بورس هیجانی به این افراد ضربه می زند
سهامداران خرد که به دلیل پایبند نبودن دولت به وعده‌هایش نسبت به بازار دچار بی اعتمادی شدیدی شده اند، این دسته اگر دست از رفتار هیجانی برندارند در بازار بورس بسیار متضرر خواهند شد.
فراگیر شدن بورس و رشد تعداد افرادی که بخشی از سرمایه خود را وارد بازار سرمایه کرده‌اند، مانند تیغی است که هم می‌تواند بر روی گلوی سهامداران باشد و هم می‌تواند راه رونق اقتصادی را باز کند.
در این بین دولت به عنوان یک بازیگر اصلی در این بازار، رفتارهای متناقضی طی ماه‌های اخیر از خود نشان داده است. نمونه بارز این گونه رفتارها را میتوان طی هفته گذشته مشاهده کرد، هماهنگ نبودن وزارتخانه‌های اقتصاد و نفت در خصوص عرضه دارا دوم، به اعتماد مردم لطمه جدی وارد کرده است.
کاهش اعتماد به دولت و تصمیمات این نهاد در حمایت از بورس، روزهای قرمز رنگی را برای همه نمادهای بورسی و برای شاخص کل بورس رقم زده است. طی هفته گذشته شاخص کل بورس به دو میلیون و هفتار هزار واحد رسیده بود که طی یک هفته گذشته با کاهش ۲۶۰ هزار واحدی به یک میلیون و هشتصد و بیست هزار واحد رسیده است.
حقوقی‌ها عامل ریزش بورس؟
یکی از نکاتی که در شرایط فعلی بسیار در میان سهامداران از آن صحبت می‌شود، عرضه‌های بی‌مفهوم برخی شرکت‌های حقوقی در بازار سرمایه است. بیشتر این شرکت‌ها که از قضا دولتی نیز هستند به جای برگرداندن اعتماد از دست رفته به دولت و حمایت‌های آن، در حال نوسان گیری از مردم هستند.
تشکیل صف‌های میلیونی خرید طی زمان انجام معاملات امروز و سپس از بین رفتن این صف‌ها به دلیل عرضه بی‌منطق سهام شرکت‌ها توسط بازیگران اصلی آنها نشان می‌دهد، درحال‌حاضر شرکت‌های حقوق به دنبال نوسان گیری هستند.
سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند
البته نباید از این موضوع نیز به راحتی بگذریم که ترس سهامداران خرد در بازار سرمایه نیز دلیل دیگری بر ایجاد این نوع نوسانات لحظه‌ای در بازار است. افرادی که وارد بورس شده‌اند به دلیل اینکه بیشتر آنها با کمترین آموزش وارد بورس شده‌اند، از هر نوسانی در بورس، ترسیده و می‌خواهند به هر طریق شده از زیان خارج شوند. این رفتار هیجانی ناشی از عدم اعتماد به دولت و عدم آشنایی با چارچوب‌های معامله در بورس تنها یک بازنده دارد و آنهم سهامداران خرد هستند.
اجباری کردن آموزش برای افراد حاضر در بازار سرمایه می‌تواند هم برای آنها مفید باشد و هم از رفتار هیجانی آنها در مواقعی که به دلایل بازار دچار اصلاح یا ریزش می‌شود، جلوگیری کند.
سیگنال فروشی در فضای مجازی عاملی برای تشدید رفتار هیجانی
همه این عوامل در کنار وجود تعداد زیادی کانال و صفحه در شبکه‌های اجتماعی به عنوان اساتید بورس، نیز مزید بر علت این رفتارهای هیجانی شده است.
این کانال‌ها و صفحات دایم در حال سیگنال دادن برخی نمادهای خاص هستند. بیشتر این نمادها به عنوان سهم بنیادی و ارزنده به افراد معرفی می‌شود. پس از چند روز که این نمادها به دلایل مختلف وارد فاز اصلاح می‌شوند، این کانال‌ها و صفحات به سمت سهم دیگری رفته و همین بلا را سر افراد دیگری می‌آورند.
به نظر می‌رسد بخشی از این سیگنال‌فروش‌ها از پیش با بعضی حقوقی‌ها برای ایجاد نوسان در سهام این شرکت‌ها توافق‌هایی کرده‌اند. چنانکه بزرگ‌ترین برنده بازی سیگنال‌فروش‌ها در واقع بعضی حقوقی‌ها هستند.
ورود بخش‌های نظارتی سازمان بورس برای ساماندهی این دست سیگنال فروشان که مشخص نیست بر اساس چه تحلیل هایی این چنین رفتار میکنند، در شرایط فعلی حایز اهمیت است.
در پایان به نظر می‌رسد باید گفت، رفتار هیجانی در بازار چه بر اثر بی‌اعتمادی ایجاد شده به دولت باشد و چه به دلیل عدم آگاهی و عدم آموزش افراد باشد و یا دلیل بیرونی مانند صفحات مجازی سیگنال دهی داشته باشد، می‌تواند آرزوی چندین ساله دولتمردان درباره حضور افراد بیشتر به بورس و تامین مالی بنگاه‌ها از طریق بورس را با خدشه مواجه کند.
معامله گران خرد فعال، دقیقاً تا چه حد قدرتمند هستند؟
معامله گران خرد فعال، دقیقاً تا چه حد قدرتمند هستند؟
معامله گران خرد قدرتی دارند که نمی توان نادیده گرفت، اما هنوز هم ملال آور اند.
تنها دو سال پیش، اینطور تصور می شد که در آینده، صنعت سرمایه گذاری افراد کمتر و کمتری را جذب کند. سرمایه گذاران خرد در صندوق های سرمایه گذاری شاخصی منفعل[۱] تجمع کرده بودند، یعنی صندوق هایی که سبدهای سهام را با کارمزد کم مدیریت میکنند. با گسترش فعالیت صندوق های شاخصی و صندوق های کمی، حرفه ای های صندوق های پوششی[۲] و یا روسای آرام و متین صندوق های سرمایه گذاری مشترک[۳] عقب نشسته بودند. خودکار سازی بیشتر در روند سرمایه گذاری اجتناب ناپذیر به نظر می رسید. به زودی به آینده ای پا می گذاشتیم. که در آن نقش انسان ها در سرمایه گذاری به کلی محو و انسان ها جای خود را به ماشین های قدرتمند و ماهری می‌دادند. که با سرعت نزدیک به نور سهام مبادله می‌کردند.
معامله گران خرد فعال
اما این پیش بینی در واقعیت کاملاً محقق نشد. در یک سال گذشته، انبوهی از معامله گران خرد در بازار سهام آمریکا جنجال به پا کردند. آنها به قرارداد مشتقات کوتاه مدت روی سهام شرکت تسلا که سازنده خودروهای الکتریکی است هجوم بردند، و یا قیمت سهام شرکت هِرتز را که خودرو اجاره می‌دهد پس از آنکه اعلام ورشکستگی کرده بود به عرش رساندند. اما شاهکار آنها امسال رونمایی شد: یک رالی صعودی دیوانه وار در سهام یک فروشگاه بازی های ویدیویی با نام گيم استاپ[۴] به رشد ۲۰۰۰ درصدی در مدت زمانی کمتر از دو هفته منجر شد. نوسان قیمت سهام و حجم سفارشات به حدی بالا بود که سیستم تسویه با مشکل مواجه شد.
درک دلایل مستقیم خیزش مجدد سهام داران خرد دشوار است. محدودیت ها و قرنطینه ها که ملالت و خستگی با خود به همراه آورده، در کنار پرداخت چک های حمایتیِ دولت همانند سوختی برای انفجار فعالیت معامله گران خرد بود. اما بلافاصله پاندمی با یک جنگ قیمتی در اکتبر ۲۰۱۹ نیز همراه شد. زمانی که بزرگ ترین کارگزاران آمریکا، در تقلید از کارگزاری رابین‌هود[۵] که یک استارت آپ است، کارمزد معاملات را به صفر رساندند. به علاوه، دسترسی معامله گران خرد به ابزارهای معامله گری پیشرفته مانند اهرم و مشتقات، مدت مدیدی است که در حال رشد است. بین ماه های اکتبر ۲۰۱۹ و فوریه ۲۰۲۰، حجم معاملات در کارگزاری های خرد حدوداً دو برابر شد، پس از آن نیز قبل از بازگشت مجدد محدودیت های کرونایی، حجم معاملات باز هم دو برابر شد.
تقریباً دو سال پس از آغاز این جنگ قیمتی، هنوز فعالیت در بازار سهام و پرسه زدن در برنامه ردیت برای یافتن یک سرنخ سرمایه گذاری، محبوب تر از بی خیالی طی کردن است. اما این تغییر به سمت معامله گران خردِ فعال واقعا چقدر جدی بوده است؟ آیا امروزه سرمایه گذاری منفعل از بین رفته است؟
این پرسش ها را می توان به سه طریق پاسخ داد. ابتدا می توان با بررسی تعداد معامله گران خرد شروع کرد. در سال ۲۰۱۹، پنجاه و نه میلیون آمریکایی یک حساب در یکی از هفت کارگزاری بزرگ آمریکا داشتند. این تعداد تا به حال به ۹۵ میلیون نفر رسیده است، در حالی که ۱۷ میلیون حساب جدید در سال ۲۰۲۰ باز شده و ۲۰ میلیون حساب دیگر، امسال به ثبت رسیده است.
نکته بعد، بررسی حجم معاملات است. حجم معاملات، یک جهش قدرتمند را نشان می دهد. معاملات خرد از یک چهارم کل حجم معاملات به یک سوم در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته و سپس به بیش از ۴۰ درصد در سه ماهه اول ۲۰۲۱ رسیده است (البته معاملات بازار گردان ها یعنی کسانی که به عنوان واسطه در هر معامله عمل میکنند، در این آمار نیامده است). عمده فعالیت معامله گری اکنون از طرف سرمایه گذاران خرد می آید، نه از طرف موسسات مالی و یا کوانت ها و یا بانک ها.
مسئله سوم، در نظر گرفتن دارایی هاست. بنا به گزارش بانک گلدمن ساکس[۶]، درصدِ سهام شرکت های آمریکایی که خانوارها مستقیماً در آنها سرمایه گذاری می‌کردند برای چند دهه در حال کاهش بود؛ چرا که فضای سرمایه گذاری در سیطره حرفه ای های بازار بود. در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند صندوق های بازنشستگی به اوج رسیدند، پس از آن نیز صندوق های سرمایه گذاری مشترک فعال، سهم عمده بازار سرمایه را در دهه های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ در دست گرفتند. در یک دهه اخیر هم، صندوق های منفعل، بازار دارایی ها را در اختیار داشتند. اما درصد سهامی که مستقیماً سهام داران نگه داری می‌کردند در حوالی سال ۲۰۱۵ به ثبات رسید و اکنون در حال رشد است. در بازه زمانی انتهای ۲۰۱۹ تا ماه مارس ۲۰۲۱، درصدِ سهامی که توسط خانوارها مستقیماً نگه داری می‌شد از ۳۶ درصد به ۳۸ درصد رسیده است.
تمامی موارد فوق، دلالت بر ظهور گسترده سرمایه گذاران خرد فعال دارد. اما دو مسئله باید شما را به فکر وا دارد. ابتدا اینکه رشد سرمایه گذاران خرد فعال، از نرخ رشد سرمایه گذاران منفعل نکاسته است. گرچه محاسبه کل سهمِ سهام هایی که منفعلانه یک شاخص را دنبال میکنند دشوار است، سهم شاخص اس اند پی ۵۰۰[۷] در کارگزاری ها و صندوق های مشترک شاخصی با رشد نیم درصدی از سال ۲۰۱۹ به ۳/ ۱۸ درصد رسیده است. این رشد، آرام تر از سال های گذشته بوده، اما هنوز حرکتی قدرتمند و رو به بالاست.
علاوه بر این، همه افرادی که در سال ۲۰۱۹ حساب در کارگزاری ها باز کردند معامله گر روزانه نیستند. به طور میانگین، ۳۲ میلیون از حساب ها در کارگزاری چارلز شواب[۸] (که اخیرا با کارگزاری تي دي امريتريد[۹] ادغام شده است) حدود ۴ معامله در ماه انجام میدهند. این رقم فعال تر از مشتریان شرکت ونگارد[۱۰] است که کاملاً بی حرکت هستند (به طوری که سه چهارم آنها در طول یک سال معامله ای انجام نمی‌دهند). اما این ارقام، به راحتی ممکن است با ۳۴ معامله ای که در یک ماه ۵ /۱ میلیون مشتری در یک کارگزاری خرد دیگر به نام اینتراکتیو بروکر[۱۱]، انجام میدهند مقایسه شود.
از این رو، معامله گران خرد فعال، قدرتی پیدا کرده اند که نمی‌توان نادیده گرفت. چنانچه صعود آنها به دلیل تغییرات ساختاری در دسترسی به ابزارهای معامله گری باشد، و حاصل یک موج زودگذر ناشی از پاندمی نباشد، پس این رشد باید همچنان ادامه یابد. با وجود این، باید خاطر نشان کنیم که اغلب سرمایه گذاران خرد هنوز با سرعت کمتری معامله میکنند.
خرید و فروش حقوقی نشانه چیست؟
خرید و فروش حقوقی در بازار سرمایه همواره به عنوان یکی از موضوعات مورد بحث سرمایه گذاران در بازار سرمایه می باشد به گونه ای که سرمایه گذاران گاهی فکر میکنند با خرید حقوقی های بازار باید سهم را خرید و با فروش حقوقی ها باید سهم را فروخت در صورتی که این تصور سرمایه گذاران در بازار اشتباه می باشد و هر سرمایه گذاری باید با توجه به نوع شرکت حقوقی، وضعیت سهم و … اقدام به خرید و فروش سهم در بازار کند. بررسی رفتار خرید و فروش حقوقی ها در بازار سرمایه به نوعی در بحث تابلو خوانی و بازار خوانی میگنجد که در مقالات بسیاری در خصوص آن صحبت کردیم. در این مقاله قصد داریم که رفتار حقوقی ها را در بازار بررسی کنیم و به این نتیجه برسیم که ایا باید همراه با حقوقی ها در بازار معامله کرد یا خیر. پس در ادامه همراه ما باشید.
رفتار شناسی حقوقی ها در بازار چگونه است.
صورتی به طور کلی دو تیپ سرمایه گذار در بازار داریم که شامل سرمایه گذاران حقیقی و سرمایه گذاران حقوقی می باشد. سرمایه گذاران حقیقی افرادی هستند که اقدام به دریافت کد معاملاتی کرده و سپس به خرید و فروش سهام مشغول می شوند ولی سرمایه گذاران حقوقی شرکت های ثبت شده ای هستند که از طریق این شرکت ها اقدام به دریافت کد بورسی میکنند. شرکت های سرمایه گذاری، شرکت های سبدگردانی، صندوق های سرمایه گذاری، کارگزاری ها و … از جمله نهادهای فعال مالی در بازار سرمایه به حساب می ایند. برخلاف سرمایه گذاران حقیقی که عمدتا دیدگاه کوتاه مدت در سهم دارند ولی سرمایه گذاران حقوقی دیدگاه میان مدت و بلند مدت در سهم دارند و به خرید سهام به دید ورود به یک بیزنس نگاه میکنند. بنابراین تفاوت دیدگاه بین سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی در همین خلاصه می شود که حقیقی های بازار به شایعات در خرید و فروش خود وزن زیادی میدهند ولی حقوقی ها بازار آنچنان اهمیت زیادی به شایعات در بازار نمی دهند. از طرفی حقوقی ها در بازار به چند دسته تقسیم می شود.
در خرید و فروش حقوقی ها یک نکته ای را باید مد نظر قرار داد و این است که برخی از حقوقی ها تعداد اندکی از سهام شرکت ها را در اختیار دارند که اثرگذاری زیادی بر قیمت سهم ندارند ولی برخی از حقوقی های سهم که درصد زیادی از سهام شرکت را در اختیار دارند در واقع می توانند جهت دهنده قیمت سهم در بازار سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند باشند که معمولا جز سهامداران درصدی سهم هستند یعنی میتوان گفت که سهامدارن حقوقی با تعداد کم سهم حکم موج سوار را دارند و حقوقی های درصدی سهم حکم موج را دارند که میتوانند ایجاد کننده یک حرکت مثبت یا منفی در سهم باشند؛ اما اینکه چرا حقوقی های بازار تا این حد میتوانند بر بازار اثر گذار باشند به عمق کم بازار و مشارکت تعداد کم سرمایه گذار در بورس ایران بر میگردد که انتظار این هست هر چقدر سرمایه گذاران حقیقی بازار افزایش یابد به همان نسبت قدرت حقوقی های بازار نیز کمتر می شود تا بتوانند دخالت کمتری در معاملات داشته باشند.
۱۸۰ همت پول هوشمند در پارکینگ بورس: کسب بازدهی معقول در انتظار اهل صبر
بازار سرمایه در بُعد میان مدت و بلندمدت، نسبت به بازارهای دیگر جذاب‌تر است به همین منظور نیاز است ضمن نگاه بلندمدت به بازار سرمایه، صبر به عنوان مولفه بسیار مهم در مقطع فعلی بازار در نظر گرفته شود.
به گزارش بیدار بورس، یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه خوشبختانه بازار سرمایه جذابیت لازم را در بین دیگر بازارها دارد، گفت: حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی هوشمند نظاره‌گر بازار است تا در بزنگاه وارد بازار شود اما متاسفانه سهامداران خرد به دلیل نداشتن دانش لازم و کافی، بیشترین توجه خود را به سمت فضای مجازی معطوف کرده و دچار سوگیری‌های رفتاری شده‌اند.به دنبال سوگیری‌های رفتاری، سوگیری‌های مربوط به زیان‌گریزی و تأیید طلبی پرتفوی، سهامداران را دچار سردرگمی و ابهام برای خرید یا فروش می‌کند.
حسین عبدی افزود: توجه به فضای مجازی که نه مجوزی دارند و نه از طرف سازمان بورس تاییده شده‌اند، موجب ایجاد ابهام در بین سهامداران شده که هدف آنها منفعت‌طلبی از ورود و خروج توده‌وار نوسهامداران کم دانش است. در صورت توجه سهامداران به گزارش‌های ماهانه و سالانه شرکت‌ها در سامانه کدال و انتشار آن از طریق رسانه‌های مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای سرمایه‌گذاری کشور، جذب سهامداران به بازار بیش از پیش افزایش می‌یابد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: در مقطع فعلی به دلیل ترسی که طی مدت یک سال و نیم اخیر به سهامداران وارد شد، آنان فکر میکنند این بازار به همین زودی درست نمی‌شود. اما فراموش نشود که بازار سرمایه در بُعد میان مدت و بلندمدت، نسبت به بازارهای دیگر جذاب است به همین منظور نیاز است ضمن نگاه بلندمدت به بازار سرمایه، صبر را به عنوان مولفه بسیار مهم در مقطع فعلی بازار در نظر بگیریم.
حذف دامنه نوسان اتفاق خوب برای بازار سرمایه
عبدی اظهار کرد: مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار توجه ویژه ای به حذف دامنه نوسان دارند که این اتفاق بسیار خوبی است تا شرکت‌ها به سمت ارزش واقعی خود حرکت کنند.
وی در پاسخ به این سوال که برداشته شدن دامنه نوسان در روند بازار سرمایه چه تاثیری دارد، گفت: برداشتن دامنه نوسان برای همه شرکت‌ها انجام نمی‌شود و به صورت پله‌ای و علمی صورت می‌پذیرد و مسئولان سازمان تلاش خواهند کرد که به صورت کاملا آرام روی شرکت‌هایی که از بعُد پشتوانه بنیادی تحمل بالایی داشته و منفعت خوبی نصیب آنها می شود، اجرا کنند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه؛ زمانی که دامنه نوسان برداشته شود شاهد افزایش نقدشوندگی لازم برای سهامدار حقیقی خواهیم بود و همین موضوع از بعد روانی و بنیادی به بازار کمک خواهد کرد.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی بازار شاهد تعداد زیادی سهام ارزنده برای سرمایه گذاری است، افزود: تحولات و سیاست‌گذاری خوبی در بازار شکل گرفته است که این امر باعث می‌شود تا سهامداران صبور نتیجه خوبی از این بازار کسب کنند.
بورس کالا مهمترین کریدور معاملات کامودیتی در کشور
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا خرید و فروش‌ها و عرضه و تقاضا در بورس کالا بر بازار سرمایه تاثیر مثبت دارد یا خیر، عنوان کرد: بورس کالا مهمترین کریدور معاملات کامودیتی کشور است و خواسته و ناخواسته باید بپذیریم که در آینده باید تبدیل به پله سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند اول معاملاتی کامودیتی کشور شود.
عبدی با بیان اینکه بورس کالا شفافیت بازار سرمایه را برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد، افزود: پس از ثبت موفقیت‌های بورس کالا به‌عنوان بستری مناسب برای عرضه کالاها و دارا بودن پتانسیل مربوط به کشف نرخ واقعی محصولات در سال‌های گذشته، مزیت بورس کالا برای عرضه‌کنندگان، سیاست‌گذاران و نهادهای حاکمیتی در بسیاری از بخش‌ها آشکار شد. زیرا عرضه محصولات از طریق بورس کالا، قیمت‌گذاری دستوری از سوی نهادهای متولی را از بین می‌برد و مسیری روشن برای رصد معاملات فراهم می‌کند.
کامودیتی‌ها جذاب‌ترین صنایع بورسی
عبدی با سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند بیان اینکه کامودیتی‌ها جذاب‌ترین صنایع بورسی برای سرمایه‌گذاری هستند، تصریح کرد: صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی و معدنی جذاب‌ترین صنایع هستند و بهترین اقدام برای تداوم روند صعودی بازار توسط دولت، حمایت از تولید، عدم دخالت در بازار سرمایه، حذف قیمت‌گذاری دستوری کامودیتی‌ها و محصولات فولادی، فلزی و پتروشیمی است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه سهامداران بهترین کاری که میتوانند برای کسب بازدهی معقول از این بازار انجام دهند توجه به مولفه‌های بنیادی بازار سرمایه و سهام است، گفت: بهتر است سهامی که در مجامع سود معقولی تقسیم میکنند و از تولیدات و نقدشوندگی خوبی برخوردارند مدنظر سهامداران برای سرمایه گذاری در بورس قرار بگیرند.
بورس شغل دوم و درآمد اول نیست!
در دنیا سال‌هاست برای پوشش ریسک از اختیارها استفاده میکنند. یک ابزار ساده که وظیفه سهامدار عمده و ناشر سهم است که منتشر کند. اگر کسی از بازار می‌ترسد می‌تواند با هزینه ناچیزی این اختیار را خریداری کند و کف قیمت در سهمی که دارد را تا سال آینده ببندد. استرس، هیجان، ترس، اتلاف منابع حمایت دستوری، دستکاری و تبانی و … همه اختراع چرخ از اول است. چرا؟ آیا علاقه‌مندیم سرمایه‌گذار یکسال دیگر در بازار بماند؟
بازارگردانی به شکل درست انجام دهیم
عجیب نیست که صندوق توسعه که شکل گرفته برای حمایت از بازار، حجم معاملاتش نسبت به وظیفه‌اش اندک است. چون فقط می‌خرد و فروشش بسیار کمرنگ است. به مرور قدرت منابع اش کم می‌شود. ماهیت سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند این صندوق‌ها خرید و فروش و بیشتر کردن حجم معاملات است نه سود گرفتن! اگر در آنها سودی ایجاد شده یعنی روش ما اشتباه بوده است!
هیجان سهامداران خرد را بگیریم نه همه!
با اعمال یک شرط ساده در هسته معاملات میتوان origin رو طوری تنظیم کرد که وقتی یک سهامدار عمده از سهم اش حمایت می‌کند، اول سهامداران خرد و سفارشات ریز سرخط باشند. یا حتی می‌شود ترتیبی اتخاذ کرد که از همه کسانی که در صف فروش نشستند به اندازه ۱ میلیون تومان خرید شود. هر چند این کار سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند اشتباه است ولی اگر چند هزار میلیارد پول خرج حمایت بازار می‌شود، حداقل هیجان سهامدار خرد را بگیرد نه صرف خرید از حقوقی بازار!
کارمزد را کاهش دهیم
مشکلات ساختاری به عنوان اصلی ترین مانع رشد بازار شناخته می‌شوند. مهمترین موضوع این است که در بورس های پیشرفته، سنگینی کفه توجه بر ابزار مشتقه است و در عین حال هزینه های معاملاتی در مقایسه با هزینه هایی که در ایران است، بسیار پایین است. ابزارهای مشتقه باید تقویت شوند، کارمزد و مالیات معاملات را کاهش دهیم.
امتیاز بدهیم!
اگر یک نهاد مالی ۶ ماه است درگیر گرفتن سقف صندوق سهامی است، این مجوز را به او می‌دادم و در عوض از او می‌خواستم به انتخاب خودش ۵۰۰ میلیارد تومان طی ۱۰ روز وارد بازار کند. به انتخاب خودش و به نسبت ارزندگی سهامی که می‌شناسد نه به زور!
از سهام ارزنده حمایت کنیم نه سهام لیدر
در هر صنعتی حداقل چند سهم بسیار ارزنده داریم. چه اشکالی دارد آنها روبه‌بالا خرید شوند. حتما نباید لیدر باشند. سبز شدن برخی سهام ارزنده سیگنال بهتری به بازار می‌دهد و منابع کمتری نیز لازم دارد.
فقط چند سهم را مثبت نکنیم!
مثبت شدن یک سهم دو هیجان منفی بد ایجاد می‌کند: اگر دارد می‌فروشد چون پول نیاز دارد و تنها سهمی هست که میتوان فروخت. اگر ندارد بقیه سهامش را در صف فروش می‌گذارد که این سهم رو بخرد چون مثبته! هم هیجان فروش و هم هیجان خرید!
بگیر و ببند جواب نخواهد داد
هیچوقت محدودیت باعث پیشرفت نشده است و فقط ریسک بازار را بیشتر می‌کند. افتخار نکنیم که آنلاین یک کارگزاری رو بخاطر سفارش فروش مشتریانش بستیم یا هیدن را برداشتیم یا فلان شرکت را متوقف کردیم!
دو طرفه حمایت کنیم!
هیچ منابعی بی‌نهایت نیست! چرا در منابعی که برای حمایت دارید فقط سفارش خرید ارسال می‌شود تا سرمایه تمام شود! در تجربه ما در بازارگردانی الگوریتمی در همین بازار سرمایه خودمان، میتوان با یک منابع A میلیارد تومانی، حداقل 10A گردش معاملاتی در سهام ایجاد کرد و این یعنی نقدشوندگی بازار. یعنی نجات بازار از قفل شدن در صف خرید یا فروش! هر سهم باید حداقل ۱۰ بازارگردان و سهامدار عمده داشته باشد و حتما باید مجهز به ابزارهای نوین مثل معاملات الگوریتمی باشند که خستگی ناپذیر و بدون بایاس فقط به نقدشونده بودن سهم فکر کنند.
روش‌های غیرمستقیم سرمایه‌گذاری را ترویج کنیم
کجای دنیا مردم به این شکل وارد بازار سرمایه می‌شوند؟ چرا به مردم می‌گوییم بورس شغل دوم درآمد اول؟ اکنون که نرم افزار معاملاتی آنلاین برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد راه اندازی شده، دیتایی به افراد داده نمی‌شود که بتوانند ریسک را ارزیابی کنند و یا بر اساس اطلاعات پردازش شده، فاکتورهایی برای تصمیم گیری خود در نظر بگیرند. درصد ریسک معلوم نمی شود و مهم تر از همه به دلیل آن که فرهنگ سازی سرمایه‌گذاری هنوز کامل نشده، بسیاری از مشارکت کنندگان جدید نیز در سطح اولیه الفبای سرمایه‌گذاری درجا می زنند و یا هنوز آن را قبول نکرده‌اند. چرا باید به این شکل اجازه بدهیم مردم وارد بازار شوند؟ هم هسته معاملات را تحت فشار قرار میدهیم هم آسیب جدی به اعتماد عمومی می‌زنیم. یک مقایسه ساده لازم است تا بتوان دید نسبت p/e بازار ملک حداقل دو برابر بازار سرمایه است (شایان ذکر است در مقایسه این دو ساده‌سازی‌هایی لحاظ شده است). شرایط قیمت‌های جهانی مطلوب‌تر از گذشته، سود و فروش شرکت‌ها تقویت شده، اصلاح قیمتی به اندازه کافی رخ داده و هنوزم خریداری وجود ندارد! ترس و ورود اشتباه مردم به صورت مستقیم به بازار! نقدینگی که از بازار سرمایه داره به خاطر سلب اعتمادی که شد خارج میشه .خیلی واضح به قصد سوداگری به سمت بازار های تورم‌زا داره حرکت سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند میکنه و این تازه شروع یک تراژدی تلخ است.
مجوز سبدگردانی و صندوق بدهیم
بروکراسی در حوزه مدیریت سرمایه و سختی اخذ مجوزها و تله‌ی کم‌عمقی. بازار سرمایه ایران کم‌عمق است و در نتیجه توسعه‌ی مدیریت سرمایه هزینه دارد و به همین دلیل کم‌عمق مانده است. چرا در افزایش سقف صندوق‌ها انقدر تعلل می‌کنیم؟ چرا دادن مجوز سبدگردان از سمت نهاد ناظر باید چندین ماه طول بکشد؟ چرا تاسیس یک صندوق جدید چالش‌های عدیده دارد؟
فرهنگ‌سازی درست انجام بدیم
بورس شغل دوم و درآمد اول نیست. سرمایه‌گذاری یک موضوع حرفه‌ای است و مردم باید بدانند از طریق مشاورین و به صورت غیر مستقیم وارد بازار سرمایه نشوند. نه با یوزر پسورد سامانه آنلاین!
سامانه‌های معاملاتی را تقویت کنیم
بخش خوبی از بودجع را صرف تقویت سخت‌افزارها و سامانه‌ها از قبیل هسته معاملات، سامانه پس از معاملات و راهکارهایی مثل کلیرینگ، ستلمنت و رجیستری، کنید. قطعا راه‌هایی برای دور زدن تحریم هم وجود دارد. پول بدهید قطعا راهش پیدا می‌شود. قطعی های مکرر هسته معاملاتی به بازار آسیب زد. تقویت سخت‌افزار و نرم‌افزارها را با جدیت دنبال کنیم.
تصمیمات ناگهانی نگیریم
بخش خوبی از ریزش اخیر از تصمیم سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند دو شیفته کردن معاملات در صبح و بعد از ظهر بود. حمایت‌های مهمی در آن تصمیم که فقط چند روز اجرا شد از دست رفت.
ابزارها را گسترش دهیم
تلاش کنیم یک سامانه سوشال تریدینگ جای کانال‌های تلگرامی و مشاوران بدون مجوز اینستاگرامی را بگیرد. حمایت کنید که اگر قرار است تازه‌واردان دنباله‌رو باشد حداقل با اطلاعات درست این کار را انجام دهد.
راه‌هایی برای حفظ آرامش در بازار منفی
الف) منبع سرمایه مهم است: در مرحله اول برای اینکه بتوانیم همیشه در آرامش تصمیم‌گیری کنیم، به نظر می‌رشد مهمترین نکته استرس اصل سرمایه است. سرمایه‌ای را در بورس سهام به جریان بیندازیم که حتی اگر بخشی از آن نیز از بین رفت، تحمل زمانی برای برگشت بازار داشته باشیم. به عنوان یک قانون سرانگشتی، عدد سن خود را از ۹۰ کم کنید، مابقی آن درصد از سرمایه‌ایست که می‌توانید به بورس سهام وارد کنید.
به عنوان مثال:اگر شما ۴۰ سال دارید، حداکثر ۵۰ درصد از دارایی خود را وارد بازار سرمایه کنید. خصوصا الان که ریسک‌های بازار کمی بیشتر شده است به هیچ وجه از اعتبار یا وام یا قرض استفاده نکنید.
ب) مسابقه دهید: با یک حرفه‌ای مسابقه دهید. به عنوان مثال ۹۰ درصد پول خود را در مانو قراردهید و با ۱۰ درصد خودتان ترید کنید. هر ماه عملکرد خود را مقایسه کنید و در صورتی که بهتر بودید ۱۰ درصد از مانو کم و به پول خودتان اضافه بکنید. برعکس اگر مانو بهتر بود از خودتان کم کنید. این کار باعث می‌شود نه تنها خودتان را با خط‌کش درستی مقایسه کنید (به جای مقایسه با بانک یا حتی شاخص کل که به دلیل در نظر نگرفتن میزان ریسک اشتباه است)، بلکه از سود بازار عقب نمانید و حتی در منفی‌های بازار استرس کمتری داشته باشید.
ج) زمان یادگیریست: در شرایط بازار منفی بیشتر مطالعه کنید و آموزش ببینید. زمان بسیار مناسبی است که آموزش‌های قبلی را جمع‌بندی و دسته‌بندی کنید.
د) با خودتان شفاف باشید: چقدر از سرمایه‌تان اگر از بین برود کک شما هم نمی‌گزد؟ حد ضرر زمانی و ارزشی برای دارایی خود مشخص کنید.
ه) استراتژی داشته باشید: بنویسید چه زمانی یک سهم را می‌خرید! چه زمانی از آن خارج می‌شوید؟ با چه حجمی یک سهم را می‌خرید؟ چطور ترکیب پورتفوی خود را می‌چینید؟ داشتن استراتژی به شما آرامش می‌دهد و یک استراتژی بد بهتر از استراتژی نداشتن است. بدین ترتیب ذهن شما مرتب می‌شود و می‌تواند در تمرکز به بهبود استراتژی فکر کند.
و) برای سودهای شناسایی نشده نقشه نکنید! شاید در ذهن موقع در اوج بودن بازار با ارزش پورتفوی فعلی و آیندش نقشه‌های متعددی در ذهن‌مان بکشیم. فقط برای پول‌هایی برنامه‌ریزی کنید که دکمه درخواست وجه را بابتشان فشار دادید!
ز) سعی در پیش‌بینی بازار نکنید! سهام خوب و ارزشی را پیدا کنید یا در کنار یک نهاد حرفه‌ای قرار بگیرید و در بلند مدت منتظر سود عالی باشید. در ۲۰ سال گذشته همیشه، بازار سرمایه از بازارهای سرمایه‌گذاری موازی بهتر بوده است. پس نگران نباشید و لازم نیست روند چند روزه و چندماهه بازار را پیش‌بینی کنید یا نگرانش باشید.
ح) استراتژی لشکر: سرمایه‌گذاری بلند مدت کنید و از سود مجمع لشکری که می‌سازید، که برایتان سود جمع‌اوری میکنند. در صورتی که به جای نوسان‌گیری و معاملات زیاد، سرمایه‌گذاری بلندمدت کنید، اتفاقا از منفی‌ها لذت می‌برید چون می‌تواند تعداد سرباز بیشتری با پول کمتری بخرید. سعی کنید هر چی می‌تونید سرباز اضافه کنید و لشکرتون رو قوی کنید. هدف بیشتر کردن تعداد سهام است نه ارزش پورتفو! مثال از یک لشکر خوب:
۱ میلیون پیاده‌نظام (وبانک)
۵ هزار غول (فملی)
۱۰ هزار کماندار (فارس)
۱۰ هزار جادوگر (فخوز)
ح) اعتماد به نفس داشته باشید:
حتی بهترین معامله‌گران نیز در بازار سرمایه ضرر میکنند. تنها یک دسته از بازیگران بازار هستن که در کف قیمتی می‌خرند و در سقف قیمتی می‌فروشند و همیشه به خوبی جهت بازار را تشخیص میدهند: دروغ‌گوها!
دیدگاه شما