برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی
رونق بازار بورس در این روزها به عنوان یکی از بازارهای سودده در عرصه سرمایه‌گذاری، بر کسی پوشیده نیست. گرانی و نوسانات در بازارهای دیگر مانند بازار طلا و بازار ارز باعث شده است که فعالیت مردم در بورس به عنوان بازاری که حتی میشود در آن با سرمایه اندک وارد شد؛ افزایش چشمگیری داشته باشد.
در واقع بورس ارتباط بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه را تنظیم میکند و با قیمت‌گذاری سهامی که شرکت‌ها عرضه می‌کنند تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری میکند.
البته مانند تمام بازارهای دیگر داشتن علم و دانش مرتبط با این بازار جز اولویت‌های ورود به آن است. بازار بورس و سرمایه همانند هر کسب و کار دیگری نیاز به آموزش و آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی آن دارد. به همین منظور در این مقاله شما را با برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی آشنا می‌کنیم.
اصطلاحات مهم و رایج بورسی
1. شاخص کل:
از پرکاربردترین اصطلاحات بورسی شاخص کل است و همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن یاد میشود. شاخص بورس نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است و تغییرات آن نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. پس می‌توان گفت افزایش شاخص کل، الزاماً به معنای سودآوری سهام همه شرکتهای حاضر در بورس نیست و کاهش شاخص کل هم الزاماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست؛ زیرا که میانگین بازدهی در آن محاسبه میشود. ممکن است با کاهش شاخص کل برخی از سهامداران دچار ضرر نشوند زیرا سهم ارزنده‌ای در پرتفوی خود دارند و بالعکس.
2. پرتفوی:
پرتفوی به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی و سهام‌های شرکتهای مختلف گفته میشود که سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل این سبد کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است. همواره کارشناسان این حوزه تأکید دارند که خرید تنها یک سهم و به عبارتی «تک سهم شدن» در بورس صحیح نیست و داشتن چند سهم متنوع در سبد سهام میتواند جلوی ضرر را بگیرد؛ زیرا سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند و به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا میکند.
پرتفوی یا به صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری میشود یا به وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت میشود.
3. سبدگردان، سبدگردانی:
سبدگردانی به چیدمان صحیح دارایی‌ها در یک سبد گفته میشود که مالکیت آن مختص به یک سرمایه‌گذار است اما این چیدمان توسط شخص دیگری صورت میگیرد. در این حالت میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها توسط سبدگردان کاملاً مشخص شده است. در فرآیند سبدگردانی کارشناسان بازار بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و میزان سرمایه، سبدی مناسب از سهام را برای سرمایه‌گذار تشکیل داده و به صورت مداوم بر آن نظارت دارند.
4. نماد:
نماد، کد یا نام اختصاری شرکت‌هاست که برای شناسایی راحت‌تر مخفف و دسته‌بندی شده‌اند. به عنوان مثال شرکت پالایشگاه نفت اصفهان با نماد «شپنا» یا شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» در بازار بورس معرفی شده‌اند. به طور معمول حرف اول در یک «نماد» نشان‌دهنده صنعت و بخش دوم خلاصه‌ای از نام شرکت است. مثلا تمامی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران که در گروه پالایشگاهی و شیمیایی فعالیت می‌کنند نمادشان با حرف «ش» شروع میشود.
5. کد معاملاتی و کدبورسی:
کد معاملاتی، شناسه مخصوص هر فرد است که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارد. با ثبت نام در سامانه سجام شما کد بورسی دریافت می‌کنید که شامل 3 حرف اول نام خانوادگی به همراه 5 عدد است. بعد از دریافت کد بورسی لازم است با ثبت نام در کارگزاری کد بورسی یا معاملاتی خود را فعال کنید تا بتوانید به وسیله نرم‌افزارهای آنلاین که کارگزاری در اختیار شما می‌گذارد، خرید و فروش سهام را انجام دهید.
6. بازار اولیه و بازار ثانویه:
بخشی از سهام شرکتهای تازه‌وارد در بورس در بازار اولیه مورد معامله قرار میگیرد و در بازار ثانویه سهام شرکتهای پذیرفته شده در بازار اولیه، مورد معامله قرار میگیرد.
7. بازار گاوی:
بازار گاوی زمانی است که قیمت‌ها در حال افزایش هستند و تقاضا بسیار زیاد است در این بازار عرضه به ندرت صورت میگیرد و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. در واقع در بازار گاوی خوش‌بینی افراد زیاد است و سرمایه‌گذاران انتظار دارند این افزایش قیمت همین روند را طی کند. معمولاً شروع بازار گاوی بیانگر گشایش اقتصادی است.
8. بازار خرسی:
بازار خرسی زمانی است که در آن قیمت‌ها در حال کاهش هستند و عرضه بسیار زیاد است. در این حالت خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی میشود. جو منفی بر بازار حاکم میشود و سهامداران را از خرید باز می‌دارد.
9. افزایش سرمایه:
شرکتهای حاضر در بورس برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به افزایش سرمایه اقدام می‌کنند. این شرکت‌ها منابع مالی را برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و رشد سرمایه‌گذاری‌ها، تأمین سرمایه در گردش، اصلاح ساختار سرمایه و … احتیاج دارند.
افزایش سرمایه به چهار روش انجام میشود:
- از محل سود انباشته و در قالب سهام جایزه
- از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم
- از محل صرف سهام
- از محل تجدید ارزیابی
10. حق تقدم خريد:
هنگامی که شركتی برای سرمایه‌گذاری نياز به افزايش سرمايه داشته باشد و بخواهد اين افزايش سرمايه از طريق محل آورده اصطلاحات رایج بازار سرمایه نقدی باشد؛ لازم است سهام عادی جديد منتشر کند و بر اساس قانون بورس موظف است این برگه‌های سهام جدید را ابتدا به سهامداران قبلی خود بدهد و آنها در خرید این برگه‌ها اولویت و حق تقدم دارند. سهامداران قبلی کسانی هستند که در زمان تصويب افزايش سرمايه، سهامدار شركت بوده‌اند و در حال حاضر نیز سهامدار هستند.
11. حد سود و حد ضرر:
هنگامی که معامله‌گر برای میزان سود و زیان خود محدوده قیمتی را مشخص کند و با گذر قیمت از آن محدوده معامله‌گر اقدام به خرید یا فروش سهم کند در واقع برای خود حد ضرر یا حد سود تعیین کرده است. در حد سود سهامدار به میزان مورد نظر خود سود کرده است و حالا قصد خروج از سهم را دارد و در حد ضرر سهامدار به میزان ضرری که در نظر داشته رسیده و با این دید که جلوی ضرر را از هر کجا بگیرد منفعت است از سهم خارج میشود. در این حالت خروج از معامله با هدف جلوگیری از زیان بیشتر است.
12. صف خريد و صف فروش:
هرگاه حجم تقاضا برای خرید یک سهم از حجم عرضه آن بيشتر باشد در این حالت صف خرید تشکیل میشود تا متقاضیان آن سهم با ورود به صف بتوانند سهم را بخرند. در مقابل، وقتی حجم عرضه يک سهم در بورس، بالا برود و شخصی خواهان خرید آن سهم نباشد براي سهم مذکور صف فروش شکل می‌گيرد.
13. دامنه نوسان:
حداکثر میزان افزایش یا کاهشی که سهم در طول یک روز دارد را دامنه نوسان آن سهم می‌گویند.
14. تحلیل تکنیکال:
در تحلیل تکنیکال تحلیلگران، با توجه به داده‌های بازار و تاریخچه سهم، رفتار آینده‌ی فعالیت بازار مانند قیمت و حجم، را پیش‌بینی می‌کنند. در این نوع تحلیل، به دنبال تشخیص الگوها و روندهایی باید بود که نشان می‌دهند حرکت بعدی سهم چیست تا در پی تشخیص، حرکت قیمتی بعدی تصمیم به نگهداری، خرید یا فروش گرفت.
15. تحلیل بنیادی:
در تحلیل بنیادی تحلیلگران، به بررسی ارزش ذاتی سهم می‌پردازند که این ارزش با زیر نظر گرفتن رویدادهای اقتصادی آن شرکت و ساختار سیاسی موجود صورت میگیرد. با در نظر گرفتن صورت‌های مالی و گزارش‌های حسابرسی شده شرکت و با پیش‌بینی سود و زیان آتی آن، ارزش ذاتی شرکت محاسبه میشود. هرگاه بین ارزش بازار(ارزشی که سهم در حال معامله شدن با آن ارزش است) و ارزش ذاتی سهم تفاوت زیادی باشد، تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش اهمیت پیدا میکند.
16. مجمع عادی سالیانه:
مجمعی که هر ساله یک بار تشکیل میشود تا عملکرد شرکت‌ها و وظایف مقرر در اساسنامه و سودی که به سهامداران تعلق میگیرد در آن بررسی و مشخص شود. شرکت‌ها مجمع عمومی سالیانه خود را باید حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت اجرا کنند.
17. مجمع عمومی فوق‌العاده:
اگر اتفاقاتی مانند انحلال یا اعلام ورشکستگی و… برای شرکت رخ دهد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمعی تشکیل میشود تا در آن موضوع خاص تصمیم‌گیری شود که به آن مجمع عمومی فوق‌العاده می‌گویند.
18. عرضه اولیه:
زمانی که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به بازار عرضه میشود تا مردم آن را خریداری کنند به آن عرضه اولیه می‌گویند. عرضه‌های اولیه عموماً توسط شرکتهای کوچک و تازه راه‌اندازی شده ارائه می‌شوند. البته شرکتهای بزرگ خصوصی هم که به دنبال تبدیل شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
19. صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس:
نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که در بازار و در طول روز همانند سهام معامله می‌شوند. به این ترتیب که شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید یا چند واحد آن را بفروشید. با خرید ETF در واقع شما پول خود را در صندوقی که توسط افرادی خبره مدیریت میشود سرمایه‌گذاری می‌کنید.
20. بسته شدن نماد:
در هنگام ایجاد تغییرات اصولی شرکت، لازم است نماد شرکت بسته شود. تغییراتی چون، تغییر محل، افزایش سرمایه، تعیین اعضای هیئت مدیره و … . در این هنگام معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم‌گیری در خصوص آن مورد مشخص تعطیل میشود و نماد شرکت در تابلوی بورس در وضعیت متوقف نمایش داده میشود.
آشنایی کامل با اصطلاحات بورسی و اوراق بهادار
چرا دانستن اصطلاحات بورسی مهم است؟ مهمترین اصطلاحات بورسی کدامند؟ ما در این مطلب مهمترین و پر کاربردترین اصطلاحات بورسی را به شما معرفی کرده‌ایم.
برای ورود به بازار بورس و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار باید با اصطلاحات بورسی آشنا شوید. این امر به شما کمک میکند تا بتوانید از مکانیسم بازار، پیش از فرو رفتن در آن آگاه شوید. در نتیجه می‌توانید هر گام خود را در بازار بورس به صورت آگاهانه برداشته و کمترین خطر را در معاملات خود بپذیرید. آشنایی با مهمترین اصطلاحات بورسی به شما کمک میکند تا بتوانید گام‌های خود را در این بازار محکم‌تر برداشته و خشت اول را با دقت و با کیفیت بگذارید. در این مقاله می‌خواهیم پر کاربردترین اصطلاحات بورسی را به شما آموزش داده و به شما در کسب درآمد از بورس کمک کنیم.
برای اطلاعات در مورد محاسبه ارزش اسمی سهم کلیک کنید.
اهمیت دانستن اصطلاحات بورسی
بسیاری از افراد بدون داشتن هیچ دانشی از اصطلاحات رایج در بورس، وارد این بازار سرمایه‌گذاری می‌شوند. هرچند از دور به نظر می‌رسد که تجارت در بازار بورس نسبتا آسان است و نیازی به زمان و سرمایه زیادی ندارد، اما استفاده نکردن از فرصت آموزش اصطلاحات بورس پیش از ورود به این دنیا، روند تصمیم‌گیری شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. تجهیز کردن خود به برخی از ابزارهای اساسی و آموزش‌های لازم پیش از ورود به این بازار، به شما کمک میکند که بتوانید گام‌های محکم‌تری در این بازار برداشته و زودتر کسب درآمد کنید. دنیای بورس یک دنیای جدید است که در آن افراد با زبان خاص خود صحبت می‌کنند. ندانستن اصطلاحات رایج در این زبان و عدم آشنایی با آنها، باعث میشود که شما نتوانید با افراد حاضر در این بازار ارتباط برقرار کرده و شرایط را تحلیل کنید.
ندانستن اصطلاحات بورسی چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
روند کسب درآمد شما با ندانستن اصطلاحات بورسی، با مشکل مواجه میشود.
احتمال انجام معاملات با ریسک زیاد و پر خطر افزایش پیدا میکند.
عدم آشنایی با مهمترین اصطلاحات بورسی، درآمد و سود شما را در این بازار به حداقل خواهد رساند.
درک بازار برای شما مشکل خواهد شد و سرعت شما در یادگیری شیوه‌های معامله‌گری تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
بدون دانستن پر کاربردترین اصطلاحات بورسی نمی‌توانید استراتژی‌های مالی خود را تدوین کرده و ایده‌ها و اهداف مالی خود را در این بازار شکل دهید.
مهمترین و پر کاربردترین اصطلاحات بورسی
سهم کوچک‌ترین واحدی است که به وسیله آن مالکیت هرکس بر روی یک شرکت احراز میشود. سهام مجموعه‌ای از سهم‌های یک شرکت منفرد یا چندین شرکت است که به یک شخص تعلق دارد. مقدار سهام مشخص میکند که یک فرد تا چه حد میتواند در امور یک شرکت اصطلاحات رایج بازار سرمایه دخالت کرده و تا چه حد در سود و زیان آن سهیم است.
کارگزاری بورس در واقع یک بنگاه معاملاتی برای خرید و فروش سهام است. کارگزاری‌ها را می‌توان به عنوان واسطه‌ای میان سهامداران و سامانه بورس دانست که به عنوان وکیل تام‌الاختیار دو سوی معامله، فعالیت می‌کنند. هر کارگزاری تنها میتواند در زمینه‌ای از بورس فعالیت کند که برای آن مجوز دریافت کرده است. این بنگاه‌های معاملاتی خدمات مختلفی را به سهامداران ارائه می‌دهند.
تحلیل تکنیکال و بنیادی
تحلیل تکنیکال و بنیادی از پر کاربردترین اصطلاحات بورسی هستند. انجام تحلیل‌ها برای درک روند حاکم بر بازار و برداشتن گام بعدی ضروری است. در تحلیل تکنیکال شما باید تاریخچه داده‌ها را بررسی کنید. این تاریخچه شامل قیمت و حجم معاملات است. در نتیجه بر اساس نتایج این تحلیل می‌توانید آینده بازار را پیش بینی کنید. در تحلیل بنیادی یا فاندامنتال، شما باید ارزش اوراق بهادار را بررسی کنید. در این تحلیل باید همه شرایط اقتصادی و مالی تاثیرگذار مانند شرایط کلی صنعت و مدیریت شرکت مورد بررسی قرار بگیرند.
بازار اولیه و ثانویه
در بازار اولیه تنها شرکت‌هایی حضور دارند که سهام خود را برای نخستین‌بار عرضه کرده‌اند. هدف شرکت‌ها از حضور در این بازار، تامین سرمایه مورد نیاز از طریق پذیره‌نویسی و فروش سهام به مردم است. کار پذیره‌نویسی معمولا بر عهده یک بانک یا موسسه، به عنوان نماینده شرکت، گذاشته میشود. فعالیت در بازار اولیه برای افرادی که به تازگی وارد بازار بورس شده‌اند، بسیار خوب است زیرا در 90 درصد موارد منجر به سوددهی خواهد شد. اما پس از طی شدن چرخه اولین معامله، شرکت‌ها وارد بازار ثانویه می‌شوند.
آربیتراژ از اصطلاحات بورسی تخصصی است و در مواردی استفاده میشود که افراد با استفاده از اختلاف قیمت در بازارهای مختلف، سود به دست می‌آورند. در این فرآیند، معامله‌گران اقدام به خرید سهام در بازاری می‌کنند که قیمت کمتری دارد. سپس از طریق فروش آن در بازارهای دیگر با قیمت بیشتر، کسب سود می‌کنند.
پرتفو یا پرتفوی
یکی دیگر از رایج‌ترین اصطلاحات بورسی، پورتفو یا Portfolio است. این اصطلاح در واقع نامی است که به یک سبد از اوراق بهادار اختصاص یافته است. معامله‌گران معمولا برای اینکه ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند، سهم‌های مختلف را اصطلاحات رایج بازار سرمایه تهیه می‌کنند. بنابراین اگر یک تغییر یک عامل بر روی یک بازار تاثیر منفی گذاشته و رشد بازار دیگری را به دنبال داشته باشد و شما صاحب هردوی این سهم‌ها باشید، این حالت‌های مثبت و منفی تا حد زیادی با هم خنثی خواهند شد.
زمانی که در سامانه سجام ثبت نام کرده و به یک کارگزاری مراجعه می‌کنید، یک کد معاملاتی به شما اختصاص داده میشود. این کد شناسه‌ای ثابت است که می‌توانید در زمان انجام معامله از آن استفاده کنید. کد معاملاتی ترکیبی از حروف و اعداد است. سه حرف اول نشان دهنده نام خانوادگی شما است. شماره‌های موجود در این کد نیز یک شماره منحصربه فرد است که در نقل و انتقالات مورد استفاده قرار میگیرد. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله کد معاملاتی چیست را مطالعه کنید.
گزارش سالانه راهی برای ارزیابی مالی شرکت است. این گزارش در واقع یک نگاه اجمالی به وضعیت مالی و عملکرد شرکت دارد و وظیفه دارد تا دانش عمیقی درباره پارامترهای مختلف عملکرد شرکت در یک سال مالی مشخص را به سهامداران ارائه دهد. گزارش سالانه یکی از اصطلاحات بورسی است که می‌توان از طریق آن به یک نمای کلی از عملکرد شرکت در سال مالی گذشته یا قبل از آن دست پیدا کرد. با استفاده از گزارش سالانه می‌توان پتانسیل شرکت در اصطلاحات رایج بازار سرمایه آینده بر اساس عملکرد گذشته را مورد بررسی قرار داد. گزارش‌های سالانه حاوی اطلاعاتی درباره درآمد، وضعیت مالی، جریان وجوه نقد، تحلیل مدیریت، قیمت بازار سهام و سود سهام پرداخت شده هستند. این گزارش‌ها نشان می‌دهند که شرکت مورد نظر به چه صنایعی تعلق دارد و به عنوان رزومه شرکت در سال مال قبلی مورداستفاده قرار میگیرد.
بازار خرسی یا نزولی
Bear Market یکی از رایج‌ترین اصطلاحات بورسی ویژه صنعت است که روند نزولی را در وضعیت کلی بازار نشان میدهد. این موضوع به این معنا است که قیمت‌های تجمعی سهام پذیرفته‌شده در بازار سهام در حال کاهش است. بازار خرسی معمولا در اثر بدبینی، ترس و احساسات منفی سرمایه‌گذاران در مورد بازار یا اقتصاد به وجود می‌آید.
بازار صعودی یا گاو نر
بول مارکت یا بازار صعودی یک اصطلاح بورسی در نقطه مقابل بیر مارکت است. در این حالت بازار در حال چرخش است و روند صعودی بازار در اثر هیجان محسوس یا خوش‌بینی سرمایه‌گذاران نسبت به بازار یا اقتصاد است. در این حالت قیمت کل بازار سهام در حال افزایش است.
بتا نوسانات قیمت سهام را در مقایسه با حرکت کلی بازار اندازه‌گیری میکند. به عبارت بهتر بتا یکی از پر کاربردترین اصطلاحات بورسی برای سنجش رابطه میان قیمت سهام و حرکت کلی بازار است. اگر ارزش سهام بتا برابر 2 باشد، یعنی برای هر تغییر کلی در بازار، قیمت سهام دو واحد تغییر میکند. بتا یک معیار اندازه‌گیری مهم برای ارزیابی ریسک اضافه کردن یک سهام به سبد است. هرچه مقدار بتا بالاتر باشد، ریسک سهام نیز بیشتر است. زیرا نوسانات بازار بر روی سهم‌هایی با بتای بیشتر، تاثیر بیشتری خواهند داشت. بتاهای کمتر خطر کمتری دارند اما به همان نسبت بازده آنها نیز کم است.
آلفا بازده نسبی سرمایه‌گذاری در مقایسه با کل بازار است. به عبارت بهتر می‌توان گفت که آلفا نشان میدهد که یک سهم در مقایسه با بازار کلی عملکرد خوبی داشته یا اینکه ضعیف بوده است. آلفا سنجش دقیق عملکرد سهام مستقل از حرکت بازار یا ارزش ذاتی سهام است.
سبدگردانی یکی از خدماتی است که کارگزاری‌ها برای مدیریت پرتفوی ارائه می‌دهند. با استفاده از این خدمت، افرادی که تجربه چندانی برای حضور در بازار بورس ندارند، می‌توانند مدیریت سرمایه خود را به افراد با تجربه سپرده و از این طریق سوددهی خود را بیشتر کنند.
نرخ پیشنهادی یکی از اصطلاحات بورسی برای حداکثر مبلغی است که خریدار برای خرید یک سهام پیشنهاد میدهد. همچنین به مبلغی که فروشنده برای آن سهام ارائه میدهد نیز نرخ پیشنهادی گفته میشود.
پایان کار یا زمان بسته شدن به زمانی گفته میشود که در آن کلیه فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در بورس متوقف می‌شوند. زمان بسته شدن بورس تهران، 12:30 بعدازظهر است. قیمت‌های پایانی روز در این زمان تعیین می‌شوند و معمولا تاثیر قابل توجهی در قیمت‌های افتتاحیه روز بعد خواهند داشت.
دنیای بورس یک دنیای بسیار گسترده است که افراد در آن با زبان خاص خود صحبت می‌کنند. برای رسیدن به موفقیت در این بازار باید با اصطلاحات بورسی و زبان تخصصی آن آشنا بود. در غیر این صورت نمی‌توان هیچ معامله پر سودی را در این بازار به سرانجام رساند. بنابراین گام اول برای ورود به دنیای بورس، آموزش اصطلاحات بورس است.
اصطلاحات رایج بورسی
اطلاع از اصطلاحات رایج بورسی از مهم ترین گام هایی است که حتما باید قبل از ورود به بازار بورس و انجام معامله بردارید. چه بخواهید پول خود را به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری کنید یا اینکه به صورت غیر مستقیم در صندوق ها سرمایه گذاری کنید، لازم است با اصطلاحات بورسی آشنا باشید تا بتوانید تصمیمات مناسبتری بگیرید. در این مقاله تصمیم داریم تعدادی از اصطلاحات رایج بورسی بازار را بیشتر برای شما توضیح دهیم. با ما همراه باشید :
نماد بورسی چیست؟
اولین اصطلاح از اصطلاحات رایج بورسی که می خواهیم توضیح دهیم، نماد بورسی است. هر یک از شرکت های حاضر در بازار بورس، دارای نمادی مخصوص به خود هستند و سهامداران، این شرکت ها را از طریق این نمادها می شناسند. ممکن است در بدو ورود به بورس، نمادهای بورسی برایتان ناشناخته و عجیب باشند، اما با مدتی فعالیت در این بازار، به نمادها عادت کرده و آن ها را خواهید شناخت .
به طور نمونه چندین مورد از نمادهای بورسی به شرح زیر هستند :
نام شرکت
نماد
شرکت سیمان کرمان
شرکت پالایش نفت تبریز
شرکت تولیدی مهرام
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس
شرکت بیسکوییت گرجی
شرکت پارس الکتریک
شرکت شیشه همدان
برای مشاهده تمامی نمادهای بورسی می توانید به وب سایت tsetmc.com مراجعه نمایید.
دامنه نوسان چیست؟
دومین اصطلاح از اصطلاحات رایج بورسی دامنه نوسان است. برای این که نگاه و بینش بهتری نسبت به درآمدزایی در بازار بورس داشته باشید، لازم است که به تعریف دامنه نوسان توجه کنید. در بازار بورس ایران بر خلاف اکثر بازارهای جهانی، یک دامنه نوسان برای قیمت سهم ها در هر روز معاملاتی در نظر گرفته شده است. به این معنا که نرخ هر سهم در هر روز کاری، می تواند از قیمت پایانی روز قبل خو د به اندازه دامنه معرفی شده افزایش و یا کاهش یابد.
این باعث می شود که نه سودآوری شما یک شبه زندگی تان را تغییر دهد و نه این که در عرض یک شبانه روز ورشکست شده و سرمایه اولیه خود را از دست بدهید .
اما به این ترتیب اگر خرید سهام درستی داشته و آستانه انتظار شما برای سودآوری این سهم صحیح باشد، با رشد پیوسته و سبز ماندن چراغ سهام، به سودآوری قابل توجهی از طریق آن دست می یابید.
بازار
دامنه نوسان
3 ± و در صورت وجود صف به مدت 3 روز متوالی می تواند 5 ± باشد
بازار پایه نارنجی
2 ± و در صورت وجود صف به مدت 3 روز متوالی می تواند 4 ± باشد
بازار پایه قرمز
1 ± و در صورت وجود صف به مدت 3 روز متوالی می تواند 3 ± باشد
شاخص کل چیست؟
سومین اصطلاح از اصطلاحات رایج بورسی ، شاخص است. شاخص عددی است که بازدهی کلی بازار را به سهامداران بورس نشان می دهد. شاخص مثبت نشان می دهد وضعیت کلی بازار خوب و شاخص منفی بیانگر جو منفی بازار است. به طور مثال برای اینکه بدانیم بازار طی ماه گذشته چگونه عمل کرده، می توانیم درصد رشد و یا نزول شاخص را از اول تا آخر ماه محاسبه کنیم. میزان رشد یا افت شاخص کل، تابع رشد یا ریزش قیمت سهم صنایع مختلف موجود در بورس است اما میزان تاثیرگذاری هر کدام از صنایع بر روی شاخص با دیگری متفاوت است .
صف خرید و صف فروش
صف خرید :
چهارمین اصطلاح از اصطلاحات رایج بورسی ، صف خرید و صف فروش است. هر گاه که سرمایه گذاران به امید افزایش قیمت سهم برای خرید سهام شرکتی رغبت زیادی داشته باشند و کل سهم های عرضه شده توسط فروشندگان را بخرند ، آنگاه صف خرید شکل می گیرد. در این هنگام وقتی فروشندگان سهم متوجه می شوند که هر چقدر سهم عرضه می شود ، خریداران آن را می خرند. فروش خود را متوقف می کنند و با توجه به محدودیت دامنه نوسان با کاهش عرضه ، برای آن سهم صف خرید تشکیل می شود .
صف فروش :
درست برعکس حالتی که صف خرید ایجاد می شود، زمانی که خریداران برای خرید سهم تمایلی ندارند و از طرفی تعداد فروشندگانی که حاضرند سهم را با حداقل قیمت مجاز روزانه بفروشند زیاد باشد، میزان عرضه از تقاضا بیشتر شده و در نتیجه صف فروش شکل می گیرد .
نکته جالب توجه در مورد صف خرید و صف فروش این است اصطلاحات رایج بازار سرمایه که معمولا بلافاصله بعد از منتشر شدن اطلاعات مهم در خصوص سهام یک شرکت، برای آن سهم صف خرید و صف فروش ایجاد می شود. بنابراین سهامدارانی موفق خواهند بود که بتوانند در کوتاهترین زمان به نتیجه برسند که باید سهم شان را بخرند یا بفروشند .
به عنوان مثال، وقتی خبری در مورد آزاد سازی نرخ سیمان منتشر می شود، این خبر باعث می شود سرمایه گذاران منتظر خبرهای خوبی در اصطلاحات رایج بازار سرمایه مورد افزایش درآمد و سودآوری شرکتهای سیمانی باشند و در نتیجه تقاضای آنها برای خرید سهام بیشتر می شود. همین کار موجب تشکیل صف خرید در زمان خیلی کوتاه می شود و افزایش قیمت سهم شرکت های سیمانی را موجب خواهد شد. در این حالت سهامدارانی سود بیشتری می کنند که زودتر از دیگران متوجه اخبار شده و نسبت به خرید سهم اقدام کنند .
پرسش و پاسخ های بورسی
حال که با اصطلاحات رایج بورسی آشنا شدید، اغلب سوالاتی برایتان بوجود می آید که دوست دارید قبل از دست زدن به معامله، جواب آنها را بدانید. یا ابهاماتی که در ذهن دارید بهتر است قبل از هر گونه خرید و فروش سهم سعی در رفع آنها کنید. در ادامه قصد داریم به چند تا از سوالات رایج بورسی که برای تازه واردان به بورس ممکن است پیش بیاید، کامل پاسخ دهیم. تا با خیال راحت و با اطلاعات کامل وارد دنیای بورس شوید .
چه روزهایی می توان خرید و فروش سهام انجام داد؟
برای خرید و فروش سهام، باید در روزهای شنبه تا پایان چهارشنبه از ساعت 9 صبح تا 12:30 ظهر اقدام نمایید. لازم به ذکر است که برای سفارش گذاری می توانید از ساعت 8:30 صبح نیز فعالیت کنید اما معاملات از ساعت 9 صبح انجام می پذیرد. بازار بورس و اوراق بهادار در روزهای پنج شنبه و جمعه و کلیه روزهای تعطیل سال، تعطیل خواهد بود .
آیا می توان یک سهم را در یک روز خرید، و در همان روز به فروش رساند؟
پاسخ این سوال مثبت است. شما می توانید در همان روز و حتی لحظاتی پس از آن که یک سهم را خریداری کرده اید، نسبت به فروش آن اقدام کنید. البته در صورتی که چراغ نماد قرمز نشده و همچنان قابل معامله باشد. بعضی مواقع به دلیل برگزاری مجمع، افشای اطلاعات مهم و نوسان قیمت شدید، ممکن است نماد متوقف شود. در این مواقع باید تا باز شدن مجدد نماد منتظر بمانید. خبرهای مربوط به برگزاری مجامع، افشای اطلاعات با اهمیت و . را می توانید در سایت کدال مشاهده نمایید .
برای سرمایه گذاری در بورس چه مقدار سرمایه لازم است؟
سرمایه اولیه برای ورود به بازار بورس، می تواند کم و محدود باشد و شما می توانید با حداقل سرمایه به این بازار وارد شوید. به واقع در مورد مبتدی های بازار بورس نیز پیشنهاد می شود که با سرمایه اولیه کم وارد شده و سپس رفته رفته موجودی خود در معاملات بورس را افزایش دهند . حداقل سرمایه برای ورود به بازار بورس 100 هزار تومان است و در صورتی که بخواهید از بازار فرابورس نمادی را خریداری کنید باید 500 هزار تومان سرمایه داشته باشید.
در حقیقت وارد شدن با سرمایه های کلان در حالی که شناخت و اطلاعات کافی نسبت به معاملات سهام ندارید، نتیجه بخش نخواهد بود. غالبا کارشناسان بازار بورس توصیه می کنند که هرگز تمام سرمایه خود را وارد بورس نکرده و همیشه تنها بخشی از آن را به این بازار وارد کنید. به ویژه زمانی که هنوز اطلاعات و البته تجربه کافی در زمینه فعالیت های اقتصادی بازار سرمایه را ندارید، بهتر است کمی محتاط تر عمل کرده و از خرید و فروش های هیجانی پرهیز نمایید .
برای سرمایه گذاری مثبت در بازار بورس، لازم است که شناخت درستی نسبت به صنایع مختلف و شکل سرمایه گذاری در آن ها پیدا کنید. با شرکت در کلاس های آموزشی بورس می توانید اطلاعات خود را درخصوص شرکت های بورسی افزایش داده و خرید و فروش های خود را هوشمندانه تر انجام دهید .
برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی
رونق بازار بورس در این روزها به عنوان یکی از بازارهای سودده در عرصه سرمایه‌گذاری، بر کسی پوشیده نیست. گرانی و نوسانات در بازارهای دیگر مانند بازار طلا و بازار ارز باعث شده است که فعالیت مردم در بورس به عنوان بازاری که حتی میشود در آن با سرمایه اندک وارد شد؛ افزایش چشمگیری داشته باشد.
در واقع بورس ارتباط بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه را تنظیم میکند و با قیمت‌گذاری سهامی که شرکت‌ها عرضه می‌کنند تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری میکند.
البته مانند تمام بازارهای دیگر داشتن علم و دانش مرتبط با این بازار جز اولویت‌های ورود به آن است. بازار بورس و سرمایه همانند هر کسب و کار دیگری نیاز به آموزش و آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی آن دارد. به همین منظور در این مقاله شما را با برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی آشنا می‌کنیم.
اصطلاحات مهم و رایج بورسی
1. شاخص کل:
از پرکاربردترین اصطلاحات بورسی شاخص کل است و همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن یاد میشود. شاخص بورس نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است و تغییرات آن نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. پس می‌توان گفت افزایش شاخص کل، الزاماً به معنای سودآوری سهام همه شرکتهای حاضر در بورس نیست و کاهش شاخص کل هم الزاماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست؛ زیرا که میانگین بازدهی در آن محاسبه میشود. ممکن است با کاهش شاخص کل برخی از سهامداران دچار ضرر نشوند زیرا سهم ارزنده‌ای در پرتفوی خود دارند و بالعکس.
2. پرتفوی:
پرتفوی به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی و سهام‌های شرکتهای مختلف گفته میشود که سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل این سبد کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است. همواره کارشناسان این حوزه تأکید دارند که خرید تنها یک سهم و به عبارتی «تک سهم شدن» در بورس صحیح نیست و داشتن چند سهم متنوع در سبد سهام میتواند جلوی ضرر را بگیرد؛ زیرا سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند و به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا میکند.
پرتفوی یا به صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری میشود یا به وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت میشود.
3. سبدگردان، سبدگردانی:
سبدگردانی به چیدمان صحیح دارایی‌ها در یک سبد گفته میشود که مالکیت آن مختص به یک سرمایه‌گذار است اما این چیدمان توسط شخص دیگری صورت میگیرد. در این حالت میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها توسط سبدگردان کاملاً مشخص شده است. در فرآیند سبدگردانی کارشناسان بازار بر‌اساس خصوصیات، سطح اصطلاحات رایج بازار سرمایه ریسک‌پذیری و میزان سرمایه، سبدی مناسب از سهام را برای سرمایه‌گذار تشکیل داده و به صورت مداوم بر آن نظارت دارند.
4. نماد:
نماد، کد یا نام اختصاری شرکت‌هاست که برای شناسایی راحت‌تر مخفف و دسته‌بندی شده‌اند. به عنوان مثال شرکت پالایشگاه نفت اصفهان با نماد «شپنا» یا شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» در بازار بورس معرفی شده‌اند. به طور معمول حرف اول در یک «نماد» نشان‌دهنده صنعت اصطلاحات رایج بازار سرمایه و بخش دوم خلاصه‌ای از نام شرکت است. مثلا تمامی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران که در گروه پالایشگاهی و شیمیایی فعالیت می‌کنند نمادشان با حرف «ش» شروع میشود.
5. کد معاملاتی و کدبورسی:
کد معاملاتی، شناسه مخصوص هر فرد است که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارد. با ثبت نام در سامانه سجام شما کد بورسی دریافت می‌کنید که شامل 3 حرف اول نام خانوادگی به همراه 5 عدد است. بعد از دریافت کد بورسی لازم است با ثبت نام در کارگزاری کد بورسی یا معاملاتی خود را فعال کنید تا بتوانید به وسیله نرم‌افزارهای آنلاین که کارگزاری در اختیار شما می‌گذارد، خرید و فروش سهام را انجام دهید.
6. بازار اولیه و بازار ثانویه:
بخشی از سهام شرکتهای تازه‌وارد در بورس در بازار اولیه مورد معامله قرار میگیرد و در بازار ثانویه سهام شرکتهای پذیرفته شده در بازار اولیه، مورد معامله قرار میگیرد.
7. بازار گاوی:
بازار گاوی زمانی است که قیمت‌ها در حال افزایش هستند و تقاضا بسیار زیاد است در این بازار عرضه به ندرت صورت میگیرد و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. در واقع در بازار گاوی خوش‌بینی افراد زیاد است و سرمایه‌گذاران انتظار دارند این افزایش قیمت همین روند را طی کند. معمولاً شروع بازار گاوی بیانگر گشایش اقتصادی است.
8. بازار خرسی:
بازار خرسی زمانی است که در آن قیمت‌ها در حال کاهش هستند و عرضه بسیار زیاد است. در این حالت خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی میشود. جو منفی بر بازار حاکم میشود و سهامداران را از خرید باز می‌دارد.
9. افزایش سرمایه:
شرکتهای حاضر در بورس برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به افزایش سرمایه اقدام می‌کنند. این شرکت‌ها منابع مالی را برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و رشد سرمایه‌گذاری‌ها، تأمین سرمایه در گردش، اصلاح ساختار سرمایه و … احتیاج دارند.
افزایش سرمایه به چهار روش انجام میشود:
- از محل سود انباشته و در قالب سهام جایزه
- از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم
- از محل صرف سهام
- از محل تجدید ارزیابی
10. حق تقدم خريد:
هنگامی که شركتی برای سرمایه‌گذاری نياز به افزايش سرمايه داشته باشد و بخواهد اين افزايش سرمايه از طريق محل آورده نقدی باشد؛ لازم است سهام عادی جديد منتشر کند و بر اساس قانون بورس موظف است این برگه‌های سهام جدید را ابتدا به سهامداران قبلی خود بدهد و آنها در خرید این برگه‌ها اولویت و حق تقدم دارند. سهامداران قبلی کسانی هستند که در زمان تصويب افزايش سرمايه، سهامدار شركت بوده‌اند و در حال حاضر نیز سهامدار هستند.
11. حد سود و حد ضرر:
هنگامی که معامله‌گر برای میزان سود و زیان خود محدوده قیمتی را مشخص کند و با گذر قیمت از آن محدوده معامله‌گر اقدام به خرید یا فروش سهم کند در واقع برای خود حد ضرر یا حد سود تعیین کرده است. در حد سود سهامدار به میزان مورد نظر خود سود کرده است و حالا قصد خروج از سهم را دارد و در حد ضرر سهامدار به میزان ضرری که در نظر داشته رسیده و با این دید که جلوی ضرر را از هر کجا بگیرد منفعت است از سهم خارج میشود. در این حالت خروج از معامله با هدف جلوگیری از زیان بیشتر است.
12. صف خريد و صف فروش:
هرگاه حجم تقاضا برای خرید یک سهم از حجم عرضه آن بيشتر باشد در این حالت صف خرید تشکیل میشود تا متقاضیان آن سهم با ورود به صف بتوانند سهم را بخرند. در مقابل، وقتی حجم عرضه يک سهم در بورس، بالا برود و شخصی خواهان خرید آن سهم نباشد براي سهم مذکور صف فروش شکل می‌گيرد.
13. دامنه نوسان:
حداکثر میزان افزایش یا کاهشی که سهم در طول یک روز دارد را دامنه نوسان آن سهم می‌گویند.
14. تحلیل تکنیکال:
در تحلیل تکنیکال تحلیلگران، با توجه به داده‌های بازار و تاریخچه سهم، رفتار آینده‌ی فعالیت بازار مانند قیمت و حجم، را پیش‌بینی می‌کنند. در این نوع تحلیل، به دنبال تشخیص الگوها و روندهایی باید بود که نشان می‌دهند حرکت بعدی سهم چیست تا در پی تشخیص، حرکت قیمتی بعدی تصمیم به نگهداری، خرید یا فروش گرفت.
15. تحلیل بنیادی:
در تحلیل بنیادی تحلیلگران، به بررسی ارزش ذاتی سهم می‌پردازند که این ارزش با زیر نظر گرفتن رویدادهای اقتصادی آن شرکت و ساختار سیاسی موجود صورت میگیرد. با در نظر گرفتن صورت‌های مالی و گزارش‌های حسابرسی شده شرکت و با پیش‌بینی سود و زیان آتی آن، ارزش ذاتی شرکت محاسبه میشود. هرگاه بین ارزش بازار(ارزشی که سهم در حال معامله شدن با آن ارزش است) و ارزش ذاتی سهم تفاوت زیادی باشد، تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش اهمیت پیدا میکند.
16. مجمع عادی سالیانه:
مجمعی که هر ساله یک بار تشکیل میشود تا عملکرد شرکت‌ها و وظایف مقرر در اساسنامه و سودی که به سهامداران تعلق میگیرد در آن بررسی و مشخص شود. شرکت‌ها مجمع عمومی سالیانه خود را باید حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت اجرا کنند.
17. مجمع عمومی فوق‌العاده:
اگر اتفاقاتی مانند انحلال یا اعلام ورشکستگی و… برای شرکت رخ دهد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمعی تشکیل میشود تا در آن موضوع خاص تصمیم‌گیری شود که به آن مجمع عمومی فوق‌العاده می‌گویند.
18. عرضه اولیه:
زمانی که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به بازار عرضه میشود تا مردم آن را خریداری کنند به آن عرضه اولیه می‌گویند. عرضه‌های اولیه عموماً توسط شرکتهای کوچک و تازه راه‌اندازی شده ارائه می‌شوند. البته شرکتهای بزرگ خصوصی هم که به دنبال تبدیل شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
19. صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس:
نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که در بازار و در طول روز همانند سهام معامله می‌شوند. به این ترتیب که شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید یا چند واحد آن را بفروشید. با خرید ETF در واقع شما پول خود را در صندوقی که توسط افرادی خبره مدیریت میشود سرمایه‌گذاری می‌کنید.
20. بسته شدن نماد:
در هنگام ایجاد تغییرات اصولی شرکت، لازم است نماد شرکت بسته شود. تغییراتی چون، تغییر محل، افزایش سرمایه، تعیین اعضای هیئت مدیره و … . در این هنگام معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم‌گیری در خصوص آن مورد مشخص تعطیل میشود و نماد شرکت در تابلوی بورس در وضعیت متوقف نمایش داده میشود.
اصطلاحات رایج در بازار سرمایه
اصطلاحات رایج در بورس از جمله مطالبی می باشد که سرمایه گذار برای شروع فعالیت و کسب بازدهی مناسب در بورس باید ان را بیاموزد. بخشی از این اصطلاحات رایج تئوری هستند و برخی باید در سایت tse آموزش داده شوند. چرا که یک سرمایه گذار با استفاده از دیتاهای موجود در این سایت میتواند جهت حرکت سهم و بازار را تشخیص دهد. در بخش قبل در خصوص بخش اول تابلو خوانی و بازار خوانی در TSE در بورس تهران صحبت کردیم. یکی از نیازهای اصطلاحات رایج بازار سرمایه یک سرمایه گذار بعد از ورود به بازار سرمایه این است که به تابلو خوانی و بازار خوانی به اندازه کافی مسلط باشد تا بتواند اتفاقاتی را که در تابلو معاملاتی بورس مشاهده میکند، تجزیه و تحلیل کرده تا با استفاده از اطلاعات به دست آمده به خرید و فروش سهام بپردازد.
شناخت اصطلاحات رایجی که در حوزه بازار سرمایه وجود دارد یکی از نیازهای اساسی هر سرمایه گذاری برای ورود به این بازار است و هر سرمایه گذاری در بدو ورود به بورس باید با این اصطلاحات آشنا شود. از طرفی یکی از سایت های پرکاربرد برای بررسی و خرید و فروش سهام، سایت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس www.tsetmc.com می باشد که اطلاعات جامعی از معاملات روزانه سهام در اختیار سرمایه گذار قرار می دهد و سرمایه گذار نیز بر اساس متغیرهای موجود در این سایت تصمیماتی را در خصوص خرید و یا فروش سهم اتخاذ میکند که همه این موارد مشمول تابلو خوانی و بازار خوانی می باشد. در این بخش قصد داریم ضمن صحبت در خصوص اصطلاحات رایج در بازار سرمایه بررسی کاملی نیز از این سایت به همراه تصاویر مربوطه داشته باشیم.
بازه روز یکی از اصطلاحات رایج در بورس
حداقل و حداکثر قیمتی که سهم در طی یک روز معامله میشود را بازه روز سهم می‌گویند. به عنوان مثال در ساعت 9:05 دقیقه اولین معامله سهم در قیمت 202 تومان انجام شده و بعد از آن با افزایش تقاضا همراه و قیمت تا محدوده 210 تومان رشد میکند و تا پایان معاملات نیز در همین محدوده معامله میشود. پس بازه روز سهم [202-210] تومان است. به عنوان مثال در شکل زیر بازه روز [25318-24310] ریال می باشد. یعنی پایین ترین قیمتی که سهم اصطلاحات رایج بازار سرمایه داشته در محدوده 24310 و بالاترین قیمت روز نیز در محدوده 25318ریال بوده است.
حال ممکن است برایتان سوال پیش اید که بازه روز به عنوان یکی از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه به چه کاری می آید و از بازه روز چه اطلاعاتی می توان بدست آورد. بازه روز در واقع رفتار سرمایه گذاران را نشان میدهد و اینکه خریداران و فروشندگان در خصوص قیمت چه نظری دارند. بازه روز اصطلاحات رایج بازار سرمایه به نوعی تقابل بین خریداران و فروشندگان است
بررسی صفحه سفارشات در خرید و فروش سهام
قبل از اینکه در خصوص اصطلاح صف خرید و صف فروش توضیح دهیم ابتدا بهتر است در خصوص صفحه سفارشات در خرید و فروش سهام صحبت کنیم. خرید و فروش اوراق بهادار در بورس بر اساس سازوکار حراج انجام میشود. در این حراج اولویت اول قیمت مناسب و اولویت دوم زمان است. برای درک بهتر مفهوم را در قالب یک مثال توضیح می‌دهیم.
در سطر اول و قسمت تقاضا، یک نفر درخواست خرید 10000 سهم را در 16450 ریال دارد و در سطر دوم نیز 3 نفر درخواست خرید 8846 سهم در قیمت 16400 ریال و در سطر سوم 1 نفر درخواست خرید 3500 سهم در قیمت 16350 ریال را دارد. اگر به قیمت های خرید توجه کنید می بینید که در هر مرحله قیمت کاهش پیدا کرده است . پس در قسمت تقاضا کسی که بالاترین قیمت را پیشنهاد بدهد سفارشش در ردیف اول قرار میگیرد. به این ترتیب درخواست های خرید از بالاترین قیمت به پایین ترین قیمت اولویت بندی میشود. حال اگر شخصی درخواست خرید در قیمت 16450 ریال را داشته باشدو همزمان هم شخص دیگری همین قیمت را پیشنهاد بدهد، سامانه معاملات به صورت خودکار اولویت خرید را به شخص اول میدهد و ابتدا خرید توسط شخص اول انجام می شود.
در نقطه مقابل و در قسمت عرضه، 2 نفر درخواست فروش 11000 سهم را در قیمت 16500 ریال دارند و در سطر دوم سه نفر درخواست فروش 9000 سهم را با قیمت 16530 ریال و در سطر بعدی نیز یک نفر درخواست فروش 500 سهم را با قیمت 16550 ریال دارد.
بهترین زمان انجام معامله
زمانی که قیمت پیشنهادی برای خرید سهم با قیمت پیشنهادی برای فروش سهم برابر باشد معامله انجام می شود. در این حالت سامانه معاملاتی به صورت خودکار خرید و فروش را در کسری از ثانیه انجام میدهد و بلافاصله سفارش های انجام شده از سامانه معاملاتی حذف می شوند. حال سوال اینجاست زمانی که چند خریدار سفارش خود را در یک قیمت یکسان وارد سامانه معاملاتی کنند چه اتفاقی می افتد؟؟ در پاسخ به این سوال باید گفت در صورت برابر بودن قیمت ها در صفحه سفارشات، اولویت بعدی زمان است. به عنوان مثال اگر شخصی برای خرید سهم در ساعت 10:10 دقیقه 1000 سهم را با قیمت 305 تومان و شخص دیگری درست در ساعت 10:11 دقیقه 2000 سهم را با همین قیمت وارد سامانه معاملاتی کند در مرحله اول سفارش شخصی که زودتر یعنی در ساعت 10:10 دقیقه سفارش خود را وارد سامانه معاملاتی کرده انجام شده و سپس سفارش نفر دوم اجرا می شود.
در تابلو خوانی و بازار خوانی در TSE اصل بر است که سرمایه گذاران زمانی که قصد خرید و. فروش سهام یک شرکت را دارند اولا سفارش هایی که در سامانه معاملاتی برای خرید و فروش سهام قرار دارد را بررسی کرده و بر اساس تکنیک های تابلو خوانی و رفتار شناسی در بورس بررسی کنند که آیا سهم مورد نظر دارای شرایط مناسب برای خرید اشست یا خیر و بر همین اساس اقدام به معامله کنند.
قیمت مجاز قیمتی است که سهم میتواند روزانه در آن بازه نوسان داشته باشد. زمانی که دامنه نوسان 5 درصدی را برای قیمت پایانی روز گذشته (قیمت دیروز) محاسبه کنیم؛ قیمت مجاز روز جاری بدست می آید. به عنوان مثال در شکل زیر قیمت دیروز شرکت شتران 10210 ریال می باشد که قیمت مجاز آن در محدوده 970 تا 10720تومان می باشد.
قیمت آخرین معامله
آخرین معامله ای که در نماد انجام می شود را قیمت آخرین معامله می گویند. به عنوان مثال در شکل زیر آخرین معامله ای که در نماد شتران انجام شده است در قیمت 10720 انجام شده است.
اولین معامله در تابلو سهم
اولین معامله ای که در نماد در ابتدای روز معاملاتی انجام می شود. به عنوان مثال اولین معامله در نماد شتران در قیمت 10360 ریال انجام شده است که این می تواند راس ساعت 9:00 و یا هر ساعت دیگری باشد. البته گاهی اوقات نمادی بسته می باشد و ممکن است ساعت 11:00 بازگشایی شود. در این حالت اولیت معامله در ساعت 11:00 انجام می شود. یعنی الزامی نیست که اولین معامله حتما در ساعت 9:00 صبح انجام شود.
شاید علاقمند باشید این مقال ات را هم مطالعه کنید
دیدگاه شما