته باشد.

به نظر شما برای محاسبه بازده سهام چه تعاریفی می توان برای هزینه و سود به کار برد؟ هزینه به نظر چیزی جز قیمت سهام به اضافه کارمزد های مربوط به آن است. در واقع هزینه ای که برای خرید سهام کرده اید را می توان در بخش هزینه قرار دارد.

اما برای سود گزینه های مختلفی جلوی ما قرار دارد. سود می تواند شامل موارد زیر باشد:

۱- تفاوت قیمت کنونی با قیمت خرید ( در جهت مثبت – به طور مثال اگر قیمت خرید ۱۰۰ تومان باشد قیمت کنونی ۱۵۰ تومان سود حاصل ۵۰ تومان است )
۲- سود سالانه ای که شرکت ها و سهم ها در مجمع خود تقسیم می کنند.
۳- مزایای حق تقدم
۴- مزایای سهم جایزه
این ها تمام سود هایی است که ممکن است در خرید و فروش یک سهم اتفاق بیفتد. حال با توجه به این تعاریف به نظر می رسد اکنون می توانیم سراغ محاسبه بازده سهام برویم.

فرمول محاسبه بازده سهام

چگونگی محاسبه بازده سهام

به نظر می رسد محاسبه بازده سهام کار چندان سختی نباشد. کافی است شما تمام بخش های سود را با یک دیگر جمع کنید و آن را تقسیم بر هزینه خرید کنید. عدد به دست آمده را در صد ضرب کنید تا بازده سهام به شکل درصدی خودش را نشان دهد.

توجه داشته باشید که تعداد برگه سهم در این معامله حذف شده است. اگر می خواهید تعداد برگه سهم را در محاسبه دخیل بکنید باید آن را در تمامی موارد ذکر شده یعنی هزینه خرید و تمامی سود ها ضرب کنید. بنابراین بر اساس اصل ریاضی تعداد برگه سهم تاثیری در محاسبه ندارد و به بر اساس فاکتورگیری به سادگی از محاسبه خارج می شود.

همانطور که می بینید محاسبه بازده سهام کار چندان مشکلی ندارد و هر کسی می تواند آن را به راحتی انجام دهد. البته به این نوع محاسبه، محاسبه بازده کل نیز گفته می شوند. سرمایه گذاران بسته به نوع سرمایه گذاری و استراتژی که دارند می توانند بازده های مختلفی را محاسبه کنند.

به طور مثال یک سرمایه گذار که دید بلند مدت تری دارد دوست دارد بداند بازده سود سالانه نسبت به سرمایه گذاری که انجام می دهد چقدر است. او تنها کافی است سود سالانه را تقسیم بر هزینه خرید سهام کند و آن را در صد ضرب کند.
آن چیزی که مشخص است این است که در تمامی انواع محاسبه بازده سهام، هزینه یک مفهوم و معنا را دارد و ثابت است و آن چیزی جز هزینه خرید سهام نیست.

کارایی محاسبه بازده سهام

اما سوال اصلی این است که محاسبه بازده سهام چه کارایی دارد و چه لزومی برای استفاده از آن وجود دارد؟ مهم ترین کارکردی که بازده سهام برای سرمایه گذاران و معامله گران دارد این است که نشان می دهد یک معامله گر تا چه اندازه به هدف خود نزدیک شده و چه اندازه توانسته بازدهی لازم را به دست بیاورد.

در کلام ساده تر محاسبه بازده نشان می دهد که سرمایه گذار و معامله گر بر اساس استراتژی که انتخاب کرده آیا موفق بوده یا خیر. اگر بازدهی منفی باشد یا کم تر از حد انتظار باشد کاملا مشخص است که مشکلی وجود دارد و سرمایه گذار یا معامله گر باید نسبت به حل آن اقدام کنند. گاهی اوقات این محاسبات مشخص می کند که سرمایه گذار باید استراتژی خود را عوض کند و سراغ انواع دیگر استراتژی ها برود.

همانطور که گفتیم محاسبه بازده سهام انعطاف خوبی دارد و این امکان را به سرمایه گذار و معامله گر می دهد که بر اساس استراتژی خاص خودشان بازدهی مناسبی را تعریف کنند.
توجه داشته باشید که بازدهی یک نوع شاخص و فاکتور متریک است که می تواند به شما نشان بدهد که انتخاب یک سهم و استراتژی تا چه اندازه موفقیت آمیز بوده است و به شما این امکان را می دهد که آن را با سایر انتخاب ها و استراتژی ها مقایسه کنید.

از این رو پیشنهاد می دهیم که حتما سعی کنید محاسبه بازده سهام را به صورت منظم و دوره ای بر اساس استراتژی خودتان انجام دهید و آن را در جایی مانند اکسل ذخیره کنید. اگر بتوانید از این بازدهی نموداری هم به دست بیاورید عملا می توانید روند پیشرفت یا پسرفت خودتان را به خوبی مشاهده کنید. این می تواند شما را از رویا و خیال پردازی تا حد زیادی نجات دهد. پس کارکرد اصلی بازده سهام این است که باعث می شود شما با واقعیت ها روبرو شوید.

نسبت قیمت به درآمد (P/E)

نسبت قیمت به درآمد یا P/E نسبتی است که برای ارزیابی قیمت سهام شرکت‌ها استفاده می‌شود. برای محاسبه P/E قیمت فعلی هر سهم شرکت را بر درآمد هر سهم تقسیم می کنند.

به طور مثال در نظر بگیرید که قیمت هر سهم شرکتی در حال حاضر برابر با ۳۵۰ تومان و سود هر سهم نیز در ۱۲ ماه گذشته ۷۰ تومان گزارش شده باشد؛ بنابراین نسبت P/E شرکت قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود از تقسیم عدد ۳۵۰ بر ۷۰ به دست می‌آید و برابر با ۵ خواهد بود.

منظور از سود هر سهم اغلب آخرین سودی ست که در اطلاعات مالی شرکت گزارش شده است. اگر از این EPS برای محاسبه نسبت P/E استفاده شود به آن P/E گذشته‌نگر گفته می‌شود. اما گاهی اوقات، نسبت قیمت به درآمد بر اساس قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود برآورد تحلیلگران از درآمد مورد انتظار شرکت در ۱۲ ماهه آتی محاسبه می‌شود. این شکل از نسبت قیمت به درآمد با عنوان P/E روبه‌جلو یا برآوردی شناخته می‌شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد نسبت قیمت به درآمد

در اصل، این نسبت مبلغی را که یک سرمایه گذار برای دریافت یک ریال از درآمد یا سود شرکت پرداخت می‌کند، نشان می‌دهد. اگر نسبت P/E شرکت در حال حاضر برابر با ۱۵ باشد، به این معنی است که سرمایه گذاران مایل‌اند مبلغ ۱۵ تومان برای دریافت ۱ تومان از درآمد شرکت، پرداخت کنند، یا به‌عبارتی‌دیگر یک سرمایه گذار باید ۱۵ سال صبر کند تا از سود شرکت، مبلغ سرمایه گذاری اولیه خود را دریافت کند.قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود

نکته مهم اینجاست که افراد از این نسبت تعبیرهای گوناگونی می‌کنند. برای مثال عموماً، نسبت P/E بالا نشان‌دهنده آن است که سرمایه گذاران انتظار دارند درآمد شرکت موردنظر در آینده نسبت به سایر شرکت‌هایی که P/E کمتری دارند، رشد بیشتری داشته باشند. از طرفی P/E پایین نشان می‌دهد که یا شرکت در حال حاضر کمتر از میزان واقعی ارزش گذاری شده و یا استثنائا خوب عمل کرده است. هنگامی‌که یک شرکت هیچ درآمدی ندارد یا در محدوده زیان دهی به سر می‌برد، در هر دو حالت P/E آن گزارش نمی‌شود. گرچه امکان محاسبه نسبت P/E منفی هم وجود دارد، امّا معمول و مرسوم نیست.

نسبت قیمت به درآمد می‌تواند به‌عنوان ابزار یا معیاری برای استاندارد کردن ارزش یک ریال از درآمد در کل بازار بورس مورداستفاده قرار گیرد. در تئوری، با احتساب میانه نسبت‌های P/E در یک بازه زمانی چندساله، می‌توان P/E استانداردشده را به دست آورد و از آن به‌عنوان معیاری استفاده کرد تا ارزشمند بودن یا بی‌ارزش بودن سرمایه گذاری در یک سهام، مشخص شود.

محدودیت‌ها نسبت قیمت به درآمد

مثل سایر معیارهای طرّاحی شده برای مطلع کردن سرمایه گذاران از میزان ارزشمند بودن یک سهم، نسبت قیمت به درآمد هم چندین محدودیت مهم دارد که باید به آن‌ها توجّه کرد.

سرمایه گذاران ممکن است به این باور برسند که این معیار به تنهایی می‌تواند درک کاملی از سهام شرکت‌ها و تصمیم‌گیری در مورد سرمایه گذاری در اختیارشان قرار بدهد، درصورتی‌که مطلقاً این‌طور نیست.

یک محدودیت اساسی استفاده از نسبت P/E در هنگام مقایسه نسبت P/E شرکت‌های مختلف ظاهر می‌شود. ارزیابی‌ها شرکت‌ها از نرخ رشدشان در بخش‌های مختلف ممکن است به‌صورت گسترده بین صنایع مختلف، متفاوت باشد. چراکه شرکت‌ها راه‌های گوناگونی برای کسب درآمد دارند و افق‌های زمانی مختلفی هم برای خود در نظر دارند.

همین‌طور، از P/E فقط می‌توان به‌عنوان یک ابزار مقایسه برای شرکت‌های موجود در یک صنعت یا بخش استفاده کرد. چراکه این تنها راه مقایسه‌ای است که به درکی سودمند منجر خواهد شد. برای مثال چنانچه بخواهید نسبت P/E شرکت‌های پتروشیمی و شرکت‌های سیمانی را با هم مقایسه کنید ممکن است به این باور برسید که یکی کاملاً بر دیگری برتری دارد، امّا این فرض شما مبتنی بر واقعیت نخواهد بود.

درواقع P/E یک شرکت وقتی معنادار است که با P/E سایر شرکت‌های موجود در همان بخش مقایسه شود. برای نمونه، نسبت P/E بالای یک شرکت وقتی‌که سایر شرکت‌های موجود در همان صنعت یا بخش نسبت‌های P/E بالایی دارند جای نگرانی کمتری برای سرمایه گذاران و سهامداران دارد.

علاوه بر این، چون استفاده از بدهی زیاد در ساختار سرمایه شرکت‌ها ممکن است بر قیمت سهام و درآمد آن‌ها اثر بگذارد، لذا این بدهی‌ها می‌تواند نسبت P/E را هم دچار انحراف کند. به‌طور مثال، ۲ شرکت مشابه را در نظر بگیرید که تفاوت‌های عمده‌ای در میزان بدهی‌هایشان دارند. یکی از شرکت‌ها بدهی بیشتر ولی P/E پایین‌تری از شرکت دیگر دارد. در شرایط عادی اقتصاد ممکن است بدهی‌های بیشتر تأثیری در نحوه تصمیم‌گیری سرمایه گذاران نداشته باشد؛ اما زمانی که اقتصاد دچار مشکل شود، شرکتی که بدهی‌های بیشتری دارد، علی‌رغم نسبت قیمت به درآمد پایین‌تر، ریسک بیشتری دارد و احتمال بیشتری دارد که سرمایه گذاران خود را دچار مشکل کند.

یکی دیگر از محدودیت‌های مهم نسبت قیمت به درآمد در فرمول محاسبه P/E نهفته است. ارائه درست و بدون سوگیری نسبت P/E به ورودی‌های دقیق شامل ارزش بازار سهام و برآورد درآمد به ازای هر سهم بستگی دارد. معمولاً بازار ارزش سهام را با توجه به اطلاعات مختلفی که از منابع قابل‌اطمینان گوناگون دریافت می‌شود، تعیین می‌کند اما اطلاعات زیادی از میزان درآمد شرکت‌ها در دسترس نیست و تنها می‌توان به اطلاعاتی که خود شرکت در گزارش‌های مالی ارائه کرده، اکتفا کرد. ازآنجایی‌که درآمدها ورودی مهمی در محاسبه P/E هستند، تنظیم درست آن‌ها می‌تواند بر روی P/E نیز تأثیرگذار باشد و هرگونه تغییری بر نسبت قیمت به درآمد اثرگذار خواهد بود.

نکات مهمی که باید در مورد نسبت قیمت به درآمد به خاطر بسپارید

• عموماً، نرخ P/E بالا به این معنی است که سرمایه گذاران در آینده رشد بالاتری را برای سهام شرکت پیش‌بینی می‌کنند.
• برای اطلاع از جدیدترین نسبت قیمت به درآمد کلیه شرکت‌های بورسی اینجا کلیک کنید.
• در نسبت P/E می‌توان از درآمدهای برآورد شده برای پیش‌بینی نسبت P/E استفاده کرد.
• شرکت‌هایی که در حال ضرر دهی مالی هستند، نسبت P/E ندارند.

معادل‌ انگلیسی نسبت قیمت به درآمد عبارت است از:

Price to Earning Ratio – P/E Ratio

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

فرمول شاخص کل بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟ — به زبان ساده

برای تمایز و تشخیص بین پدیده‌های مختلف نیاز به ابزاری برای سنجش و مقایسه است. «شاخص» (Index) پارامتری است که میزان تغییرات را نشان می‌دهد و مقایسه پدیده‌های مختلف را آسان‌تر می‌کند. مفهوم شاخص در بورس به تغییر حرکت و جهت بازار سهام اشاره دارد. تشخیص روند شاخص کل برای پیگیری روند اوراق قرضه و دارایی‌های مختلف بسیار مهم است. در این شاخص، نسبتی تشکیل می‌شود که در صورت آن، مجموع ارزش بازاری شرکت‌های بورس و در مخرج آن عدد پایه شاخص قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین معیارهای سنجش عملکرد سرمایه‌گذاری در بورس و حتی سرمایه‌گذاری‌های غیر مالی، «شاخص کل بورس» (Total Stock Index) است. در این نوشتار فرمول شاخص کل بورس و شیوه محاسبه آن ارائه خواهد شد.

شاخص چیست ؟

شاخص از جمله مفاهیمی است که تعاریف زیادی در مورد آن وجود دارد. تعریف شاخص تا حد زیادی بستگی به ماهیت موضوع، زمینه مطالعاتی یا متغیر مورد بررسی دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین تعاریف شاخص ارائه شده است.

• شاخص فهرستی است که معمولاً به ترتیب حروف الفبا از برخی از داده‌های مشخص مرتب شده است.
• شاخص فهرستی از آیتم‌ها (مانند موضوعات یا نام‌ها) است که در یک اثر چاپی مورد بررسی قرار می‌گیرند و برای هر مورد شماره صفحه‌ای را می‌دهد که ممکن است در آن صفحه پیدا شود.
• شاخص فهرستی از شرکت‌های سهامی عام و قیمت سهام آن‌ها است.
• شاخص تجزیه و تحلیل کتاب‌شناختی است و گروه‌های نشریات که معمولاً به صورت دوره‌ای منتشر می‌شوند را در برمی‌گیرد.
• شاخص نسبت یک بعد از یک چیز به بعد دیگر.
• شاخص ابزاری برای نشان دادن یک مقدار یا کمیت است.
• شاخص چیزی است که فرد را به یک واقعیت یا نتیجه خاص هدایت می‌کند.
• شاخص نسبت یک متغیر به یک متغیر دیگر است.
• شاخص ترکیب چند متغیر برای ساخت یک متغیر دیگر با وزن‌های مختلف است.

همان‌طور که مشاهده می‌شود، تعاریف زیادی شاخص در زمینه‌های مختلف وجود دارد. این تعریف‌ها تا حد زیادی به ماهیت موضوع مورد بررسی، روش‌شناسی پژوهش و موضوع مورد مطالعه بستگی دارد.

با توجه به اهمیت شاخص کل بورس در فهم روند و جهت بازار، «فرادرس» اقدام به تهیه یک فیلم آموزشی ۵ ساعت و ۵۷ دقیقه‌ای در زمینه آموزش تحلیل جریان سفارش‌ها و نقدینگی در بورس کرده که لینک آن در ادامه آورده شده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس + اینجا کلیک کنید.

شاخص کل بورس چیست ؟

همان‌طور که بیان شد، شاخص بورس معیاری برای اندازه‌گیری یا سنجش وضعیت عمومی بازار بورس است. شاخص کل بورس از مهم‌ترین نماگرهای اقتصادی در تمامی کشورهای جهان است. حتی افرادی که در بازارهای مالی فعالیت ندارند، تحولات این شاخص را دنبال می‌کنند. افت و خیزهای شاخص کل بورس حاوی اطلاعات بسیار مفیدی برای معامله‌گران، سرمایه‌گذاران و همچنین سیاست‌گذاران است. تحولات مثبت اقتصاد کلان می‌تواند اثرات مثبتی بر شاخص کل بورس داشته باشد. شاخص کلی نقشی برجسته در تشخیص روند بازار دارد.

شاخص کل بورس یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها در بین فعالین بازار و سرمایه‌گذاران است که بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. به عبارت دیگر، تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

فرمول محاسبه شاخص کل بورس

شاخص کل قیمت سهام نماگری است که بیان‌گر سطح عمومی قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. بورس تهران از فروردین ماه 1369 اقدام به محاسبه و انتشار فرمول شاخص کل بورس به‌ نام «تپیکس» (Tipex) (با عدد مبنای 100) کرده است. این شاخص در مرکز تحقیقات بازار سرمایه محاسبه می‌شود. فرمول شاخص کل بورس به صورت زیر است.

در فرمول بالا تعریف متغیرها به صور زیر است.

• «$$p_$$»: قیمت شرکت iام در زمان t
• «$$q_$$»: تعداد سهام منتشر شده شرکت iام در زمان t
• «$$D_$$»: عدد پایه در زمان t
• «$$p_$$»: قیمت شرکت iام در زمان مبداء
• «$$q_$$»: تعداد سهام منتشر شده شرکت iام در زمان t
• «n»: تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

شاخص قیمت بورس تهران کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در برمی‌گیرد. در صورتی که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شود. همان‌طور که فرمول بالا نشان می‌دهد، تعداد سهام منتشره شرکت‌ها معیار وزن‌دهی در شاخص است. این رویکرد سب می‌شود که شرکت‌های بزرگ نقش بزرگتری در تغییرات شاخص داشته باشند.

ویژگی های شاخص قیمت سهام

مهم‌ترین ویژگی‌های شاخص کل بورس تهران را می‌توان به صورت زیر فهرست کرد.

• جامعیت
• موزون بودن
• در دسترس بودن

در ادامه به صورت خلاصه در مورد این ویژگی‌ها بحث خواهد شد.

جامعیت شاخص

مهم‌ترین ویژگی شاخص بهای سهام بورس تهران، جامعیت آن است. این شاخص براساس تمامی سهام پذیرفته شده در بورس تهران محاسبه می‌شود و از جامعیت بالایی برخوردار است.

موزون بودن شاخص

دومین ویژگی شاخص قیمت سهام بورس تهران موزون بودن آن است، به این ترتیب که قیمت هر یک از سهام در تعداد سهام منتشره آن شرکت ضرب و در محاسبات شاخص منظور می‌شود، بنابراین تغییرات قیمت سهام براساس تعداد سهام منتشره آن در شاخص قیمت تأثیر مثبت یا منفی خواهد گذاشت. این موضوع نشان می‌دهد که هر چه تعداد سهام بیشتر باشد تأثیر تغییر ات بر روی روی شاخص بیشتر است و بالعکس.

در دسترس بودن شاخص

سومین ویژگی شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران در دسترس بودن آن است. با استقرار سخت‌افزار و نرم‌افزارهای مناسب امکان محاسبه شاخص قیمت سهام به‌صورت لحظه‌ای فراهم شده است و از طریق شبکه کامپیوتری در اختیار علاقه‌مندان به‌صورت مستقیم قرار گرفته است.

روند شاخص کل بورس تهران

معرفی فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس

شاخص کل نقشی بسیار مهم در بررسی کلیات بازار دارد. این شاخص، اطلاعات مفیدی در زمینه کلیات بازار و همچنین سمت و سوی آن در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد تا براساس آن ثبت سفارش خرید یا فروش انجام دهند. با توجه به اهمیت شاخص کل در بورس، فرادرس اقدام به تهیه یک فیلم آموزشی ۵ ساعت و ۵۷ دقیقه‌ای در زمینه آموزش تحلیل جریان سفارش‌ها و نقدینگی در بورس کرده که لینک آن در ادامه آورده شده است.

این فیلم آموزشی در ۸ درس ارائه شده است. درس اول مقدماتی در زمینه سفارش‌گیری و جریان نقدینگی ارائه می‌کند. در درس دوم نسبت خریدار به فروشنده و قدرت خریدار و فروشنده بحث می‌شود. در درس سوم نسبت سرانه خرید و تفسیر آن تدریس می‌شود. درس چهارم در ارتباط با میزان ورود و خروج نقدینگی و پول هوشمند به بازار است. درس پنجم و ششم نیز به ترتیب قدرت خریدار و فروشنده و حجم‌های غیرعادی را مورد بررسی قرار می‌دهد. درس هفتم داده های تفصیلی معاملات و درس پایانی تغییر مالکیت سهام را مورد بررسی قرار می‌دهد.

• برای مشاهده فیلم آموزش تحلیل جریان سفارش ها و نقدینگی در بورس + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

این نوشتار در زمینه فرمول شاخص کل بورس بود. در ابتدا مفهوم شاخص از رویکردهای مختلف بررسی شد و سپس مفهوم شاخص کل بورس ارائه شد. در پایان نیز فرمول شاخص بورس و ویژگی‌های آن ارائه شد.

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند: